________________
આત્મસિદ્ધિ શાસ્ર દર્શન
(૧) પોતાનો પક્ષત્યાગીને, શ્રીસદ્ગુરુ આત્મસ્વરૂપનો જે ઉપદેશ આપે તેની સાચી સમજણ ગ્રહણ કરવી. (ગાથા-૯.)
(૨) જીવે સ્વછંદ રોકવો-ત્યાગવો. (ગાથા-૧૫)
(૩) સ્વછંદ, મત, આગ્રહનો ત્યાગ કરવો અને શ્રી સદ્ગુરુના લક્ષે વર્તવું. (ગાથા-૧૭) (૪) મતાર્થિ જીવ બાળવ્રત ગ્રહણ કરીને અભિમાન કરે છે પણ પરમાર્થને ગ્રહણ કરતા નથી; માટે આત્માર્થિ જીવે અજ્ઞાનનો ત્યાગ કરી પરમાર્થનું ગ્રહણ કરવું. (ગાથા-૨૮)
(૫) અજ્ઞાન, રાગ-દ્વેષથી નિવૃત્ત થવું તે જ મોક્ષના પંથનું ગ્રહણ છે. (ગાથા-૧૦૫) (૬) મત અને દર્શન તણો આગ્રહ અને વિકલ્પ છોડવો અને અહીં કહેલા માર્ગને ગ્રહણ કરવો. (ગાથા ૧૦૫)
(૭) મત, દર્શનના આગ્રહનો ત્યાગ અને શ્રીસદ્ગુરૂના લક્ષે વર્તવાનું ફળ શુદ્ધ સમ્યક્ત્વ છે. (ગાથા-૧૦૫)
(૮) જે સમ્યક્ત્વને વર્ધમાન કરે તેને મિથ્યાભાસ ટળે છે અને તેને ચારિત્ર પ્રગટે છે. તેનું ફળ વીતરાગપદવાસ છે. (ગાથા-૧૧૨)
(૯) અનાદિના વિભાવનો ત્યાગ સમ્યજ્ઞાનના ગ્રહણથી થાય છે. (ગાથા ૧૧૪) (૧૦) જે અજ્ઞાનને દૂર કરે (ત્યાગ કરે) તે નિજપદ નિજમાંથી પામે. (ગાથા-૧૧૯) (૧૧) ગાથા-૪૩ માં કહેલા છ પદને વિસ્તારથી વિચારતાં સંશયનો ત્યાગ થાય છે. (ગાથા-૧૨૮)
પ્રશ્ન ઃ જો એક દ્રવ્ય બીજા દ્રવ્યને ગ્રહણ કરી શકતુ નથી તો ગાથા ૮૨માં ‘જીવ જડધૂપ (જડકર્મ) ગ્રહણ કરે’ એમ કહ્યું છે તેનું કારણ શું?
ઉત્તર ઃ જીવના ભાવકર્મ અને જડકર્મને કર્તા-કર્મ સંબંધ નથી પણ માત્ર નિમિત્ત-નૈમિત્તિક સંબંધ છે, એટલું બતાવીને ભાવકર્મ ન કરવા-એમ સમજાવવા માટે તે ગાથા મૂકી છે; જીવ જડધૂપનું ગ્રહણ કરે–એમ ત્યાં ઉપચારથી કહ્યું છે, તે પરમાર્થ કથન નથી. જીવ અને જડકર્મ એકક્ષેત્રાવગાહ સંબંધે રહે છે એટલું જણાવવા તે ઉપચાર કરવામાં આવ્યો છે.
૩૨
