Aatmsiddhi Shastra Darshan

Author(s): Ramniklal Savla
Publisher: Anandji Kalyanji Pedhi

Page 32

આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર દર્શન
પ્રસ્તાવના ૧ શ્રી આત્મસિદ્ધિશાસ્ત્રના કર્તા શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી છે, તેઓએ નડિયાદ મુકામે
સં. ૧૯૫૨માં તે રચ્યું હતું. પ્રાથમિક વિદ્યાર્થીઓને તત્ત્વ સમજવા માટે આ શાસ્ત્ર ઘણું ઉપયોગી છે, તેથી તેની ગાથાઓનો અન્વય-અર્થ તૈયાર કરી, આ શાસ્ત્ર સાથે આજે તે
પ્રસિદ્ધ કરવામાં આવે છે. ૨ જીવ અનાદિથી પોતાનું સ્વરૂપ નહિ જાણતો હોવાથી સમયે સમયે તે અનંતદુઃખ ભોગવે
છે. તે દુઃખટાળીને અનંત સુખકેમ પ્રાપ્ત થાય તે આશાસ્ત્રમાં બતાવ્યું છે. આ શાસ્ત્રમાં જે વિષયો લેવામાં આવ્યા છે તેમાંથી કેટલાક અહીં ટૂંકમાં બતાવવાની જરૂર છે.
- આત્માનું સ્વરૂપ ૩ આત્માનું સ્વરૂપ સમજ્યા વિના દુઃખ ટળે નહિ તેથી તે સમજાવવા માટે આત્માનું સ્વરૂપ
નીચે પ્રમાણે જણાવ્યું છે૪ આત્મા કેવો છે? ૧. સત્, ૨. ચૈતન્યમય, ૩. સર્વાભાસરહિત, ૪. મોક્ષસ્વરૂપ,
પ. અનંતદર્શનજ્ઞાન, ૬. અવ્યાબાધ સ્વરૂપ, ૭. શુદ્ધ, ૮. બુદ્ધ, ૯. ચૈતન્યધન, ૧૦. સ્વયંજ્યોતિ, ૧૧. સુખધામ, ૧૨. શુદ્ધચેતનારૂપ. ૧૩. અજર-અમર, ૧૪. અવિનાશી, ૧૫. દેહાતીતસ્વરૂપ, ૧૬. સિદ્ધસમ, ૧૭. પરથી ભિન્ન છે ૧૮. દ્રવ્ય નિત્ય પર્યાયે અનિત્ય, ૧૯. નિજ ભાવનો કર્તા, ભોક્તા આમ જે યથાર્થ સમજે તે સિદ્ધ થાય. (ગાથા ૪૩, ૬૮, ૧૦૧, ૧૧૭, ૧૨૦, ૧૨૭, ૧૩૫.)
જીવે શું છોડવું અને શું ગ્રહણ કરવું? ૫ આત્માનું સ્વરૂપ સમજવા માટે જીવશું છોડવું અને શું ગ્રહણ કરવું તે સંબંધે આશાસ્ત્રમાં શું
કહ્યું છે તે હવે જણાવવામાં આવે છે. ૬ વસ્તુની મર્યાદા એવી છે કે એક દ્રવ્ય, તેના ગુણ કે તેનો કોઈ પર્યાય બીજા કોઈ દ્રવ્ય, ગુણ
કે પર્યાયમાં પ્રવેશ પામી શકે નહિ. આ અચલિત વસ્તુસ્થિતિની મર્યાદાને તોડવી અશક્ય છે. તેથી જીવને પરદ્રવ્યનું ગ્રહણ કે ત્યાગ કદી છે જ નહિ. શુદ્ધતાનું ગ્રહણ અને વિકારનો ત્યાગ જીવથી થઈ શકે છે, તેથી આ શાસ્ત્રમાં તેમ કરવાનું નીચે પ્રમાણે જણાવ્યું છે.
K૩૧