________________
1 આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર દર્શન |
“હે ભગવાન! હું ભૂલ્યો, આથડ્યો, રઝળ્યો અને અનંત સંસારની વિટંબણામાં પડ્યો છું. હું પાપી છું, હું બહુ મદોન્મત અને કર્મરજથી કરીને મલિન છું.”
હે ભગવાન ! આપની આજ્ઞાનો અનાદર કરવાથી મારા સ્વરૂપને, સાચા ધર્મને, સાચા સુખને જ વીસરી ગયો. ભૂલ્યો અને પરિણામે અન્ય સ્થળે સુખની શોધમાં આથડ્યો, રઝળ્યો. આત્માના ગુણો ઓળખ્યાં નહીં ત્યાં સુધી ભૂલ્યો તેથી સંસારમાં આથડ્યો-અજ્ઞાનને લીધે જન્મમરણ કર્યા. તૃષ્ણાથી દુઃખી થતો રઝળ્યો અને અનંત સંસારની વિટંબણામાં પડ્યો છું. આમ કર્મરાશીને વધારતો અનંત સંસારને વધારતો જાઉં છું. કેટલું દુઃખ લાગ્યું ત્યારે આ વચનો નીકળ્યા હશે! સંસાર અત્યંત દુઃખરૂપ લાગે ત્યારે ત્યાંથી પ્રીતિ ખસે એવું છે. સંસારથી પ્રીતિ ઊઠે ત્યારે પરમાર્થમાં જોડાય. સમકિત નથી થયું ત્યાં સુધી અનંત સંસારની ઉત્પત્તિ કરી રહ્યો છું.
ગુણોરહિત મારું જીવન પાપથી ભરેલું છે. હું પાપી છું. મિથ્યાત્વ છે ત્યાં સુધી પાપ જ છે. પાંચ મહાવૃત પાળતો હોય પણ મિથ્યાત્વ છે તો પાપી જ છે.બધા પાપનું મૂળ મિથ્યાત્વ છે જેને છૂટવું છે તેને પ્રથમ મિથ્યાત્વને ટાળવા લક્ષ રાખવાનો છે. ધન, રૂપ, બળ, વિદ્યા, કુળ, જાતિ, ઐશ્વર્ય અને તપ એ આઠ પ્રકારના મદ છે તેમાં જીવ તણાઈ જાય છે. હું માનું છું કે જગતમાં હું ધારું તે કરી શકું છું એક નહિ પણ આઠ પ્રકારના મદોન્મત્ત હાથીઓ પર સવારી કરું છું પણ પ્રાણ ચાલ્યા જતાં આ એકનું પણ અસ્તિત્વ ટકતું નથી, કારણ કે તે સૌ યમના સંતાન છે. નજીવી વસ્તુ મળી તેનો અહંકાર અનંતાનુબંધી કષાય મિથ્યાત્વ સાથે રહે છે, તેને પ્રથમ કાઢવાના છે માન ન હોય તો અહીં જ મોક્ષ છે. હું જાણું છું એમ થાય છે તે અનંતાનુબંધી માન છે તે જાય તો સમકિત થાય. મિથ્યાત્વ જાય ત્યાંથી જ મોક્ષની શરૂઆત થાય છે જ્યાં સુધી કર્મ-રજ છે ત્યાં સુધી મલિન છે કર્મ નિમિત્તે ભાવ મલિન થાય છે. તેથી તે આત્માને અપવિત્ર કરે છે.
માટે હે ભાઈ ! તું જરા ધીરો પડ. દેહાશ્રિત બળ તો થોડા કાળમાં રોગમાં ફેરવાઈ જવાની સંભાવના છે માટે તારા સ્વ-બળનો સહારો સ્વીકારી સાચું સુખ પ્રાપ્ત કરવા દોષોથી દૂર રહે. કર્મરૂપી મલિન રજથી તારું વાસ્તવિક સ્વરૂપ ઢંકાઈ ગયું છે કષાયરૂપી મલિનતા વડે તેના પર આવરણ આવ્યું છે. હે પ્રભુ! કર્મના મલિન પ્રહારો દ્વારા હું જડ થઈ ગયો છું મારી આવી અવદશાનો આરો આવે એવો અવકાશ આપો, પ્રભુ! '
૮૬
