________________
આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર દર્શન છે કર્તા જીવ ન કર્મનો, કર્મ જ કર્તા કર્મ,
અથવા સહજ સ્વભાવ કાં, કર્મ જીવનો ધર્મ. ૭૧ • અન્વયાર્થ:- [જીવો જીવ કર્મનો વિકારીભાવ [કર્તા કરતો નિ નથી તો પણ (કર્મ જ જડ કર્મ જ [કર્મ કર્મ ને (વિકારીભાવ અને જડ કર્મને) કિર્તા કરે છે. અથવા અથવા કર્મ (સહજ અનાયાસે સ્વિભાવ પોતાથી થયા કરે છે [કા અગર તો કર્મ કર્મ તે [જીવન જીવનો ધર્મ ધર્મ જ છે. ૭૧
આત્મા સદા અસંગ, ને કરે પ્રકૃતિ બંધ,
અથવા ઈશ્વરપ્રેરણા, તેથી જીવ અબંધ. ૭૨ અન્વયાર્થ:- (આત્મા) આત્મા સદા) હંમેશાં અસંગ નિરાળો છે તેને અને પ્રકૃતિ. જડ કર્મ (કરે બંધ જીવને બાંધે છે (અથવા) અથવા (ઈશ્વર) ઈશ્વર પ્રેરણા કર્મ કરવાની પ્રેરણા કરે છે તેથી તેથી [જીવો જીવ [અબંધો બંધાતો નથી. ૭૨
માટે મોક્ષ ઉપાયનો, કોઈ ન હેતુ જણાય;
કર્મતણું કર્તાપણું, કાં નહિ કાં નહિ જાય. ૭૩ અન્વયાર્થ - મિાટે આમ હોવાથી મોક્ષ ઉપાયનો મુક્ત થવાના ઉપાયનું કોઈ કોઈ હેતુ) કારણ જણાય જણાતું નિનથી, કિસ્મતણું વિકારીભાવનું કિર્તાપણું કર્તાપણું (કાં નહીં જીવને નથી કાં નહિ જાય અને હોય તો તે જાય તેવું નથી. ૭૩
- સમાધાન-સદગુરુ ઉવાચ. હોય ન ચેતનપ્રેરણા, કોણ ગ્રહે તો કર્મ,
જડસ્વભાવ નહિ પ્રેરણા, જુઓ વિચારી મર્મ. ૭૪ અન્વયાર્થ:- ચેતન જીવ (પ્રેરણા મનન નો હિોય કરે [તો તો કોણ કેની સાથે કિ જડ કર્મ (ગ્ર એક ક્ષેત્રે ભેગાં થાય? જડ સ્વભાવ જડનો સ્વભાવ પ્રેરણા મનન નિહિ કરવાનો નથી એમ મર્મ જીવ અને જડના ધર્મ (સ્વભાવ) વિચારી વિચારી જુઓ જોશો તો ખબર પડશે. ૭૪
જો ચેતન કરતું નથી, નથી થતાં તો કર્મ તેથી સહજ સ્વભાવ નહિ, તેમજ નહિ જીવધર્મ. ૭૫
