________________
આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર દર્શન |
મેં તમારા અમૂલ્ય વચનને લક્ષમાં લીધા નહીં” હવે બીજું શું શું ભૂલી ગયો તે જણાવે છે કે -
આ મનુષ્ય દેહદુર્લભ છે. તેની એક ઘડી પણ અમૂલ્ય છે. તેમાં કોઈ પુરુષનો ઉપદેશ મળવો અત્યંત દુર્લભ છે. એવા સપુરુષનાં વચનો પ્રાપ્ત થવા ત્રણે કાળે અત્યંત દુર્લભ હોવાથી અમૂલ્ય છે, છતાં જ્યારે તે મળી આવ્યા ત્યારે તેનું મહાભ્ય જાણ્યું નહીં. પુરુષના એક એક વચનને લક્ષમાં લીધાં નહીં. હવે કયા અમૂલ્ય વચનોને લક્ષમાં લીધા નહીં? પ્રભુ! આપે કહ્યું કે “તું એક શુદ્ધ ચૈતન્યધન અવિનાશી આત્મા છે. દેહથી ભિન્ન સ્વપર પ્રકાશક પરમ જ્યોતિસ્વરૂપ એવો તું આત્મા છે.” '
તું છો મોક્ષસ્વરૂપ; અનંતદર્શન જ્ઞાન તું, અવ્યાબાધ સ્વરૂપ. શુદ્ધ, બુદ્ધ ચેતન્યધન, સ્વયંજ્યોતિ સુખધામ;” - આવા અમૂલ્ય કલ્યાણકારી અનુપમ વચનોને આ જીવે લક્ષમાં લીધાં નહીં. આ જીવ એના બદલે એમ જ બોલતો રહ્યો, “દેહ તે હું છું, અનેક નામે રૂપે, ઈંદ્રિય, મનાદિ કષાયે હું છું. પુત્રાદિ પરિવાર, ઘર, નગર, વ્યાપાર આદિના પ્રસારમાં હું છું અને પુનઃ પુનઃ તે સર્વેને છોડતો-ગ્રહતો આવ્યો છું.”
પ્રભુના આ દિવ્ય વચનમાં જ મારું કલ્યાણ છે, એવું સમજ્યો નહિ, શ્રદ્ધયું નહિ તેને સામાન્ય માંગણી કાઢઢ્યાં અથવા તો પૂરાં સાંભળ્યાં જ નહીં સપુરુષના એક એક વચનમાં એટલું સામર્થ્ય હોય છે કે ફક્ત એક જ વચનને લક્ષમાં લેવાથી કેટલાય જીવ સંસાર તરી ગયા છે - મોક્ષે ગયા છે.
સપુરુષનાં વચન વિચારીને જીવે લક્ષ કરી લેવાનો છે કે હવે મારે શું કરવાનું છે? જો લક્ષ બંધાઈ જાય તો પછી તેના પ્રયત્નમાં લાગી જાય- જો સપુરુષનાં વચનોનો મહિમાપ્રમોદ આવે તો તેનો પરિચય, પ્રીતિ, પ્રવૃત્તિ થાય અને એ વચનોમાં જે નિજપદનું લક્ષ કરવાનું કહ્યું છે તેની પ્રાપ્તિ થાય.
સપુરુષના વચનથી આત્માનું હિત શામાં છે, તે વિચારીને શું કરવું તેનો લક્ષ થવો જોઈએ. એ રીતે પુરુષનાં વચનો લક્ષમાં લીધા નહીં તેથી હજી સંસારનો અંત આવ્યો નથી.
વચનામૃત વીતરાગનાં, પરમ શાંત રસ મૂળ'
અહો ! શ્રી પુરુષ કે વચનામૃત જગહિતકરં;” સપુરુષનાં વચનો ત્રણે કાળના ત્રણે જગતના જીવોને આત્મકલ્યાણ તરફ પ્રેરનાર છે.
“રે! આત્મતારો! આત્મ તારો! શીધ્ર એને ઓળખો, સર્વાત્મમાં સમદષ્ટિ દો – આ વચનને હદયે લખો.”
૮૧
