Aagam 07 UPASAK DASHA Moolam evam Vrutti

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 27

आगम
(०७)
“उपासकदशा” - अंगसूत्र-७ (मूलं+वृत्तिः ) अध्ययन [१],
------- मूलं [७] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.........आगमसूत्र - [ob], अंग सूत्र - [०७] "उपासकदशा” मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति:
प्रत
सूत्राक
७ि)
कार्या । अथ सर्वविरतावेवातिचारा भवन्ति, देशविरतौ तु भङ्गा एव, यदाह-"सब्वेऽवि य अइयारा सञ्जलणाणं तु उदयओ हुन्ति । मूलच्छेज पुण होइ बारसहं कसायाणं ॥१॥” अत्रोच्यते, इयं हि गाथा सर्वविरतावेवातिचारभङ्गोपदर्शनार्था, न देशविरत्यादिभगन्दर्शनार्था, तथैव वृत्ती व्याख्यातत्वात् , तथा सञ्चलनोदयविशेषे सर्वविरतिविशेषस्यातिचारा एव भवन्ति, न मूलच्छेदः, प्रत्याख्यानावरणादीनां तूदये पश्चानुपूया सर्वविरत्यादीनां मूलतः छेदो भवतीत्येवंभूतव्याख्यानान्तरेऽपि न देशविरत्यादावतिचाराभावः सिध्यति, यतो यथा संयतस्य चतुर्थानामुदये यथाख्यातचारित्रं भ्रश्यति इतरचारित्रं सम्यक्त्वं च सातिचारमुदयविशेषानिरतिचारं च भवतीति एवं तृतीयोदये सरागचरणंभ्रश्यति देशविरतस्य तु देशविरतिसम्यक्त्वे सातिचारे निरतिचारेच प्रत्येकं तथैव स्याता, द्वितीयोदये देशविरतिभ्रश्यति, सम्यक्त्वं तु तथैव द्विधा स्यात्, प्रथमोदये तु सम्यक्त्वं भ्रश्यतीति, एवं चैतत् , कथमन्यथा सम्यक्त्वातिचारेषु दैशिकेषु प्रायश्चित्तं तप एव निरूपित, साविकेषु तु मूलमिति, अथानन्तानुबन्ध्यादयो द्वादश कषायाः सर्वघातिनः सञ्ज्वलनास्तु देशघातिन इति, ततश्च सर्वघातिनामुदये मूलमेव, देशघातिनां त्वतिचार इति,सत्यं,किन्तु थदेतत्सर्वघातित्वं द्वादशानां कषायाणां तत्सर्वविरत्यपेक्षमेव शतकचूर्णिकारेण व्याख्यातं, न तु सम्यक्त्वाद्यपेक्षमिति, तथा हि तद्वाक्यं-"भगवर्षणीयं पश्चमहब्बयमइयं अट्ठारसीलङ्गसहस्सकलियं चारित्तं घाएन्ति त्ति सच्यघाइणो" ति। किश्च-भागुपदर्शितायाः 'जारिसओ' इत्यादिगाथायाः सामर्थ्यादतिचारभङ्गो देशविरतिसम्यक्त्वयोः प्रतिपत्तव्याधिति 'अपच्छिमे' त्यादि- पश्चिमैवापश्चिमा मरण-प्राणत्यागलक्षणं तदेवान्तो मरणान्तः तत्र भवा
दीप
अनुक्रम
१ सर्वेऽपि चातचाराः संज्यलमानासदयतो भवन्ति । मूलच्डेय पुनर्भवति द्वादशानां कषायाणाम् ॥१॥ २ भगवत्प्रणीतं पश्चमहानतमयं अष्टादशशीलामसहनकलितं चारित्रं घातयन्तीति सर्वघातिन इति ।
SAREauratonion
anditurary.com
| सम्यक्त्व एवं द्वादश व्रतानां अतिचार-वर्णनं
~ 26~