Book Title: Shabda Sanchay
Author(s): Dharmkirtivijay
Publisher: ZZ_Anusandhan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/229306/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 ajJAtakartRkaH zabdasaJcayaH / / saM. muni dharmakIrtivijayaH pravartaka zrIkAntivijaya jaina zAstrasaMgraha-zrI AtmArAma jaina jJAnamandira vaDodarA- narasiMhajInI polamAMthI zabdasaMcaya nAmanI 3 hastaprato prApta thaI. A 3 prato sAme rAkhI prastuta kRtinuM sampAdana karyu che. adyAvadhi zabdarUpAvalI aneka prakAzita thaI cUkI che. tathApi A kRtinuM mahattva e che ke kartAe zabdanAM rUponI siddhi mATe eka ja sthAne siddhahemavyAkaraNa tathA kAtantravyAkaraNanAM sUtrono upayoga karyoM che. svatantrapaNe siddhahemavyAkaraNanAM sUtrono upayoga thayo hoya, koIka sthAne kAtantra vyAkaraNanAM sUtrono upayoga to koIka sthAne pANinIvyAkaraNanAM sUtrono upayoga thayo hoya tevaM jovA maLe che. paraMtu ekaja sthAne siddhahemavyAkaraNa ane kAtantravyAkaraNanAM sUtrono ullekha hoya tevI kRti bhAgye ja jovA maLe. prastuta kRtimA banne vyAkaraNano upayoga karAyo che. bIjeM eka kAraNa e che ke A kRti 521 varSa pUrve lakhAyela che. te vakhate pANini, kAtantra, sArasvata, bhoja, aindra, siddhahema-ityAdi aneka vyAkaraNa pracalita hatAM. pUrve jainomAM siddhahema, kAtantra temaja sArasvata vyAkaraNa vizeSe pracalita hatA, jo ke Aje to siddhahema ane pANini sivAyanA vyAkaraNano upayoga ja rahyo nathI. ane tethI ja siddhahema ane kAtantra vyAkaraNanA sUtronA ullekhayukta kRti maLe te mahattvanI vAta bane che. prastuta kRtinA sampAdanamA 3 hastapratono upayoga karAyo che. temAM zabdasaMcaya, patra-19-A pratane A saMjJA ApavAmAM AvI che. AnI vizeSatA e che ke zabdanAM rUponI siddhi mATe vizeSe TippaNarUpe to kutracit pratimadhye ja siddhahema tathA kAtantra vyAkaraNanA sUtrono upayoga karavAmAM Avela che. A kRti kartAe svahaste lakhI che te mahattvanI vAta che. pratyante ullekha maLe cha - saMvata 1544 varSe bhAdravA sudi pUdine zrIpUrNimApakSe zrIzrIbhuvanaprabhasUri vA0 pUrNakalazasvahastena likhitam / A kRtinA kartA viSe anya koI mAhitI upalabdha thatI nathI. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 49 zabdasaMcaya patra 18- A pratine B saMjJA ApavAmAM AvI che. A prati ane A saMjJaka prati samAna che, pharka eTalo ja che ke A pratimAM koIka koIka sthAne kAtantravyAkaraNanAM sUtrono ullekha temaja kaThina zabdonA artha jaNAvela che. AmAM kartAdino koI ja ullekha nathI. zabdasaMcaya tathA dhAtupArAyaNAvacUri, patra-7 - A pratine C saMjJA ApavAmAM Avela che. A pratimAM zabdonAM rUpanI siddhi mATe kevala siddhahemavyAkaraNanAM sUtrono ja ullekha che. A pratimAM dareka zabdonAM badhAM rUpo nathI jaNAvyAM, paraMtu ghaNI vakhata mukhya mukhya rUpo ja darzAvela che. pratyante saMkhyAvAcakazabdonAM rUpo, evaM dhAtu-pratyayanA anubandhana phala jaNAvela che. AmAM kartAdino koI ja ullekha maLato nathI. A traNe pratimA jyAM zuddhapATha jaNAyo tene grahaNa karI anya pATha TippaNamAM pAThAntara rUpe mUkela che. keTalAMka sthAnomAM traNe hastapratamAM azuddha pATha che tyAre mUlamA zuddha pATha lakhI TippaNamAMtraNe pratonA pATha pAThAntara rUpe mUkela che. pAThAntara, zabdarUponI siddhinAM sUtro temaja kaThina zabdonA artha, jemake rai = lakSmI, glau = candra ityAdino TippaNamA samAveza karAyo che. ahIM je svayaM umero karAyo che tene corasa [ ] kauMsa ko che. koIka sthAne TippaNanAM sUtro apUrNa che tene [ ] kauMsamAM umerI dIdhA che. banne vyAkaraNanAM sUtrono kramAMka [ ] kauMsamAM lakhavAmAM Avela che, ane je pATha zuddhIkaraNarUpe lakhela che tene gola ( ) kauMsa karavAmAM Avela che. vizeSatA e ke A.B. saMjJaka pratimAM vRkSazabdanAM rUpo che to C. saMjJaka pratimAM devazabdanAM rUpo che. Aq aneka sthAne che. aneka sthAne rUpomAM paNa matAntara che. jemake - A.B. prati-vAtapramI, C. prati - vAtapramyi, A.B. prati-sumanaH, C. prati-sumanA: - ityAdi / 3-4 evAM sthAno che jyAM spaSTatA thatI nathI tyAM praznArthacihna karela che. 2-3 TippaNa evI che je bilakula avAcya che tethI tene choDI dIdhI che. ante, A pratinI phoTokopI karI ApavA badala zrI AtmArAma jaina jJAnamandiranA agraNIjanono AbhAra. phoTA zrImahendrabhAI ramaNalAla zAha, vaDodarAvALAe pADI ApyA che, temano AbhAra. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 // namaH // 1. 2. zabdAmbhodhisamullAsa - rasikaM zrIjinaM sadA / natvA ziSyaprabodhAya likhyate zabdasaJcayaH // 1 // vRkSAdisomapAdI vA'gnyAdivAtapramImukhAH / zambhvAdikhalapUH pitR - mukhAH se rai goglI' na ||2|| tatra prathamamakArAntAH / vRkSadevanaravyAghra - siMhazArdUlavAyasAH / prAsAdalaiguDastambha - ghaTakuJjaranAyakAH ||1|| cakravAkazaradvIpa- haMsasArasavAnarAH / meghanAvikamAtaGga- mRgamInaturaGgamAH ||2|| nRpakumbhajanAH zUdra- vaizyakSatriyabrAhmaNAH / svargasUryagrahArthendra-daityavyantarapannagAH // 3 // krodhamAnamadA harSa - mohalo bharnakhAkarAH / kezadezanarezAzca mahiSavRSabhau kharAH 10 11811 paTTe pAdapadharmAzca kAntakAmajinA 12 nayaH / cUtabhUtakhaJjarITa-caTakondarazUkarAH // 5 // kolamarkaTamaNDUka-pArApatapitAmahAH / evamanye'pyakArAntAH zabdAH puMsi prakIrtitAH ||6|| pAThAntaram mudA C. 1 pA0 devahAhAmunigrAma-NIsAdhukhalapUmukhAH / pitRyunRpatluklAdyAH seraigoglaurato nare // C. saha inA vartate iti se- kAmena A. I 5. candraH A. / 7. pA0 lakuTa 0 C. 1 9. pA0 nakhAH karA: C. I 11. pA0 tridazazayau dharma0 - C. / 13. pA0 0vaTakoTambura0 A.B. I 3. 4. lakSmIH A. 1 6. puMliGge A. 1 8. pA0 0ndrAditya0 -- 10. pA0 khara: 12. pA0 0janA nayaH C. I zabdasaJcayaH C. I C. I - - 3 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 49 vRkSaH vRkSau vRkSayoH yathA1 vRkSau vRkSAH "vRkSam vRkSAn "vRkSaNa 'vRkSAbhyAm 'vRkSaiH 1degvRkSAya vRkSAbhyAm 11vRkSebhyaH 12vRkSAt vRkSAbhyAm vRkSebhyaH 13vRkSasya 1"vRkSayoH 15vRkSANAm 16vRkSe 1vRkSeSu saM0 he vRkSa he vRkSau he vRkSAH 19evaM devAdayo'pi jJAtavyAH / 20athA''kArAntAH / 21somapAH kIlAlapAzca viSekhAH zaGkhadhmAgregau23 / 24goSAbjajAvudadhikrA26 hAhAH puMsi niveditAH // 1 // 1. (pratau vRkSazabdasya rUpANi na santi, kintu tatra devazabdasya rUpANi vartante / 2. rephasorvisarjanIyaH [2-3-63 kAtantre] B.! 3, okAre au aukAre ca [1-2-9 kA.] B.! 4. jasi [2-1-15 kA.] B.1 5. akAre lopam [2-1-19 kA.] B.I 6. zasi sasya ca naH ca [2-1-16 kA.] B. 7. ina TA [2-1-23 kA.] B.I 8. akAro dIrghaM [ghoSavati 1-2-9 kA.] B.I 9. bhisais vA [2-1-18 kA.] B.1 10.DeryaH [2-1-24 kA.] akAro dIrgha [ghoSavati 2-1-14 kA.] B.! 11.dhuTi bahutve tve [2-1-19 kA.] B. 12. GasirAt [2-1-21 kA.] B. 13.Das sya [2-1-22 kA.] B. 14. osi ca [2-1-20 kA.] B.! 15.Ami ca nuH [2-1-72 kA.] akAro dIrgha [ghoSavati 2-1-14 kA.] B.I 16.avarNa i[varNe e 1-2-2 kA.] B.I 17.dhuTi bahutve tve 2-1-19 kA.] nAmikaraparaH [(3) pratyayavikArAgamastha: si: (4) SaM nuvisarjanIyaSAntaro'pi 2-4-47 kA.] BI 18.AmantraNArthAbhidyotako hizabdaH prAgupAdIyate / husvanadIzraddhAbhyaH sirlopam 2-1-71 kA.} B. 19.pA0 evaM vRkSAdayo'pi jJeyAH C. / 20.agregA udadhikrAzca viSaravAzca tathA goSA(SA:) / zriyaM dadhatu rAjendra ! abjajAsahitA ime / / B. I 21.vipraH A. / 22. zambhuH A.B. | 23. aruNa: A. , indraH B. ! 24.ravi: A.B. ! 25. brahmA A.B. I 26. hanumAn A. , viSNuH B. ! Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 somapaura somape hAhAH hAhaH5 somapA: somapAH somapAm somapau somapaH3 somapA somapAbhyAm somapAbhiH somapAbhyAm somapAbhyaH somapaH somapAbhyAm somapAbhyaH somapaH somapoH somapAm somapi somapoH somapAsu saM0 he somapAH he somapau he somapAH evaM kIlAlapAdayaH sapta / hAhAH hAhau hAhAm hAhI hAhA hAhAbhyAm hAhAbhiH hAhe hAhAbhyAm hAhAbhyaH hAhaH hAhAbhyAm hAhAbhyaH hAhoH hAhAm hAhi hAhoH hAhAsu saM0 he hAhAH he hAhau he hAhAH 1. C. pratau somapAzabdasya rUpANi na santi / 2. somapAprabhRtInAM zabdAnAM svare sandhikAryameva B. / 3. lugAto'nApa: [2-1-109 siddhaheme] AlopaH / A dhAtoradhuTsvare [2-2-55 kA. A lopa: A. I aghuTsvare tu A dhAtoraghuTsvare [2-2-55 kA.] ityantalopa: B. / 4. amarakoze - hAhA hUhUzcaivamAdyA gandharvAstridivaukasAm / hAhAzabdasyA' dhAtvAkAre'pi antalopaH / tathA coktam prAyovRttiM samAzritya dhAtoriti khalUcyate / AkAramekaM santyajya sarvasyA'nyasya saGgrahaH / / tathA ca dIpake proktam- kiM vistryA (?) to'nya AkAro dhAtubAhyo'pi lupyate / svare syAderaghuTyagre ktvo yap hAheti tadyathA // samAse bhAvinyanatraH ktvo yap [3-2-154 si0] iti nirdezAt / 5. lugAto'nApa: [2-1-107 si.] iti sUtreNA''kAralopa: C. I hAhaH Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 49 atha ikArAntAH / 'agniraJjalirambhodhi-raMhiyonimunirdhvaniH / samAdhirdundubhirtIhi-ratithi: sArathirgiriH // 1 // hariH zauriviraJcizca vidhirariH kapiH kaviH / kukSiH sandhiH kaliH zAli-tirvimativRSla(SNa?)ya: // 2 // "pANirdIdivirva(va)nI ca ghRNirgranthiravI raviH / adriH sevadhirodhizca vyAdhirmaNirahi: kRmiH // 3|| iSudhirjaladhizcAli-bhUpati: zrIpatistimiH / 'zaradhirvaddhiMrazmyAdi-rvA dvayo'mI ito nare // 4 // 1 agniH agnI11 agnayaH12 13agnim agnI agnIn14 15agninA agnibhyAm agnibhiH 16agnaye agnibhyAm agnibhyaH 17agne: agnibhyAm agnibhyaH 1. pA0 muni: C.. 2. pA0 hari: C. / 3. pA0 agni: C. I 4. pA0 dRtiH C. / 5. pA. pANidIdi0 B., pANirdIviviva0 C. / 6. pA0 rAdhisUryAdhi0 A.B. I 7. pA0 kramiH A.B. ! 8. bhAthau A. 9. pA0 0varddhirasmAdirvA A.B., vardhakirazmyAdi C. I 10. C. pratau agnizabdasya rUpANi na santi, kintu tatra munizabdasya rUpANi vartante / 11. iduto'strerIdUt [si0 1-4-21] A., aukAraH pUrvam [2-1-51 kA.] A.B. I 12. jasyedot [si0 1-4-22] A., iredurojnasi [2-1-55 kA.] A.B. I 13. agneramo'kAraH [2-1-50 kA.] A.B. I 14. zaso'tA sazca naH puMsi [si0 1-4-49] dIrgha A., zaso'kAraH sazca no'striyAm [2-1-52 kA.] A. ! zaso'kAra sazca no'striyAma, [2-1-52 kA.] sasya na, B. / 15. TaH puMsinA [si0 1-4-24] TA nA A., TA nA [2-1-53] A.B. / 16. Dityaditi [si0 1-4-23] A., De [2-1-57 kA.] ikAra ekAra: A. I De [2 1-57 kA.] B. / 17. DasiGasoralopazca [2-1-58 kA.] A.B.! Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 agneH agnau saM0 he agne ! evamaJjalyAdayaH / vAtapramyA vAtapramye vAtapramyaH vAtapramyaH 'vAtapramiya agnyoH agnyoH he agnI atha IkArAntAH / vAtapramIH pAthapapI: senAnI: grAmaNIstathA / devayajI : yavakrIzcA'graNIrItaH (rete) smRtA nare // 'vAtapramIH "vAtapramIm vAtapramyau vAtapramyau agnInAm agniSu he agnayaH vAtapramyaH vAtapramIn' vAtapramIbhyAm vAtapramIbhiH vAtapramIbhyAm vAtapramIbhyaH vAtapramIbhyAm vAtapramIbhyaH vAtapramyoH vAtapramyoH saM0he vAtapramIH evaM pAthapapI: devayajIH / he vAtapramyau vAtapramyAm vAtapramISu he vAtapramyaH 1. hrasvApazca [si0 1-4-32] Am nAm, dIrgho nAmyatisR- catasRSa: [ si0 1-4-47] A. / Ami ca nu: [2-1-72 kA. ] nurAgamaH dIrghamAmi sanau [2-2-15 kA0] A. / Ami ca nu: [2-1-72 kA. ], dIrghamAmi sanau [2-2- 15 kA.] B.I 2. DiDa [si0 1-4-25] A / Girau sapUrva: [2-1-60 kA0] A.B.I 3. hiraNa: A. 1 'vAtAtimukhagAmuko mRga ucyate' B. / 5. 4. vaDavAnalaH A / pA0 pAtha:pApI : C. 1 6. mAMka- mAne' tA vA tatra pra0 vAtaM pramimIte vAtapramI A 7. samAnAdamo'taH [ si0 1-4-46] iti sUtreNA'kAralopaH A.B. / samAnAdamo'taH [ si0 1 4-46] C. I 8. zasoDatA sazca naH puMsi [si0 1-4 - 49 ] iti sUtreNa zaso: akAralopaH sakArasaH nazceti A. B. / zaso'tA sazca naH puMsi [si0 1 4 49] C. 9. pA0 vAtapramI A.B., Ti0 'samAnAnAM tena dIrghaH [si0 1-2-1] A.B. / vAtapramI / vAtapramIsadRzAnAmanadIbhyAmIdRdbhyAmamzasorAdirlopaH sasya ca naH / saptamyekavacane samAnaH savarNe dIrgha [bhavati paraca lopam 1-2-1 kA0] / anyatra ivarNo yam [yamasavarNe na ca paro lopyaH 1-2-8] ityAdinA sandhiH B. I pA0 pradhIH C Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 49 senAnIH senAnyaura senAnyaH senAnyam senAnyo senAnyaH senAnyA senAnIbhyAm senAnIbhiH senAnye senAnIbhyAm senAnIbhyaH senAnyaH senAnIbhyAm senAnIbhyaH senAnyaH senAnyoH senAnyAm 3senAnyAm senAnyoH senAnISu saM0 he senAnI: he senAnyau he senAnyaH evaM pradhIH / saptamyAM tu pradhyi pradhyoH pradhISu / yavakrIH "yavakriyau yavakriyaH yavakriyam yavakriyau yavakriyaH yavakriyA yavakrIbhyAm yavakrIbhiH yavakriye yavakrIbhyAm yavakrIbhyaH yavakriyaH yavakrIbhyAm yavakrIbhyaH yavakriyaH yavakriyoH yavakriyAm yavakriyi yavakriyoH yavakrISu saM0he yavakrIH he yavakriyau he yavakriyaH evaM nI-sudhI-vimaladhiyaH / / sudhIH "sudhiyoM sudhiyaH sudhiyam sudhiyo 1. yo'nekasvarasya [si0 2-1-56] yattvam A. / 2. evaM senAnI agraNI grAmaNI, param am-zas-Gi vizeSaH / senAnyaM, senAnyaH yo'neka svarasya [si0 2-1-56] yattvam / niya Am [si0 1-4-51] DerAm / evaM pradhIH / saptamyAM tu pradhyi pradhISu / evaM yavakrI sudhI nI vimaladhI iti pATha: C.pratau asti / 3. niya Am [si0 1-4-51], niyo DirAm [2-1-77 kA.] A. / 4. C.pratau yavakrIzabdasya rUpANi' na santi / 5. saMyogAt [si0 2-1-52] A., IdUtoriyuvau svare [2-2-56 kA.] ityAdeze A.I svare sarvatra IdUtoriyuvau svare [2-2-56 kA.] ityAdeze B. / 6. A B pratau sudhIzabdasya rUpANi na santi / 7. dhAtorivoM [varNasyeyu svare pratyaye si0 2-1-50] iyAdeza: C. / sudhiyaH Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 sudhiye sudhiyaH sudhiyA sudhIbhyAm sudhIbhiH sudhIbhyAm sudhIbhyaH sudhIbhyAm sudhIbhyaH sudhiyaH sudhiyoH sudhiyAm sudhiyi sudhiyoH sudhISu [saM0 he sudhIH] he sudhiyau he sudhiyaH] zyavakrI, saMyogAt, evamanye'pi / atha ukArAntAH / zambhuvibhuH prabhuH sthANuH pherukiMsArukAravaH / ikSubhikSuhimAMzvotu- vAyugomAyumAyavaH // 1 / / "sAdhurvibhuripunyaku-'veNureNuhareNavaH / kratuH ketustarurmeru-rjAnupIlukRzAnavaH // 2 // bhAnuH svarbhAnuH zaGkuzca zItAMzurguggalurbaTuH / hiGguluguruzatrU ca bAhukamburutumbaru: // 3 // tantudhAtvaMsusetvindu-rvamathurvepathustathA / sUnubinduzca davathu-rudantAH puMsi kIrtitAH // 4 // zambhuH "zambhU zambhavaH sbaad zambhUn 1. A.B. pratau eSa pAThaH nAsti / 2. pA0 sAdhuH C. I 3. zRgAlaH A. I 4. zambhuH C. / 5. veNu....kareNavaH C. / 6. pA0 tUndaru A.B. I 6. pA0 tUndaru / 7. C. prato sAdhuzabdasya rUpANi na santi / ) 8. iduto'strerIdUt [si0 1-4-21], aukAraH pUrvam [2-1-51 kA0] A. / zambhu zabdasyA'gnivat prakriyA B. I 9. jasyedot [si0 1-4-22], iredurojjasi [2-1-55 kA.] A. I 10. samAnAdamo'ta: [si0 1-4-46] akAralopa: A. 1 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 49 zambhoH 'zambhunA zambhubhyAm zambhubhiH zambhave zambhubhyAm zambhubhyaH zambhubhyAm zambhubhyaH zambhoH zambhavoH zambhUnAm zambhau zambhvoH zambhuSu saM0 he zambho he zambhU he zambhavaH 4atha UkArAntAH / 5khalapUryavalUhUMhU: nagnahU: kaTaprUH svayaMbhUH / pratibhUrmanobhU .... rUdantAH puMsi kIrtitAH // khalapUH "khalapvau khalapvaH khalapvam khalapvau khalapvaH khalapvA khalapUbhyAm khalapUbhiH khalapve khalapUbhyAm khalapUbhyaH khalapvaH khalapUbhyAm khalapUbhyaH khalapvaH khalapvoH khalapvAm khalapvi khalapvoH khalapUSu saM0he khalapU: he khalapvau he khalapvaH evaM yavalUH / 1. raH puMsinA [si0 1-4-24] A. | 2. De [2-1-57 kA.] ukAra okAra A. I 3. DasiDasoralopazca [2-1-58 kA.] A. I 4. C. pratau eSaH zloko nAsti, kintu "lUhahU: khalapUrnagnahUryavalUH kaTapravaH" / evaM kaTaprU svayaMbhUprabhRtayaH - iti pAThosta / 5. sajjanaH A. / 6. madyabIjam A. } khalapUzabdasya dhAtUdantattvAd anekAkSarayo [stvasaMyogAdyavau 2-2-59 kA.] ityAdinA svare vattvam B.I 'khalapUH syAd bahukaraH' B.I syAdau vaH [si0 2-1-57] C.! Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 nagnahUH 'nagnahvA nagnahvaH nagnahUm nagnahvI nagnahUn nagnahvA nagnahUbhyAm nagnahUbhiH nagnave nagnahUbhyAm nagnahUbhyaH nagnahvaH nagnahUbhyAm nagnahUbhyaH nagnahavaH nagnahvoH nagnahvAm nagnahiva nagnahvoH nagnahaSu saM0 he nagnahUH he nagnahvI he nagnahvaH evaM hUhU: / kaTaprUH 'kaTapruvau kaTapruvaH kaTapruvam kaTa vau kaTapruvaH kaTapruvA kaTaprUbhyAm kaTaprUbhiH kaTaprave kaTaprUbhyAm kaTaprUbhyaH kaTapruvaH kaTaprUbhyAm kaTaprUbhyaH kaTapuvaH kaTapruvoH kaTapuvAm kaTapruvi kaTapa'voH kaTaprUSu saM0he kaTaprUH he kaTapuvau he kaTapruvaH evaM svayaMbhUprabhRtayaH / 1. evaM nagnahUH, hUhUH, param am-zas vizeSa: hUhUM hUhUn / anyAni rUpANi na santi C. 2. vamuvarNaH [1-2-9 kA.] iti vatve A.B. I 3. samAnAdamo'taH' [si0 1-4-46] A. I 4. puMsIdUdbhyAM sazca na / puMliGge ikArAnta ukArAnta parai am-zastaNA akAra lopa pAmai / anai sakAra rahai nakAra hui A.B. / zaso'tA sazca naH puMsi IdUjhyAmiti na syAtAm, anadIbhyAM nasya ca / "akAro lopatAM yAti sakArasya nakAratAm" A. / hUhU-nagnahUprabhRtInAm anadIbhyAm IdUbhyAm am-zasorAdirlopa: sasya ca naH / tathA nadItvAsparzAd vamuvarNa iti sandhiH B. / saMyogAt [si. 2-1-52], IdUtoriyuvau svare [2-2-56 kA.] uvAdeze A.I kaTaprUzabdasya saMyogaparatvAd vatvaM na / bhrUzabdasyaikAkSaratvAd vatvaM na prAptam, IdUtoriyuvau svare [2-2-56 kA.] uvAdeze B. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 atha RkArAntAH / pitA dhAtA vidhAtA nA? naptA dhyetA tathodgatA / 4 sraSTA kSattA ca potA ca hotA zAstA Rto nare // "pitA pitaraH pitaram pitrA pitre 'pituH pituH 9. "pitarau pitarau pitRbhyAm pitRbhyAm pitRbhyAm pitroH pitroH he pitarau dhAtArau pitRRn pitRbhiH pitRbhyaH pitRbhyaH pitari saM0 he pita: 11 12dhAtA 1. pA0 mAtA C. 2. pA0 ca A.B.I 3. 4. pA0 tvaSTA kSattvA ca A. B. sRSTA kSaptA ca0 C. / 5. Rduzanas- purudaMzo'nehasazca [ serDA : si0 1-4-84 ] A / A sau silopazca [2-1-64 anusandhAna 49 pitRRNAm kA. ] anta A A.B. 6. aGa ca [ si0 1 4 39] RkArAntazabda... ghuTanimitta bhUi A. ghuTi ca [2-1-69 pitRSu he pitaraH kA.] tar B. 1 7. zaso'tA sazca naH puMsi [si0 1-4-49], agnivacchasi [ 2-1-65 kA0] A agnivacchasi [2-1-65 kA0] ityagnivad bhAvAt zaso RkAra RkAra sasya ca naH, samAna [na savarNe dIrghIbhavati parazca lopam 1-2-1 kA0] iti dIrghaH B. I 8. Rto Dur [si0 1 4-37] IssthAne ur, RdantAt sapUrvaH [2-1-63 kA0] A RdantAt sapUrvaH [2-1-63 kA0] iti saha DasiDaso RkAreNa utvam B. I hrasvApazca [si0 1-4-32] AmsthAne nAm, dIrgho nAmyatisR- catasR-praH [si0 1-447] A / Ami ca nuH [2-1-72 kA0] nurAgamaH dIrghamAmi sanau [2-2-15 kA0] dIrgha: B. I dhAtAraH pA0 tathotA ca A.B.I 10. a [2-1-66 kA0] A aDauM [2-1-66 kA0] iti ara B. 1 11. AmantraNe A ca na saMbuddhau [2-1-70 kA0] iti ar B.I 12. A sau silopazca [2-1-64 kA0 ] B. - 13. dhAtostRzabdasyAr [2-1-68 kA0] zeSaM pitRvat B. 1 tR-svasR naSTa - neSTR [tvaSTra-kSattRhotR-potR- prazAstro ghuTyAr ] [ si01-4-38] dhAtA, dhAtAro, dhAtRn dhAtrA0 iti rUpANi eva santi. C. / Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 dhAtaram dhAtrA dhAtre dhAtuH dhAtuH dhAtari saM0he dhAta: evaM vidhAtRprabhRtayaH / atha RkArAntAH / yujaH yujRm atha ekArAntAH / "se: sayam sayA dhAtArau dhAtRbhyAm dhAtRbhyAm yujA0 evaM chiduH bhidRH / atha lRkArAntAH / patlRH patlam evaM sarvatrA'pi / gamlR - ghaslRpramukhA apyevam / atha lRkArAntAH / klRH patlRvat dhAtRbhyAm dhAtroH dhAtro: he dhAtArau yujau yujau yuSu patlau patlau klau 'sayau sayau sebhyAm dhAtRn dhAtRbhiH dhAtRbhyaH dhAtRbhyaH dhAtRRNAm dhAtRSu he dhAtAraH yujraH yujRn patla: patlun kla: 1.2.3. A. B. pratau etAni rUpANi na santi / 4. sa inA kAmena vartate se / kAmI smaraH priyA vA / sa visarga: B. 1 5. svare ' e ay' [1-2-12] sayau B. sayaH sayaH sebhiH 13 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 saye 1. se: sayi saM0he se atha aikArAntAH / rA: se: rAyam rAyA rAye rAyaH rAya: rAyi saM0he rAH atha okArAntAH gauH 4. "gAm gavA gave sebhyAm sebhyAm sayoH sayoH he sayau *rAyau rAyau rAbhyAm rAbhyAm rAbhyAm rAyo: rAyo: he rAyau gAvau gAvau gobhyAm gobhyAm sebhyaH sebhyaH sayAm seSu he saya: rAyaH rAyaH rAbhiH rAbhyaH rAbhyaH rAyAm rAsu he rAya: gAva: gAH gobhiH gobhyaH edodbhyAM ceti ekArAnta okArAnta savihu zabda parai siGastaNA akAranau lopa hui / saha inA vartate iti saH tasmAttasya vA se: / DasiDas phakkikAyamakAralopaH AI matAntare edodantAn DasiDasoralopo vA syAt B.I 2. A rAyo vyaJjane [si0 2-1-5] ekAranaI AkAra A. / raizabdo dravyavAcI / AtvaM vyaJjanAdau [2-3-18 kA0], vibhaktau 'rai:' [2-3-19 kA0] ityAtvam, saH visarga: B. I 3. aikArAnta sarvatra zabda rahaI edaito'yAy [1-2-23] pAmai, sUtra haima: A. / svare 'e ay' anusandhAna 49 [1-2-12 kA0] B. ota au [ si0 1-4-74] iti okAranaI gorau ghuTi [2-2-33 kA0 ] aukAra: AI gorau ghuTi [2-2-33 kA0] au, saH visargaH B. dRgdRSTidIdhitisvarga-vajravAgbANavAriSu / bhUmau pazau ca gozabdo bimbanirdezasambhRta / / amzasorA [2-2-34 kA0] A amzasorA [ 2-2-34 kA0 ] anta A B. 1 6. amzasorA [2-2-34 kA0] anta A B. I 5. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 gobhyaH gavAm goSu he gAvaH 'goH gobhyAm raMgoH gavoH gavi gavoH saM0he gauH he gAvau atha aukArAntAH / galauH lAvau glAvam glAvau glAvA globhyAm glAve glaubhyAm glAva: glaubhyAm glAva: glAvo glAvi glAvoH saM0 he glauH he glAvau evaM svarAntAH zabdAH puMliGgAH samAptAH / glAvaH glAvaH glaubhiH glaubhyaH globhyaH glAvAm glauSu he glAva: "zraddhA atha strIliGgAH svarAntAH zabdAH kathyante / 5zraddhAdyA buddhimukhAzca nadyAdyA dhenumukhyakAH / vadhUprabhRtayo mAtR-mukhyA yonauH svarAH striyAm / / 1 / / tatra prathamamAkArAntAH / 6 zraddhA mAlA zAlA rambhA bhambhA surA ziSA helA / manaHzilA vAmA ajA AdantAH kIrtitAH striyAm // 1 // zraddhe 1. gozca [2-1-59 kA0] DasiDasoralopaH / edodbhyAM DasiGaso ra: [si0 1-4-35] / 2. gozca [2-1-59 kA0] a itisUtreNa lopa: B. 3. glauzabdazcandravAcI, visargaH B. 4. svare 'au Av' [1-2-14 kA0] B.I 5. zAlAdyA C. / 6. zloko nAsti C.I 7. eSa: pATho nAsti A.I 8. zraddhAyAH sirlopam [2-1-37 kA0] A.B. / zAlAzabdasya rUpANi vartante C.! 9. autA [1-4-20] INaI AkAra ekAra haima. A.I aurIm [2-1-41 kA0] auI, avarNa ivaNe e [1-2-2 kA0] A. aurIm [2-1-41 kA0] B.I Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 anusandhAna 49 1zraddhayA zraddhAm zraddhAH zraddhAbhyAm zraddhAbhiH 2 zraddhAyai zraddhAbhyAm zraddhAbhyaH zraddhAyAH zraddhAbhyAm zraddhAbhyaH zraddhAyAH 3zraddhayoH 4zraddhAnAm zraddhAyAm zraddhayoH zraddhAsu 5saM0he zraddhe he zraddhe he zraddhAH evaM 6zAlA-jAyA-mAlAdayaH / atha ikArAntAH / buddhiH zaktirmatidhUli -rveNiniHzreNizreNayaH / dundubhirbhUmipAlyAli-daviH kAnti: 'chavi: kRSiH // 11 // 1"sRNirazristaDinemi-rAjirITivRtivRttiH / mukhaMDhi 12dAlipaGktI ca rAtrirgati dhRtiHstutiH // 2 // 15RddhirvRddhiH smRtiSTi-rajaniSTiH saGgatiH / ikArAntAH smRtAH prAjJaiH strIliGgAH pUrvasUribhiH / / 3 / / buddhI buddhayaH 1. Tausore [2-1-38 kA0] / Tausyet [si0 1-4-19] C.I 2. Apo DitAM yai-yAs-yAs-yAm [si01-4-17] A. / Dvanti [yai yAsa yAs yAm 2-1-42 kA0] A. / 3. Tausore [2-1-38 kA0] A.I 4. hrasvA''pazca [si01-4-32] Am nAm A. / pA0 zraddhANAm A.BI 5. haima-edApaH [1-4-42] iNai sU0 AkArAntastrIliGgazabdarahaiM AmaM0 AkAra e A.1 hasvanadIzraddhAbhyaH sirlopam [2-1-71 kA0], saMbuddhau ca [2-1-39 kA0] ekAra A.I 6. pA0 zraddhAmAlAdaya: C. / 7. pA0 dhUli-zreNiniHzreNiveNayaH C. / 8. pA0 bhUmipAlyAlI-divi0 C. 9. pA0 chavikRSiH A.B. / 10. pA0 zRNirastriH A.B.! 11.pA0 rATi ti0 A.B.I 12. pA0 dAli: paGkti ca A.B.I 13.pA0 gatidhRtika C.I 14. pA0 dhuTistruTi: A.B.I 15.pA0 RddhivRddhi: C.) 16. pA0 ghRSTisaGgati: C.I 17. iduto'strerIdUt [si01-4-21] I A. aukAraH pUrvam [2-1-51 kA0JA.I 18. jasyedot [si01-4-22] ikAra ekAra A. / iredurojjasi [2-1-55 kA0] A.I buddhiH Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 buddhim buddhI buddhIH buddhyA buddhibhyAm buddhibhiH 'buddhyai, buddhaye buddhibhyAm buddhibhyaH buddhyAH, buddheH buddhibhyAm buddhibhyaH buddhyAH, buddheH buddhyoH buddhInAm buddhyAm, buddhaura buddhyoH buddhiSu saM0 he buddhe he buddhI he buddhayaH evaM zaktyAdayo'pi / atha IkArAntAH / nadI nArI sakhI nIlI kadelI lavalI mahI / bhiSI plavI kumArI ca nalinI bisinI vanI / 1 / / bhAminI kAminI saumI "mazI rIrI purandhyapi / vANinI mAlinI zUdrI himAnI sarasI tathA // 2 // mAtulAnI kSatriyANI brAhmaNI sundarI gaurI / upAdhyAyI 10zAliparNI mRDAnI pArvatI kanI // 3 // 1'kAdambinI zamI kAlI maghonI yoginI tathA / viduSI pecuSI yokSmI IdantAH kIrtitAH striyAm // 4 // 12nadI nadyau nadyaH nadyau nadyA nadIbhyAm nadIbhiH 1. striyA GitAM vA dai-dAs-dAs-dAm [si0 1-4-28] A. husvazca Gavati [2-2-5 kA0] nadIvadbhAvAt, nadyA ai As As Am [2-1-45 kA0] A.I Davanti [ye yAs yAs yAm 2-1-42 kA0] A. 2. Dirau sapUrvaH [2-1-60 kA0] A. 3. saMbuddhau ca [2-1-56 kA0] A.| 4. pA0 plavI A.B.I 5. pA0 nalI kadalI lavalI A.B. / 6. pA0 mahI bhapI A.B.I 7. pA0 bizinI A.B., bizanI C. 8. pA0 masI AL 9. pA0 purandarI A.B.I 10. pA0 zAlaparNI A.B.I 11.eSaH zloko nAsti C.I 12. dIrghaDyAb [vyaJjanAt seH, si01-4-45] A.I IkArAntAt siH [2-1-48 kA0] si lopam A. nadIm nadI: Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 'nau nadyAH nadyA: nadyAm saM0he nadi evaM nArImukhyAH / atha ukArAntAH / nadIbhyAm nadIbhyAm nadyoH nadyoH he nadyau sarayurdadurityapi / dhenustanuruDu : snAyuH "karNAmbuH svamburajjU ca udantAH kathitAH striyAm / 10. vamuvarNa: [1-2-9 kA0] A. 1 dhenuH dhenum "dhenvA ' dhenvai, dhenave dhenvAH, dhenoH dhenoH dhenvAH, dhenvAm, dhenau saM0he dheno evaM tanuprabhRtayaH / 1. nadyA ai As As Am [2-1-45 kA0] A.I 2. hrasvanadI zraddhAbhyaH sirlopam [2-1-71 kA0 ], saMbuddhau husva: [ 2-1-46 kA0] A. / dhenU dhenU dhenubhyAm dhenubhyAm 3. pA0 sarasu0 C. I 4. dardu0 A1 dadu0 B. | 5. karNAmbuzvambu0 A. B. / karNAmbusvambuo C. 1 6. aukAra: pUrvam [2-1-51 kA0] A. / dhenubhyAm 10 dhenvoH dhenvoH he dhenU nadIbhyaH nadIbhyaH nadInAm nadISu he nadyaH anusandhAna 49 7. uotA. 8. vamuvarNa: [ 1-2-9 kA0] A. 1 9. hrasvazca Gavati [2-2-5 kA0] nadIvadbhAvAt, nadyA ai As As Am [2-1-45 kA0] ai As As Am Adeza: A.I "dhenavaH dhenU: dhenubhiH dhenubhyaH dhenubhyaH dhenUnAm dhenuSu he dhenavaH Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 atha UkArAntAH ! vadhUrdambhUrzvamUH vastU-railAbUrdadhiSUH kuhUH / kapikacchUH kaserUzca vAmorU: sarayUrapi // 1 // kadrUH kaNDUH karabhorUH karkandhUzca kamaNDalUH / saMhitorUH sahitorU: saphorUH kathitAH striyAm // 2 // vadhvau vadhvau vadhUH "vadhUm vadhvA "vadhvai vadhvAH vadhvAH vadhvAm saM0he vadhu evaM dambhUprabhRtayaH / atha RkArAntAH / 1. pA0 zubhUH svasU0 A. B. vadhUbhyAm vadhUbhyAm vadhUbhyAm vadhvoH vadhvoH he vadhrvau mAtA pitRSvasA yAtA duhitA mAtRSvasA tathA / nanAndA ca svasA prAjJaiH zabdAH proktA "mAtA mAtaram 'mAtarau mAtarau pA0 0dalAbU: dadhiSUH kahU: A.B., 0ralAbUda0 C. I kaNDU kaNDU karabhorU karkendhU ca kamaNDalU / saMhitorU sahitorU zipharU0 C. I vadhvaH vadhUH vadhUbhiH vadhUbhyaH vadhUbhya: vadhUnAm vadhUSu he vadhvaH 2. 3. kaNDUH karabhorUH karkandhUzca kamaNDalUH / sahitorUH saMhitorUH siMhitorUH siphorUH kathitA striyAm // A.B.I mI RtAH // 1 // mAtaraH 'mAtRH 4. samAnAdamo'taH [si0 1 4 46] akAralopa A / 5. nadyA ai As As Am [2-1-45 kA0] ai, As, As, Am AdezaH A. 6. mAtRpi0 A. B. 7. Rduzanas- purudaMzo 'nehasazca serDI: [si0 1-4-84] siDA, DityantyasvarAde [si0 2 1-114] A,1 8. ar3a ca [ si0 1 4 39] ar A 9. zaso'tA0 [si0 1 4-49] A. 19 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 49 mAtre 'mAtuH mAtuH svasaH "svasuH svasRSu 'mAtrA mAtRbhyAm mAtRbhiH mAtRbhyAm mAtRbhyaH mAtRbhyAm mAtRbhyaH mAtroH mAtRNAm "mAtari mAtraH mAtRSu saM0he mAtaH he mAtarau he mAtaraH evaM yAtR-duhita-nanAndaraH / / svasA 5svasArau svasAraH svasAram svasArau 6svastrA svasRbhyAm svasRbhiH svastre svasRbhyAm svasabhyaH svasRbhyAm svasRbhyaH svasuH svastroH svasRNAm svasari svasroH saM0he svasaH he svasArau he svasAraH evaM pitRSvasR-mAtRSvasRzabdAH / atha okArAntAH "dyauH dyAvaH 'dyAm dyAvI 1. ramavarNaH [1-2-10 kA0] A.B.I 2. Rto dur [si0 1-4-37] A. RdantAt sapUrvaH [2-1-63 kA0] A.I 3. Am nAma, dI| nAmya [tisR-catasR-pra: [si0 1-4-47] A.I 4. a. [2-1-66 kA0] A. 5. tR-svasa-napta-neSTra-tvaSTa-kSatR-hotR-[potR-prazAstro ghuTyAra, si01-4-38] iNai Rto Ar A. svastrAdInAM ca [2-1-69 kA0] ityAr Adeze A.B.1 tR-svasR0 ityAr-svasA, svasArau, svasAraH, svasAram, svasArau zeSaM mAtRvat C. ramRvarNaH [1-2-10 kA0] A. I 7. Rto Dur [si01-4-37] A.I 8. dyau zabdo gozabda-okArAntopalakSaNam / tena dyozabde'pi gauro ghuTi [2-2-33 kA0], ityAdini sUtrANi pravartante A.B.I atha okArAntAH zabdAH gozabdavat; prathamAyAH sarvANi dvitIyAyA ekavacanasya rUpANi santi C. / 9. A am-zaso'tA [si0 1-4-75] INai AkAra A. 10. pA0 dhAva: B.| dyAvI 1degdyAH Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 21 dyavA dyobhyAm dyobhyAm dyobhiH dyobhyaH dyobhyaH dyavi saM0 he dyauH atha aukArAntAH / dyobhyAm dyavoH dyavoH he dyAvI dyavAm dyoSu he dyAvaH nauH nAvau nAva: nAva: naubhyAm nAvam nAvau nAvA naubhyAm nAve nAva: naubhyAm nAva: nAvi nAvoH saM0he nauH he nAvau evaM svarAntAH strIliGgAH zabdAH samAptAH / naubhiH naubhyaH naubhyaH nAvAm nauSu he nAva: nAvoH [atha napuMsakA: svarAntAH zabdAH kathyante / ] vanAdyA vArimukhyAzca jatvAdyAH syurnapuMsakAH / husvAntAH kathitAH zabdA na dIrdhAntA bhavanti hi / / 1 / / atha prathamamakArAntAH / vanaM saudhaM kirITaM ca dhAnyaM kuNDaM ghRtaM tRNam / RNaM zRGgaM balaM padma satyaM SaNDhe prakIrtitAH // 11 // 1. prathamAyA dvitIyAyAzca sarvANi tathA tRtIyAyA ekavacanasya rUpANi santi, glauvat A.B.I 2. pA0 evaM svarAntAH striyAm C. 3. pA0 kila A.B.! 4. pA0 khaMDhe A.B., C. Sa(SaM)Dhe , napuMsake [ityarthaH] A.I Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 49 'vane 'vanam 3vanAni vanam vanAni 4vanena0 zeSaM puMliGge vRkSavat / evaM saudhAdayaH / atha ikArAntAH / 'vAryasthidadhisakthIni supathisusakhI tathA / akSiprabhRtayaH zabdA iti SaNDhe niveditA: // 1 // vAri 'vAriNI vArINi vAri vAriNI vArINi vAriNA vAribhyAm vAribhiH vAriNe vAribhyAm vAribhyaH vAriNaH vAribhyAm vAribhyaH vAriNaH vAriNoH vArINAm vAriNi vAriNoH vAriSu 10saM0 he vAre,vAri he vAriNI he vArINi 11evaM supathi-susakhI / asthi asthinI asthIni asthi asthinI asthIni 12asthnA asthibhyAm asthibhiH 1. akArAdasaMbuddhau muzca [2-2-7 kA0] syamlope murAgama A.I 2. aurIm [2-2-29 kA0] A. 3. jasazasoH ziH [2-2-10 kA0] jassthAne i, dhuTsvarAd ghuTi nuH [2-2-11 kA0], ghuTi cA'saMbuddhau [2-2-17 kA0] A.I 4. A.B. pratau nAsti / 5. pA0 varya C.I 6. pA0 saktIni A.B.I 7. pA0 susukhI A.B. 8. pA0 khaNDhe A.B.I 9. aurIm [2-2-9 kA0] au I, nAminaH svare [2-2-12 kA0] nurAgamaH A.I 10. nAmino lumvA [si01-4-61] / 11.pA0 susakhi-supathI C.I 12. asthidadhisakthyamannataSTAdau [2-2-13 kA0] iti anAdeze A.B., asthidadhisakthyakSNA0 [2-2-13 kA0] antasya an A.I Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 23 asthene asthibhyAm asthibhyaH asthnaH asthibhyAm asthibhyaH asthanaH asthnoH asthnAm asthina, asthini asthnoH asthiSu saM0he asthi,asthe he asthinI .he asthIni evaM dadhyAdayaH trayaH / atha ukArAntAH / jatvambumadhuvastUni jAnumasutrapUNi ca / azruzmezrukaserUNi jatu[tu]mburu SaNDhake(?) // 1 // jitunI jatunI jatunA jatubhyAm jatubhiH jatune jatubhyAm jatubhyaH jatubhyAm jatubhyaH jatunaH jatunoH jatUnAm jatuni jatunoH jatuSu saM0he jato,jatu he jatunI he jatUni evamambuprabhRtayaH / iti svarAntAH zabdA napuMsakAH / / jatu jatu jatUni jatUni jatunaH atha vyaJjanAntAH prArabhyante / tatra prathamaM puMliGgAH / "citralikhambumuk zabda-prAT 5bhUbhuksugaMNau tathA / marucca balibhid jJAna-bhud rAjavidabhau tathA // 1 // viDuzanasau madhuliT dAmaliT "kASThataTa tathA / vyaJjanAntAH smRtAH puMsi bAlavyutpattihetave // 2 // 1. pA0 vAvu A.B.! 2. pA0 smazru A.B.C.I 3. anAmasvare no'ntaH [si0 1-4-64] A.I 4. pA0 citraliDgambumuk A.B.C. / 5. pA0 bhUbhRk A.B.I 6. pA0 saguNau A.B.! 7. pA0 rAjavidubhau C.I 8. pA0 kASTataTa A.B.C.I Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 anusandhAna 49 atha khAntaH / 'citralika, citraliga citralikhau citralikhaH citralikham citralikhau citralikhaH citralikhA citraligbhyAm citraligbhiH citralikhe citraligbhyAm citraligbhyaH citralikhaH citraligbhyAm citraligbhyaH citralikhaH citralikhoH citralikhAm citralikhi citralikhoH citralikSu saM0he citralika,citralig he citralikhau . he citralikha: atha cAntaH / ambumuk,ambumug ambumucau ambumucaH ambumucam ambumucau ambumucaH ambumucA ambumugbhyAm ambumugbhiH ambumuce ambumugbhyAm ambumugbhyaH ambumucaH ambumugbhyAm ambumugbhyaH ambumucaH ambumucoH ambumucAm ambumuci ambumucoH ambumukSu saM0he ambumuk,ambumug he ambumucau he ambumucaH evaM payomuc / kruJczabdaH / kruJcau kruJcaH saptamyAM tu krukSu, kruGsu atha chAntaH / "zabdaprAD, zabdaprAt zabdaprAchau zabdaprAchaH 1. aghoSe prathamo'ziTaH [si0 1-3-50] kh k A. 2. cajaH kagam [si0 2-1-86] cakAra k, virAme vA [si0 1-3-51] A. prathamAyA: dvitIyAyAzca sarvANi, tRtIyAyAH ekadvivacanayostathA saptamyAH bahuvacanasya santi C.I 3. yujaJcakuJco no GaH [si0 2-1-71] A. / 4. yaja-sRja-mRja-rAja-bhrAja-bhrasja-vrazca-parivrAjaH zaH SaH [si02-1-87] chS, / hazaSachAntejAdInAM GaH [2-3-46 kA0] cha D, vA virAme [2-3-62 kA0] Dasya Ta A. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 zabdaprAchau zabdaprADbhyAm zabdaprADbhyAm zabdaprADbhyAm zabdaprAcho: zabdaprAcho: saM0he zabdaprAD, zabdaprAT he zabdaprAchau zabdaprAcham zabdaprAchA zabdaprAche zabdaprAcha: zabdaprAcha: zabdaprAchi evaM pathiprAchprabhRtayaH / atha jAntaH / 'bhUbhuka, bhUbhug bhUbhujam bhUbhujA bhUbhuje bhUbhujaH bhUbhujaH bhUbhuji saM0he bhUbhugbhUbhuk ata NAntaH / "sugaN sugaNam bhUbhujau bhUbhujau 3. pA0 dhAnAbhRj A. B. dhAnAbhRT C.I 5. 6. etau dvau zabdo na staH A.B. I 7. bhUbhugbhyAm bhUbhugbhyAm bhUbhugbhyAm bhUbhujoH bhUbhujo: he bhUbhujau evaM hutabhuj, balibhuj vaNij, bhiSaj parivrAj, devej, rajjusRj kaMsaparimRj, dhaunAbhRjj, 'mUlavRzca, "bi(vi) bhrAj, 'samrAjprabhRtayaH / sugaNau sugaNau zabdaprAchaH zabdaprADbhiH zabdaprADbhyaH zabdaprADbhyaH zabdaprAchAm zabdaprADsu he zabdaprAchaH bhUbhujaH bhUbhuja: bhUbhugbhiH bhUbhugbhyaH bhUbhurabhya: bhUbhujAm bhUbhukSu he bhUbhuja: 1. pA0 evaM pathiprAcha: A.B.I 2. prathamAyAH dvitIyAyAzca sarvANi tRtIyAyAH ekadvivacanayostathA saptamyAH bahuvacanasya rUpANi santi / C. / 4. pA0 mUlavRj A. B. mUlavRT C.I prathamAyAH sarvANi dvitIyAyAH ekavacanayo:, tRtIyAyAH dvivacanasya tathA saptamyAH bahuvacanasya rUpANi santi C. 25 sugaNaH sugaNa: Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2E anusandhAna 49 sugaNA marutau sugaNbhyAm sugabhiH sugaNe sugaNbhyAm sugaNbhyaH sugaNaH sugaNbhyAm sugaNbhyaH sugaNaH sugaNoH sugaNAm sugaNi sugaNoH 'sugaNsu saM0he sugaN he sugaNau he sugaNaH evamanye'pi NAntAH / atha tAntaH / marut, marud marutau marutaH marutam marutaH marutA marudbhyAm marudibhaH marute marudbhyAm marudbhyaH marutaH marudbhyAm marudbhyaH marutaH marutoH marutAm maruti marutoH 3marutsu saM0 he marut, marad he marutau he marutaH evaM garut, harit, agnicit, vipazcit, "sAmasutprabhRtayaH / atha dAntaH / "balibhit, balibhid balibhidau balibhidaH balibhidam balibhidau balibhidaH balibhidA balibhidbhyAm balibhidbhiH balibhide balibhidbhyAm balibhidbhyaH balibhidaH balibhidbhyAm balibhidbhyaH 1. pA0 sugaNTsu, joH kaTAvantau ziTi navA [si0 1-3-17] C.! 2. dhuTAM tRtIyaH [2-3-60 kA0] tasya d, vA virAme [2-3-62 kA0] d t A. / prathamAyAH dvitIyAyAzca sarvANi, tRtIyAyAH ekadvivacanayostathA saptamyA: bahuvacanasya rUpANi santi C. / 3. marutsu, maruthsu, ziTyAdyasya dvitIyo vA [si01-3-59] C. I 4. pA0 somasut A.B. I 5. prathamAyAH sarvANi, dvitIyAyAH ekavacanasya, tRtIyAyAH dvivacanasya tathA saptamyAH bahuvacanasya rUpANi santi C. / Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 atha dhAntaH / evaM balibhidaH balibhidi saM0 he balibhit, balibhid he balibhidau he balibhidaH evaM viviSad, ghusad, sabhAsad, suhRd, sarvavid, vedavid, jJAnavitprabhRtayaH / 'jJAnabhut, jJAnabhud jJAnabudham jJAnabudhA jJAnabudhe jJAnabudha: jJAnabudhaH jJAnabudhi saM0he jJAnabhUt, jJAnabhud balibhidoH balibhido: vikrut, vikrud vikrudham vikrudhA vikrudhe vikrudhaH vikrudhaH vinudhi saM0he vikrut, vikrud jJAnabudhau jJAnabudhau jJAnabhudbhyAm jJAnabhudbhyAm jJAnabhudbhyAm jJAnabudho: jJAnabudho: he jJAnabudhau vikrudhau vikrudhau vikrudhaH vikrudhaH vikrudbhiH vikrudbhyaH vikrudbhyaH vikrudhAm vikrutsu he vikrudhaH 1. II sUtri gaDadabAdezcaturthAntasyaikasvarasyA''dezcaturthaH [sdhvozca pratyaye si0 2-1-77] bakAra bhU AI hacaturthAntasya dhAtostRtIyAderAdi [ caturthatvamakRtavat 2-3-50 kA 0 ] A. prathamAyAH dvitIyAyAzca sarvANi tRtIyAyAH ekadvivacanayostathA saptamyAH bahuvacanasya rUpANi santi C. pA0 tathA'pi A B. vikrudbhyAm vikrudbhyAm vikrudbhyAm balibhidAm balibhitsu vikrudhoH vikrudhoH he vidhau 27 jJAnabudhaH jJAnabudhaH jJAnabhudbhiH jJAnabhudbhyaH jJAnabhudbhyaH jJAnabudhAm jJAnabhutsu he jJAnabudhaH 2. 3. dhuTAM tRtIyaH [2-3-60 kA0] INaI sUtri gh d vA virAme [2-3-62 kA0] d t A. prathamAyAH sarvANi tathA dvitIyAyAH ekavacanasya rUpANi santi C. I Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 49 rAjJAm evaM krudh, marmAvidh, 'mRgAvidh, zvAvidhprabhRtayaH / atha nAntaH / rAjA rAjAnau rAjAnaH rAjAnam rAjAnau *rAjJaH rAjJA 5rAjabhyAm rAjabhiH rAje rAjabhyAm rAjabhyaH rAjJaH rAjabhyAm rAjabhyaH rAjJaH rAjJoH parAjJi, rAjani rAjJoH rAjasu "saM0he rAjan he rAjAnau he rAjAnaH evaM takSan, ukSan, "pratidivan, prathiman, 'madiman, "tuziman, bhUziman, aNiman, mahiman, laghiman, gariman, 12kraziman 13prazamin prabhRtayaH / tathAzvA14 zvAnau zvAnam zvAnau 15zunaH zvabhyAm zune zvabhyAm zvabhyaH zunaH zvabhyAm zvabhyaH zvAna: zunA zvabhiH 1. pA0 mRgavidh C.1 2. A.B. pratau nAsti / 3. ni dIrghaH [si0 1-4-85] INaI sUtriiM dIrgha A. / ghuTi cAsaMbuddhau [2-2-17 kA0] dIrgha A.I 4. avamasaMyogAdano'lopo'lusavacca pUrvavidhau [2-2-53 kA0] A.I 5. nasaMyogAntAvaluptavacca pUrvavidhau [2-3-58 kA0] A.I 6. IGyorvA [2-2-54 kA0] A.I 7. na saMbuddhau [2-3-57 kA0] A. / 8. pA0 pratidIvan A.B. / 9. pA0 mRdiman A.B.I 10-11. C. pratau nAsti / 12-13. A.B. pratau nAsti / 14. ghuTi cA'saMbuddhau [2-2-17 kA0] dIrgha A. I 15. zvayuvamaghonA ca [2-2-47 kA0] eha zabdaraiM INae vakAranaI ukAra huI A.| zvan yuvan maghono DI-syAdyaghuTsvare va u: [si0 2-1-106] C. / Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 zvasu zunaH zunoH zunAm zuni zunoH saM0he zvan he zvAnau he zvAnaH zunIzabdo nadIvat / yuvanzabdaH zvavat / striyAM tu 'yUnastiH' iti 'ti' pratyaye yuvatirbuddhivat / maghavanzabdaH zvavat / pakSe sau ca maghavAn maghavA vA [2-2-23 kA0] iti maghavant-Adeze kRtemadhavAn maghavantau maghavantaH maghavantam maghavantau maghavataH maghavatA maghavadbhyAm maghavadibhaH maghavate maghavadbhyAm maghavadbhyaH maghavataH maghavadbhyAm maghavadbhyaH maghavataH maghavatoH maghavatAm maghavati maghavatoH madhavatsu saM0 he maghavan he maghavantau he maghavantaH maghavAnI maghavAnaH maghavAnam maghavAnau maghonaH maghonA maghavabhyAm maghavabhiH maghone maghavabhyAm maghavabhyaH maghonaH maghavabhyAm maghavabhyaH maghonaH maghonoH maghonAm maghoni maghonoH maghavatsu 1. pA0 striyAM yUnastiH pratyaye yuvati buddhivat A.B.I 2. C. pratau 'maghavan.... kRte' eSaH pATho nAsti / 3. abhvAderatvasaH sau [si01-4-90] A. / antvasantasya cAdhAtoH sau [2-2-20 kA0] sau dIrgha A / prathamAyAH dvitIyAyAzca sarvANi, tRtIyAyAH eka dvivacanayostathA saptamyAH bahuvacanasya rUpANi santi C. / 4. A.B. pratau etAni sarvANi rUpANi na santi / 4madhavA Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 49 saM0he maghavan he maghavAnau he maghavAnaH evaM bhavant-bhagavant-'mahant-aghavant-gomant-vidyutvant-lakSmIvant-3arthavant zabdA maghavantvat / striyAM tu maghaunI maghavatI / sarve'pi sambhavata IpratyayAntA nadIvat / tathA"daNDI daNDinau daNDinaH daNDinam daNDinau daNDinaH daNDinA daNDibhyAm daNDibhiH daNDine daNDibhyAm daNDibhyaH daNDinaH daNDibhyAm daNDibhyaH daNDinaH daNDinoH daNDinAm daNDini daNDinoH daNDiSu saM0 he daNDin he daNDinau he daNDinaH evaM mAyin-mAyAvin-manasvin-manISin-"guNin-'vacasvinzabdA 1degdaNDinvat / tathA1"vRtrahA vRtrahaNau vRtrahaNaH vRtrahaNam 12vRtraghnaH vRtraghnA vRtrabhyAm vRtrahabhiH vRtraghne vRtrahabhyAm vRtrahabhyaH vRtrahaNau 1.2.4 C. pratau nAsti / 3. A.B. pratau nAsti / 5. zvan-yuvan-maghono DI-syAdyadhuTsvare vara: [si0 2-1-106] A.I 6. C. pratau nAsti / 7. in-han-pUSA'ryamNaH zisyoH [si0 1-4-87] dIrgha A.I 8.9.A.B. pratau nAsti / 10.C. pratau nAsti / 11. inhan [pUSAryamNAM zau ca 2-2-21 kA0] A.B. / in-han-pUSA'ryamNaH zisyoH [si0 1-4-87] anena C., C. pratau prathamAyAH dvitIyAyA eva rUpANi santi / 12. ano'sya [si0 2-1-108] akAra lopa, hano hno chan [si0 2-1-112] hansthAne ghna A. | avamasaMyogAda [no'lopo'luptavacca pUrvavidhau 2-2-53 kA0] iti akAra lope 'hanedhirupadhAlope [2-2-32 kA0] A. / Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 pUSaNau pUSaNau pUSNA vRtraghnaH vRtrahabhyAm vRtrahabhyaH vRtaghnaH vRtraghnoH vRtraghnAm vRtrani vRtraghnoH vRtrahasu saM0he vRtrahan he vRtrahaNau he vRtrahaNaH * evaM 'bhrUhan-mitrahan-ripuhan-bhrUNehan-brIhanprabhRtayaH / ahiM vahi plahi gatau, pliha plihAt plIhA pliherindIrghazca an dIrghatve plIhan niSpannaM pazcAt hanerheSvakAro bhavati / plIhA plIhAnau plIhAnaH plIhAnam plIhAnau plIhnaH plInA "plIhabhyAm ityAdi / tathA'pUSA pUSaNaH pUSaNam pUSNaH pUSabhyAm pUSabhiH pUSNe pUSabhyAm pUSabhyaH pUSabhyAm pUSabhyaH pUSNoH pUSNAm pUSNi, "pUSaNi pUSNoH pUSasu saM0he pUSan he pUSaNau he pUSaNaH evamaryaman-'sUryaman / dhuTAM prAgnont Adeze10arvA 19arvantau arvantaH 1. C. pratau naasti| 2-3. A.B. pratau nAsti / 4. etad rUpaM nAsti C. / 5. inahanpUSAryamNAM zau ca [2-2-21 kA0] dIrgha A.B., in-han-pUSAryamNa: [si0 1 4-87] etena C. 6. ano'sya [si0 2-1-108] akAra lopa A.I 7. pA0 pUSani A.B.I 8-9. C. pratau eSaH pATho nAsti / 10. abhvAderatvasa: sau [si01-4-90] INai sUtrii dIrgha A.IC. pratau prathamAyAH dvitIyAyAzca sarvANi, tRtIyAyAH ekadvivacanayostathA saptamyAH bahuvacanasya rUpANi santi, tatra arvatsu, arvathsu-ziTyAdyasya dvitIyo vA [si0 1-3-59] / 11. arvannarvantirasAvanaJ [2-3-22 kA0] A.l pUSNaH pUSNaH Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 49 arvantam arvantau arvataH arvatA arvadbhyAm arvadbhiH arvate arvadbhyAm arvadbhyaH arvataH arvadbhyAm arvadbhyaH arvataH arvatoH arvatAm arvati arvatoH arvatsu saM0he arvan he arvantau he arvantaH atha bhAntaH / vidhap, vidhab vidabhau vidabhaH vidabham vidabhau vidabhaH vidabhA vidhabbhyAm vidhabbhiH vidabhe vidhabbhyAm vidhabbhyaH vidabhaH vidhabbhyAm vidhabbhyaH vidabhaH vidabhoH vidabhAm vidabhi vidabhoH vidhapsu saM0he vidhap,vidhab he vidabhau he vidabhaH evaM gardabhaprabhRtayaH / atha mAntaH / 'prazAn prazAmau prazAmaH prazAmam prazAmau prazAmaH prazAmA prazAnbhyAm prazAnbhiH prazAme prazAnbhyAm prazAnbhyaH prazAmaH prazAnbhyAm prazAnbhyaH 1. gaDadabAde [zcaturthAntasyaikasvarasyA''dezcaturthaH sdhvozca pratyaye si0 2-1-77] INaI sUtriiM d dh, ghuTastRtIyaH [si0 2-1-76] bh b, virAme vA [si0 1-3-51] b p A.I gaDadabAdezcaturthAnta0 C. / mo no mvozca [si02-1-67] makAra nakAra A. / mo no mvozca [si0 2-1-67] C., C pratau prathamAyAH dvitIyAyAH tRtIyAyAzca sarvANi, caturthyAH eka dvivacanayostathA saptamyAH bahuvacanasya rUpANi santi / 3. svare dhAturan iti mA vattvam A.B.I Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 vizaH prazAmaH prazAmoH prazAmAm prazAmi prazAmoH prazAnsu saM0he prazAn he prazAmau he prazAmaH atha zAntaH / viTa, viD vizau vizaH vizam vizau vizaH vizA viDbhyAm viDbhiH vize viDbhyAm viDbhyaH vizaH viDbhyAm viDbhyaH vizoH vizAm vizi vizoH 'viTsu saM0he viTa, viD he vizau he vizaH evaM zabdaprAz-repathiprAz / atha SAntaH / dviTa, dviD dviSau0 dviDbhyAm0 viTvat / atha sAntaH / "uzanA uzanasau uzanasaH uzanasam uzanasau uzanasaH uzanasA uzanobhyAm uzanobhiH uzanase uzanobhyAm uzanobhyaH 1. yaja-sRja-mRja-rAja-bhrAja-bhrasja-vrazca [parivrAjaH zaH SaH, si02-1-87] anena z Sa, dhuTastRtIyaH [si0 2-1-76] SakAra D, vi [rAme vA siM0 1-3-51] D T A. hazaSachAntejAdInAM DaH [2-3-46 kA0] DakAra, A. C. pratau prathamAyAH dvitIyAyAzca sarvANi, tRtIyAyAH ekadvivacanayostathA saptamyAH bahuvacanasya rUpANi santi / 2. viDsu, viDtsu, DnaH saH tso'zcaH [si0 1-3-18] C.1 3. C. pratau nAsti / 4. 'atha SAntaH dviSaH' ityeva pATho'sti A.B.I Rduzanas-purudaMzo'nehasazca serDAH [si0 1-4-84] A. / uzana: purudaMzo'nehasAM sAvanantaH [2-2-22 kA0] antasyA'n A.IC. pratau prathamAyAH dvitIyAyAzca sarvANi, tRtIyAyAH ekadvivacanayostathA saptamyAH bahuvacanasya rUpANi santi / - Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 anusandhAna 49 uzanasaH uzanobhyAm uzanobhyaH uzanasaH uzanasoH uzanasAm uzanasi uzanasoH uzanassu 'saM0 he uzana:,uzanan, uzana he uzanasau he uzanasaH evaM purudaMzas / saM0he purudaMzaH he purudaMzasau he purudaMzasaH evamanehas / pracetaszabde tu sau parepracetAH pracetasau pracetasaH pracetasam pracetasau pracetasaH pracetasA0 zeSaM pUrvavat / evaM candramas-saMzrotas-viSTara zravas-'uccaiHzravas-kRttivAsas-jagmivas / "jagmivAn jagmivAMsau jagmivAMsaH jagmivAMsam jagmivAMsau "jagmuSaH jagmuSA 'jagmivadbhyAm jagmivadbhiH jagmuSe0 jagmivadbhyAm jagmivadbhyaH jagmuSa0 jagmivadbhyAm jagmivadbhyaH jagmuSaH jagmuSoH jagmuSAm 1. saMbodhane vozanaso nazcAmantrye sau [si01-4-80] iti sUtreNa vikalpena sakAralope kRte ca rUpatrayam A.B. uzanaH pururdazo'nehasAM sAvanantaH [2-2-22 kA0] tatrA'nirdiSTamiti nyAyAt trINi rUpANi bhavanti A. I 2. C. pratau etAni rUpANi na santi / *3. pA0 pracetas zabde tu sau pracetAH zeSaM pUrvavat C. 4. pA0 zuzro0 C. 5. C. pratau naasti| 6. A.B. pratau naasti| 7. A.B. pratau vidvaszabdasya rUpANAM pazcAd jagmivaszabdasya rUpANi santi / RduditaH __ [si01-4-70] no'nta, smahatoH [si01-4-86] dIrghatvam, tataH C.. 8. kvasuS matau ca [siM0 2-1-105] utvam A., adhuTsvarAdau seTakasyA'pi vanservazabdasyotvam [2-2-46 kA0] A. kvasuS matau ca [si02-1-105] ityanena C. 9. dhuTastRtIyaH [si. 2-1-76] sasya datve C.I Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 35 vidvAn vidvAMsam jagmuSi jagmuSoH jagmivatsu saM0he jagmivan he jagmivAMsau he jagmivAMsaH 'vikalpeneTjaganvAn jaganyAMsau jaganvAMsaH jaganvAMsam jaganvAMsau jagamuSaH jagamuSA jagamudbhyAm jagamudbhiH jagamuSe jagamudbhyAm saM0he jaganvan he jaganvAMsau he jaganvAMsaH evaM tasthivans / vidvAMsau vidvAMsaH vidvAMsau viduSaH viduSA vidvadbhyAm vidvadbhiH viduSe vidvadbhyAm vidvadbhyaH viduSaH vidvadbhyAm vidvadbhyaH viduSaH viduSoH viduSAm viduSi viduSoH vidvatsu saM0 he vidvan he vidvAMsau he vidvAMsaH eva pecivans / striyAM tu 'jagmuSI-'jagamuSI, viduSI pekSuSI nadIvat / atha hAntaH / "madhuliT, madhuliD madhulihau madhulihaH madhuliham madhulihau madhulihaH madhulihA madhuliDbhyAm madhuliDbhiH 1. A.B. pratau etAni rUpANi na santi / 2. adhuTsvarAdau seTakasyA'pi vanservazabdasyotvam [2-2-46 kA0], anuSaGgacA [kruJcet 2-2-39 kA0] anena na lopa A. / 3. virAmavyaJjanAdiSvanaDunnahivansInAM ca [2-3-44 kA0] A.! 4.5. A.B..pratau nAsti / 6.C. pratau nAsti / 7. ho dhuTa-padAnte [si0 2-1-82] hakAra DhakAra, dhuTastRtIyaH [si0 2-1-76] DhakAra DakAra, virAme vA [si0 1-3-51] DakAra TakAra A.1 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 madhulihe madhuliha: madhuliha: madhulihi saM0he madhuliT madhuliD he madhulihau evaM dAmalih / tathA 'anaDvAn anaDvAham anaDuhA anaDuhe anaDuhaH anaDuhaH anaDuhi 'praSTavAda, praSThavAD praSThavAham praSThauhA praSThauhe madhulibhyAm madhulibhyAm madhuliho: madhuliho: anaDvAhau anaDvAhau 40 he anaDvan striyAM tvanaDuhI anaDvAhI nadIvat / tathA anaDudbhyAm anaDudbhyAm anaDudbhyAm anaDuhoH anaDuhoH he anaDvAhI praSThavAhau praSThavAha 2. anaDuhazca [2-2-42 kA0] A. 3. virAmavyaJjanAdiSvanaDunnahivansInAM ca [ 2-3-44 kA0] A. saMs- dhvaMs- kvassanaDuho daH [si0 2-1-68 ] C. | 4. saMbuddhAvubhayorhrasvaH [2-2-44 kA0] AJ 5. pA0 praSTavAha A. B. pRSTvAha C. 1 anusandhAna 49 praSThavAha: "praSThauhaH praSThavADbhyAm praSThavADbhiH praSThavADbhyAm praSThavADbhyaH 1. vAH zeSe [si0 1-4-82] II sUtriDaM anaDuhazabdataNA ukAra rahaI vA hui, ghuTAM prAg no'nta 'anaDuhaH sau' [si0 1-4-72] II sUtriI nakArAgama, dIrgha-DyAb-vyaJjanAt se: [ si0 1- 4-45] si lopa, padasya [si0 2-1-89] ha lopa A. 1 madhuliDbhyaH madhulibhya: madhulihAm madhuliTsu he madhulihaH anaDvAha: 'anaDuhaH anaDudbhiH anaDudbhyaH anaDudbhyaH anaDuhAm anaDutsu he anaDvAha: 6. vAhevazabdasyau kAtantre [2-2-48] A Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 37 praSThauhaH praSTauhaH praSThohi saM0he praSThavATa,praSThavAD 'striyAM tu praSThauhI nadIvat / praSThavAbhyAm praSThauhoH praSThauhoH he praSThavAhI praSThavADbhyaH praSThauhAm praSThavATsu he praSThavAhaH tathA godhuk, godhug goduham goduhA goduhe goduhau goduhau godhugbhyAm godhugbhyAm godhugbhyAm goduhoH goduhoH he goduhau goduhaH goduhaH godhugbhiH godhugbhyaH godhugbhyaH goduhAm godhukSu he goduhaH goduhaH goduhaH goduhi saM0he godhuk, godhuga striyAM tu goduhI nadIvat / atha kSAntaH / "kASThataTa, kASThataD kASThatakSam kASThatakSA kASThatakSe kASThatakSaH kASThatakSau kASThatakSau kASThataDbhyAm kASThatabhyAm kASThataDbhyAm kASThatakSaH kASThatakSaH kASThataDbhiH kASThataDbhyaH kASThatabhyaH 1. pA0 striyAM tu nadIvat A.B. I 2. haca [turthAntasya dhAtostRtIyAdverAdirAdicaturthatvamakRtavat 2-3-50 kA0] d dh, dAhehaMsya gaH [2-3-47 kA0] hakAra gakAra A.I 3. pA0 evaM striyAM tu A.B.! 4. saMyogasyAdau skorluk [si0 2-1-88] k lopa A., saMyogAderghaTa: [2-3-55 kA0] A. saMyogasyAdau skorluk [siM0 2-1-88] B.C.I C. pratau prathamAyAH sarvANi, dvitIyAyAH ekavacanasya, tRtIyAyAH dvi-bahuvacanayoH, caturthyAH ekavacanasya tathA saptamyA: bahuvacanasya rUpANi santi / Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 kASThatakSaH kASThatakSi saM0 he kASThataT, kASThataD evaM sAdhutakSa- gorakSa 'strItve iti vyaJjanAntAH puMliGgAH samAptAH / kASThatakSoH kASThatakSoH he kASThatakSau 15 tvak, tvag tvacam tvacA tvace tvacaH tvaca: 1. C. pratau eSaH pATho nAsti / 3. pA0 tvagvAcau A.B.C. 5. pA0 spak A., spak B. J 7. pA0 0triSabhau C. 1 9. pA0 tRT C. 1 11. pA0 cA''zI: C. 1 tvacvAcA srucsrajau sphig ca yoSicca taDidvidhutau / sampadApatpratipacca dRSaccharacca saMvidaH // 1 // satsaMsadau pariSat 'kSudhU samidhau pApasImAnau / ApaH kakutriSTubhau ca gIrdha: 'pUrddhAdidigdRzaH // 2 // ruT 'vRT prAvavipruSau zvA''zIH sajUH sumanAstathA / 13 upAnahpramuravAH prAjJairvyaJjanAntAH smRtAH striyAm // 3 // 14 atha vyaJjanAntAH strIliGgAH Arabhyante / tatra prathamaM cAntaH / tvacau tvacau tvagbhyAm tvagbhyAm tvagbhyAm tvaco: anusandhAna 49 13. pA0 upAnahamukhA C. 1 15. cavargadRgAdInAM ca [2-3-48 kA0] A kASThatAm kASThataTsu he kASThatakSaH tvagbhyaH tvagbhyaH tvacAm 2. A. B. pratau nAsti / 4. pA0 skactrajau A. B., srucasrucau C. I 6. pA0 kSutsa0 A.B.I 8. pA0 pUrvArdvAdiv0 C. 1 10. pA0 prAvRTvi0 C. 12. pA0 sumanastathA C. 1 14. pA0 eteSu cAntAH strIliGgAH zabdAH prArabhyante C. I tvacaH tvacaH tvagbhiH Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 tu tvacoH tvakSu he tvacaH strajaH srajaH sragbhiH lagbhyaH stragbhyaH straje strajAm tvaci saM0he tvak, tvag he tvacau evaM vAc-sucamukhyA: 1 atha jAntaH / 'srak, sraga srajau srajam rajau srajA stragbhyAm stragbhyAm strajaH stragbhyAm strajaH srajoH sraji strajoH saM0 he srak, stram he srajau evaM spheijaprabhRtayaH / atha tAntaH / yoSit, yoSid yoSitau yoSitau yoSidbhyAm yoSite yoSidbhyAm yoSitaH yoSidbhyAm yoSitaH yoSitoH yoSiti yoSitoH saM0he yoSit,yoSid he yoSitau evaM taDit-vidyut-harit-saritprabhRtayaH / strakSu he strajaH yoSitam yoSitA yoSitaH yoSitaH yoSidbhiH yoSidbhyaH yoSidbhyaH yoSitAm yoSitsu he yoSitaH 1. cavargadRgAdInAM ca [2-3-48 kA0] A.I 2. pA0 spamukhyAH A.B.I 3. C. pratau prathamAyAH dvitIyAyAzca sarvANi, tRtIyAyAH ekadvivacanasostathA saptamyAH bahuvacanasya rUpANi santi / Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 anusandhAna 49 sampade atha dAntaH / 'sampat, sampad sampadau sampadaH sampadam sampadau sampadaH sampadA sampadbhyAm sampadbhiH sampadbhyAm sampadbhyaH sampadaH sampadbhyAm sampadbhyaH sampadaH sampadoH sampadAm sampadi sampado: sampatsu saM0he sampat, sampad he sampadau he sampadaH evamApad-pretipad-dRSad-zarad-saMvid-sad-pariSad-vipad-"saMsadprabhRtayaH / atha dhAntaH / 5kSut, kSud kSudhau kSudhaH kSudham kSudhau kSudhA kSudbhyAm kSudbhiH kSudbhyAm kSudbhyaH kSudbhyAm kSudbhyaH kSudhaH kSudhoH kSudhAm kSudhi kSudhoH kSutsu saM0he kSut,kSud he kSudhau he kSudhaH evaM krudh-samidprabhRtayaH / atha nAntaH / pAmA pAmAnau pAmAnaH pAmAnam pAmAnau pAmnaH kSudhaH kSudhe kSudhaH 1. C. pratau prathamAyAH sarvANi, dvitIyAyAH dvivacanasya tathA saptamyAH bahuvacanasya rUpANi santi / 2. C. pratau nAsti / 3.4. A.B. pratau nAsti / 5. aghoSe prathama [2-3-61 kA0] A.C. pratau prathamAyAH sarvANi, dvitIyAyAH ekavacanasya, tRtIyAyAH ekadvivacanayostathA saptabhyA: bahuvacanasya rUpANi santi / Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 pAmne pAmasu pAmasu pAmnA pAmabhyAm pAmabhiH pAmabhyAm pAmabhyaH yaal: pAmabhyAm pAmabhyaH pAmnaH pAmnoH 'pAmni, pAmani pAmnoH saM0he pAman he pAmAnau he pAmAnaH evaM sIman / vikalpena pAmA-sImA zraddhAvat / atha pAntaH / ApaH 3apa: adbhiH adbhyaH adbhyaH apAm apsu saM0he ApaH / atha bhAntaH / "kakup, kakub kakubhau kakubhaH kakubham kakubhau kakubhaH kakubhA kakubbhyAm kakubbhiH kakubhe kakubbhyAm kakubbhyaH kakubhaH kakubbhyAm kakubbhyaH kakubhaH kakubhoH kakubhAm kakubhi kakubhoH kakupsu saM0he kakup, kakub he kakubhau he kakubhaH evaM triSTubh-vidhabhprabhRtayaH / atha rAntaH / "gI: girau giraH 1. IDyorvA [2-2-54 kA0] A.I C. pratau pAmni ityekameva rUpamasti / 2. apazca [2-2-13 kA0] dIrgha A.I C. pratau apazabdasya rUpANi na santi / 3. B. pratau etad rUpaM nAsti A. 4. apAM bhe daH [2-3-43 kA0] A.I 5. hacaturthAntasya dhAto[stRtIyAderAdicaturthatvamakRtavat [2-3-50 kA0], vA virAme [2 3-62 kA0] bakAra pakAra A.IC. pratau prathamAyAH tRtIyAyAzca ekadvivacanayoH, caturthyAH ekavacanasya tathA saptamyA: bahuvacanasya rUpANi santi / 6. pA0 evaM vidhabhprabhRtayaH A.B., evaM triSTupmukhA: C.! 7. irurorIsUrau [2-3-52 kA0] padAnte girai gIrai A. / Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 anusandhAna 49 giram kare giraH giraH gIrSu divau divaH divam divau girau giraH girA gIyA'm gIbhiH gIrdhyAm gIrthyaH gIAm gIrthya: giroH girAm giri giroH saM0he gIH he girau he giraH evaM dhur-pur-dvAprabhRtayaH / atha vAntaH / 'dyauH divaH divA dhubhyAm dhubhiH dive dhubhyAm dhubhyaH divaH dhubhyAm dhubhyaH divaH divoH divAm divi dhuSu saM0he dyauH he divau he divaH etamatidiv / atha zAntaH / "dik, dig dizaH dizau dizaH dizA .. 'digbhyAm digbhiH 1. au sau [2-2-26 kA0] vakAra aukAra A.I C. pratau prathamAyAH sarvANi dvitIyAyA: ekavacanasya, tRtIyAyAH dvivacanasya, tathA sasamyA: bahuvacanasya rUpANi santi / 2. vAmyA [2-2-27 kA0] vakAra A A. 3. diva ud vyaJjane [2-2-25 kA0] vakAra ukAra A.I 4. cavarga [dRgAdInAM ca 2-3-48 kA0], aghoSe prathamaH [2-3-61 kA0] A.I C. pratau prathamAyAH sarvANi, tRtIyAyAH ekadvivacanayostathA saptamyA: bahuvacanasya rUpANi santi / 5. cavargadRgAdInAM ca [2-3-48 kA0] zakAra gakAra A.I divoH dizau dizam Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 dizAm ruSe ruTsu dize digbhyAm digbhyaH dizaH digbhyAm digbhyaH dizaH dizoH dizi dizoH dikSu saM0he dik, dig he dizau he dizaH evaM dRzprabhRtayaH / atha SAntaH / 'ruT, ruD ruSau ruSaH ruSam ruSau ruSaH ruSA ruDbhyAm rubhiH ruDbhyAm ruDbhyaH ruDbhyAm ruDbhyaH ruSoH ruSAm ruSi ruSoH saM0 he ruTa, rur3a he ruSau he ruSaH evaM bhRS-tRS-prAvRS-vipuSprabhRtayaH / tathA5AzI: AziSau AziSaH AziSau AziSaH AziSA AzIrSyAm AzIbhiH AziSe AzIrSyAm AzIrthya: AziSaH AzIrdhyAm AzIrthyaH AziSaH AziSoH AziSAm AziSi AziSoH AziSAm saM0he AzIH he AziSau he AziSaH evaM sajuS / 1. hazaSachAntejAdInAM Da: [2-3-46 kA0] A. 2. C. pratau nAsti / 3-4. B. pratau nAsti / 5. sajuSAziSo raH [2-3-51 kA0] irurorIrurau [2-3-52 kA0] A.I AziSam " Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 atha sAntaH 1 'sumanAH sumanasam sumanasA sumanase sumanasaH sumanasaH sumanasi saM0he sumanaH evamanye'pi / atha hAntaH 1 `upAnat, upAnad upAnaham upAnahA upAnahe sumanasau sumanasau atha napuMsakavyaJjanAntA Arabhyante / sumanobhyAm sumanobhyAm sumanobhyAm sumanasoH sumanasoH he sumanasau upAnahau upAnahau upAnahaH upAnahaH upAnaha saM0he upAnat, upAnad he upAnaha upAnadbhyAm upAnadbhyAm upAnadbhyAm upAnaho: upAnaho: anusandhAna 49 sumanasaH sumanasaH sumanobhiH sumanobhyaH sumanobhyaH sumanasAm sumanassu he sumanasaH upAnahAm upAnatsu he upAnaha: evaM vyaJjanAntAH strIliGgA samAptA: / jagadudazcitpRSaitI janma karma ca 'rcamma ca / 'varma zarmaparvaNI ca sAmadAmnI ca bhasma ca // 1 // upAnaha: upAnaha: upAnadbhiH upAnadbhyaH upAnadbhyaH 1. pA0 sumana : A. B. C. pratau prathamAyAH sarvANi dvitIyAyAH ekavacanasya tRtIyAyA: dvibahuvacanayo:, caturthyA: ekavacanasya tathA saptamyAH bahuvacanasya rUpANi santi / 2. virAmavyaJjanAdiSvanaDunnahivansInAM ca [2-3-44 kA0] A. / 3. pA0 0pRSatau A. B., 0 pRSato C. 1 4. pA0 varmma C.I 5. pA0 carma C. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 45 jaganti jagataH jagati ahaHsvapI manaH sapi-ryazo'ruzca'vayaH payaH / ceto bahirdhanurkoti-rAyurvapU. rajo yajuH // 2 // tatra prathamaM tAntaH / "jagat, jagad jagatI jagat, jagad jagatI jaganti jagatA jagadbhyAm jagabhiH jagate jagadbhyAm jagadbhyaH jagadbhyAm jagadbhyaH jagata: jagatoH jagatAm jagatoH jagatsu saM0he jagat, jagad he jagatI he jaganti evaMmudazcit-pRSat pramukhAH / atha nAntaH / 'janma janmanI janmAni janmanI janmAni janmanA janmabhyAm janmabhiH janmane janmabhyAm janmabhyaH janmanaH janmabhyAm janmabhyaH janmanaH janmanoH janmanAm janmani janmanoH janmasu saM0he janma, janman he janmanI he janmAni 1. pA0 yazo'rucca C.I 2. pA0 payo vayaH C. 3. pA0 bahidhanu0 A.B.! 4. pA0 joti. A.B. 5. pA0 vapu A.B.C. 6. pA0 yaju A.B., yuja: C.I 7. napuMsakAt syamolopo [na ca taduktam 2-2-6 kA0] silopa, dhuTAM tRtIyaH [2-3-60 kA0] takAra dakAra A.I 8. pA0 evaM tan-pRSatprabhRtayaH A.B.I 9. napuMsakAt syamorlopo [na ca taduktam 2-2-6 kA0] A. / 10. klIbe vA [si02-1-93] na lopa C.I Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 anusandhAna 49 sAma evaM karman-carman-varman-zarman-parkhan-bhasmanprabhRtayaH / tathA sAmnI, sAmanI sAmAni sAma sAmnI, sAmanI sAmAni sAmnA sAmabhyAm sAmabhi: sAmabhyAm sAmabhyaH sAmnaH sAmabhyAm sAmabhyaH sAmnoH sAmnAm sAmni, sAmani sAmno: saM0he sAma, sAman he sAmnI, sAmanI he sAmAni evaM dAman-loman-romanprabhRtayaH / sAmne sAmnaH sAmasu tathA "ahaH ahAni ahAni ahobhiH ahaH ahnA arne ahanaH ahnaH ahni, ahani saM0 he ahaH ahnI, ahanI ahnI, ahanI ahobhyAm ahobhyAm ahobhyAm ahnoH ahobhyaH ahobhyaH ahnAm aha(ha:?)su he ahAni anoH he ahnI, ahanI 1. evaM karmanprabhRtayaH C.I 2. C. pratau prathamAyAH dvitIyAyAzca sarvANi, tRtIyAyAH ekadvivacanayostathA saptamyAH sarvANi rUpANi santi / 3. IDyorvA [2-2-54 kA0] a lopa A. 4. C. pratau prathamAyAH dvitIyAyAH tRtIyAyAzca sarvANi, caturthyAH ekavacanasya tathA sasamyA: sarvANi rUpANi santi / Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 atha pAntaH / svap, svab svap, svab svapA svape svapaH svapaH svapi saM0he svap, svab atha sAnta: 1 *mana: manaH manasA manase manasaH manasaH manasi sappiH sappiH sappiSA svapI svapI svabbhyAm svabbhyAm svabbhyAm svapoH svapo: he svapI rUpANi santi / 5. A. B. pratau nAsti / manasI manasI saM0he manaH he manasI evaM yazas - cetas - payas - rajas - preyaisprabhRtayaH / tathA manobhyAm manobhyAm manobhyAm manasoH manasoH sarpiSI sappiSI sappirbhyAm svAmpi, svapi svAmpi, svampi svabbhiH svabbhyaH svabbhyaH svapAm svapsu he svAmpi, svapi manAMsi manAMsi manobhiH manobhyaH manobhyaH manasAm manassu he manAMsi 1. vA virAme [2-3-62 kA0] pakAra bakAra A. C. pratau prathamAyAH dvitIyAyAH tRtIyAyAzca sarvANi caturthyAH ekadvivacanayostathA saptamyAH bahuvacanasya rUpANi santi / 3. A. B. pratau etad rUpaM nAsti / 47 sappaSi sapaSa sappirbhiH 2. ni vA [ si0 1 - 4-89] C. I 4. C pratau prathamAyAH dvitIyAyAzca sarvANi, tRtIyAyAH ekadvivacanayostathA saptamyAH bahuvacanasya Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 49 sapiSAm sappiSe sappiyA'm sapirthyaH sappiSaH sampirdhyAm sappibhyaH sappiSaH sappiSoH sappiSiH sappiSoH sappiSSu saM0he sappiH he sappiSI he sappISi evamarus-bahis-dhanus-jyotis-Ayus-vapus-'yazas- 'yajus prabhRtayaH / evaM vyaJjanAntA napuMsakAH samAptAH / atha vizeSazabdAH prArabhyante / / dantaH dantau dantam dantau datA, dantena "dadbhyAm, 'dantAbhyAm date, dantAya dadbhyAm, dantAbhyAm dataH, dantAt dadbhyAm, dantAbhyAm dataH, dantasya datoH, dantayoH dati, dante datoH, dantayoH saM0he danta he dantau dantAH dataH, dantAn dadbhiH , dantaiH dadbhyaH, dantebhyaH dadbhyaH, dantebhyaH datAm, dantAnAm daithsu, datsu, danteSu he dantAH 1. A.B. pratau nAsti / 2. C. pratau nAsti / 3. dantapAdanAsikAhRdayAsRgyUSodakadoryakRcchakRtAM vA zasAdikavibhaktinimittabhUtiiM danta dat Adeza hui, pAda pad, nAsikA nas, hRd, asan, yUSan, udan, doSan, yakan, zakan vA syAt A. / danta, pAda, nAsikA, hRdaya, asRj, yUSa, udaka, doSa, yakRta, zakRt [ityeteSAM] krameNa dat, pad, nas, hRd, asan, yUSan, udan, doSan, yakan, zakan AdezAH bhavanti B.I dantapAdanAsikAhRdayAsRgyUSodakadoryakR [cchakRto dat-pannas-hadasan-yUSannudandoSan-yakan zakan vA si0 2-1-101] ityanena zasAdau dantAdInAM yathAsaGkhyaM dat ityAdayo vA syu: C.I 4. dhuTAM tRtIyaH [2-3-60 kA0] takAra dakAra A. / 5. akAro dIrgha ghoSavati [2-1-14 kA0] A.I ziTyAdyasya dvitIyo vA [si0 1-3-59] ta tha / varNAdezaSazeSadvitIyo vA ta tha [?] | A. | ziT prathamadvitIyasya takAra thakAra haima B. ziTyAdyasya dvitIyo vA [si0 1-359] C.. 7. A.B.C. pratau nAsti / Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 pAdau 'pAdaH pAdam pAdA, pAdena pade, pAdAya padaH, pAdAt padaH, pAdasya padi, pAde saM0 he pAda pAdAH pAdau padaH, pAdAn pAbhyAm, pAdAbhyAm padbhiH , pAdaiH padbhyAm, pAdAbhyAm padbhyaH, pAdebhyaH padbhyAm, pAdAbhyAm padbhyaH, pAdebhyaH padoH, pAdayoH padAm, pAdAnAm padoH, pAdayoH pathsu, 'patsu, pAdeSu he pAdau he pAdaH nAsike nAsikAH nAsike nasaH, nAsikAH "nobhyAm nAsikAbhyAm nobhiH,nAsikAbhiH 'nobhyAm,nAsikAbhyAm "nobhyaH,nAsikAbhyaH 'nobhyAm,nAsikAbhyAm nobhyaH,nAsikAbhyaH nasoH, nAsikayoH nasAm,nAsikAnAm nasoH, nAsikayoH nathsu,natsu,nAsikAsu he nAsike he nAsikAH nAsikA nAsikAm nasA, nAsikayA nase, nAsikAyai nasaH,nAsikAyAH nasaH, nAsikAyAH nasi, nAsikAyAm saM0 he nAsike - 1 hadayam hRdaye hRdayAni hRdayam hRdaye 1handi, hRdayAni 1. pAdaH devavat, pAdAn padaH, pAdena padA, pAdAbhyAM padbhyAm ityetAnyeva rUpANi santi C. / 2. A.B. prato nAsti / 3. C. pratau prathamAyAH dvitIyAyAH tRtIyAyAzca sarvANi, caturthyAH ekavacanasya tathA saptamyA: bahuvacanasya rUpANi santi / 4-5-6. A.B. pratau nAsti / tatra nadbhyAm iti rUpamasti / lavarNatavargralasAdantyAt iti - yAt sa0 dakAra [?] A.I 7-8-9. A.B. pratau nAsti / tatra nadbhiH , nadbhyaH, nadbhyaH iti rUpANi santi / 10. nathsu, nassu, nAsikAsu A.B., nAsikAsu, nassu C. / 11. prathamAyAH dvitIyAyAzca sarvANi, tRtIyAyAH ekadvivacanayostathA saptamyAH bahuvacanasya rUpANi santi pratau C.I 12. dantapAda0 [si0 2-1-101] ityAdinA C. I Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hRdA, hRde, hRdayAya hRdayena 7. hRdaH, hRdaH, hRdi, hRdaye saM0 he hRdaya hRdayAt hRdayasya 'asRk, asRg asRka, asRg 3 astrA, asRjA astre, asRje asra:, asRjaH astraH, asRjaH astri, asani, asRji saM0he asRk, asRg "yUSaH yUSam yUSNA, yUSeNa yUSNe yUSAya yUSNaH, yUSAt yUSNaH, yUSasya hRdudbhyAm, hRdayAbhyAm hRdbhyAm, hRdayAbhyAm hRdbhyAm, hRdayAbhyAm hRdo:, hRdayayoH hRdo: hRdayayoH " he hRdaye asRjI asRjI asabhyAm, asRgbhyAm asabhyAm, asRgbhyAm asabhyAm, asRgbhyAm astroH, asRjo: asro:, asRjo: he asRjI yUSau yUSau yUSabhyAm, yUSAbhyAm yUSabhyAm, yUSAbhyAm yUSabhyAm, yUSAbhyAm yUSNoH, yUSayoH anusandhAna 49 hRdbhiH, hRdayaiH hRdbhyaH, hRdayebhyaH hRdbhyaH, hRdayebhyaH hRdAm, hRdayAnAm 'hRthsu, hRtsu, hRdayeSu he hRdayAni asRji asAni, asRji asabhiH asRgbhaH asabhyaH, asRgbhyaH asabhyaH, asRgbhyaH 3 assrAm, asRjAm "asasu, asRkSu asRji 1. vargrAdezaSazeSadvitIyo vA ta tha [?] A. 2. cavargadRgAdInAM ca [2-3-48 kA0] AI C. pratau prathamAyAH dvitIyAyAH tRtIyAyAzca sarvANi, caturthyA: ekavacanasya tathA saptamyAH bahuvacanasya rUpANi santi / 3. avamasaMyogAdano'lopo ['luptavacca pUrvavidhau 2-2-53 kA0] A. 4. B. pratau nAsti / yUSA: "yUSNaH, yUSAn yUSabhiH, yUSai: 5. assu A.B. 6. C. pratau prathamAyAH dvitIyAyAzca sarvANi, tRtIyAyAH ekadvivacanayostathA saptamyAH sarvANi rUpANi santi / avamasaMyogAdano'lopo 'luptavacca pUrvavidhau 2-2-53 kA0] A. yUSabhyaH, yUSebhyaH yUSabhyaH, yUSebhyaH yUSNAm, yUSANAm Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 yUSNi, yUSaNi, yUSe yUSNoH, yUSayoH yUSasu, yUSesu saM0 he yUSa he yUSau he yUSAH "udakam udake udakAni udakam udake udAni, udakAni 'udnA, udakena udabhyAm, udakAbhyAm udabhiH, udakaiH une, udakAya udabhyAm, udakAbhyAm udabhyaH, udakebhyaH udnaH, udakAt udabhyAm, udakAbhyAm udabhyaH, udakebhyaH unaH, udakasya unoH, udakayoH udnAm, udakAnAm udin, udani, udake udnoH , udakayoH udasu, udakeSu saM0he udaka he udake he udakAni *doH doSau doSaH doSam doSau doSNaH, doSaH doSNA, doSA 'dordhyAm, doSabhyAm dobhiH, doSabhiH doSNe, doSe dordhyAm, doSabhyAm doWH, doSabhyaH doSNaH, doSaH doSNoH, doSoH doSNAm, doSAm doSNi, doSaNi,doSi doSNoH, doSoH * doSSu, "doHSu, doSasu saM0he doH he doSau he doSaH napuMsake doSi doSi, doSANi zeSaM puMliGgavat / 1. C. pratau prathamAyAH dvitIyAyAH tRtIyAyAzca sarvANi, caturthyAH ekavacanasya tathA saptamyA: sarvANi rUpANi santi / 2. avamasaMyogA [dano'lopo'luptavacca pUrvavidhau 2-2-53 kA0] akAra lopa A.I 3. liGgAntanakArasya [2-3-56 kA0] nakAra lopa A. 4. C. pratau prathamAyAH dvitIyAyAH tRtIyAyAzca sarvANi, caturthyAH ekavacanasya tathA saptamyA: sarvANi rUpANi santi / 5. isusadoSAM ghoSavati raH [2-3-59 kA0] sakAra repha A. 6. pA0 dossu A.B.C.I 7. A.B.C. pratau nAsti / 8-9. pA0 doSaNI C.. 'doSI 'doSI Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 49 yakRtI 'yakRta, yakRd yakRnti yakRt, yakRd yakRtI yakAni, yakRnti yaknA, yakRtA yakabhyAm, yakRdbhyAm yakabhiH, yakRdbhiH yakne, yakRte yakabhyAm, yakRdbhyAm yakabhyaH, yakRdbhyaH yaknaH, yakRtaH yakabhyAm, yakRdbhyAm yakabhyaH, yakRdbhyaH yaknaH, yakRtaH yakno, yakRtoH yaknAm, yakRtAm yakni,yakani,yakRti yaknoH, yakRtoH yakasu, yakRtsu saM0he yakRt, yakRd he yakRtI he yakRnti 3zakRt, zakRd zakRtI zakRnti zakRta, zakRd zakRtI zakAni, zakRnti zaknA, zakRtA zakabhyAm, zakRdbhyAm zakabhiH, zakRdbhiH zakne, zakRte zakabhyAm, zakRdbhyAm zakabhyaH, zakRdbhyaH zaknaH, zakRtaH zakabhyAm, zakRdbhyAm zakabhyaH, zakRdbhyaH zamaH, zakRtaH zaknoH, zakRtoH zaknAm, zakRtAm zakni,zakani,zakRti zaknoH, zakRtoH zakasu, zakRtsu saM0he zakRt,zakRda he zakRtI he zakRnti mAsau mAsAH mAsam mAsau 'mAsaH, mAsAn mAsA, mAsena mAjhyAm, mAsAbhyAm mAdbhiH, mAsaiH mAse, mAsAya mAjhyAm, mAsAbhyAm mAjhya:, mAsebhyaH 1. C. pratau prathamAyAH dvitIyAyAH tRtIyAyAzca sarvANi, caturthyAH ekavacanasya tathA saptamyA: sarvANi rUpANi santi / 2. pA0 yakRkSu A. 3. C. pratau prathamAyAH dvitIyAyAzca sarvANi, tRtIyAyA ekadvivacanayosya tathA saptamyAH bahuvacanasya rUpANi santi / 4. C. pratau prathamAyAH dvitIyAyAH tRtIyAyAzca sarvANi, caturthyAH ekavacanasya tathA saptamyA: bahuvacanasya rUpANi santi / 5. mAsanizAsanasya zasAdau lugvA [si0 2-1-100] mAs nis(z) Asan AdezA / mAsanizAsanasya zasAdau lugvA [si0 2-1-100] C.I Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 mAsaH, mAsAt mAsasya mAsaH, masi, mAse saM0 he mAsa 7. nizA nizAm nizA, nizayA nize, nizAyai nizaH, nizAyA: nizaH, nizAyA: nizi, nizAyAm saM0 he nize mAdudbhyAm, mAsAbhyAm mAsoH, mAsayoH mAsoH, mAsayoH mAsa nize nize 3 nijbhyAm, nizAbhyAm nijbhyAm, nizAbhyAm nijbhyAm, nizAbhyAm nizo:, nizayoH nizo:, nizayoH he nize Asane Asane 53 mAdbhyaH, mAsebhyaH mAsAm, mAsAnAm mAthsu, 'mAsasu, mAseSu he mAsA: "Asanam Asanam 6 AnA, Asanena Asne, AsanAya 1. mAssu, mAseSu dve rUpe sta: C 2. C. pratau prathamAyAH dvitIyAyAH tRtIyAyAzca sarvANi caturthyAH ekavacanasya tathA saptamyAH sarvANi rUpANi santi / 3. 'ivarNacavargayazAstAlavyA' iti vacanAt sthAnataratamatve ghuTAM tRtIyaH [2-3-60 kA 0 ] ityanena zasya jo bhavati A. 1 (?) 4. vyAkaraNasUtraM sasya zaSa [si0 1 3 61] sakArasya sthAne zaH, cavargaTavargAbhyAM yoge yathAsaGkhyaM sakArasya zakAraSakArau Adezau bhavati (taH) / ivarNacavargAH sasthAne taratama aghoSe prathamaH [2-3-61 kA0] anena jakAra cakAra kRtvA vargaprathamA ityAdinA zakArasya chakAri A. / (?) 5. C. pratau prathamAyAH dvitIyAyAH tRtIyAyAzca sarvANi caturthyA: ekavacanasya tathA saptamyAH sarvANi rUpANi santi A . 6. avamasaMyogA [dano'lopo 'luptavacca pUrvavidhau 2-2-53 kA0 akAra lopa, svarAdeza: para nimittakaH pratisthAni vadati A liGgAntanakArasya [2-3-56 kA0] nakAralopAbhAve AJ nizA: nizaH, nizA; nibhiH, nizAbhiH nijbhyaH, nizAbhyaH nijbhyaH, nizAbhyaH nizAm, nizAnAm niczu, nicchu, nizAsu he nizA: AsanAni AsAni, AsanAni AsabhyAm, "AsanAbhyAm AsabhiH, AsanaiH AsabhyAm, AsanAbhyAm AsabhyaH, AsanebhyaH Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 49 AnaH, AsanAt AstraH, Asanasya Astri,Asani,Asane saM0 he Asana 'sakhA sakhAyam sakhyA sakhye AsabhyAm, AsanAbhyAm AsabhyaH, AsanebhyaH AsnoH, AsanayoH AsnAm, AsanAnAm AstroH, AsanayoH 'Asasu, AsaneSu Asane he AsanAni sakhAyau sakhAyaH sakhAyau sakhIn sakhibhyAm sakhibhiH sakhibhyAm sakhibhyaH sakhibhyAm sakhibhyaH sakhyoH sakhInAm sakhyoH sakhiSu he sakhAyau he sakhAyaH sakhyuH sakhyuH sakhyau saM0 he sakhe evam "pati: patI patayaH patim patI patIn patibhyAm patyA patibhyAm patibhiH patye patibhyAm patibhyaH patyuH patibhyaH patyuH patyoH patInAm 'patyau patyoH patiSu saM0 he pate he patI he patayaH tathApanthAH panthAnau panthAna: 1. pA0 Assu A.B.I 2. sakhyuzca anto an A. I A.B. pratau prathamAyA: dvitIyAyAzca rUpANi santi / 3. ghuTi tvai [2-2-24 kA0] A.I 4. pratau prathamAyAH dvitIyAyAzca sarvANi tathA tRtIyAyAH ekavacanasya rUpANi santi / 5. sakhipatyorDi: [2-1-61 kA0] A.I 6. ananto ghuTi [2-2-36 kA0] ante an dhuTi cAsau A. / Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 panthAnama panthAnau pathibhyAm pathibhyAm pathibhyAm 1pathaH 'pathibhiH pathibhyaH pathibhyaH pathAm pathiSu he panthAnaH pathoH pathoH he panthAnau pathA pathe pathaH pathaH pathi saM0 he panthAH3 evaM "mathin-RbhukSin / pumAn pumAMsam puMsA puMse puMsaH puMsaH puMsi saM0 he pumAn pumAMsau pumAMsau puMbhyAm pumAMsaH puMsaH puMbhiH puMbhyaH puMbhyaH puMsAm puMbhyAm puMbhyAm puMsoH puMsoH puMsu he pumAMsau he pumAMsaH tathA bhuvau bhuvam bhuvau bhUbhyAm bhUbhyAm bhUbhyAm bhuvoH bhuvi bhuvoH 1. adhusvare lopam [2-2-37 kA0] A. I 2. vyaJjane vaiSAM [2-2-38 kA0] A. 1 3. he panthA A.B.C.I 4. pA. mathi-RbhukSi A.B.! bhuvaH bhuvaH bhUbhiH bhUbhyaH bhUbhyaH bhuvAm Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 saM0 he bhUH evaM manobhUH bhrUrapi / varSAbhUH varSAbhvam varSAvA varSAbhve varSAbhvaH varSAbhvaH zrIH zriyam zriyA "zriye, zriyai" zriyAH zriyaH, zriyaH, zriyAH zriyi, zriyAm saM0 he zrIH varSAvi saM0 he varSAbhUH evaM "dRnbhU-punarbhU - "kArabhUrapi evaM 'hI - dhI- bhI: / strI strIm striyam striyA he bhuvau varSAbhvau varSAbhvau } varSAbhUbhyAm varSAbhUbhyAm varSAbhUbhyAm varSAbhvoH varSAbhvoH he varSAbhvau / zriyau zriyau zrIbhyAm zrIbhyAm zrIbhyAm zriyo: zriyoH he zriyau striyau striyau strIbhyAm 1. A. B. pratau nAsti / 3. pA0 varSAbhvAm Cat 6. saMyogAt [ si0 2-1-52] iy A. / 7. zriyai zriyAH zriyAH zriyAm etAni rUpANi na santi B. I ma 8. A. B. pratau nAsti / 10. vA'm - zasi [ si0 2-1-55 ] C. he bhuvaH anusandhAna 49 varSAbhvaH varSAbhvaH varSAbhUbhiH varSAbhUbhyaH varSAbhUbhyaH varSAbhvAm varSAbhUSu he varSAbhvaH zriyaH zriyaH zrIbhiH zrIbhyaH zrIbhyaH zriyAm, zrINAm zrISu he zriyaH striyaH 10 strI, striyaH strIbhiH 2. pA0 varSAbhUNAm C. 1 4-5. A.B. pratau nAsti / 9. strI ca [2-2-61 kA0] iyU Al Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 57 strIbhyAm strIbhyAm striyai striyAH striyAH striyAm saM0 he stri striyoH striyoH he striyoM strIbhyaH strIbhyaH strINAm strISu he striyaH atistriH atistriyau atistrim,atistriyam atistriyau atistriNA atistribhyAm 5atistraye atistribhyAm atistreH atistribhyAm atistreH atistriyoH 6atistrI atistriyoH saMvhe atistre he atistriyau 'lakSmIH lakSyau lakSmIm lakSyau lakSmyA lakSmIbhyAm lakSmyai lakSmIbhyAm lakSmyAH lakSmIbhyAm atistrayaH "atistrIn,atistriyaH atistribhiH atistribhyaH atistribhyaH atistrINAm atiritraSu he atistrayaH lakSmyaH lakSmIH lakSmIbhiH lakSmIbhyaH lakSmIbhyaH atikrAntA strI yena saH atistri: / etacchabdasya rUpANi pratyante catuSTayazabdasya rUpANAM pazcAd vartante A.B. | strImatikrAnto yo'sau atiritraH / gozcAnte hasvo'naMzisamAseyo bahuvrIhI [si02-4-96] C.I 2. atistriya: A.B.C.I 3. atra amikAra zazi ca gaurapradhAnetyAdinA isvo na bhavati atistrIm A.B.I 4. C. pratau tu atistrIm, atistrIH iti rUpe staH / 5. atistriye A.B.C.I 6. SaSThayAH saptamyAzca Dasi husvo na bhavati - atistriyAm A.B. / C. pratau api atistriyAm iti rUpaM vartate / 7. atistri C. 8. atistriyaH A.B.C. I 9. A.B. pratau etacchabdasya rUpANi pratyante'tistrizabdasya rUpANAM pazcAd vartante / Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 anusandhAna 49 jarAsu lakSmyAH lakSyoH 'lakSmINAm lakSbhyAm lakSmyoH lakSmISu saM0he 'lakSmi he lakSmyau he lakSyaH evaM tarI--avI-tantrIpramukhAH / evamjarA jarasau, jare jarasI, jarasaH, jarAH jarasam, jarAm jarasau, jare jarasI, jarasaH, jarAH jarasA, jarayA jarAbhyAm jarAbhiH jarase, jarAyai jarAbhyAm jarAbhyaH jarasaH, jarAyAH jarAbhyAm jarAbhyaH jarasaH, jarAyAH jarasoH, jarayoH jarasAm, jarANAm jarasi, jarAyAm jarasoH, jarayoH saM0 he jare he jarasau, jare he jarasI, jarasaH, jarAH samAse tvatipUrvastriliGgaH / 4atijaraH atijarasau, atijarau atijarasaH, atijarAH atijarasam, atijaram atijarasau, atijarau / atijarasaH, atijarAn 5atijarasina, atijarAbhyAm 6atijarasaiH, atijaraiH atijarasA, atijareNa atijarase, atijarAya atijarAbhyAm atijarebhyaH atijarasaH, atijarAt atijarAbhyAm atijarebhyaH 1. pA0 lakSmInAm A.B.C. 2. pA0 lakSmI : C.I 3. jarA jarasa svare vA [2-3-24 kA0] A. 4. jarAmatikrAnto yaH sa iti anyapadArthe prakanasyAma striyAmAdAdInAM ceti husvaH [2-4-52 kA0 sUtrasya vRttau eSaH pATho vartate] sarvatra iti husvatveti sUtrakAryanimittaM kAryamityeSa nirdezaH A.I kRte ekadezasya vikRtitvAt jaras AdezaH / tathA - inAdezaH / tena atijarasina A. C. pratau etad rUpaM nAsti / ___ jJApakajJApitA vidhayo hyanityAH / 'ekadezavikRtamananyavad' iti paribhASayA eSkaraNe jarAzabdasya (zabdaH) AkArAnto na jJeyaH A.I 6. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 atijarasaH, atijarasya atijarasoH,atijarayoH atijarasAm, atijarANAm atijarasi, atijare atijarasoH, atijarayoH atijareSu saM0he atijara he atijarasau, atijarau he atijarasaH,atijarAH strIliGge atijarA jarAvat / napuMsake tu-. atijaraH, atijarasam, atijarasI, atijare atijarAMsi,atijarANi 3atijaram "atijaraH, atijarasam, atijarasI, ajitare atijarAMsi,atijarANi atijaram zeSa puMliGgavat / saM0 he atijaraH,atijarasam, he atijarasI,atijare he atijarAMsi,atijarANi atijaram athu triliGgAH likhyante / "zukla: kolAlapAzcaiva zucizca 'grAmaNIH sudhIH / paTuH kamalalUH kartA 'sumAtA syustriliGgakAH // 1 // tatra prathamamakArAntaH / 1"zuklaH zuklau zuklAH ityAdi puMliGge devavat / strIliGge mAlAvat- yathA- zuklA zukle0 12napuMsake kuNDavat- zuklam zukle0 1.4. A.B. pratau etad rUpaM nAsti / 2.5 C. pratau etad rUpaM nAsti / 3. klIbe vyAkaraNasUtram ataHsyamo'm [si0 1-4-57] akArAntasya napuMsakaliGgasya sambandhinoH syamoramAdezo bhavati / amo'kAroccAraNaM jarasAdezArtham / punarvyAkaraNe jaraso vA [si0 1-4-60] anena syamorvikalpena lug A.I 6. A.B.pratau sambodhanasya rUpANi na santi / pratau kevalam atijara ityekameva rUpaM vartate / 7. pA0 zuklakIlA0 A.BI 8. pA0 grAmaNIsudhI: A.B.I 9. pA0 sumato bahurAsanau A.B.) 10. pA0 zukla: puMliGge devavat C.! 11.12. A.B. pratau eSaH pATha eva nAsti / Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 anusandhAna 49 'zuklaH zubhrastathA zveto vizadezyetapANDurAH / avadAta: sito gauro'valakSo dhavalo'rjuna: // 11 // kRSNanIlAsitazyAma-kAlazyAmalaceTakAH / 'pIto gauro haridrAbho rakto rohitalohitau / / 2 / / ete sarve'pi zuklavad jJAtavyAH / atha AkArAntAH / kIlAlapAH puMstrIliGgayoH pUrvavat / napuMsakekolAlapam kIlAlape kIlAlapAni kIlAlapam kIlAlape kIlAlapAni ityAdi vanavat / evaM somapA-zizupAprabhRtayaH / atha ikArAntAH / zucizabdaH puMsi agnivat / 'striyAM tuzuciH zucayaH zucim zucI zucyA zucibhyAm zucibhiH [zucyai]zucaye zucibhyAm zucibhyaH [zucyAH ]zuce: zucibhyAm zucibhyaH [zucyAH]zuceH zucyoH zucInAm 1. pA0 zuklazu0 A.B. / 2. pA0 dazveti0 A.B.I 3. pA0 0pANDuraH C. I 4 . pA0 0rjunAH C.I 5. pA0 sitaH zyAmaH C. 6. pA0 pItagauro C. / 7. pA0 zizupAH pramukhAH C. 8. striyAM tu buddhivat C. / tatra rUpANi na santi / kecit striyAM vartamAnasya zucizabdasya vikalpamicchanti / tanmate yadA zucizabdaH puMsi striyAM napuMsake ca vartate tadA puMnapuMsakayoH vRttirvyavacchidyati / striyAM tu svata eva pravRttatvAt / tena isvazca Davati [2-2-5 kA0] ityAdinA nadIvadbhAvo bhavatyeva / tathA striyAM buddhivat zucI: A.B. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 [zucyAm] zucau saM0 he zuce napuMsake 'zuci zuci zucyA zucine, zucaye zucinaH zuceH 7 zucinaH zuceH zucini, zucau saM0 he zuce, zuci atha IkArAntAH / napuMsake tu grAmaNi grAmaNi grAmaNIH puMstriyoH pUrvavat / grAmaNinA grAmaNyA, grAmaNye, grAmaNine grAmaNyaH, grAmaNinaH grAmaNyaH, grAmaNinaH grAmaNyAm, grAmaNini saM0 he grAmaNi, grAmaNe zucyo: he zucI zucinI zucinI zucibhyAm zucibhyAm zucibhyAm zucino, zucyoH zucinoH zucyoH he zucinI grAmaNinI grAmaNinI grAmaNibhyAm grAmaNibhyAm grAmaNibhyAm grAmaNyoH, grAmaNino: grAmaNyoH, grAmaNinoH he grAmaNinI zuciSu he zucayaH zucIni zucIni zucibhiH zucibhyaH zucibhyaH zucInAm zuciSu he zucIni grAmaNIni grAmaNIni grAmaNibhiH grAmaNibhyaH grAmaNibhyaH evamagraNIprabhRtayaH zobhanA dhIryasyeti bahuvrIhau sudhIH / puMstriyoH pUrvavat / 1. zuci zucinI zucIni vArivat A. B. 1 2. nAminaH svare [2-2-12 kA0] anena nurAgama: A.I 3. atha IkArAntAH pUrvavat A. B., pazcAd grAmaNi- iti rUpANi santi / pA0 grAmaNinAm A.B.C.I 4. 61 grAmaNyAm, *grAmaNInAm grAmaNiSu he grAmaNIni Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 napuMsake tusudhi sudhi sudhiyA, sudhinA sudhiye, sudhine sudhiyaH, sudhinaH sudhiyaH, sudhinaH sudhiyi, sudhini atha ukArAntAH / he sudhinI saM0 he sudhi, sudhe evamupArjita zrI yavakrI - tyaktahIprabhRtayaH / 3. 5. napuMsake tu paTu paTu -- paTuzabdaH puMsi zambhuvat / "striyAm - paTvI paTTTyau paTTTyaH ityAdi nadIvat / vikalpena paTuH paTU paTavaH paTum paTU paTU: paTvA paTubhyAm paTubhiH zeSaM 'zambhuvat / sudhinI sudhinI sudhibhyAm sudhibhyAm sudhibhyAm sudhiyoH, sudhino: sudhiyoH, sudhino: paTunI paTunI sudhIni sudhIni sudhibhi: 1. dhAtorivarNo [ varNasyeyuv svare pratyaye si0 2-1-50] iy A / sudhIH [2-2-57 kA0] iy / nAmino lugvA [si0 1-4-61] sarvatra C. I uto guNavacanAdakharusaMyogopadhAdvA [2-4-50 kA0 vikalpena Ipratyaye A. B. I svarAduto guNAdakharo paTvI nadIvat, vikalpe tu dhenuzabdavat / napuMsake tu madhuvat C. I 6. kecit striyAM hrasvazca Davati [2-2-5 kA0] ityAdinA nadIvadbhAvaM vikalpayanti / tanmate dhenuvat A.B.I anusandhAna 49 sudhibhyaH sudhibhyaH sudhiyAm, sudhInAm sudhiSu he sudhIni paTUni paTUni 2. pA0 sudhinAm A.B.C.I 4. A. B. pratau nAsti sUtrasyavRttau eSaH pATho vartate ] iti [si0 2-4-35] iti vA DIpratyaye Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 paTuSu 'paTunA paTubhyAm paTubhiH paTune, paTave paTubhyAm paTubhyaH paTunaH, paTo: paTubhyAm paTubhyaH paTunaH, paToH paTunoH, paTvoH paTUnAm paTuni, paTau paTunoH, paTvoH saM0he paTu, paTo he paTunI he paTUni evaM guru-laghu-mRdu-svAdu-cAruprabhRtayaH / atha UkArAntAH / kamalalUH puMsi striyAM ca yavalUvat / napuMsake"kamalalu kamalalunI kamalalUni kamalalu kamalalunI kamalalUni kamalalunA,kamalalvA kamalalubhyAm kamalalubhiH kamalalune, kamalalve kamalalubhyAm kamalalubhyaH kamalalunaH,kamalalvaH kamalalubhyAm kamalalubhyaH kamalalunaH,kamalalvaH kamalalunoH,kamalalvoH kamalalUnAm,kamalalvAm kamalaluni,kamalalvi kamalalunoH,kamalalvoH kamalaluSu saM0he kamalalu,kamalalo he kamalalunI he kamalalUni evamanye'pi / kaTaprUH puMsi striyAM ca pUrvavat / napuMsake 'kaTapruNI "kaTaprUNi 'kaTapruNI 'kaTaprUNi kaTapruNA, kaTaguvA kaTapprubhyAm kaTAbhiH 1. pA0 paTunA, paTvA A.B.I 2. pA0 paTve A.B.I 3. kamalUzabdaH A.B.I 4. C.pratau sarvarUpeSu 'kamalu' iti pATho'sti / 5. napuMsake kamalalUvat, pazcAt prathamAyAH dvitIyAyAzca sarvANi tathA tRtIyAyAHekadvivacanayoH rUpANi santi C. 6.8. kaTaprUnI A.B. 7.9. kaTaprUni A.B. kaTagru kaTapru Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 49 kaTaprubhyAm kaTaprubhyAm kaTapruNoH,kaTapruvoH kaTapruNoH,kaTapruvoH he kaTapruNI kaTaprubhyaH kaTaprubhyaH kaTaprUNAm, kaTapuvAm kaTapuSu he kaTaprUNi kaTapuNe, kaTapruve kaTapruNaH,kaTapruvaH kaTapruNaH,kaTapruvaH kaTapruNi,kaTAvi saM0he kaTapa, kaTapro *evaM tanabhU-sudhraprabhRtayaH / atha RkArAntAH / 'puMsi kartRzabdaH - kartA karim "kartArau kartArauM kartAraH kartRn karnA 'kartR saM0 he kartaH he kartArau he kartAraH sarvatra pitRvat / 'striyAM tu kI nadIvat / napuMsake kartRNI kartRNi kartR kartRNI kartRNi kartRNA, kartA kartRbhyAm kartRbhiH kartRNe, karve kartRbhyAm kartRbhyaH kartRNaH, kartuH kartRbhyAm kartRbhyaH kartRNaH, kartuH kartRNoH, koMH kartRNAm 1. pA0 kaTapvAm A.B.! 2.3. kaTaprUnI A.B. / 4. pA0 evaM subhrUH C. / 5. kartRzabdaprabhRtayaH / kartA kartArau kartAraH ityAdi dhAtRvat A.B.I 6. A sau silopazca [2-1-64 kA0] silopa, RA AI 7. dhAtostRzabdasyAr [2-1-68 kA0] iti Ar A.! 8. striyAM tu nadAdi [nadAdyancivAhyasyantRsakhinAntebhya I 2-4-50 kA0] sUtreNa Ipratyaye kartI nadIvat / striyAM tu striyAM nRto'svastrAde. [si0 2-4-1] kI nadIvat C. 9. C. pratau prathamAyA rUpANi santi zeSaM puMliGgavat / Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 kartRNi, kartari kartRNo, koM: kartRSu saM0he 'kartaH, kartR he kartRNI he kartRNi 3evaM tRjanta-tRnanta-paktR-bhoktR-zrotRprabhRtayaH / sumAtRzabdaH puMsi supitRvat / striyAM tu mAtRvat / napuMsake tu napuMsakakartRvat / atha sarvanAmagaNA likhyante / / sarvaH sarvo sarvam sarvo sarvAbhyAm sarvAbhyAm sarvAbhyAm sarvayoH sarvayoH he sarvo sarve sarvAn sarvaiH sarvebhyaH sarvebhyaH sarveSAm sarveSu he sarve sarve sarvAH sarveNa sarvasmai sarvasmAt sarvasya sarvasmin saM0he sarva striyAm sarvA sarvAm sarvayA sarvasyai sarvasyAH sarvasyAH sarvasyAm saM0he sarve napuMsake sarvam sarve sarvAbhyAm sarvAbhyAm sarvAbhyAm sarvayoH sarvayoH he sarve sarvAH sarvAbhiH sarvAbhyaH sarvAbhyaH sarvAsAm sarvAsu he sarvAH sarve sarvANi A. 1. nAsti B.I 2. nAsti 3. pA0 evaM pakta-bhoktR-zrotRprabhRtayaH A.B. I Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 anusandhAna 49 sarve sarvam sarvANi zeSaM puMliGgavat / 'akapratyaye'pyevaM yathAsarvakaH sarvakau0 striyAM tusarvikA savike savikAH ityAdi strIliGge sarvAvat / napuMsakesarvakam sarvake sarvakANi sarvakam sarvake sarvakANi zeSa puMliGgavat / evaM vizvazabdo'pi / ubhazabdo dvivacanAntaH / ubhau ubhau ubhAbhyAm ubhAbhyAm ubhAbhyAm ubhayoH ubhayoH "striyAm - ubhe ubhe zeSaM puMliGgavat / napuMsake - ubhe ubhe zeSaM puMliGgavat / 6aki"ubhako ubhako ubhakAbhyAm ubhakAbhyAm ubhakAbhyAm ubhakayoH ubhakayoH 'striyAM tu- ubhake ubhike ubhikAbhyAm3 ubhikayoH ubhikayoH napuMsake tu- ubhake ubhake zeSaM puMliGgavat / 1. A.B. pratau eSaH pAThaH, evaM rUpANi ca na santi / / 2. striyAM tu akapratyaye vakArAkArasyekAre kRte [2-2-45 kA0 sUtreNa] A.B. / C. pratau striyAM sarvikA sarvike, napuMsake sarvakam / 3. C. pratau eSaH pATho nAsti / 4. A.B.C. pratau nAsti / 5. A.B. pratau rUpANi na santi / 6. A.B. pratau nAsti / 7. ubhako ubhavat C.I 8. A.B. pratau rUpANi na santi / Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 67 ubhaye anyau [ubhayazabdaH / ] 'ubhayaH ubhayau ityAdi sarvavat / 'striyAM tu ubhayI nadIvat / napuMsake sarvavat / 3aki*puMsi- ubhayakaH sarvakavat 'striyAM tu- ubhayakI nadIvat / napuMsake tu- ubhayakam ubhayake ubhayakAni ubhayakam ubhayake ubhayakAni zeSaM puMliGgavat / [anyazabdaH / ] puMsaanyaH anye sarvavat / striyAm- anyA anye anyAH sarvAvat / napuMsake- 'anyat anye anyAni anyat anye anyAni zeSaM puMliGgavat / akipuMsi- 10anyakaH anyako anyake sarvakavat / striyAm anyikA anyike anyikAH sarvikAvat / napuMsake- anyakat-d anyake anyakAni anyakat-d anyake anyakAni zeSa puMliGgavat / 1. ubhayaH sarvavat C.. 2. striyAM tu Ipratyaye ubhayI nadIvat A.B.I 3.4.5. A.B. pratau eSaH samastaH pATho nAsti / 6. klIbe ubhayakaM sarvavat C. / 7. anyaH sarvavat, striyAM sarvAvat C.I 8. anyAdestu tuH [2-2-8 kA0] takArAgama: A. 9. pA0 ke pratyaye A.B.I 10. anyakaH, anyakA C.I Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 49 "evam-anyatara-itara-katara-katama-yatara-yatama-tatara-tatama-ekatara-ekatamaDatara-Datamau pratyayau, atha tadantAH zabdA: gRhyante / yathA- kataraH, katamaH, yataraH, yatamaH, tataraH, tatamaH, ekataraH, sarvaH, srvev| napuMsake- ekataram ekatare ekatarANi zeSaM puMliGgavat / tvazabdaH sarvavat / nemaH nemau 'neme,nemA: zeSa sarvavat / 6apratyaye- nemakaH nemako nemakAH "simaH simau sime, simAH / sarvavat / 'vRtakaraNaM pUrvAdigaNaH samAptaH / 10pUrve, pUrvAH pUrvam pUrvI pUrvAn pUrveNa pUrvAbhyAm pUrvaiH pUrvasmai pUrvAbhyAm pUrvebhyaH 19pUrvasmAt,pUrvAt pUrvAbhyAm pUrvebhyaH pUrvayoH pUrveSAm 1*pUrvasmin, pUrve pUrveSu pUrvaH pUrvI pUrvasya pUrvayoH - 1. pA0 evam-anyatara-itarau / Datara-Datamau pratyayau, tadantA adantAH zabdA: gRhyante C.I 2. tathA ca sUtram-yattadetadbhyo dvayorekasya nirdhAraNe Dataro vA jAtau bahUnAM DatamaH A.B.I 3. A.B. pratau eSaH sarvo'pi pATho nAsti / 4. paJcato'nyAderanekatarasya daH [si01-4-58] A.B.C. I C. pratau ekataramiti ekameva rUpamasti / alpAdigaNamadhyatvAd nemasamasimaarddhapUrvaparAvaradakSiNottarAparAdharANAM jasi vikalpa: syAt / yathA-neme, nemAH, same, samAH, arddha arddhAH, pUrve,pUrvAH A.B.I nemArddhaprathama [carama-tayAyAlpakatipayasya vA si0 1-4-10] jasa I C.I 6. nemaka: C.I 7. samasimau sarvaH sarvA sarvam C.I 8. C. pratau eSaH pATho nAsti / 9. A.B. pratau pUrvazabdasya rUpANyeva na santi / 10.11.12. navabhyaH / Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 aki- pUrvakaH striyAm-pUrvikA, napuMsake- sarvakavat / evaM para-avara-dakSiNa-uttara-apara-adhara-sva-antarazabdAH / tyau tyau tyeSAm [tyadazabdaH] 'syaH tyam tyAn tyena tyAbhyAm tyasmai tyAbhyAm tyebhyaH tyasmAt tyAbhyAm tyebhyaH tyasya tyayoH tyasmin tyayoH tyeSu striyAm-syA tye tyAH sarvAvat / napuMsake- tyat-tyad tye tyAni, zeSa puMliGgavat / akipuMsi- 2tyakaH tyako tyake tyakam tyakAn sarvavat / striyAm- "tyikA tyike tyikAH sarvAvat / napuMsake- tyakat,tyakad tyake tyakAni tyakat,tyakad tyake tyakAni zeSaM puMliGgavat / "evaM tadapi, yadapi / [adaszabdaH] 6asau "amI 1. A.B. pratau prathamAyAH dvitIyAyAzcaiva rUpANi santi / 2. pA0 kepratyaye A.B.I 3. C. pratau prathamAyA eva rUpANi santi / 4. pA0 syakA A.B.C.I 5. pA0 tyadvat tadyadjJeyau A.B.I 6. sau saH [2-3-32 kA0] da sa, sAvau silopazca [2-3-40 kA0] silopa, antima au A. / adaso daH sestu Dau [si0 2-1-43] dakArasya sakAra anai Dau B.I 7. utvaM mAt [2-3-41 kA0] utvam A. / 8. ed bahutve tvI [2-3-42 kA0] ekAra IkAra A.! tyako amU Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 amuSya 'amuSmin striyAm 'amum amunA * amuSmai " amuSmAt napuMsake asau amUm "amuyA 'amuSyai amuSyAH amuSyAH amuSyAm adaH adaH zeSaM puMliGgavat / amU amUbhyAm amUbhyAm amUbhyAm amuyo: amuyoH amU amU amUbhyAm amUbhyAm amUbhyAm amuyo: amuyoH 'amU 10 amU anusandhAna 49 amUn amIbhiH amIbhyaH amIbhyaH amISAm amISu amUH abhUH amUbhiH amUbhyaH amUbhyaH abhUSAm amUSu 1. agneramo'kAraH [2-1-50 kA0] A. / 2. zaso'kAraH sazca no'striyAm [2-1-52 kA0] A. I 3. TA nA [ ado'muzca 2-1-54 kA0] A / 4. adasaH pade maH [2-2-45 kA0] dasya ma, smai sarvanAmnaH [2-1-25 kA0] A. 5. isa smAt [ 2-1-26 kA0] Al 6. Gi: smin [2-1-27 kA0] A. 7. Tausore [2-1-38 kA0] / amUni 19 amUni 8. sarvanAmnastu sasavo hrasvapUrvAzca [2-1-43 kA0 ] syai, syAs, syAs, syAm / 9.10. pA0 amunI / nAminaH svare [2-2-12 kA0] / 11. ghuTsvarAd ghuTi nu: [2-2-11 kA0] / Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 'aki striyAm asuka:,'asakau amukam amukena amukasmai amukasmAt amukasya amukasmin napuMsake asukA, asakau amukAm, adakaH, amukam adaka:, amukam 3 adakaH adaka: zeSaM puMliGgavat / [ etadzabdaH ] eSaH etam, enam etena, enena amukau amukau amukAbhyAm amukAbhyAm amukAbhyAm amukayoH amukayoH amuke sarvikAvat / amuke amuke adake adake etau etau "enau etAbhyAm amuke amukAn amukaiH amukebhyaH amukebhyaH amukeSAm amukeSu amukAH amukAni amukAni adakAni adakAni 1. asuko vA nipAta iti sau pare triliGgeSu vikalpena asuka Adeza: A.B. I aki- asukaH asukau amuka amuke zeSaM sarvakavat C. I 2. pA0 asukau A B.C.I ete etAn, "enAn etaiH 3. C. pratau etAni rUpANi na santi / 4. tyadAmenadetado [dvitIyA-TausyavRttyante si0 2-1-33] ena A etasya cAnvAdeze [dvitIyAyAM caina 2-3-37 kA0] ena A0 A. 5.6.7. C. pratau etad rUpaM nAsti / 71 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 [ striyAm ] napuMsake etasmai etasmAt etasya etasmin [ aki] eSA etAm, enAm etayA, enayA etasyaiH etasyAH etasyAH etasyAm etad etat etad etat zeSaM puMliGgavat / 4 eSaka: etakam, enam etakena, enena etasmai etakasmAt etakasya ekasmin etAbhyAm etAbhyAm etayoH, enayo: etayoH enayo: ete ete, ene etAbhyAm etAbhyAm etAbhyAm etayoH, enayo: etayoH enayo: ete ete 1 etakau etakau, enau etakAbhyAm etakAbhyAm etakAbhyAm etakayoH, enayo: etakayoH, enayo: anusandhAna 49 etebhyaH etebhyaH eteSAm eteSa etAH etAH, etAbhi: etAbhyaH etAbhyaH etAsAm etAsu etAni etAni enAH etake etakAn, enAn etakaiH 1. 2. C. pratau etad rUpaM nAsti / 3. C. pratau prathamAyAH sarvANi tathA dvitIyAyAH ekavacanasya rUpANi santi / 4. etakebhyaH etakebhyaH etakeSAm etakeSu eSaka: etakau sarvakavat paraM dvitIyA-TA- osi vizeSaH etakam enam etakau enau, etakAn enAn, etakena enena, etakayoH enayo: C. / Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 striyAm 'eSikA etikAm, enAm ityAdi sarvikAvat / etike etike, ene etikAH etikAH, enAH napuMsake etake etake, ene etakAni etakAni, enAni etakat etakat, enat zeSaM puMliGgavat / [idamazabdaH ] 2ayam imam, enam "anena, "enena asmai asmAt asya asmin imAn, 6enAn ebhiH 3imau imau, "enau AbhyAm AbhyAm AbhyAm anayoH, 1 enayoH anayoH,11enayoH ebhyaH ebhyaH eSAm striyAm 12iyam imAH imAm, enAm13 ime, ene14 imAH, enAH15 anayA, enayA16 AbhyAm AbhiH asyai AbhyAm AbhyaH 1. eSikA, etike sarvikAvat, paramatrA'pi vizeSaH C. 2. idamiyamayam puMsi [2-3-34 kA0] | 3. do'kSvermaH [2-3-31 kA0] dakAra ma / 4.5.6.8.10.11.13.14.15.16. pratau etAni rUpANi na / 7. Tausorana [2-3-36 kA0] / 9. ad vyaJjane'naka [2-3-35 kA0], akAro dIrgha [ghoSavati 2-1-14 kA0] / 12. idamiyamayam puMsi [2-3-34 kA0] / Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 anusandhAna 49 idam ine idam imako asyAH AbhyAm AbhyaH asyAH anayoH, enayoH AsAm asyAm anayoH, enayo:2 Asu napuMsake imAni imAni zeSaM puMliGgavat / akiayakam imake imakam, enam imako, enau imakAn, enAn imakena, enena imakAbhyAm imakaiH imakasmai imakAbhyAm imakebhyaH imakasmAt imakAbhyAm imakebhyaH imakasya imakayoH, enayoH imakeSAm imakasmin imakayoH, enayoH imakeSu striyAm"iyakam imake imikA: imakAm, enAm imike, ene imikAH enAH imikayA, enayA imikAbhyAm imikAbhiH imikasyai imikAbhyAm imikAbhyaH imikasyAH imikAbhyAm imikAbhyaH imikasyAH imikayoH, enayoH imikAsAm imikasyAm imikayoH, enayoH imikAsu 1.2. pratau etad rUpaM nAsti / 3. asyA'pi zabdasya dvitIyA-TA-osi enat sarvatra syAt C.I 4. A.B. pratau prathamAyAH dvitIyAyAH tRtIyAyAzca rUpANi santi / 5. C. pratau prathamAyA: dvitIyAyAzca sarvANi tRtIyAyA: ekadvivacanayostathA saptamyAH dvivacanasya rUpANi santi / Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 imake imake, ene imakAni imakAni, enAni napuMsake imakam imakam, enam zeSaM puMliGgavat / [kimzabdaH] 'kaH ko kam kAn kena kasmai kasmAt kasya kasmin kAbhyAm kAbhyAm kAbhyAm kayoH kayoH kebhyaH kebhyaH keSAm keSu striyAm kA kAm kayA kasyai kAH kAH kAbhiH kAbhyaH kAbhyaH kAsAm kAbhyAm kAbhyAm kAbhyAm kayoH kayoH kasyAH kasyAH kasyAm napuMsake kAsu kim kAni kAni kim zeSaM puMliGgavat / - akyapyevaM sAkasya kAdezAt / / 3. A.B. pratau kimzabdasya rUpANyeva na santi / Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 anusandhAna 49 ekazabdaH "ekaH ekam ekena ekasmai ekasmAt ekasya ekasmin striyAm ekA ekAm ekayA ekasyai ekasyAH ekasyAH ekasyAm napuMsake ekam ekam zeSaM puMliGgavat / aki ekakaH ekakam ekakena ekakasmai ekakasmAt ekakasya ekakasmin [dvizabdaH-] dvau dvau dvAbhyAm dvAbhyAm dvAbhyAm dvayoH dvayoH striyAm Dhe dve dvAbhyAm dvAbhyAm dvAbhyAm dvayoH dvayoH napuMsake dve dve dvAbhyAm dvAbhyAm dvAbhyAm dvayoH dvayoH aki padvako dvako dukAbhyAm dukAbhyAm dvakAbhyAm dvakayoH dvakayoH striyAm __ dvike dvike dvikAbhyAm dvikAbhyAm dvikAbhyAm dvikayoH dvikayoH napuMsake "dvake dvake dvakAbhyAm dvakAbhyAm dvakAbhyAm dvakayoH dvakayoH [trizabdaH] "trayaH trIn tribhiH tribhyaH tribhyaH 'trayANAm triSu 1. C. pratau eka zabdasya rUpANi pratyante vartante / 2. C. pratau rUpANi na santi / 3. dve dve zeSaM pUrvavat A.B. 4. dve dve zeSaM pUrvavat A. B.pratau rUpANi na santi / 5.6.7. A.B. pratau etAni rUpANi na santi / 8. iredurojjasi ekAra A. I C. pratau trita ArabhyA'STaparyantaM saGkhyAvAcakazabdAnAM rUpANi pratyante vartante / 9. pA0 triyANAm A.B.I . Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 77 striyAm 'tisraH tisraH tisRbhiH tisRbhyaH tisRbhyaH tisRNAm tisRSu napuMsake trINi trINi zeSaM puMliGgavat / [caturzabdaH] catvAraH caturaH caturbhiH caturthya: caturthya: caturNAm caturyu striyAm 'catasraH catastraH catasRbhiH catasRbhyaH catasRbhya: 'catasRNAm catasRSu napuMsake catvAri catvAri zeSaM puMliGgavat / [paJcanzabdaH] "paJca paJca paJcabhiH paJcabhyaH paJcabhyaH paJcAnAm paJcasu [SaSzabdaH] SaT SaT SaDbhiH SaDbhyaH SaDbhyaH SaNNAm SaTsu [saptanzabdaH] sapta sapta saptabhiH saptabhyaH saptabhyaH saptAnAm saptasu [aSTanzabda:-] pra0dvi0 5aSTau, aSTa tR0aSTobhiH, aSTabhiH ca0 aSTAbhyaH,aSTabhyaH paM0 aSTAbhyaH,aSTabhyaH Sa0 aSTAnAm sa0 aSTAsu, aSTasu 1. tricaturoH striyAM [tisa catasR vibhaktau 2-3-25 kA0] striyAM tisR AdezaH, tau ra svare __ [2-3-26 kA0] ratvam A.! 2. tricaturoH striyAM [tisa catasR vibhaktau 2-3-25 kA0] striyAM catasR AdezaH, tau ra svare [2-3-26 kA0] ratvam A.I 3. pA0 caturNAm / 4. katezca jaszasorluk [2-1-76 kA0] jas-zas-lopa, liGgAntanakArasya [2-3-56 kA0] na lop| 5. au tasmAjjaszasoH [2-3-21 kA0] jas zas lup / 6. aSTanaH sarvAsu [2-3-20 kA0] anta Atvam / Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 anusandhAna 49 tvam navan, dazan, ekAdazan, dvAdazan, trayodazan, caturdazan, paJcadazan, SoDazan, saptadazan, 'aSTAdazan- ete saGkhyAvAcakA: paJcanvat / 'nadAderAkRtigaNatvAt strIliGge nadIvat / [yuSmadzabda:-] "yuvAm "yUyam tvAm, tvA yuvAm, vAm yuSmAn, vaH tvayA 'yuvAbhyAm yuSmAbhiH 1"tubhyam, te yuvAbhyAm, vAm 1'yuSmabhyam, vaH 12tvat yuvAbhyAm yuSmat 13tava, te yuvayoH, vAm "yuSyAkam, vaH tvayi yuvayoH yuSmAsu 15akitvakam yuvakAm yUyakam tvakAm, tvA yuvakAm, vAm yuSmakAn, vaH tvayakA yuvakAbhyAm yuSmakAbhiH tubhyakam, te yuvakAbhyAm, vAm yuSmakabhyam, vaH tvakat yuvakAbhyAm yuSmakat 1. C. pratau aSTAdazazabdAH / 2. C. pratau eSaH pATho nAsti / nadAdyancivAhyansyantRsakhinAntebhya I [2-4-50 kA0] 3. tvamaham sau savibhaktyoH [2-3-10 kA0] A.! 4. amau cAm [2-3-8 kA0] A. 5. yUyaM vayaM jasi [2-3-11 kA0] A.1 6. tvanmadorekatve te me tvA mA [tu dvitIyAyAm 2-3-3 kA0] A. / 7. vAmanau dvitve [2-3-2 kA0] A.I 8. yuSmadasmadoH padaM padAtpaSThI caturthIdvitIyAsu vasnasau [2-3-1 kA0] A. / 9. yuvAvau dvivAciSu [2-3-7 kA0] A. / 10. tubhyam mahyam Dayi [2-3-12 kA0] A.. 11. bhyasabhyam [2-3-15 kA0] A. 12. at paJcamya [dvitve 2-3-14 kA0] A.I 13. tava mama Dasi [2-3-13 kA0] A. 14. sAmAkam [2-3-16 kA0] A.I 15. C. pratau prathamAyAH dvitIyAyAzca rUpANi santi / pratau atrA'smadzabdasya rUpANi santi, __tataH parametAni rUpANi santi / Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 tavaka, te tvayaki 'atitvam atitvAm atitvayA atitubhyam atitvat atitava atitvayi atitvam atiyuvAm atiyuvayA atitubhyam atiyuvat atitava atiyuvayi atitvam atiyuSmAm atiyuSmayA atitubhyam atiyuSmat atitava atiyuSmayi yuvakayoH, vAm yuvakayoH atittvAm atitvAm atitvAbhyAm atitvAbhyAm atitvAbhyAm atitvayoH atitvayoH atiyuvAm atiyuvAm atiyuvAbhyAm atiyuvAbhyAm atiyuvAbhyAm atiyuvayoH atiyuvayoH atiyuSmAn atiyuSmAn atiyuSmAbhyAm atiyuSmAbhyAm atiyuSmAbhyAm atiyuSmayoH atiyuSmayoH [asmadzabda:-] aham mAm, mA nau mayA AvAbhyAm 1. 2. 3. C. pratau etAni rUpANi na santi / 4. AvAbhi: C AvAm AvAm, yuSmAkakam, vaH yuSmakAsu atiyUyam atitvAn atitvAbhiH atitvabhyam atitvat atitvayAm atitvAsu atiyUyam atiyuvAn atiyuvAbhiH atiyuvabhyam atiyuvat atiyuvayAm atiyuvAsu atiyUyam atiyuSmAn atiyuSmAbhiH atiyuSmabhyam atiyuSmat atiyuSmayAm atiyuSmAsu vayam asmAn, naH 4 asmAbhiH 79 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 aki mahyam, me mat mama, mayi me 'ahakam mamakam, mA mayakA mahyakam, me makat mamaka, mayaki me atyaham atimAn atimayA atimahyam atimat atimama atimayi atyaham atyAvAm atyAvayA atimahyam atyAvat atimama atyAvayi AvAbhyAm, nau AvAbhyAm AvayoH, nau AvayoH AvakAm AvakAm, nau AvakAbhyAm AvakAbhyAm, nau AvakAbhyAm AvakayoH, nau AvakayoH atimAm atimAm atimAbhyAm atimAbhyAm atimAbhyAm atimayoH atimayoH atyAvAm atyAvAm atyAvAbhyAm atyAvAbhyam atyAvAbhyam atyAvayoH atyAvayoH 1. C. pratau prathamAyAH dvitIyAyAzca rUpANi santi / 2. 3. C. pratau etAni rUpANi na santi / anusandhAna 49 asmabhyam, naH asmat asmAkam, naH asmAsu vayakam asmakAn, naH asmakAbhiH asmakabhyam, naH asmakat asmAkam naH asmakAsu ativayam atimAn atimAbhiH atimabhyam atimat atimayAm atimAsu * ativayam 4 atyAvAn atyAvAbhiH atyAvabhyam atyAvat atyAvayAm atyasmAsu 4. pA0 atyAvayam AI Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 1atyaham atyasmAm atyasmayA atimahyam atyasmat atimama atyasmayi atyasmAm atyasmAm atyasmAbhyAm atyasmAbhyAm atyasmAbhyAm atyasmayoH atyasmayoH ativayam atyasmAn atyasmAbhiH atyasmabhyam atyasmat atyasmayAm atyasmAsu [bhavatzabda:-] 3bhavAn bhavantau bhavantaH bhavantam bhavantau bhavataH bhavatA bhavadbhyAm bhavadbhiH bhavate bhavadbhyAm bhavadbhyaH bhavataH bhavadbhyAm bhavadbhyaH bhavataH bhavatoH bhavatAm bhavati bhavatoH bhavatsu saM0he bhavat he bhavantau he bhavantaH striyAM tu bhavatI, nadIvat / napuMsake tu- bhavat, bhavad bhavat, bhavad bhavatI bhavanti zeSaM puMliGgavat / [aki-] bhavakAn bhavakantau bhavakantaH bhavakantam bhavakantau bhavakataH bhavakatA bhavakadbhyAm bhavakadbhiH bhavakate bhavakadbhyAm bhavakadbhyaH bhavakataH bhavakadbhyAm bhavakadbhyaH 1. C. pratau etAni rUpANi na santi / 2. pA0 atyamahyam A.B.! 3. A.B. pratau bhavatchabdasya rUpANi na santi / 4. C. pratau prathamAyAH rUpANi santi / bhavatI bhavanti Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 49 bhavakatsu bhavakataH bhavakatoH bhavakatAm bhavakati bhavakatoH striyAMm-bhavakatI, nadIvat / napuMsake- bhavakat, bhavakad bhavakatI bhavakanti bhavakat, bhavakad bhavakatI bhavakanti zeSaM puMliGgavat / alpastayAyau prathamazcA'rddhaH katipayastathA / nemazcaramapUrvAdizcA'lpAdeH kathito gaNaH / / saGkhyayo:taya-ayau pratyayau, atastadantAH zabdAH gRhyante / "dvau avayavau yasya yayoH yeSAm, "yasmin yayoH yeSu asaudvitayaH dvitayau dvitaye, dvitayA: dvitayam zeSaM devavat / trayo avayavAH yasya yayoH yeSAm asau"tritayaH tritayau tritaye, tritayAH zeSaM vRkSavat / catvAro avayavAH yasya yayoH yeSAm asaucatuSTayaH catuSTayau catuSTaye, catuSTayA: "zeSa vRkSavat / evaM paJcatayaH SaSTatayaH ityAdayaH zabdAH prayoktavyAH / 1. pA0 bhavakI nadIvat A.B.I 2. C. pratau eSaH pATho nAsti / 3. A.B. pratau eSaH pATho nAsti / 4. dvitribhyAmayaT vA [si07-1-152] A.B. I 5. C. pratau eSaH pATho nAsti / 6. dvitayAH zeSaM sarvavat A. dvitayA: zeSaM puMliGgavat B. / 7. C. pratau prathamAyAH ekavacanasyaiva rUpamasti / 8. devavat C.I 9. A.B. pratau eSaH pATho nAsti / Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 'dvau avayavau yasyA'sau dvayaH / / dvayaH dvayau dvaye, dvayAH zeSaM devavat / [trayo avayavAH yasyA'sau trayaH / ] trayaH trayau traye, trayAH zeSaM devavat / striyAM tu- dvitayI, tritayI, catuSTayI, paJcatayI, dvayI, trayI - nadIvat / "napuMsake tu- dvitayam, tritayam, catuSTayam, paJcatayam, SaTtayam, dvayam, trayam, kuNDavat / "dvitIyaH dvitIyau dvitIyAH dvitIyam dvitIyau dvitIyAn dvitIyena dvitIyAbhyAm dvitIyaiH 'dvitIyasmai, dvitIyAya dvitIyAbhyAm dvitIyebhyaH dvitIyasmAt, dvitIyAt dvitIyAbhyAm dvitIyebhyaH dvitIyasya dvitIyayoH dvitIyAnAm dvitIyasmin, dvitIye dvitIyayoH dvitIyeSu "striyAm-dvitIyA, mAlAvat, DitkAryaM ca / dvitIyasyai, dvitIyAyai dvitIyasyAH, dvitIyAyAH dvitIyasyAH, dvitIyAyAH dvitIyasyAm, dvitIyAyAm [napuMsake- dvitIyam kuNDavat / "evaM tRtIyaH, tRtIyA, tRtIyam / 1. A.B. pratau dvau... devavat - iti sarvo'pi pATho nAsti / dvitribhyAmayaT vA [si07-1-152] ityanena ayaT / 2. A.B. pratau eSaH pATho naasti| 3. A.B.pratau eSaH pATho nAsti / aNameyekaNnasraSTitAm [si0 2-4-20] iti DIpratyaye C.I 4. A.B. pratau eSaH pATho naasti| 5. A.B. pratau rUpANi na santi / dvestIyaH [si07-1-165] / 6. tIyaM DitkArye vA [si01-4-14] C. / 7.8.9. A.B. pratau eSaH sarvo'pi pATho naasti| Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 anusandhAna 49 [asuzabdaH-] asavaH asUn asubhiH asubhyaH asubhyaH asUnAm asuSu he asavaH [prANazabdaH-] 'prANA: prANAn prANaiH prANebhya: prANebhya: prANAnAm prANeSu he prANAH evaM dArA-lAjA zabdAH / [kroSTuzabda:-] 3kroSTA "kroSTArau kroSTAraH kroSTAram kroSTArau kroSTran, kroSTran "kroSTrA, kroSTanA kroSTabhyAm kroSTubhiH kroSTe, kroSTave kroSTubhyAm kroSTubhyaH kroSTaH, kroSToH kroSTubhyAm kroSTubhyaH kroSTuH, kroSToH kroSTroH, kroSTvoH kroSTraNAm, kroSTUnAm kroSTari, kroSTau kroSTroH, kroSTvoH kroSTaSu saM0 he kroSTaH he kroSTArau he kroSTAraH striyAmkroSTrI kroSTrayau kroSTrayaH kroSTrIm kroSTrayau kroSTrIH kroSTrayA koSTrIbhyAm kroSTrIbhiH koSTrayai kroSTrIbhyAm kroSTrIbhyaH kroSTrayAH kroSTrIbhyAm kroSTrIbhyaH kroSTrayAH kroSTrayoH kroSTrINAm kroSTrayAm koSTrayoH kroSTrISu saM0 he kroSTri he kroSTrayau he kroSTrayaH napuMsakekroSTu kroSTrani 1.2. A.B. pratau etAni rUpANi na snti| 3. pratau triSvapi liGgeSu rUpANi na santi / 4. kuzastunastRca puMsi [si01-4-91] tRc aadeshH| 5. TAdau svare vA [si0 1-4-12] A. I kroSTanI Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 kroSTu 'kroSTunA kroSTune kroSTuna: kroSTunaH kroSTuni saM0 he kroSTu atha kArakazabdAH prArabhyante / kumbhasya samIpamiti upakumbham / upakumbham upakumbham * upakumbham, upakumbhena upanadi upakumbham "upakumbhAt upakumbham 6 upakumbham, upakumbhe saM0 he upakumbham kroSTunI kroSTubhyAm kroSTubhyAm kroSTubhyAm kroSTunoH kroSTunoH he kroSTunI evaM sarvatra (21) / evamupavadhu-upakartR-svar-prAtar - vAha-aha kroSTrani kroSTubhi: kroSTubhyaH kroSTubhyaH kroSTnAm kroSTuSu he kroSTrani upakumbham upakumbham upakumbham, upakumbhAbhyAm upakumbham upakumbhAbhyAm upakumbham upakumbham upakumbham, upakumbhayo: upakumbham, upakumbheSu he upakumbham he upakumbham upakumbham upakumbham upakumbham, upakumbhaiH upakumbham upakumbhebhyaH avyayasya sarvA vibhaktayo lupyante / 1. A. pratau tR0 e. kroSTvA, ca0 e. kroSTave, paM0 Sa0 e. kroSToH, Sa0 sa0 dvi0 kroSTvo:, sa0 e. kroSTau, kroSTAra ityetAni rUpANyapi santi / B. pratau tR0 e. kroSTrA, ca0 e. kroSTre, kroSTave, paM0 Sa0 e. kroSTuH, kroSToH, Sa0 sa0 dvi. kroSTvo:, sa0 e. kroSTara, kroSTau ityetAni rUpANyapi santi / 2. 3. A. B. pratau eSaH pATho nAsti / 4. vA tRtIyAsaptamyoH [2-4-2 kA0] A. | vA tRtIyAyAH [ si0 3-2-3] C. 1 85 5. pA0 upakumbham, upakumbhAt / amavyayIbhAvasyA'to'paJcamyAH [si0 3-2-2] C. 1 6. vA tRtIyAsaptamyoH [2-4-2 kA0] / saptamyA vA [ si0 3-2-4] C 7. upanadi... lupyante iti sarvo'pi pATho nAsti / anato lup [ si0 1-4-59] C. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 49 'pAJcAla: pAJcAlau paJcAlA: pAJcAlam pAJcAlau paJcAlAn pAJcAlena pAJcAlAbhyAm paJcAlaiH pAJcAlAya pAJcAlAbhyAm paJcAlebhyaH pAJcAlAt pAJcAlAbhyAm paJcAlebhyaH pAJcAlasya pAJcAlayoH paJcAlAnAm pAJcAle pAJcAlayoH paJcAleSu saM0 he pAJcAla he pAJcAlI he paJcAlA: striyAmpAJcAlI pAJcAlyau pAJcAlyaH ityAdi nadIvat / napuMsakepAJcAlam pAJcAle paJcAlAni zeSaM puMliGgavat / "evaM videhaH AGgavAGgaH mAgadhaH kAliGgaH sauramasaH kAnyakubjaH sarve'pi devavat / prAtyagrathiH prAtyagrathI "pratyagrathAH 1. C. pratau prathamAyA: sarvANi tathA dvitIyAyAH ekavacanasya rUpANi santi / 2. rUDhAnAM bahutve'striyAmapatyapratyayasya sarvatra lopo bhavati A. I A.B. pratau tu sarvatra paJcAlaH paJcAlau ityetAdRzAni rUpANyeva dRzyante / C. pratau pAJcAlAH iti rUpaM dRzyate / 3, C. prato striyAm.... puMliGgavat, iti sarvo'pi pATho nAsti / pUrvavadatrA'pi paJcAlIrUpameva dRzyate A.B.I 4. videhaH AGgavAGgaH kaliGgamAgadhau pratyapranthi-kAlakUTi-azmaki-gArya-vAtsya-yAska lAhya-vida-aurva-Atreya-AGgirasa-kautsa-vAziSTha--gautama-aikSvAka-rAghava-kAkutsthayAdava-kaurava-pANDavA ete sarve'pi liGgatraye'pi paJcAlavad jJAtavyAH / iti zabdA: samAptAH A.B. / atra A.B. pratiH samAptA / C. pratau iyaM prazastiH vartate - saMvat 1544 varSe bhAdravA-sudi-5 dine zrIpUrNimApakSe zrIzrIbhuvanaprabhasUrivA0 pUrNakalazasvahastena likhitm| zubhaM bhUyAt / / 5. rUDhAnAM bahutve'patyapratyayasya sarvatra lopo bhavati / pA0 prAtyagrathAH iti rUpaM vartate / Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 87 prAtyagrathim prAtyagrathI 'pratyagrathAn munivat / bahutve devavat / / saM0 he prAtyagrathe he prAtyagrathI he 'pratyagrathAH evaM kAlakUTiH AzmakiH prAtyagrathizabdavat / priyo vAGgo yasya yayoH yeSAm- asau priyavAGgaH priyavAGgo priyavAGgaH priyavAGgam priyavAGgo priyavAGgAn priyavAGgena0 saM0 he priyavAGga he priyavAGgo he priyavAGgAH devavat / astriyAmiti kim ? kAliGgI kAliGgyau kAliGgyaH nadIvat / gargasyA'patyAnigAryaH gargAH gArgyam gAgyau~ gargAn devavat / evaM vAtsyaH vAtsyau vatsAH lAsyA'patyAni zivAMderaN [si0 6-1-60] vaidaH vidAH vaidam vaidau aurvaH auauM urvAH sarvatra devavadAmantrye'pi / priyA gargA yaskA vidA yasyA'sau priyagargaH, priyayaskaH, priyavidaH / madhyesamAsam (samAsamadhye) bahutve'patyapratyayasya lug syAdeva / deveva / 1. pA0 prAtyagrathAn / 2. pA0 he prAtyanathAH / 3. bhutve'ptyprtyylope| pA0 gaargaaH| 4. pA0 zivAdibhyo'N / gAgyauM vaidau vidAn Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 49 bhRgvatryaGigaraskutsavasiSThagotamebhyazca [2-4-7 kA0] bhRgorapatyAni, RSyandhakaH vRSNikurubhyo'N [RSivRSNyandhakakurubhyo'N si0 6-1-61] bhArgavaH bhArgavau bhRgavaH bhArgavam bhArgavau bhRgUn ityAdi / anerapatyAni- AtreyaH Atreyau atrayaH Atreyam aGgirasaH kutsasya vaziSThasya gotamasya cA'patyAni-- AGgirasaH AGgirasau aGgirasaH kautsaH kautsau 'kutsA : vAziSThaH vAziSThau vaziSThAH gautamaH gautamau gotamAH bahutve'patyapratyayasya sarveSu luk, zeSaM devavat / astriyAmiti kim ? bhArgavyau bhArgavyaH nadIvat / evamanye'pi / kArakazabdAH samAptAH | bhArgavI pANDyaH pANDyam pANDavaH pANDUn pANDyau pANDyau aikSvAko rAghavau aikSvAkaH ikSvAkavaH "raghavaH raghUn0 rAghavau rAghavaH rAghavam bahutve luk, zeSaM devavat / yAdavaH yAdavam . 1. bahutve lug| 3. pA0. kautsAH / yAdavau yadavaH yadUna yAdavau 2. lupi| 4. pA0 rAghavaH / Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 yAdavena yAdavAya yAdavAt yAdavasya yAdave evamanye'pi sarve 1 atha pUraNapratyayAntAH likhyante / prathamaH devavat / yAdavAbhyAm yAdavAbhyAm yAdavAbhyAm yAdavayoH yAdavayoH prathamA mAlAvat / prathamaM kuNDavat / evaM dvitIyaH / dvestIya: [ si0 7-1-165] tRtIya: / stR, ca [si0 7-1-166 ] caturthaH / caturaH thaT [si0 7-1-163] striyAm - caturthI / klIbe caturtham / evaM turIyaH / SaSThaH SaSThI / saptamaH aSTamaH navamaH dazamaH ekAdaza: prathamau paJcAnAM pUraNaH paJcamaH / no maT [si0 7-1-159] paJcamau paJcamaH devavat / striyAM paJcamI nadIvat / paJcamaM vanavat / SaSThau SaSTham / saptamI aSTamI navamI dazamI / ekAdazI / yadubhiH yadubhyaH yadubhyaH yadUnAm yaduSu prathamA: [ prathame ] paJcamAH SaSThAH saptamam aSTamam navamam dazamam / ekAdazam / 89 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 49 dvAdazaH dvAdazI / dvAdazam / trayodazaH trayodazI / trayodazam / caturdazaH / caturdazI / caturdazam / paJcadazaH / paJcadazI / paJcadazam / SoDazaH / SoDazI / SoDazam ! sasadazaH / saptadazI / saptadazam / aSTAdazaH / aSTAdazI / aSTAdazam / ekonu(na)viMzatitamaH / ekaanu(n)viNshtitmii| ekonu(na)viMzatitam / viMzatitamaH [viMzatitamI] [viMzatitamam] viMzateH pUraNaH viMzaH / triMzata: pUraNa: triMzaH / viMzaH vizau vizAH / viMzI vizyau viMzyaH / viMzam vize viMzAni / evaMtriMzaH triMzI / triMzam / ekaviMzatitamaH / ekaviMzatitamI / ekaviMzatitamam / ekaviMzaH / ekaviMzI ekaviMzam / dvAviMzatitamaH / dvAviMzatitamI / dvAviMzatitamam / dvAviMzaH [dvAviMzI] dvAviMzam / trayoviMzatitamaH / trayoviMzatitamI / trayoviMzatitamam / trayoviMzaH [trayoviMzI / ] trayoviMzam evaM caturviMzatitamaH, caturviMzaH / paJcaviMzatitamaH, paJcaviMzaH / SaDviMzatitamaH, SaDvizaH / saptaviMzatitamaH, saptaviMzaH / aSTAviMzatitamaH, aSTAviMzaH / puMsi devavat / striyAM nadIvat / klIbe vanavat / same zabdAH / ekonu(na)triMzattamaH / ekonu(na)triMzattamI / ekonu(na)triMzattamam / Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 ekonatriMza: / triMzattamaH / trizaH / triMzI | ekatriMzattamaH ekatriMzaH / dvAtriMzattamaH dvAtriMza: / trayastriMzattamaH / , } trayastriMzattamI trayastriMzattamam / trayastriMzam / trayastri~zI / trayastriMzaH / evaM caturiMzattamaH catustriMzaH / paJcatriMzattamaH paJcatriMzaH / SaTtriMzattamaH SaTtriMzaH / saptatriMzattamaH saptatriMzaH / , , aSTAtriMzattamaH aSTAtriMzaH / ekonacatvAriMzattamaH ekonacatvAriMzaH / catvAriMzattamaH catvAriMzaH / ekacatvAriMzattamaH ekacatvAriMza: / dvicatvAriMzattamaH dvicatvAriMzaH / dvAcatvAriMzattamaH dvAcatvAriMza: / tricatvAriMzadAdau vA'nekavikalpaH 2 ekonatriMzI / triMzattamI / > " 1 + tricatvAriMzattamaH trayazcatvAriMzattamaH tricatvAriMzaH, trayazcatvAriMza: / catuzcatvAriMzattamaH catuzcatvAriMzaH / paJcacatvAriMzattamaH paJcacatvAriMza: / SaTcatvAriMzattamaH, SaTcatvAriMza: / saptacatvAriMzattamaH aSTacatvAriMzaH, aSTAcatvAriMzattamaH aSTAcatvAriMza: / ekonapaJcAzattamaH, ekonapaJcAzaH / paJcAzattamaH, paJcAzaH ! , 1 ekonatriMzam / triMzattamam / triMzam / ekapaJcAzattamaH ekapaJcAzaH / dvipaJcAzattamaH, dvipaJcAzaH, dvApaJcAzattamaH, dvApaJcAzaH / tripaJcAzattama:, tripaJcAza:, trayaH paJcAzattamaH trayaHpaJcAzaH / 1. SaSTyAderasaGkhyAdeH [ si0 7-1-158] 1 catuHpaJcAzattamaH catuHpaJcAza: / " paJcapaJcAzattamaH, paJcapaJcAzaH / SaTpaJcAzattamaH SaTpaJcAzaH / aSTapaJcAzattamaH aSTapaJcAzaH, aSTApaJcAzattamaH aSTApaJcAzaH / ekonaSaSTitamaH, ekonaSaSTaH / SaSTitamaH, ekaSaSTaH / dviSaSTitamaH, dviSaSTaH, dvASaSTitamaH, dvASaSTa: / triSaSTitamaH, triSaSTaH, trayaHSaSTitamaH, trayaH SaSTaH / catuHSaSTitamaH, catuHSaSTaH / paJcaSaSTitamaH, paJcaSaSTaH / 2 91 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 SaTSaSTitamaH, SaTSaSTaH / saptaSaSTitamaH saptaSaSTaH / aSTaSaSTitamaH, aSTaSaSTaH, aSTASaSTitamaH, aSTASaSTaH / ekonasaptatitamaH ekonasaptataH / saptatitamaH / , , ekasaptatitamaH ekasapta: (ptataH) / dvisaptatitamaH dvisaptaH (ptataH), dvAsaptatitamaH dvAsaptaH (ptataH) / trisaptatitamaH trisapta: (ptataH), trayaH saptatitamaH trayaH saptaH (ptataH) / catuHsaptatitamaH catuHsaptaH (ptataH) / paJcasaptatitamaH paJcasaptaH (ptataH) | SaTsaptatitamaH, SaTsapta: (ptataH) / saptasaptatitamaH saptasaptaH (ptataH) / aSTasaptatitamaH aSTasaptaH (ptataH), aSTAsaptatitamaH aSTAsapta: (ptataH) / ekonAzItitamaH ekonAzItaH / dvayazItitamaH dvyazItaH / 1 tryazItitamaH tryazItaH / caturazItitamaH caturazItaH / paJcAzItitamaH paJcAzItaH / SaDazItitamaH SaDazItaH / saptAzItitamaH saptAzItaH / ekonanavatitamaH ekonanavataH / navatitamaH nityaM tamaT / ekanavatitamaH ekanavataH / dvinavatitamaH dvinavataH, dvAnavatitamaH dvAnavataH / trinavatitamaH trinavataH, trayonavatitamaH trayonavaH (vataH) | caturnavatitamaH caturnava: ( vataH) / paJcanavatitamaH paJcanavaH (vataH) / SaNNavatitamaH SaNNavataH / saptanavatitamaH aSTanavataH, aSTAnavatitamaH aSTAnavataH / navanavatitamaH navanataH (vataH) / > , " " , , 1 . , " , " 7 , " 1 , anusandhAna 49 1 ekazatatamaH / ekasahastratamaH / ekalakSatamaH / ekakoTitamaH / ete sarve'pi zabdAH puMsi devavat / striyAM nadIvat / klIbe vanavat / atha saGkhyAvAcakAH zabdAH likhyante / nava nava navabhiH navabhyaH navabhyaH navAnAm navasu / evaM daza- ekAdaza-dvAdaza- trayodaza- caturdaza-paJcadaza-SoDaza- saptadazaaSTAdazazabdAH / Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 ekonaviMzatiH ekonaviMzatim ekonaviMzatyA ekonaviMzataye, ekonaviMzatyai ekonaviMzataH, ekonaviMzatyAH ekonaviMzataH, ekonaviMzatyAH ekonaviMzatau, ekonaviMzatyAm / evaM viMzati-ekaviMzati-dvAviMzati-trayoviMzati-caturviMzati-paJcaviMzatiSaDviMzati-saptaviMzati-aSTAviMzatizabdAH / triMzat triMzatam triMzatA triMzate triMzata: [triMzataH] triMzati / evam - ekonatriMzat-ekatriMzat-dvAtriMzat-trayastriMzat-catustriMzat[paJcatriMzat] - SaTtriMzat-saptatriMzat-aSTAtriMzat - ekonacatvAriMzat - catvAriMzat- ekacatvAriMzat - dvicatvAriMzat, dvAcatvAriMzat - SaTcatvAriMzat - saptacatvAriMzat- aSTacatvAriMzat, [aSTAcatvAriMzat]- ekonapaJcAzat - paJcAzat- [catuHpaJcAzat]- paJcapaJcAzat-SaTpaJcAzat-saptapaJcAzat-aSTapaJcAzat, aSTApaJcAzat-ekonaSaSTi-SaTpaSTi-saptaSaSTi-aSTaSaSTi, aSTASaSTi-ekonasaptati-saptatiekasaptati-dvisaptati, [dvAsaptati]- trisasati, trayaHsaptati- catuHsaptati-paJcasaptatiSaTsaptati-saptasaptati-aSTasaptati, aSTAsaptati-ekonAzIti-azIti-ekAzItidyazIti, dvAzIti, tryazIti-trayozIti-caturazIti-paJcAzIti-SaDazIti, saptAzIti-aSTAzIti-ekonanavavati-navati-ekanavati-dvinavati, [dvAnavati]trinavati, yonavati-caturNavati-paJcanavati-SaNNavati-saptanavati-aSTanavati, aSTAnavati-navanavatiH, sarve'pi zabdAH viMzativajjJeyAH / zatam zate zatAni / sahasraH sahasrAH sahasram sahasre sahastrANi sahastram sahastre sahasrANi zeSaM devavat / sahastrau lakSau lakSAH lakSe lakSANi lakSaH lakSam zeSaM devavat / koTirbuddhivat / Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 49 evaM saGkhyAvAcakAH zabdAH samAptAH / triSaSTizalAkApuruSANAmivA'ho yuSmadasmadAM durlakSyANIha rUpANi / teSAmapi yathA yathA triSaSTirUpayuSmadasmadau samAptau staH / pariziSTam // zatR-kvasU nAdyAni parasmai ca (navA''dyAni zatR-kvasU ca parasmaipadam) [si0 3-3-19] AtmanepadaM kAnAnazau parANi (parANi kAnAnazau cA''tmanepadam) [si0 3-3-20] syAditi / ||da0|| akAra uccArArthaH / yathA-vada vi(vya)ktAyAM vAci / A: / AditaH [si0 4-4-71] iti sUtreNa ktayoriTniSedhArthaH / yathA-ni(tri)midAG-nehane, minnaH, minnavAn / i: / iDitaH kartari [si0 3-3-22] anenA''tmanepadArthaH / yathAedhi-vRddhau, edhate / IH / irI (I)gita: [si0 3-3-95] ityanena phalavati kartayAtmanepadArthaH / yathA- vahIM-prApaNe, vahate / u: / udita: svarAnno'ntaH [si0 4-4-98] ityanena nA''gamArthaH / yathA-Tunadu-samRddhau, nandati / UH / Udito vA [si0 4-4-42] iti ktvAdau iTvikalpaH / yathAkramU-pAdavikSepe, krantvA, kramitvA / RH / upAntyasyA ['samAnalopi zAsvRdito De si0 4-2-35] ityanena Dapare Nau upAntyahUsvAbhAvArthaH / yathA-o-apanayane, mA bhAvAt (bhavAn) oNiNat / RH / Rdivi [stambhU-mracU-mlucU-grucU-glucU-gluJcU-zro(jro) vA si0 3-4-65] ityanenA'dyatanyAM vikalpena arthaH / yathA-rudhUpI-AvaraNe, arudhat, arautsIt / laH / tRdid-dhutAdi [puSyAdeH parasmai si0 3-4-64] ityanena aDarthaH / yathA-ghastR-adane, aghasat / Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 lRrnAsti / eH / na zvi-jAgR [zasa kSaNamyeditaH si0 4-3-49] ityanena sici vRddhiniSedhArthaH / yathA - lage-saGge, alagIt / aiH / DIyazvyaiditaH ktayoH [si0 4-4-61] iti iniSedhArthaH / yathA- trastaH, trastavAn / oH / sUyatyAdyoditaH [ si0 4-2 - 70] ktayoH tasya nakArArthaH / yathA- olasajeD (olasjaiti) - vrIDe, lagna, lagnavAn / 95 au: / dhUgaudita: [ si0 4-4-38] iti iT vikalpArthaH / yathA-gupaurakSaNe, gopAya ( yi )tA, goptA / anusvAraH ekasvarAdanusvAretaH [si0 4-456 ] iti iniSedhArthaH / yathA- pAM- pAne, pAsyati, pAtA / NIMga-prApaNe, neSyati, netA / DukrIMgz- dravyavinimaye, kreSyati, kretA / visarge nAsti / iti svarAdyanubandhaphalam / atha kAdayo'nubandhAH / dhAtuSu pratyayeSu ca yathAsambhavaM darzayiSyante / kaH / adAderupalakSaNArthastathA pratyayeSu guNaniSedhArthaH / yathA - kvakvat- (kta ktavatu) ktiSu kRta: - kRtavAn- kRtiH / khaH / pratyayAnAM khityanavyayAruSo mo'nto husvazca [ si0 3-2-111] iti pUrvapadasya mAgamArthaH / yathA - meghaM karotIti meghaGkaraH / meghartibhayAbhayAt kha: [ si0 5-1-106] iti khapratyaye / gaH / Igita: [ si0 3-3-95] iti phalavatkartaryAtmanepadArtha: / yathAzrig- sevAyAm, zrayate / ghaH / ghaJ- ghyaNAdiSu, te'niTazcajo: kagau ghiti [ si0 4 - 1 - 111] atra vizeSaNArthaH / yathA- 'DupacIMS- pAke, ghaJi pAkaH / tyajaM - hAnau tyAgaH / GaH / iGiga: (iti) kartari [ si0 3-3-22] AtmanepadArthaH / zIGka - svapne, zete / pratyayArthAnAM guNaniSedhArthaH / yathA- RterDIyaH [ si0 3 - 4 - 3] RtIyate / caH / divAdilakSaNArthaH / yathA chajajhA na santi / JaH / [jJAnecchArcArtha ] jIcchIlyAdibhyaH ktaH [ si0 5-2-92] iti vartamAne kArthaH / JiSvapaMk zaye, svapitIti suptaH / Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna 49 TaH / svAdilakSaNArthaH / pratyayeSu striyAM, aNatreyekaN niJ-snaJTitAm si0 2-4-20] ityarthaH / yathA-kRgaH khanaTa karaNe [si0 5-1129] palitaGkaraNI jarA / tathA, voz2a daghnaT dvayasaT [si0 7-1-142] jAnI(nu)daghnI, jAnudvayasI / tathA-Tve-pAne, stanaMdhayI / TaphalaM striyAM DIpratyayaH / Tho nAsti / DaH / DityantyasvarAdeH [si0 2-1-114] ityarthavizeSaNArthaH / yathADiDau~ [si0 ] munau, dhenau / dhAtuSu GaH zabdaH / Dvitastrima tatkRtam [si0 5-3-84] ityatra vizeSaNArthaH / yathA- DukaMg-karaNe, karaNe nivRttaM kRtrimaH / NaH / curAdiSu lakSaNArthaH / pratyayAnAM vRddhyAdyarthaH / yathA-Nigi kArayati, tathA karotIti kArakaH, Naka-tRcau [si0 5-1-48] / tathA upagorapatyam aupagavaH / Daso'patye [si0 6-1-28] prAg jitAdaN [si0 6-1-13] / taH / tudAdilakSaNArthaH / tha-da-dhA na santi / naH / iccA'puMso'nati(nit) kyAppare [si0 2-4-107] ityatra vizeSaNArthaH / yathA-jIvatAt / jIvakA AziSyakan [si0 5-1-70] / tathA anukampitA durgAdevI durgakA, lukyuttarapadasya kapan [si0 7-3-38] / paH / rudhAdilakSaNArtha: / pratyayeSu, hUsvasya tu(taH) pitkRti [si0 44-113] iti tAgamArthaH / yathA-tIrthaM karotIti tIrthakRt kvipi / kyaDmAni pittaddhite [si0 3-2-50] ityanena vizeSaNArthaH / yathA- ajAbhyo hitam, ajathyaM yUtham / pha-ba-bhA na santi / maH / dAm-dAne dAmaH sampradAne'dhaye(h) cA''tmane ca [si0 22-52] ityAdau vizeSaNArthaH / yathA-dAsyai (syA) saMpra[ya]cchate kAmukaH / yaH / tanAdilakSaNArthaH / raH / riti [si0 3-2-58] iti sUtreNa pumvadbhAvArthaH / yathA-paTvI prakAro'syA, paTujAtIyaH / prakAre jAtIyar [si0 7-2-75] / Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara 2009 la: / manyani NyaNi stryuktA ityanena strIliGgArthaH / kaverbhAva: kavitA, bhAve tva-tal [si0 7-1-55] / vaH / uta aurviti vyaJjane'dveH [si0 4-3-59] ityAdivizeSaNArthaH / yathA-yuk-mizraNe, tivi yauti / ka(za)kAraH kyaH ziti [si0 3-4-70] ityAdivizeSaNArthaH / yathA-kriyate iti kriyA / kRgaH zaccASa: (za ca vA) [si0 5-3-100] / SaH / Sito'G [si0 5-3-107] ityatra vizeSaNArthaH / yathAkSamauSi-sahane, kSamaNaM, kSamA / saH / nAmAsidya (ma sidaya) vyaJjane [si0 1-1-21] ityatra padatvArthaH / yathA- bhavato'patyaM bhavadIyaH, bhavatorikaNIyasau [si0 6-3-30] / ho nAsti / dhAtupArAyaNAvacUriH samAptA / zrIhemacandrasUrivyAkaraNanivezitAnAM dhAtUnAM pratyayAnAM cA'nubandhaphalaM lilikhAnam / // cha // zrI // AvaraNacitra viSe pethApura (mahesANA) gAmanA 'bAvana jinAlaya' svarUpa prAcIna jinamandiramA virAjatI A jinapratimA che, je paramparAthI ajitanAtha-pratimA (bIjA jaina tIrthaGkara) tarIke jANItI che. kAyotsarga (dhyAnastha) mudrAmA rahelI A pratimAnI vilakSaNatA e che ke tenA banne hAthomAM mALA tathA kamaNDalu dekhAya che. sAmAnyata: dhyAnastha ke padmAsanastha koI paNa prakAranI jinapratimAnA hAthomAM AvI koI ja vastu hotI ke mUkAtI nathI. A dRSTie A eka pratimA gaNAya. joke pratimAnI pATalI parano lekha haze to paNa atyAre ghasAI ghasAIne adRzya che. parantu A pratimA tIrthaGkaranI pratimA na hoya, paNa koIka sAdhaka muninI pratimA haze, evI sambhAvanA tathyanI vadhu nikaTa jaNAya che.