Book Title: Agam Deep 41A Ohanijjutti Gujarati Anuvaad
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005104/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo namo nimmala desaNassa AgamadIpa = 45 Agama gujera chAyAH jyotiSAcArya rAja zrI jayaprabhavijayajI 'zramaNa zrI mohanakheDA tIrtha posTa : rAd*IDha (dhara) pina : 454 116 (ma.pra.) D Agama:- 1 thI 4 AyAro - sUyagaDo - ThANuM - samavAo 1 -: gurjara chAyA kartA :muni dIparatna-sAgara Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - bAla lAlAcArI zrI neminAthAya namaH - namo namo nimmala daMsaNassa zrIM pAvatI ke namaH zrI AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurabhyo namaH che. Agama-dIpa LABE vibhAga pahelo Agama-1 thI 4- gurjarachAyA AyAro-sUyagaDo-ThANa-samavAo - gurjara chAyA kartAmuni dIparatnasAgara f isit tA. 31/397 somavAra 20pa3 phA. va. 7 - - 45 Agama - gurjara chAyAnuM mUlya rU. 2000/ Agama dIpa prakAzana ka Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM hrIM ahaM zrI pArzvanAthAya namaH __OM namo abhinava nANassa (mudraka) navaprabhAta prinTIMga presa ghIkAMTA roDa, amadAvAda (kampojha) zrI grAphikasa 21, subhASanagara, giradharanagara, zAhibAga, amadAvAda. - A AgamadIpa-saMpuTanA mukhya dravya sahAyaka - zrImatI nayanAbena ramezacaMdra zAha-parivAra vaDodarA | * 45 AgamIpa-gurjara chAyA - prApti sthAna | zrI DI.ke. Thakkara zrI jagadIzabhAI ema. zAha 16, alakAnagara, priyalakSmI milsa pAse 1, alakanaMdA sosAyaTI, Ajhada svITa elembika roDa, vaDodarA. sAme, AzramaroDa, vADaja, amadAvAda. zrImatI nayanAbena ramezacaMdra zAha | DaoN. pinAkIna ena. zAha 20, gautamanagara sosAyaTI, 21, subhASanagara, giradharanagara, resakorsa sarkala pAse, vaDodarA zAhIbAga, amadAvAda, noMdha:- 45 Agama - "gurjara chAyA" mATe mAna rIta prakAzana amadAvAdano. rU. 2000/-nI kiMmatano DrAphTa ApIne ja seTa meLavI zakAze. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14 ohanitti - bIjuM mULasUna - gurjarachAyA) viSaya anukama | | pRSThaka maMgala - prastAvanA 1-20 { rapa-26 pratilekhanA dvAra 21-546 26-para piMDa dvArA pa47-1006 ] pa2-68 upadhipramANa dvAra 1007-1114 | 68-72 anAyatana varjana dvArA 111pa-1139 72-73 prati sevanA dvAra 1140-1142 73-74 AlocanA dvAra 1143-1146 74vizuddhi dvAra 1143-1160 [ 74-7pa upasaMhAra 111-1165 | 75-76 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (Arthika anudAtA) 1 / Agama-dIpa-saMpuTanA mukhya dravyasahAyako bhAga - 1 sabhya zrutAnurAga zramaNopAsikA zrImatI nayanAbena ramezacaMdra zAha parivAra, vaDodarA bhAga - 2 ratnatrayArAdhako sAdhvIzrI saumyaguNAzrIjInI preraNAthI pU. gurumAtA ratnatrayAzrIjI ma.sA.nI tRtIya punyatithi nimitte zAMtAbena manasukhalAla bAbarIyA, amadAvAda (2) zAMtAbena zAMtilAla pI. dAmANI, muMbaI (3) maMjulAbena guNavaMtalAla vorA. hanItInabhAI, amadAvAda bhAga-3 svanAmadhanyA sAdhvIzrI saumyaguNAzrIjInA ziSyA! tapasvIratnA sAdhvI zrI.samajJAzrIjInA bhadratapanimitte ? tathA saMvata 205ranA cAturmAsanI smRtimAM zrIzaMkhezvarapArzvanAtha jainasaMgha, tulazIzayAma, navAvADaja amadAvAda.. - - - -------- - ----- -- bhAga-4 (1) zrI khAnapura jaina ce. mU, saMgha, amadAvAda (2) zrI gagana vihAra e. mU.jaina de. TrasTa, amadAvAda bhAga-5 zrI bhIDabhaMjana pArzvanAtha che.mUrti. saMgha, pArUlanagara zolAroDa, amadAvAda samyagu RtAnurAgI zramaNopAsikA zrImatI nayanAbena ramezacaMdra zAha parivAra, vaDodarA bhAga-7 - - - - - - bhAga 6 tathA ttrtykdHtshrtH'wlshtdHHshwktHkls`n Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kioI eka AgamanA mukhya dravya sahAyaka I]]ID]bIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIIIIItality (1) AyAro (2) sUyagaDo vyAkhyAna vAcaspati pa.pU.A. devazrI mahAyaza sAgarasUrIzvarajI ma.sA.nI punita preraNAthI zrI bhIDabhaMjana pArzvanAtha jaina je.mUrti. saMgha, godAvarInagara, vAsaNA, amadAvAda (1) ThANe (2) samavAo kriyAnurAgI sva.zrI ratnatrayAzrIjI ma.nI tRtIya punyatithi nimitte temanA ziSyaratnA tapasvInI sA. zrI moranA zrIjI nI preraNAthI zAha khImacaMda chaganalAla parivArakheravAvALA, hasta maMjulAbena (1) jaMbudvivapannati (2) sUrapannati a.sau. sumitrAbena hasamukhabhAI saMghavI, indroDAvALA. caMdubena kezavalAla haragovanadAsa vAraiyA parivAra(2) mahAnisIha koraDAvALA. (1) nAyAdhammakahA - mRdubhASI sAdhvI thI saumyaguNAzrIjInI preraNAthI Do. pradIpakumAra rasikalAla kAmadAra haste prazAbena pradIpakumAra kAmadAra, kalakatA (1) pahAvAgarasaM:- sva.pU.AgamotArakazrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI ma.sA. nA AjJAvartI sva. pU. pAlatAzrIjI tathA sva. pU. mayAzrI nI smRti nimitte zatAvadhAnI sA.zrI amitaguNAzrIjInI preraNAthI zeTha zrI ghelAbhAI karamacaMda TrasTa, pAla vesTa muMbaI (1) vivArasuyaM - kAryadakSA sA. pU. malayAzrIjI ma.nA praziSyA, sA. bhavyAnaMdazrIjInA zi. mIlanasAra. sA.pUNaprAzrIjI tathA kokIlakaThI sAkaradhdhAzrIjInI preraNAthI- mehulajena upAzraya. jJAnakhAnuM zeSa rakama Agama surANi nA seTanA badalAmAM maLI che. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 522222 [10] [11] [12] [13] - a-mA-rA - prakAzano :abhinava hema laghuprakriyA - 1 - saptAGga vivaraNam abhinava hema laghuprakriyA - 2 - saptAGga vivaraNam abhinava hema laghuprakriyA - 3 - saptAGga vivaraNam abhinava hema laghuprakriyA - 4 - saptAha vivaraNam kRdantamAlA caityavandana parvamAlA caityavandana saGgraha - tIryajinavizeSa caityavandana covizI zatruJjaya bhakti AvRtti-do abhinava jaina paJcAGga - 2046 abhinava upadeza prAsAda - 1. zrAvaka kartavya - 1 thI 11 abhinava upadeza prAsAda - 2. zrAvaka kartavya - 12 thI 15 abhinava upadeza prAsAda - 3. zrAvaka kartavya - 16 thI 36 navapada - zrIpAla (zAzvatI oLInA vyAkhyAna rUpe) samAdhi maraNa [vidhi - sUtra - padya - ArAdhanA -maraNabheda saMgraha] caityavaMdana mALA [779 caityavaMdanono saMgraha tattvArtha sUtra prabodhaTIkA [adhyAya-1]. tattvArtha sUtranA Agama AdhAra sthAno siddhAcalano sAthI [AvRtti * be citya paripATI amadAvAda jinamaMdira upAzraya Adi DirekTarI zatrujya bhakti [AvRtti - be] zrI navakAramaMtra navalAkha jApa noMdhapothI zrI cAritra pada eka karoDa jApa noMdhapothI zrI bAsvata pustikA tathA anya niyamo - [AvRtti - cAra] abhinava jaina paMcAMga - 2042 [sarvaprathama 13 vibhAgomAM] zrI jJAnapada pUjA aMtima ArAdhanA tathA sAdhu sAdhvI kALadharma vidhi zrAvaka aMtima ArAdhanA (AvRtti traNa vItarAga stuti saMcaya [1151 bhAvavAhI stutio]. (pUjya AgamoddhAraka zrI nA samudAyanA) kAyamI saMparka sthaLo tattvAthiidhagama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-1 tattvAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-2 tattvAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-3 [19] R ripa [7] [7] [28] [29] [30] [31]. [32] [33] [34] Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [4] tattvAthadhagama sUtra abhinava TakA - adhyAya-4 tavAthiidhagama sUtra abhinava kA - adhyAya-5 tattvAthiidhagama sUtra abhinava cakA - adhyAyatavAthadhigama sUtra abhinava cakA. - adhyAya-7 tavAthadhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-8 tattvAthiidhagama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-9 tattvAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-10 0 -x - -x -0 AyAro [AgamasuttANi-1 ] sUyagaDo [AgamasuttANi-2 ] ThANaM [AgamasuttANi-3 samavAo [AgamasuttANi-4 vivAhapannati [AgamasuttANi-5 nAyAdhammakahAo [AgamasuttANi-6 uvAsagadasAo [AgamasuttANi-7 1 aMtagaDadasAo [AgamasuttANi-8 anuttaroSavAiyadasAo [AgamasuttANi-9 . ] paNhAvAgaraNaM [AgamasuttANi-10 vivAgasUrya [AgamasuttANi-11 udavAiyaM [AgamasuttANi-12 ] rAyappaseNiyaM [AgamasuttANi-13 ] jIvAjIvAbhigamaM [AgamasuttANi-14 ] pannavaNAsutaM [AgamasuttANi-15] sUrapannati [AgamasuttANi-16 caMdapannatti [AgamasuttANi-17 ] jaMbUddIvapannati [AgamasuttANi-18] nirayAvaliyANaM [AgamasuttANi-19 kappavaDiMsiyANaM [AgamasuttANi-20 puphiyANaM [AgamasuttANi-21 ] puSphacUliyANaM [AgamasuttANi-22. vaNhidasANaM [AgamasuttANi-23 ] causaraNaM [AgamasuttANi-24 ] AurapaJcakkhANaM AgamasuttANi-25 mahApaccakkhANaM [AgamasuttANi-26 ] bhattapariNNA [AgamasuttANi-27 / taMdulaveyAliyaM [AgamasuttANi-28 ] paDhamaM aMgasuttaM bIaM aMgasuttaM taiyaM aMgasuttaM cautyaM aMgasuttaM paMcamaM aMgasutaM chaTuM aMgasuttaM sattamaM aMgasutaM amaM aMgasuttaM navamaM aMgasutaM dasamaM aMgasuttaM ekArasamaM aMgasuttaM paDhamaM uyaMgasuttaM bIaM uvaMgasuttaM taiyaM uvaMgasuttaM cautthaM uvaMgasuttaM paMcamaM uvaMgasuttaM chaTheM uvaMgasuttaM sAtamaM uvaMgasutaM amaM uvaMgasuttaM navamaM uvaMgasuttaM dasamaM uvaMgasuttaM ekkArasamaM uvaMgasuttaM bArasamaM uvaMgasuttaM paDhamaM paINNagaM bIaM paINNagaM tIiyaM paINNagaM cautyaM paINNagaM paMcamaM paINNagaM [69] Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " trtt" saMthAragaM [AgamasuttANi-29 ] chaThaM paINNagaM gacchAyAra AgamasuttANi-30 / sattamaM paINNagaM-1 caMdAvejjhayaM [AgamasuttANi-30 ] satamaM paINNagaM-2 gaNivijA [AgamasuttANi-31 amaM paINNagaM deviMdatthao [AgamasuttANi-32 navamaM paINNagaM maraNasamAhi [AgamasuttANi-33 ] dasamaM paINNagaM-1 vIratthava [AgamasuttANi-33 dasamaM paINNagaM-2 nisIha [AgamasuttANi-34 paDhamaM cheyasuttaM buhatkappo [AgamasuttANi-35 ] bIaM cheyasutaM vavahAra [AgamasuttANi-36 ) taiyaM cheyasutaM dasAsuyakkhaMdha [AgamasuttANi-37 ] cautthaM cheyasutaM jIyakappo [AgamasuttANi-38 / paMcamaM cheyasuttaM-1 paMcakappabhAsa [AgamasuttANi-38 ] paMcamaM cheyasuttaM-2 mahAnisIhaM [AgamasuttANi-39 / chaThaM cheyasuttaM AvasassayaM [AgamasuttANi-40 paDhamaM mUlasutaM ohaniatti [AgamasuttANi-41 bIaM mUlasuttaM-1 piMDanijatti [AgamasuttANi-41 bIaM mUlasutaM-2 dasaveyAliyaM [AgamasuttANi-42 taiyaM mulasuttaM utarajjhayaNaM [AgamasuttANi-43 cautthaM mUlasuttaM naMdIsUrya [AgamasuttANi-44 paDhamA cUliyA aNuogadAraM AgamasuttANi-45 ] bitiyA cUliyA 0 -x - --x -0 [81] mAyArI gurjarachAyA [ AgamadIpa-1 ] paheluM aMgasUtra [82] sUyagI - gurjara chAyA [ AgamadIpa-2 ] bIjuM aMgasUtra 61 gurjara chAyA[ AgamadIpa-3 ] trIjuM aMgasUtra [84] samavAyo - gurjarachAyA [ AgamadIpa-4 ] cothuM aMgasUtra [5] vipannati - gurjarachAyA [AgamadIpa-5 ] pAMcamuM aMgasUtra [es] nayAdhammAmI - 27AyA [bhAmamahI5-6 ] saMgasUtra F87] GIRLsamo. - gurDarachAyA [bhAgamahI5-7 ] sAtamu saMgasUtra [e8] saMtagAmI - gurachAyA [bhAgamahI5-8 ] 18 maMgasUtra [8] manuttaropatisamo. - gu27|yaa. [bhAgamahI5-8 ] nava aMgasUtra [10] pahAvAgaraNa - gurjarachAyA [ AgamadIpa-10 ] dazamuM aMgasUtra [10] vivAnasUyaM - gurjarachAyA [ AgamadIpa-11 ] agiyAramuM aMgasUtra [102] 64'yaM - gurjarachAyA [ AgamadIpa-12 ] paheluM upAMgasUtra [107] rAyapaseziyaM - gurachAyA [bhAgamahI5-13 ] ( 6 sUtra [104] jIvAjIvAbhigama - gurjarachAyA [AgamadIpa-14 ] trIjuM upAMgasUtra [90] Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [105] pannavaNA sud- [106] sUrapannatti - [17] caMdapanati - [108] jaMbudivapannati[10] nirayAvaliyANuM - [117] kaMvaDisiyA - [111] puphiyAze - [112] puSkacUliyANuM - [113] vahidasANa - [114] causaraNa - [115] AurapaccazmAM - . [11] mahApaccakSmaNa - [117] bharapariNA - [118] taMdulaveyAliya - [118] saMthArage - [12] gacchAcAra - [11] caMdAvarjhAya - [12] gaNivijjA - [123] deviMdaFo - [124] vIratthava - [125] nisIhaM[12] bahatakapyo - [127] vavahAra - [128] dasAsuyAbaMdha - [12] jIyakaSpo - [130] mahAnisIhaM - [131] avasmaya - [132] ohanijajutti[13] piMDanistuti - [34] dasayAliya - [135] uttarajagyaNa - [13] naMdIsutta - [137] anuyogadArAI - [1] gurjarachAyA [ AgamadIpa-15 ] cothuM upAMgasUtra gujarachAyA [ gamadIpa-16 ] pAMcamuM upAMgasUtra gurjarachAyA [ gamadIpa-17 ] chaThTha upAMgasUtra gurjarachAyA. [ AgamadIpa-18 ] sAtamuM upAMgasUtra gujarachAyA. [ AgamadIpa-19 ] AThamuM upArgasUtra gurjarAyA [ AgamadIpa-20 ] navamuM upAgasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-21 ] dazamuM upAMgasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-22 ] agiyAramuM upAMgasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-23 ] bAramuM upAMgasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-24 ] pahelo prayatno gurjarachAyA [ AgamadIpa-25 ] bIje payatno gurjarachAyA [ AgamadIpa-26 ] trIjo payano gurjarachAyA [ AgamadIpa-27 ] cotho payatno gurjarachAyA [ AgamadIpa-28 ] pAMcamo payatno gurjarachAyA [ AgamadIpa-29 ] chaThTho payatno gurjarachAyA. [ AgamadIpa-30 ] sAtamo payano-1 gurjarachAyA [ AgamadIpa-30 ] sAtamo payatno-2 gurjarachAyA [ AgamadIpa-31 ] AThamo payatno gurjarachAyA [ AgamadIpa-32 ] navamo pavano gurjarachAyA [ AgamadIpa-33 ] dazamo pavano gurjarachAyA [ AgamadIpa-34 ] paheluM chedasUtra gurjarachAyA. [ AgamadIpa-35 ] bIjuM chedasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-36 ] trIjuM chedasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-37 ] cothuM chedasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-38 ] pAMcamuM chedasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-39 chaThuM chedasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-40 ] paheluM mUlasutra gurjarachAyA [ AgamadIpa-41 ] bIjuM mUlasutra-1 gurjarachAyA [ AgamadIpa-41 ] bIjuM mUlasutra-2 gurjarachAyA [ AgamadIpa-4ra ] trIjuM mUlasutra gurjarachAyA [ AgamadIpa-43 ] cothuM mUlasutra gurjarachAyA [ AgamadIpa-44 ] pahelI cUlikA gurjarachAyA [ AgamadIpa-45 ] bIjI cUlikA noMdha:- prakAzana 1 thI 31 abhinava zrata prakAzane pragaTa karela che. prakAzana 42 thI 90 AgamakRta prakAzane pragaTa karela che. prakAzana 91 thI 137 AgamadIpa prakAzane pragaTa kare che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [25] namo namo nimmala saNassa paMcama gaNadhara zrI sudharmAsvAmine namaH 41 ohanijutti zzzzzzzzzzzzz bIjuM mULasUtra-gurjara chAyA) arahaMtone namaskAra thAo, siddhone namaskAra thAo, AcAryone namaskAra thAo, upAdhyAyone namaskAra thAo. A lokamAM rahelA sarva sAdhune namaskAra thAo. A pAMcane karelo namaskAra sarva pApano nAzaka che. sarve maMgalomAM utkRSTa maMgala che. [1-3upakrama kALa be prakAre che. sAmAcArI upakramakALa ane yathAka upakrama kALa (ahIM upakramano artha vRtti mAM karyo che. "dUra hoya tene samIpa lAvavuM te) sAmAcArI upakrama kALa traNa prakAre che. 1-ogha, -dazaghA, 3-padavibhAga, temAM ogha ane dazadhA sAmAcArI e navamAM pUrvamAM rahelA trIjI AcAra vastunA vIsamAM ogha prAbhRtamAM rahelA hatI. sAdhunA anugrahane mATe te tyAMthI atre lAvavAmAM AvI mATe tene upakrama kahevAya. te upakrama kALa pUrve vIsavarSano hato je hAla dIkSAnA prathama dIvase ja ApI zakAya che. have maMgalanA AraMbhane mATe nIcenI gAthAo jaNAve che. 4i-5] arahaMtone vaMdIne, caudapUrvI tathA dazapUrvIne vaMdane, agIyAra aMgane sUtraartha sahita dhAraNa karanAra sarve sAdhuono vaMdIne caraNa-karaNa anuyogamAMthI alpaakSara ane mahAnaarthavALI oghathI niyukti sAdhuonA anugrahane mATe kahuM chuM. ] oghano je samUha te samAsathI, saMkSepathI ekI bhAvathI maLelo che. atyaMta agamo thI yukta ke baddha hoya tene niyukti kahevAya. arthAtu ahIM samAsasaMkSepathI ekIbhAvavALA aneka artha ane gamo joDAyelA che. baddha thayA che te opaniSutti' 7i (caraNa sittarInA sittera bhedo) pAMcavata, daza zramaNa dharma, 17 prakAre saMyama, 10 prakAre veyAvacca, nava prakAre brahmacarya, jJAnAdi trika, 12 prakAre tapa, krodhAdinigraha, [8] (karaNa sitarInA sittera bhedo) piMDa vizuddhi-4 bhede, pa-samiti, 12-bhAvanA, 12-pratimA, pa-indriyanigraha, 25-paDilehaNA, 3-gupti, 4-abhigraha , [9-15] ahIM SaSThIne badale pAMcamI vibhakti kema kahI ? evA praznano bhASyamAM khulAso kare che ke caraNakaraNAnu yoga saMbaMdhi oghaniryukti huM kahIza tyAM paMcamI vibhaktinuM prayojana e che ke caraNakaraNAnuyoga sivAyanA paNa yoga che. te A pramANe - caraNakaraNAnuyoga, dharmakathAnuyoga, gaNitAnuyoga, dravyAnuyoga e cAra anuyoga che. A cAre eka-ekathI caDhIyAtA che. cAre anuyoga viSayamAM to Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hanijutti-(15) baLavAna ja che. to paNa caraNAnuyoga baLavAna che. cAritranA rakSaNa mATe ja bIjA traNa anuyoga che. cAritranI pratipattinA hetuthI dharmakathA rUpa kaLAsamUha pravajyA AdinA dAna mATe, dravyAnuyoga darzanazuddhi mATe che kemake darzanazuddhIthI cAritrazuddhI che. jema eka rAjAnA pradezamAM cAra khANa hatI. eka ratnanI, bIjI sonAnI, trIjI cAMdInI, cothI loDhAnI cAre putrone eka eka khANa vaheMcI dIdhI, loDhAnI khANavALAne ciMtA thaI mane nakAmI khANa maLI (tyAre maMtrIe samajAvyuM ke) bIjI traNe khANo loDhA upara AdhAra rAkhe che. te badhAM tArI pAse loDhuM mAgavA Ave tyAre ratna sonuM ane cAMdInA * badalAmAM tuM loDhuM Apaje tuM dhanavAna banIza). te rIte cAritramAM samartha hoya to. bAkInA anuyoga prahaNa karavA sahelA che. mATe caraNAnuyoga sauthI baLavAna che. [16-17] (caraNAnuyogamAM aA akSaro hovA chatAM arthathI mahAna- vistRta che.) ahIM caubhaMgI che. akSara ochAM moTA artha. akSara vadhu thoDo artha, baMne vadhu ke baMne thoDAM temAM ogha samAcArI e prathama bhaMganuM draSTAnta che. jJAtAdharmakathA e bIjA bhaMganu, draSTivAda trIjA bhaMganuM kemake tyAM akSara ane artha baMne vadhAre che. laukika zAstra cothA bhaMganu DraSTAnta che. [18-19 bALa jIvonI anukaMpAthI janapadane anna-bIja apAya te rIte sthaviro e sAdhunA anugrahane mATe oghaniyukti vartamAnakALa apekSAe A have pachI kahevAze te) pada vibhAga rUpe ozaniyukta upadiSTa karelI che. ahIM sthavira eTale bhadrabAhu svAmi samajavA.) [20] oghaniyuktinA sAta dvAra kahyA che. pratilekhanA, piMDa, upadhi pramANa, anAyatana varjana, pratisevanA, AlocanA ane vizuddhi. [21] Abhoga, mAgaNa, gaveSaNA, IhA, apaha, pratilekhanA prekSaNA, nirikSaNA, AlokanA ane pralokanA (ekArthika nAmo che.) ri2] jema ghaDo' zabda kahevAthI kuMbhAra-ghaDo ane mATI AvI jAya tema ahIM paNa pratilekhana-paDilehaNa karanAra sAdhu, pratilekhanA ane pratilekhitavya-paDilehaNa. karavAnI vastu e traNanI prarUpaNA ahIM karAze. [23-27] pratilekhaka - eka hoya ke aneka hoya, kAraNika hoya ke niSkAraNika, sAdharmika hoya ke vaidharmika ema saMkSepathI be prakAre jANavA temAM aziva Adi kAraNe ekalA jAya te kAraNika, dharmacakra stupa, yAtrAdi kAraNe ekalA jAya te niSkAraNika temAM eka - kAraNika ahIM kahevAze te sivAyanA badhAM sthita jANavA. aziva, dukALa, rAjAno bhaya, kSobha, anazana, mArgabhUlavo, bimArI, atizaya, devatAnA kahevAthI ane AcAryanA kahevAthI ATalA kAraNe ekalA paDe te kAraNika kahevAya. bAra varSa pUrve khyAla Ave ke duSkALa thavAno che. to vihAra karI sUtra ane artha porisi karatA bIjA. sukALa pradezamAM jAya. A duSkALanI khabara avadhijJAnAdi atizayathI, nimitta jJAnathI ziSyane vAcanA thakI jaNAve ke jANe athavA jyAre anya rIte jANe tyAre vihAra kare. ke glAnAdi kAraNe na nIkaLI zake. 28-29] sAdhu bhadrika hoya- gRhastha na hoya, gRhastha bhadrika hoya paNa sAdhu na hoya baMne bhadrika hoya, bemAMthI koIpaNa bhadrika na hoya. bIjI caubhaMgI sAdhu bhadrika Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 gAthA - 29 hoya paNa gRhastha tuccha-prAMta hoya, gRhastha bhadrika hoya paNa sAdhu tucchaprAMta hoya, baMne prAMta hoya, baMne bhadrika hoya. temAM baMne bhadrika hoya tyAre vihAra karI upasarga na hoya tyAM jAya. aziva prApta (-glAna) sAdhune traNa paraMparAe bhojana ApavuM. eka grahaNa kare. bIjo lAve trIjo avajJApUrvaka Ape. glAnanI sAravAra mATe rokAyA hoya tyAre tene vigaI - mIThuM - dazAvALuM vastra ane lohasparza e cAra varjavA. [30-32] upadrava prApta sAdhune udvartana ke nirlepa (lepa kADhI nAkhavo) karanAra sAdhue divase ke rAtre sAthe na rahevuM. je bIkaNa hoya tene sevA mATe na rAkhavo. paNa tyAM nirbhayane rAkhavo. jyAM devatAnAM upadrava hoya tyAM gocarI na javuM. jo tevA ghara na maLe to gocarI ApanAra sAme draSTi meLavavI nahIM. aziva na hoya athatu nirupadrava sthitimAM je abhigraha-tapa grahaNa karyA hoya temAM vRddhi karavI. jo sevA karanArane javuM paDe to anya samAna sAmAcArI vALAne te upadrava yukta sAdhu pAse mUkIne javuM. sAdhu na hoya to bIjA pAse paNa soMpIne anyatra javuM. kadAca te upadravavALA sAdhu Akroza kare to samartha sAdhu tyAM rahevA icche to tene kahIne jaldI nIkaLI javuM. jo na icche to te divase rahIne samaya maLatA chidra zodhIne badhAMe - aDadhAe ke chevaTe eka-eka karIne paNa nIkaLI javuM. [33-34 vihAra karatI veLA saMketa karIne badhAM nIkaLe ane jyAM bhegA thAya tyAM je gItArtha hoya tenI pAse AlocanA kare. jo saumyamukhI devatA hoya to teja kSetramAM upadrava kare mATe bIjA kSetramAM javuM. kAlamukhI devatA hoya to cAre dizAnA. bIjA kSetramAM paNa upadrava kare to trIjA kSetramAM javuM, raktAkSI deva cAre dizAnA trIjA kSetramAM paNa upadrava kare to cothA kSetramAM javuM. ahIM je azIva atha, deva upadrava mATe kahyuM. (azivakAraNa puru thayu) te ja vidhi durmikSa mATe paNa jANavI. jema gAyanA samUhane thoDAM ghAsamAM tRpti na thAya to alaga alaga jAya tema dukALamAM ekalAekalA sAdhue judA judA nIkaLI javuM. (dubhikSa kAraNa pUruM thayuM) [34-37 rAjya taraphathI cAra prakAre bhaya thAya, vasati na Ape, AhAra pANI na Ape, vastra-pAtra chInavI le, mArI nAkhe temAM chellA be bheda vartatA hoya tyAre rAjyamAMthI nIkaLI jAya. A rAjya bhayanuM kAraNa jaNAve che ke koI sAdhu veze pravezI koIne mArI nAMkhela hoya, rAjA sAdhunuM darzana amaMgala mAnato hoya, koI rAjAne caDAve ke sAdhu tamAru ahita karavAnA che. rAjAnA niSedha chatAM koIne dIkSA ApI hoya. rAjAnA aMtaHpuramAM pravezI akatya sevyuM hoya, koI vAdI sAdhue rAjAno parAbhava karyo hoya. (AvA kAraNe rAjyabhaya pAmato sAdhuo vihAra karI jAya ane cAritra ke jIviMta nAzano bhaya hoyato ekAkI paNa thAya.). [38] kSobhathI ekAkI thAya. - bhaya ke trAsa. jema ke ujjainI nagarImAM coro AvI manuSyAdinuM haraNa karI jatA hatA. koI vakhata reMTanI mALA kuvAmAM paDI, tyAre koI bolyuM ke "mAlA patitA" bIjA samajyA "mAlavApatitA" mALavAnA yoro AvyA. gabharATamAM tyAM beThelAe nAza bhAga karI. e rIte sAdhu bhaya ke trAsathI ekalo thaI jAya. [39] anazanathI ekAkI thAya. anazana gRhI sAdhune koI niyamaNA Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 hanijuti (40) karAvanAra na maLe ke saMghATaka na maLe ane tene sUtra-artha pUchavA hoya to ekalA jAya. [40] phiTita-rastAmAM be mArga Ave. tyAM bhUlathI maMdagatithI cAlavAne lIdhe ke DuMgara Adi na caDhI zakavAthI pharIne AvavAnA kAraNe sAdhu ekAkI thAya. glAna :- bImAra sAdhu nimitte auSadhAdi lAvavA ke anya sthaLe bimAra sAdhunI sevA karanAra koI na hoya ane javuM paDe tyAre ekAkI thAya. [41] koI atizaya saMpanna jANe ke nava dikSitane tenA kuTumbI ghera laI javA, Ave che tyAre saMghATaka abhAve ekalo vihAra karAve. devatAnA kahevAthI vihAra kare tyAre ekAkI thAya e mATe kaliMgamAM devInuM rUdanano prasaMga TAMke che. [42-5] chellI porisIe AcArye kahyuM ke tamAre amuka sthaLe javuM. ogha hetuthI mAtraka lAvavA kahyuM te mATe pra iApI ke tane bhaya na thAya. ahIM tene potAnA gaNanI parIkSA karavI hatI eTale badhAMne bolAvyA. mAre amuka gamana kArya che. koNa jaze? badhAM javA taiyAra thayA tyAre AcAryae kahyuM amuka A samartha che mATe teNe javuM tyAre sAdhu kahe ke Ape mArA upara anugraha karyo. te kArya mATe sAdhune vahelAM javAnuM hoya to svAdhyAya karIne ke karyA sivAya sUtI vakhate AcAryane kahe ke Ape kahela kAma mATe huM savAre jaIza, ema na kaheto doSa lAge. pUche to kadAca AcAryane smaraNa thAyake mAre to bIjuM kArya kahevAnuM hatuM. athavA je mATe mokalavAnA che te sAdhu Adito anyatra gayA che. athavA saMghATaka kahI jAya ke A sAdhu to. gaccha choDI javAno che. tyAre AcArya samayocitta bhalAmaNa kare. savAramAM janAra sAdhu guruvaMdanArthe pagane sparze ane AcArya jAge ke dhyAnamAM hoya to dhyAna pUrU thAya tyAre kahe ke Ape darzAvela kArya mATe huM jAuM chuM. [4-48] anujJA prApta sAdhu vihAra kare tyAre nIkaLatI vakhate aMdhAruM hoya to ajavALuM thAya tyAM sudhI bIjo sAdhu sAthe jAya. maLa-mUtranI zaMkA hoya to gAmanI najIka zaMkA TALe jo ThaMDI, cora, kutarA-siMha Adino bhaya hoya, nagaranA dvAra baMdha hoya, ajANyo mArga hoya to savAra sudhI rAha jue. jo janAra sAdhune vAparIne javuM hoyato gItArtha sAdhu saMkhaDI ke sthApanA kulamAMthI yogya dUdha sivAya dhI vagere AhAra lAvI Ape. te vAparI le. jo vasatimAM na vAparavuM hoya to sAthe laIne vihAra kare ane be kozamAM te vAparI le. [49] gAmanI hada pUrI thatAM raharaNathI paga pramAeM. paga pramArjatI vakhate tyAM rahela koI gRhastha cAlato hoya, anya kAryamAM cittavALo hoya, sAdhu tarapha dhyAna na hoya to paga pramArke, jo te gRhastha joto hoya to paga na pramArja, niSadyA- Asana vaDe pramArje. pi0-pa7] puruSa-strI-napusaka e traNenA vRddha madhyama ane taruNa ema traNa-traNa bheda che. temAM be sAdharmika ke be gRhasthane rasto pUche. trIjo pote nirNaya kare. sAdharmika ke anyadha madhyama vayanAne prItipUrvaka rasto pUche. bIjAne pUchavAmAM aneka doSa saMbhave che. jemake - vRddha jANatA nathI. bALako prapaMcathI khoTo rasto kahe, madhyama vayaska strI ke napuMsakane pUchatA zaMkA thAya ke "sAdhu AmanI sAthe zuM vAta kare che? vRddha-napuMsaka ke strI, bALa-napuMsaka ke strI cAre mArgathI ajANa hoya tevuM bane najIkamAM rahelAnI pAse jaIne rasto pUche. keTalAMka pagalA tenI pAchaLa jaIne pUche ane jo te muMgo raheto rasto na pUche. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAya - 57 mArgamAM najIka rahela gopAla Adine pUche paNa dUra hoya tene na pUche. kemake tevI rIte pUchatA zaMkA Adi doSa tathA virAdhanAno doSa lAge. jo madhyama vayaska puruSa na hoyato draDha smRtivALA vRddhane ane te na hoyato bhadrika taruNane rasto pUche? e ja rIte kramazaH prApta strI varga ke napuMsaka vargane saMjogAnusAra pUche. AvA saMjogo aneka bhede hoya. [58-62 rastAmAM chakAyanI jayaNA mATe kahe che- pRthvikAya traNa bhede che. sacitta, acitta ane mizra, A traNenA paNa kALo-nIlo Adi varNa bhede pAMca-pAMca peTA bhedo, temAM acitta pRthvimAM vicaravuM. acitta pRthvimAMpaNa bhInI ane sUkI baMne hoya to bhInAmAM javAthI virAdhanA thAya che. zrama lAgavo ane kAdava coMTavAnuM bane che. sUkAmAM paNa retALa ane retI vinAno mArga hoya che. retIvALA mArge doSa lAge mATe retI vinAnA mArge javuM. bhIno mArga paNa traNa prakAre che. "madhusikathI - paganI pAnI sudhIno kAdava, piMDaka page mojAM paheryA hoya teTalo kAdava ane 'cikhilla' garakI javAya teTalo kAdava, vaLI sUkA mArgamAM paNa "pratyapAya" nAmaka doSa che. hiMsaka pazu, kUtarA, cora, kAMTA, mleccho e pratyapAya doSa che. suSka mArganA be bheda AkrAMta ane anAkrAMta. AkrAMta mArganA be bheda. pratyapAya ane apratyAdhAya. pratyapAya doSavALA mArge na jatA apratyapAya mArge javuM te mArga na maLe to dhULavALA. mArge, te na maLe to. bhInI pRthvivALA mArge, te na hoyato mizra, te na hoyato sacitta ema gamana karavuM. [3-65 zIyALA - unALAmAM rajoharaNathI paga pramAje. comAsAmAM pAdalekhanIkAthI pramArja. A pAda lekhanikA udumbara vaDa ke AMbalInA vRkSanI banelI bAra AMgaLa lAMbI ane eka AMgaLa jADI hoya che. baMne tarapha aNIvALI komaLa hoya che. temaja dareka sAdhunI alaga-alaga hoya che. eka taraphanI aNIthI page lAgelI sacitta pRthvine dUra kare bIjI taraphathI acitta pRthvIne dUra kare. kapa-70] akAya be prakAra che. jamInanuM pANI ane AkAzanuM pANI. AkAza pANInA be bheda dhumasanuM ane varasAdanuM. A baMne pANI joIne bahAra na nIkaLe. nIkaLyA pachI jANe to nikaTanA ghara ke vRkSa nIce ubho rahe. jo tyAM ubhA rahevAmAM koI bhaya hoya to "vaSakalpa' varasAdathI rakSaNanuM sAdhana oDhIne jAya. ati vaSa hoya to sukA jhADa upara caDhI jAya. jo mArgamAM nadI Ave to bIje mArge jAya ke pula uparathI jaya. e ja rIte jamIna uparanuM pANI hoya tyAre pratikRcchA karIne javuM. jo ke A badhuM ekAkI nathI. paraMparA pratiSTha che. jo nadIno pula ke anya rasto kAco hoya, dhULo vagere kharatI hoya, anya koI bhaya hoya to te raste na javuM. pratipakSI raste javuM. athati nirbhaya ke AlaMbanavALA raste athavA tevA prakAranA anya raste javuM. calamAna, anAkrAMta, bhayavALo rasto choDI acala, AkrAMta ane nirbhaya raste javuM bhInI mATIno lepa thayo hoya to nIkaTathI pagane pramArjivA. pANI traNa bhede kahyuM. patthara uparathI vahetuM, kAdava uparathI vahetuM ane retI uparathI vahetuM. A traNenA be bheda che AkrAMta ane anAkrAMta. AkrAMtanA be bheda pratyapAya ane apratyAdhAya kramazaH pASANa uparathI vahetu pANI pachI kAdava uparathI.... e rIte mArga pasaMda karavo. [71-76] ardhajaghA jeTalA pANIne saMghaTTa kahe che, nAbhi pramANa pANIne lepa kahe che ane nAbhithI upara pANI hoya to lepoparI kahevAya che. saMghaTTa nadI utaratA eka Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 ohanijutti-(71) paga pANImAM ane bIjo paga UMco rAkhe. temAMthI pANI nItarI jAya eTale te paga pANImAM mUke ane pahelo paga UMco rAkhe. e rIte sAmA kinAre pahoMce. pachI (IriyAvahI) kAyotsarga kare. jo nirbhaya jala hoya to gRhastha strI vagere utaratAM hoya to pAchaLa-pAchaLa jAya. layavALuM pANI hoya to cola paTTane UMco laI gAMTha bAMdhI. mANasonI vacamAM utare kemake kadAca pANImAM kheMcAya to loko bacAvI le. kinAre gayA. pachI colapaTTAnuM pANI nItarI jAya tyAM sudhI ubho rahe. jo bhaya hoya to bhIno colapaTTo zarIrane na aDe te rIte laTakato rAkhI AgaLa jAya. nadI utaratAM jo tyAM gRhastha na hoya to zarIrathI cAra AMgaLa UMcI lAkaDIthI pANI mApe. je ghaNuM pANI hoya to. upakaraNo bhegA karI bAMdhe ane moTuM pAtra UMdhuM karI zarIra sAthe bAMdhI tarIne sAme kAMThe jAya. jo nAvamAM besIne utaravuM paDe to saMvara athatu paccakkhANa kare nAvamAM madhyamAM bese, navakAra maMtra smaraNa kare ane kAMThe utarI IriyAvahI kare. utaratI vakhate paNa pahelA ke pachI na utare paNa madhyamAM utare ane pacIza zvAsozvAsa pramANa kAussaga kare. je nAva na hoya to lAkaDA ke tuMbaDAne AdhAre nadI tare. [77] rastAmAM jatA vanadava lAgelo hoya to agni AgaLa hoya to pAchaLa javuM, sAmo Avato hoya to tRNa. rahita bhUmimAM UbhA rahevuM, tRNa rahita bhUmi na hoya to kAmaLI bhInI karIne oDhI le. jo khUba ja agni hoya to cAmaDuM oDhI le athavA upAnaha dhAraNa karIne javuM. [38] jo pavana ghaNo hoyato khINamAM ke vRkSanI otha laI UbhA rahevuM. jo tyAM ubhavAmAM bhaya hoyato chidrarahita kAmaLI oDhI le ane cheDA laTake nahIM tema javuM. | [70] vanaspati traNa prakAre che. sacitta, acitta, mizra. e paNa pratyeka ane sAdhAraNa be bhede che. te dareka sthira ane asthira bheda hoya che. tenA paNa cAra-cAra bheda che. kacaDAyelI-bhayarahita, kacaDAyelI bhayayukta, nahIM kacaDAyelI bhaya rahita ane nahIM kacaDAyelI bhayayukta temAM sacitta, pratyeka, sthira, AkrAMta ane bhayavinAnI vanaspatimAM javuM. jo tema na hoya to saMjoga anusAra vartavuM. [80] beIndriya jIvo sacitta-acitta-mizra traNa bheda kahyA che. tenA sthira saMghayaNa be bheda te darekanA AkrAMta, anAkrAMta, pratyayAya (bhAyukta ane apratyayAya (bhayarahita) evA cAra bhedo che. e ja rIte teIndriya-caurindriya ane paMcendriya vize samajavuM. temAM acitta trasavALI. bhUmimAM javuM. [81-83] pRthvIkAya ane apUkAya vALA be mArgamAM pRthvIkAyamAM javuM, pRthvI ane vanaspati yukta mArga hoyato pRthvIkAyamAM javuM, pRthvI-trasa-vanaspati hoya to trasarahita pRthvI mArge javuM akAya-vanaspatikAya vALo mArga hoya to vananA mArge javuM teuvAu sivAyanA paNa anya saMjogo che te mATe saMkSepamAM kahIe to ochAmAM ochI virAdhanAvALA mArge javuM 84-85]badhe saMyama rakSA karavI. saMyamathI paNa AtmAnI rakSA karavI. kemake jIvato raheze to punaH tapadIthI vizuddhi karI leze. saMyama nimitte dehane dhAraNa karelo che. jo deha ja na hoya to saMyama kema pALaze? saMyama vRddhi mATe zarIranuM pAlana ISTa che. [86-98]loko paNa kAdava, zikArI pazu, kUtarA, retALa kaMTakavALo ane ghaNuM Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA - 86 pANI hoya tevA rastAno tyAga kare che. to pachI sAdhumAM gRhasthamAM phera zuM? gRhastho jayaNA ke ajayaNAne jANatA nathI. sacitamizra pratyeka ke anaMtane jANatA nathI jIvavadha na karavo tevA paccakakhANa nathI jyAre sAdhune A pratijJA ane jANapaNuM bane che te vizeSatA che loko maraNano bhaya ane parIzrama bhAvathI te patha choDe che.jyAre sAdhu dayAnA pariNAmathI mokSanA hetuvALA thaI upayoga pUrvaka pathane grahaNa kare che ke choDe che. jo ke bAhya vastune AzrIne sAdhune hiMsAjanya karmabaMdha thato nathI. to paNa muni pariNAmanI vizuddhi mATe pRthvikA AdinI jayaNA kare che. jo AvI jayaNA na kare to pariNAmanI zuddhi ke kaI rIte ? siddhAMtamAM tulya prANivadhanA pariNAmamAM paNa moTuM. aMtara kahyuM che. tIvra saMkilaSTa pariNAmavALAne sAtamI naraka prApta thAya ane maMda pariNAma vALo bIje paNa jAya, eja rIte nirjarA paNa pariNAma AdhArIta che. A rIte je ane jeTalA hetu saMsAra mATe che te ane teTalA hetu mokSa mATe che. atItabhUtakALanI saMkhyA gaNavA jaIe to baMnemAM loko samAna Ave. rastAmAM jayaNApUrvaka cAlavAmAM Ave to te kriyA mokSa mATenI thAya che ane tema cAlavAmAM na Ave to te kriyA karmabaMdha mATenI thAya che. jinezvara paramAtmAe koI vastuno ekAMta niSedha karela nathI. tema ekAMta vidhi kahI nathI. jema rogamAM eka rogamAM jeno niSedha che te bIjAmAM vidhi paNa hoI zake. jema krodhAdi sevanathI aticAra thAya che. te ja krodhAdibhAva caMDarUdrAcAryanI jema kAcita zuddhi paNa karAvI de che. saMkSepamAM kahIe to bAhya vastune AzrIne karmabaMdha na thato hovA chatAM sAdhu sadA jayaNAnA pariNAma pUrvaka jIve ane pariNAmanI vizuddhi rAkhe. paNa kliSTa bhAva ke avidhi kare nahi. [99-100paheluM ane bIjuM glAna yAtanA, trIjuM zrAvaka, cothuM sAdhuM, pAMcamI vasati, chaThTha sthAnasthita (e pramANe praveza vidhi saMbaMdhe jaNAve che. gAma pravezanA prayojanane jaNAvatA kahe che ke te vidhino lAbha zuM ?) Ihalaukki ane paralaukika be lAbha che. pRcchAnA paNa be bheda, tenA paNa eka eka Adi bhedo che. sucanA "mohanitimAM have pachInI gurjara chAyAno mAvayikatA anusAra bhAvAnuvAda che temAM kyAMka niryukti bhASya keprakSepano anuvAda nathI paNa kyAM ane kacaka droNAcAryajInI vRttine AdhAre vizeSa spaSTIkaraNo paNa che. munidIparanagara [101] Ihalaukika guNo - je kAma mATe sAdhu nIkaLelo hoya te kAmanI gAmamAM kaMI khabara maLe ke, teo tyAMthI nIkaLI gayA che. hAla amuka sthAne rahelA che. athavA to. mAsakaMlpAdi karIne kadAca teja gAmamAM AvelA hoya, to tethI, tyAMja kAma patI jAya. pAralaukika guNo - kadAca gAmamAM koI sAdhu sAdhvI) bImAra hoya to tenI sevAno lAbha maLe. gAmamAM jinamaMdira hoya to tenAM darzana vaMdana thAya, gAmamAM koI vAdI hoya ke pratyenIka hoya ane pote vAdalabdhisaMpanna hoya to tene zAMta karI zake, [102] pRcchA - gAmamAM praveza karatAM pRcchA be prakAre thAya. avidhipRcchA, vidhipRcchA. avidhipRcchA - 'gAmamAM sAdhuo che ke nahi ? sAdhvI hoyato javAba maLe ke sAdhu nathI. "sAdhvIo che ke nahi?" to sAdhuo hoya to javAba ApanAra mANasa nA pADe ke "sAdhvIo nathI. uparAMta "ghoDA-ghoDI' nyAye zaMkA paNa thAya. [103] zrAvaka che ke nahi ema pUche to ene zaMkA thAya ke Ane ahIM AhAra karavo haze." zrAvikA viSaya pUche to tene zaMkA thAya ke jarUra A kharAba AcAravALo. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 hanijAti (103) haze.' jina maMdiranuM pUche to bIjA cAra hoya to paNa na kahe ethI tadviSayaka lAbhanI hAni thAya. mATe vidhi pRcchA karavI joIe. [104-107] vidhipRcchA - gAmamAM javA AvavAnA rastAmAM ubhA rahIne athavA gAmanI najIkamAM ke kUvA pAse mANasone pUche ke gAmamAM amAro pakSa che-saMpradAya che?" pelo jANato na hoya to pUche ke "tamAro pakSa kayo?" tyAre sAdhu kahe ke jina maMdira, sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA." je gAmamAM jina maMdira hoya to pahelA maMdire darzana karI pachI sAdhu pAse jAya. sAMbhogika sAdhu hoya to vaMdana karIne sukhazAtA pUche. kahe ke "ApanA darzana karavA gAmamAM AvyA chIe. have amArA amuka kAme jaIe chIe. jo tyAM rahelA sAdhu ema kahe ke "ahIM sAdhu bimAra che, tene auSadha kevI rIte ApavuM, te ame jANatA nathI." Avela sAdhu jo jANato hoya, to auSadhanI saMyojanA batAve ane vyAdhi zAMta paDe eTale AgaLa vihAra kare. [108-113] glAnaparicayadi - gamana, pramANa, upakaraNa, zukana, vyApAra, sthAna, upadeza, lAvavuM. gamana - bimAra sAdhumAM zakti hoya to vaidyane tyAM laI jAya. jo zakti na hoya to bIjA sAdhu auSadha mATe vaidyane tyAM jAya. pramANa -vaidyane tyAM traNa pAMca ke sAta sAdhue javuM. zukana - jatI vakhate sArA zukana joIne javuM. vyApAra - jo vaidya bhojana karato hoya, gaDagumaDa kApato hoya to te vakhate na javuM. sthAna - jo vaidya ukaraDA Adi pAse ubho hoya te vakhate na pUchavuM, paNa pavitra jagyAe beThA hoya tyAre pUchavuM. upadeza - vaidyane yatanApUrvaka pUchayA pachI vaidya je kahe te mujaba paricayasevA karavI. lAvavuM - jo vaidya ema kahe ke bimArano jevo paDaze' to bimArane upADI vaidyane tyAM laI na javo, paNa vaidyane upAzrayamAM lAvavA. glAna sAdhu gAma bahAra Thale jato thaI jAya, tyAM sudhI vaiyAvacca kare, pachI tyAM rahelA sAdhu jo sahAya Ape to temanI sAthe, nahitara ekalo AgaLa vihAra kare. anya sAMbhogika sAdhu hoya to, bIjA sAdhune sAmAcArI jotAM viparIta pariNAma na thAya te mATe, potAnI upAdhi Adi upAzrayanI bahAra mUkIne aMdara jAya. je bimAra aMge rokAvuM paDe to, bIjI vasatImAM rahIne glAnanI sevA kare. gAmanI pAsethI jatAM koi mANasa ema kahe ke "tame glAnanI sevA karazo ?" sAdhu kahe "hA, karIza." pelo kahe ke gAmamAM sAdhu ThallA, mAtrAthI lepAyelA che, to sAdhu pANI laIne glAna sAdhu pAse jAya, ane loko jue e rIte bagaDelAM vastra Adi dhUe. sAdhu vaidikanuM jANato hoya to te rIte auSadhAdi kare, na jANato hoya to vaidyanI salAha mujaba dravya, kSetra, kAla ane bhAvathI vaiyAvacca kare. glAna kAraNe ekAkI, thayo hoya to sArU thaye tenI anukuLatA pramANe sAthe vihAra kare. niSkAraNe ekAkI thayo hoya to zAstramAM kahyA mujaba tene Thapako Ape. [114-118] gAmamAM sAdhvI rahelAM hoya te upAzraya pAse AvI bahArathI nizIhi kahe. jo sAdhvIo svAdhyAyaAdimAM lIna hoya to bIjA pAse kahevarAve ke sAdhu AvyA che" A sAMbhaLI, sAdhvIomAM mukhya sAdhvI sthavirA vRddha hoya to bIjA eka athavA te sAdhvI sAthe bahAra Ave jo tarUNI hoya to bIjI traNa ke cAra vRddha Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-118 33 sAdhvIo sAthe bahAra Ave. sAdhune Asana Adi nimaMtraNA kare. pachI sAdhu, sAdhvIjIonI sukhazAtA pUche, koI jAtanI bAdhA hoya to sAdhvIjI jaNAve. te sAdhu samartha hoya to pratyenIka Adino nigraha kare, pote samartha na hoya, to bIjA samartha sAdhune mokalI Ape. koI sAdhvI bimAra hoya to tene auSadhi AdinI bhalAmaNa kare. potA. auSadhanuM jANato na hoya to vaidyane tyAM jaI vidhipUrvaka pUchI lAve ane sAdhvIne te pramANe badhuM kahe. sAdhune rokAvuM paDe ema hoya to bIjA upAzrayamAM rokAya. sAdhvIne sAruM thAya eTale vihAra kare. kadAca sAdhvI ekalI hoya ane te bImAra hoya ane bIjA upAzrayamAM rahIne baradAsa thaI zake ema na hoya to teja sthAnamAM vacce paDado rAkhI zuzruSA kare. sArUM thAya eTale je te sAdhvI niSkAraNe ekalI thaI hoya to Thapako ApIne gacchamAM bhegI karAve. kAraNe ekalI thaI hoya to yatanA pUrvaka sthAne pahoMcADe. [119-136] gAmamAM jimaMdiramAM darzana karI, bahAra AvI zrAvakane pUche ke gAmamAM sAdhu che ke nahi ?" zrAvaka kahe ke "ahIM sAdhu nathI paNa bAjunA gAmamAM che. ane te bimAra che. to sAdhu te gAmamAM jAya. sAMbhogika, anya sAMbhogika, ane glAnanI sevA kare te mujaba pAsatyo, osana, kuzIla, saMsA. nityavAsI plAnanI paNa sevA kare, paraMtu temanI sevA prAsuka AhAra pANI auSadha AdithI kare. koI evA gAmamAM jaI caDe ke jyAM glAnane yogya vastu maLI. pachI AgalA gAmamAM gayo, tyAM glAna sAdhunA samAcAra maLyA to. te gAmamAM jaI AcAdi hoya to temane batAve, AcArya kahe ke-"glAnane Apo to. glAnane Ape, paNa ema kahe ke- "glAnane yogya bIjuM ghaNuM che, mATe tameja vAparo, to pote vApare. jANavAmAM Ave ke - "AcArya zaTha che." to tyAM rokAya nahi. vezadhArI koI glAna hoya to, te sAjo thAya eTale kahe ke - "dharmamAM udyama kare, jethI saMyamamAM doSa na lAge, e prakAre samajAvo. A rIte galAnAdinI sevA karato AgaLa vihAra kare. AvI rIte badhe sevA Adi karato vihAra kare to AcAryanI AjJAno lopa karyo na kahevAya ? kemake je kAme AcArye mokalyo che te sthAne to te ghaNA kAle pahoMce. zrI tIrthaMkara bhagavaMtanI AjJA che ke - glAnanI sevA karavI.' AthI vacamAM rokAya, temAM AcAryanI AjJAno lopa karyo na kahevAya. paNa AjJAnuM pAlana ja kahevAya. kAraNa ke tIrthaMkaranI AjJA AcAryanI AjJA karatAM balavAna che. te saMbaMdhI ahIM rAjA mukhInuM draSTAMta che. eka rAjA nIkaLyo. sipAIne kahyuM ke-"amuka gAme mukAma karIzuM. tyAM eka AvAsa karAvo.' sipAI gayo ane kahyuM ke-rAjA mATe eka AvAsa taiyAra karo. A vAta sAMbhaLI mukhIe paNa gAma lokone kahyuM ke-mArA mATe paNa eka AvAsa banAvajo.' gAma lokoe vicAryuM ke rAjA eka divasa rahIne jatA rahevAnA, mukhI kAyama ahIM rahevAnA, mATe rAjA mATe sAmAnya makAna ane mukhI mATe suMdara makAna banAvIe.' rAjA mATe ghAsanA mAMDavA jevuM makAna banAvyuM, jyAre mukhI mATe suMdara mahela jevuM makAna banAvyuM rAjAne sAmAnya makAnamAM utAro Apyo. suMdara makAna rAjAnA jovAmAM AvatAM pUchyuM ke - "A makAna konuM che. ?" mANasoe kahyuM ke - "mukhInuM sAMbhaLatAM rAjA ekadama gusse thaI gayA ane mukhIne kADhI mUkI gAma lokono daMDa karyo. ahIM mukhInI jagyAe AcArya che, rAjAnI jagyAe tIrthakara bhagavaMta. gAma lokonI Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 ohanijajutti-(13) jagyAe sAdhu. zrI tIrthakara bhagavaMtanI AjJAno lopa karavAthI, AcArya ane sAdhune saMsAra rUpI daMDa thAya che. bIjA gAmanA lokoe vicAryuM ke rAjA mATe suMdaramAM suMdara mahela jevuM banAvIe, kemake rAjAnA gayA pachI mukhInA kAmamAM ja Avaze" rAjA Avyo, te makAna joI khuza khuza thai gayo, ane gAma lokono kara mApha karyo ane mukhIno darajjo vadhArI, bIjA gAmano paNa svAmi banAvyo. A pramANe je zrI tIrthaMkara bhagavaMtanI AjJA pramANe varte che te samudra tarI jAya che. tIrthaMkaranI AjJAmAM AcAryanI AjJA AvI jAya che. [137-154] zrAvakAra - glAnane mATe rastAmAM rokAya, paNa bhikSA mATe vihAramAM vilaMba na karavo. tenAM dvAra :- gokula, gAma, saMkhaDI saMzI, dAna, bhadraka, mahAninAda. A badhAnA kAraNe javAmAM vilaMba thAya. gokula - rastAmAM jatAM gokula Ave tyAM dUdha vagere vAparIne tarata cAlavAmAM Ave to rastAmAM ThallA vagere thAya, tethI saMyama virAdhanA thAya ane zaMkA roke to maraNa thAya. mATe gokulamAM bhikSA mATe na javuM. gAma-gAma - gAma samRddha hoya temAM bhikSAno samaya thayo na hoya, eTale dUdha vagere grahaNa kare to ThallA AdinA doSo thAya. sukhaDI - samaya na hoya to rAha jue temAM strI AdinA saMghaTTAdi doSo thAya, samaya thaye AhAra lAve ghaNuM vApare to bimArI Ave. ThallA vagere thAya temAM AtmavirAdhanA-saMyamavirAdhanAthAya. vihAramAM vilaMba thAya. saMzI - (zrAvaka) Agraha kare, gocarIno samaya na thayo hoya tethI dUdha Adi grahaNa kare temAM ThallA AdinA doSo thAya. dAna zrAvaka - ghI vagere khUba vahorAvI de, jo vApare to. bimArI, ThallA vagerenA doSo thAya. paraThave to saMyamavirAdhanA. bhadraka - koI svabhAvathI sAdhu tarapha bhAvavALo bhadraka hoya, tenI pAse javA mATe vilaMba kare, pachI te lADavA Adi vahorAve. te vApare to bimArI ThallA Adi doSo thAya. paraThave to saMyamavirAdhanA. mahAninAda - (vasativALAM prasiddha gharo) tyAM javA mATe gocarIno samaya thayo na hoya, eTale rAha jue. samaya thaye tevA gharomAM jAya, tyAMthI nigdha AhAra maLe te vApare, temAM upara mujaba doSo thAya. evI rIte mArgamAM anukuLa gokuLa gAma-jamaNa-utsava sagA vagere zrAvaka gharomAM bhikSA mATe pharavAthI thato gamananavighAta vagere doSa batAvyo, tyAMthI nidhu sAruM sAruM lAvI vadhAre AhAra vAparyo hoya tethI uMgha Ave. uMghI jAya to sUtra ane arthano pATha na thAya, tethI sUtra ane artha, vismaraNa thaI jAya. na uMghe to ajIraNa thAya, mAMdagI Ave. A badhA doSothI bacavA mATe mArgamAM AvatAM gokula AdimAMthI chAza bhAta. grahaNa kare. to upalA lAnatvAdi, ane AjJA bhaMgAdi doSono tyAga karyo gaNAya. pote je gAma pAse Avyo, te gAmamAM bhikSAveLA thaI na hoya ane bIjuM gAma dUra hoya athavA najIka raheluM gAma navuM vaseluM hoya, khAlI thai gayuM hoya, sIpAIo AvyA. hoya, baLI gayuM hoya, ke-pratyanako hoya to, AvAM kAraNe gAma bahAra rAha paNa jue. bhikSAveLA thAya eTale upara kahela gAma gokula saMkhaDI zrAvaka vagerene tyAM jaI dUdha vagere paNa lAvI vAparIne AgaLa vihAra kare. tapelA loDhA upara jema pANI vagereno kSaya thaI jAya che tema sAdhu rUkSa svabhAvanA hoI temanA koThAmAM ghI-dudha Adi kSINa thaI jAya che. A pramANe kAraNe doSo guNa rUpa thAya che. have gAmamAM gayA pachI khabara paDe Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAthA-154 35 ke haju bhikSAveLA thaI nathI.' to tyAM rAha jue ane udgamAdi doSonI tapAsa kare gRhastha na kahe to bALakone pUche. tapAsa karyA pachI bhikSA grahaNa kare. gAmamAM gocarI vAparI zakAya evuM koI sthAna na hoya to, gAma bahAra jAya, gRhastho hoya to AgaLa. jAya ane devakulAdi-zUnyagRha AdimAM jyAM gRhastha Adi na hoya, tyAM jaIne gocarI vApare. zUnyagRhamAM praveza karatAM pahelAM lAkaDI ThapakAre, khAMsI vagere kare, jethI kadAca koI aMdara hoya, to bahAra nIkaLI jAya, pachI aMdara jaI IriyAvahi karI, gocarI vApare. [1papa-11] gocarI vAparatAM kadAca aMdarathI koI gRhastha AvI jAya to gabharAyA sivAya A tAruM piMDa svAhA, A yama piMDa A varuNa piMDa Adi bolavA mAMDe pizAce grahaNa karyo hoya tevuM mukha kare. AthI pelo mANasa bhaya pAmI tyAMthI nIkaLI jAya. kadAca koI mANasa bahArathI, chIdramAMthI ke bArImAMthI ke uparathI joI jAya ane te mANasa bUma pADIne bIjA mANasone kahe ke- "ahIM Avo, ahIM Avo, A sAdhu pAtramAM bhojana kare che. AvuM bane to sAdhue zuM karavuM? gRhastho dUra hoya to thoDuM vApare ane vadhAre tyAM rahelA khADA vageremAM nAMkhI de-saMtADI de athavA dhULathI DhAMka de ane te mANaso AvatAM pahelAM pAtra svaccha karI nAkhe ane svAdhyAya karavA lAgI jAya. te mANaso pAse AvIne pUche che ke- tame bhikSA kyAM karI, ne te mANaso. gAmamAM gocarI pharatA joI gayA hoya to kahe ke - "zrAvaka AdinA ghera vAparIne ahIM Avyo chuM te mANasoe bhikSAe pharatA joyA na hoya to, temane sAmuM pUche ke zuM bhikSA veLA thaI che?" jo teo pAtra jovA mATe Agraha kare to pAtra batAve. pAtra cokakhAM jotAM, pelA AvelA mANaso kahenArano tiraskAra kare. AthI zAsanano uddAha thAya nahi. gAmanI najIkamAM sthAna na maLe ane kadAca dUra javuM paDe, to tyAM gayA pachI IriyAvahI. karI thoDIvAra svAdhyAya karI zAMta thayA pachI bhikSA vApare. koI bhadraka vaidha sAdhune bhikSA laI jatAM jue ane tene lAge ke A sAdhune dhAtunuM vaiSamya thayeluM che, jo A. AhAra turata vAparaze to avazya maraNa thaze. AthI vaidyane vicAra Ave ke- huM A sAdhunI pAchaLa jAuM, jo turata AhAra vAparavA bese to huM rokuM.' paNa jyAre vaidyanA devAmAM Ave ke - "A sAdhu ekadama khAvA lAgatA nathI paNa kriyA kare che. kriyA karavAmAM zarIranI dhAtu sama thaI jAya che. AvuM badhuM joIne vaidyasAdhu pAse AvIne pUche ke- 'zuM tame vaidikazAstra bhaNyA cho? ke jethI tame AvIne turata bhikSA na vAparI?' sAdhu kahe ke- "amArA sarvajJa bhagavAnano A upadeza che, ke- "svAdhyAya karyA pachI vAparavuM.' pachI sAdhu vaidyane dhamopadeza Ape. AthI te vaidya kadAca dIkSA grahaNa kare athavA to zrAvaka thAya. Ama vidhi sAcavavAmAM aneka lAbho rahelA che. traNa gAu javA chatAM gocarI vAparavAnuM sthAna na maLe, to ane najIkanA gAmamAM AhAra maLe tema hoya tathA samaya pahoMcato hoyato sAthe lAvelo AhAra paraThavI de, paNa jo sAme pahoMcatAM ane AhAra lAvIne vAparatAM sUrya asta thaI jAya ema hoya to tyAM ja chevaTe dhamastikAyAdinI kalpanA karI. yatanA pUrvaka AhAra vAparI le. [16-171] sAdhu - be prakAranA. jo elA ane nahi joelA, temAM pAchA paricayathI guNa jANelA ane guNa nahi jANelA. nahi joelAmAM sAMbhaLelA guNavALA ane nahi sAMbhaLelA guNavALA. temAM prazasta guNavALA ane aprazasta Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 ohanira(12) guNavALA. temAM paNa sAMbhogika ane anya sAMbhogika, sAdhu joyelA hoya to pachI te ajJAta guNavALA kema hoI zake ? samavasaraNa-mahotsava Adi sthAnamAM joelA hoya. paNa paricaya nahi thavAthI guNo jANavAmAM AvyA na hoya, keTalAka joelA na hoya paNa guNa sAMbhaLelI hoya. je sAdhu zuddha AcAravALA hoya, temanI sAthe nivAsa karavo., (azuddha) sAdhunI parIkSA be prakAre. 1. bAhya. 2. atyaMtara. bannemAM pAchI dravyathI ane bhAvathI bAhya dravyathI parIkSA- jaMghA Adi sAbu AdithI sApha kare. joDA rAkhe, raMgaberaMgI lAkaDI rAkhe. sAdhvInI mAphaka mAthe kapaDuM oDhe, eka bIjA sAdhunI sAthe hAtha mIlAvIne cAle, ADuM avaLuM jotA jotA cAle, dizA AdinA upayoga vagara sthaDila bese. (pavananI sAme, gAmanI sAme, sUryanI sAme na bese paNa puMTha daIne bese. ghaNA pANIthI prakSAlana kare. vagere, bAhya-bhAvathI parIkSA- strI, bhojana deza ane cora kathA karatA jatA hoya, rastAmAM gAyana, maithuna saMbaMdhI vAto, ke pheraphadaDI karatA jAya, manuSya tiryaMco AvatA hoya tyAM mAtre caMDIla jAya, AMgaLI karIne kaMI cALA karatA hoya. kadAca bAhya prekSaNAmAM azuddha hoya to paNa vasitamAM javuM ane gurunI parIkSA karavI kemake kadAca te sAdhu gurunI manA hovA chatAM tevuM AcaraNa karatA hoya. bAhya parIkSAmAM zuddha hoya; chatAM atyaMtara parIkSA karavI. atyaMtara dravya parIkSAbhikSA Adi mATe bahAra gayA hoya, tyAM koI gRhastha Adi nimitta Adi pUche to te na kaheto hoya, azuddha AhArAdino niSedha karato hoya ane zuddha AhAra grahaNa karato hoya vezyA-dAsI AdinA sthAna najIka rahetA na hoya, to tevA sAdhu zuddha jANavA. upAzrayanI aMdara zeSakAlamAM pIThalaka Adi vAparatA na hoya, mAnuM Adi gRhasthathI. judu karatA hoya, zleSma Adi rAkhavALI kuMDImAM nAkhatA hoya to te zuddha jANavA., atyaMtarabhAva parIkSA- kAmo-tejaka gIta gAtA hoya ke kathA karatA hoya, pAsA.koDI Adi ramatA hoya to azuddha jANavA. guNothI yukta samanojJa sAdhu sAthe rahevuM, tevA na hoya, to amanojJa guNavALA sAthe rahevuM. upAzrayamAM praveza karI upakaraNo eka bAjue mUkI vaMdanAdi karI sthApanA Adi kulo pUchIne pachI gocarIe jAya. | [172-178] vasatikAra-saMvijJa samano sAdhu sAthe vasati zodhavI, tevI na hoya to nityavAsI amanojJa, pArthastha Adi tyAM rahelA hoya to, temanI sAthe nahi vasatAM temane jaNAvIne judA sthAnamAM eTale strI rahita zrAvakanA gharamAM rahevuM. tevuM na hoya to, strI rahita bhadrakanA gharamAM rahevuM, tevuM na hoya to, strI sahita bhadrakanA gharamAM judA oraDA ke DelImAM rahevuM, tevuM na hoya to, strI sahita bhadrakanA gharamAM vacce paDado * Adi karIne rahevuM. tevuM paNa na hoya to. dara vagerethI rahita, majabUta, tathA bAraNAvALA zUnya gRhamAM hevuM, ane potAnI khabara rAkhavA nityavAsIo vagerene jaNAvavuM. zUnyagRha paNa na hoya to uparyukta kAlacAri nityavAsI pArthasthAdi rahyA hoya tyAM temaNe na vAparelA pradezamAM utare, upadhi vagere potAnI pAse rAkhIne pratikramaNa Adi kriyA karIne kAyotsarga Adi kare. jo jAgavAnI zakti na hoya to yatanApUrvaka suve, tevuM sthAna paNa na hoya to yathAchaMda AdinI vasatino paNa upayoga kare, tenI vizeSa vidhi A che -te khoTI prarUpaNA karatA hoya teno vyAghAta kare, jo vyAghAta karavA samartha na hoya to. dhyAna kare, dhyAna na karI zake to UMcethI bhaNavA mAMDe, bhaNI na zake to potAnA Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA - 178 kAnamAM AMgaLIo nAkhavI, AthI pelAne lAge ke A sAMbhaLaze nahi eTale enI dharmakathA baMdha kare, nasakorA vagerenA moTA avAja pUrvaka uMghavAno DoLa kare, jethI pelo thAkI-kaMTALI jAya. ema na thAya to, potAnAM upakaraNo pAse rAkhIne yatanApUrvaka suve. [179-184] sthAnasthita - (kAraNe.) vihAra karatAM vaSakAla AvI jAya. je raste javAnuM hoya te gAmamAM eziva Adino upadrava hoya, dukALa hoya, nadImAM pUra AvyuM hoya. bIjA raste pharIne javA samartha hoya, to te raste pharIne jAya. nahitara jyAM sudhI upadrava AdinI zAMti na thAya tyAM sudhI te vacalA gAmamAM rokAya. rastAmAM khabara paDe ke je kAma mATe je AcArya pAse javA nIkaLyo che te AcArya te gAmamAMthI vihAra karI gayA che.' to jyAM sudhI te AcArya kaI tarapha kayA gAmamAM gayA che, te khabara na paDe tyAM sudhI te gAmamAM rokAya ane khabara paDe eTale te tarapha vihAra kare. te AcArya mahArAja kAladharma pAmyAnuM sAMbhaLavAmAM Ave, to jyAM sudhI cokkasa samAcAra na maLe tyAM sudhI vacalA gAmamAM rokAI jAya. pote ja bimAra paDI jAya to rokAI jAya. gAmamAM rokAtAM pahelAM gAmamAM vaidyane ane gAmanA svAmI (mukhI)ne vAta karIne rokAya. kemake vaidyane vAta karI hoya to bimArImAM auSadha sArI rIte kare ane mukhIne vAta karI hoya to rakSaNa kare. gAmamAM mukhya mANasa hoya temanA sthAnamAM rahe, athavA yogya vasatimAM rokAya. tyAM rahetAM daMDaka AdinI potAnA AcArya tarIkenI sthApanA kare, A rIte kAraNika hoya te pramAda choDIne vicare che. [185-190] sthAnasthita akAraNe) - gacchamAM sAraNA, vAraNA, coyaNA, paDicoyaNA thatAM hoya, tethI dubhAIne ekalo thaI jAya, to te potAnA AtmAne nukazAna kare che, jemAM samudramAM nAnAM moTAM aneka mAchalAM hoya che te eka bIjAne athaDAtAM hoya, tethI koI mAchaluM te duHkhathI pIDA pAmI sukhI thavA mATe agAdha jalamAMthI chIcharAjalamAM jAya to te mAchaluM keTaluM sukhI thAya? athatui mAchInI jAla ke bagalAnI cAMca vageremAM sapaDAI jaI te mAchaluM ulaTuM jaldI nAza pAme che tema sAdhu jo gacchamAMthI kaMTALIne nIkaLI jAyato ulaTo sAdhutAthI bhraSTa thaI jatAM tene vAra lAgatI nathI, mATe gacchamAM pratikULatAo paDavA chatAM paNa gacchamAM ja rahevuM joIe. je sAdhu cakra, sUpa pratimA. kalyANakAdibhUmi, saMkhaDI Adi mATe vihAra kare. pote jyAM rahyA hoya te sthAna sAruM na hoya potAne gamatuM na hoya eTale bIje sArAM sthAna hoya tyAM vihAra kare. sArI sArI upAdhi-vastra-pAtra tathA gocarI sArI na maLatI hoya tethI bIje vihAra kare. A niSkAraNa vihAra kahevAya che, paNa jo gItArtha sAdhu sUtra artha ubhayane karatA samyagu darzana Adi sthira karavA mATe vihAra kare to te kAraNika vihAra kahevAya che. [191-199] zAstrakAroe eka gItArtha ane bIjo gItArtha nizrita eTale pote gItArtha na hoya paNa gItArthanI nizrA heThaLa rahyo hoya evA be vihAranI anujJA-rajA ApI che. agItArtha ekalo vicare athavA jemAM badhAja sAdhu agItArtha vicaratA hoya to te saMyama virAdhanA, AtmavirAdhanA, ane jJAnadarzanacAritranI virAdhanA karanArA thAya che, tathA zrI jinezvara bhagavAnanI AjJAnA lopa karanArA thAya che ane tethI saMsAra vadhAre che. A rIte vihAra karanArA- cAra prakAranA che. jayamAnA, viharamAnA, avadhAnamAnA, AhiMDakA. jamAnA- traNa prakAre- jJAnamAM tatpara darzanamAM Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 hanijutti-(199) tatpara, cAritramAM tatpara. viharamAnA - be prakAre. gacchagatA, gacchanirgatA. pratyekabuddhajAtismaraNa ke bIjA koI nimitte bodha pAmIne sAdhu banelA jinalpasvIkArelApratimAdhArI - sAdhunI bAra pratimAone vahana karanArA. avadhAvamAna- be prakAre. liMgathI vihArathI. liMgathI-sAdhuveSa rAkhavApUrvaka gRhastha thayelA. vihAra- pArzvastha- , kuzIla Adi thai gaelA. AhiMDaLa- be prakAre upadeza AhiMDakA, anupadeza AhiMDakA. upadeza AhiMDakA- AjJA mujaba vihAra karanAra. anupadeza AhiMDakA- kAraNa vinA vicaranArA. stUpa Adi jovA mATe vihAra karanArA, [200-219] mAsakalpa ke comAsuM pUrNa thaye, bIjA kSetramAM javAnuM hoya tyAre kSetra pratyuprekSako AvI gayA pachI AcArya badhA sAdhuone bhegA kare ane pUchI jue ke kone karyuM kSetra ThIka lAgyuM? badhAno mata laIne sUtra arthanI hAni na thAya te rIte vihAra kare. cAre dizA zuddha hoya (anukULa hoya) to cAre dizAmAM traNa dizA zuddha hoya to traNa dizAmAM, be dizA zuddha hoya to be dizAmAM, sAta sAta, pAMca pAMca ke traNa traNa sAdhuone vihAra karAve. je kSetramAM javAnuM hoya te kSetra kevuM che te pahelethI jANI levuM joIe. jANAya pachI vihAra karavo. jo tapAsa karyA sivAya te kSetramAM jAya to kadAca utaravA mATe vasati na maLe. bhikSA durlabha hoya. bAla, zvAna Adine yogya bhikSA na maLe. mAMsa rUdhira AdithI asakjhAya rahetI hoya. tethI svAdhyAya thaI zake nahi. mATe prathamathI tapAsa karyA pachI yatanA pUrvaka vihAra karavo. kSetranI tapAsa karavA mATe badhAnI salAha levI ane gaNane pUchIne jene mokalavAno hoya tene mokalavo. khAsa abhigrahavALA sAdhu hoya to temane mokale. te na hoya to bIjA samartha hoya tene mokale. paNa bAla vRddha, agItArtha, yogI, vaiyAvacca karanAra, tapasvI Adine na mokale, kemake temane mokalavAmAM doSo rahelA che. bAlasANane-mokale to mleccha Adi sAdhune upADI jAya. athavA to ramatano svabhAva hovAthI rastAmAM ramavA lAgI jAya. kartavya akartavya samajI zake nahi. tathA je kSetramAM jaya, tyAM bAlasAdhu hovAthI loko anukaMpAthI vadhu Ape. mATe bAlasAdhune na mokale. vRddhasAdhune- mokale to vRddhAvasthAne lIdhe zarIra kaMpatu hoya tethI lAMbA kALe yogya sthAne pahoMce. vaLI Indriyo zithila thaI gaI hoya eTale rasto barAbara joI na zake, DilabhUmi paNa barAbara tapAsI na zake. vRddha hoya eTale loko anukaMpAthI vadhu Ape. mATe vRddha sAdhune na mokale. agItArthane mokale to te mAsa kalpa, vaSakalpa, Adi vidhi jANato na hoya, vasatinI parIkSA karI na zake. zayyAtara pUche ke "tame kyAre Avazo ? agItArtha hovAthI kahe ke "amuka divasamAM AvIza' A pramANe avidhithI bolavAno doSa lAge. mATe agItArtha sAdhune na mokale. yogIne mokale to te jaldI jaldI kAma pUruM karavAnI IcchAvALo hoya. eTale jaldI jaldI jAya, tethI mArganI barAbara pratyupekSA thaI zake nahi. vaLI pATha svAdhyAyano arthI hoya, tethI bhikSA mATe bahu phare nahi dUdha dahIM Adi maLatuM hoya to paNa grahaNa kare nahi. mATe yogI-sUtrodeza AdinAyoga karatA sAdhune na mokale. vRSabhane- mole to te vRSabha sAdhu roSathI sthApanA kulo kahe nahi, athavA kahe kharo paNa bIjA sAdhune tyAM javA na de, athavA sthApanA kulo tenA ja paricita hoya, tethI bIja sAdhune prAyogya AhArAdi na maLe. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA- 219 tethI glAnAdi sAdhu sadAya, mATe vRSabha sAdhune na mokale. tapasvIne- mokale to tapasvI duHkhI thAya, athavA to tapasI jANIne loko AhArAdi vadhu Ape, mATe tapasvI sAdhune na mokale. bIjA koI samartha sAdhu jAya ema na hoya to apavAde upara kahelAmAMthI sAdhune yatanA pUrvaka mokale. bAlasAdhune mokale to tenI sAthe gaNAvacchedakane mokale, te na hoya to bIjo gItArtha sAdhu mokale te na hoya to bIjA agItArtha sAdhune sAmAcArI kahIne mokale. yogIne mokale to anAgADha yogI hoya to yogamAMthI kADhIne mokale. te na hoya to tapasvIne pAraNuM karAvIne mokale. te na hoya to veyAvacca karanArane mokale. te na hoya to vRddha ane tarUNa athavA bAla ane tarUNane mokale. ri2-243 mArge jatAM cAra prakAranI pratyuprekSaNA karatA jAya. rastAmAM ThallA mAtrAnI bhUmi, pANInAM sthAna, bhikSAnAM sthAna, vasati-rahevA mATenAM sthAna jue. temaja bhayavALAM sthAna hoya te dravya, kSetra, kAla ane bhAva ema cAra prakAre prapekSaNA kare. dravyathI- rastAmAM kAMTA, cora, zikArI pazu, pratyenIka kUtarA Adi, kSetrathI uMcI, nIcI, khADA-TekarA, pANIvALAM sthAna Adi kALathI- javAmAM jyAM rAtre Apatti hoya ke divase Apatti hoya te jANI le. athavA divase rasto sAro che ke kharAba, rAtre rasto sArI che ke kharAba tenI tapAsa kare., bhAva- te kSetramAM nilava, caraka, pavriAjaka vagere vAraMvAra AvatA hoya tethI lokonI dAnanI rUci rahI na hoya, te tapAse. jyAM sudhI icchita sthAne na pahoMce tyAM sudhI sUtra porisI, artha porisI na kare. te kSetranI najIka AvI jAya tyAre najIkanA gAmamAM ke gAma bahAra gocarI vAparIne, sAMjanA vakhate gAmamAM praveza kare ane vasati zodhe, vasati maLI jAya eTale kALagrahaNa laI bIje kaMIka jUna porisI sudhI svAdhyAya kare. pachI saMghATaka thaI gocarIe jAya. kSetranA traNa bhAga kare. eka bhAgamAM savAre gocarI jAya, bIjA bhAgamAM madhyAle gocarI jAya ane trIjA bhAgamAM sAMje gocarI jAya. badhethI thoDuM thoDuM grahaNa kare, tathA dUdha, dahIM, ghI vagere mAge kemake mAgavAthI loko dAnazIla che ke kevA che tenI khabara paDI jAya. traNe vakhata gocarI jaine parIkSA kare. A rIte najIkamAM rahelA AjubAjunA gAmamAM paNa parIkSA kare. badhI vastu sArI rIte maLatI hoya to te kSetra uttama kahevAya. koI sAdhu kadAca kALa kare to tene paralhI zakAya te mATe mahAsthaDilabhUmi paNa joI rAkhe. vasati kayA sthAne karavI ane kayA sthAne na karavI te mATe je vasati hoya temAM DAbA paDakhe pUrvAbhimukha vRSabha beThelo hoya tevI kalpanA karavI. tenA dareka aMganA lAbhAlAbha A pramANe che. zIMgaDAnA sthAne vasati kare to kalaha thAya. paganA ke gudAne sthAne vasati kare to peTanA roga thAya. puchaDAnA sthAne vasati kare to nIkaLI javuM paDe. mukhanA sthAne vasati kare to gocarI sArI maLe. zIMgaDAnA ke khAMdhanA madhyamAM vasati kare to pUjA satkAra thAya. skaMdha ane pIThanA sthAne vasati kare to bhAra thAya peTanA sthAne vasati kare to nitya tRpta rahe. [244-246 zayyAtara pAsethI dravya, kSetra, kAla ane bhAvathI prAyogyanI anujJA meLave. dravyathI- ghAsa, Dagala, rAkha AdinI anujJA. zetrathI- kSetranI maryAdA Adi kALathI- rAtre ke divase ThallA mAtru paraThavavA mATenI anujJA. bhAvathI- glAna Adi Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 ohenitti -(24) mATe pavana rahita Adi pradezanI anujJA. zayyAtara kahe ke huM to tamone ATaluM sthAna ApuM chuM, vadhAre nahi. tyAre sAdhue kahevuM ke je bhojana Ape te pANI vagere paNa Ape che. evI rIte amone vasati-sthAna ApatA tamoe aMDila-mAtrAdi bhUmi vagere paNa ApIja che. zayyAtara pUche ke "tame keTalo samaya ahIM rahezo?' sAdhue kahevuM joIe ke jyAM sudhI anukULa haze tyAM sudhI rahIzuM. zayyAtara pUche ke tame keTalA sAdhu ahIM rahezo?' sAdhu kahe ke "sAgaranI upamAe." samadramAM koI vakhate ghaNuM pANI hoya, koI vakhate mayadita pANI hoya che, tema gacchamAM koI vakhate vadhAre sAdhu hoya, koI vakhate parimita sAdhu hoya. zayyAtara pUche ke "tame kyAre Avazo?" sAdhu kahe ke "amArA bIja sAdhu bIje sthAne kSetra jevA gayelA che, tethI vicAra karIne jo A kSetra ThIka lAgaze to AvIzuM, jo zayyAtara ema kahe ke tamAre ATalAja kSetramAM ane ATalI saMkhyAmAM rahevuM. to te kSetramAM sAdhune mAsa kalpa Adi karavA kahyuM nahi. jo bIje vasati na maLe. to tyAM nivAsa kare. je vasatimAM pote rahelA hoya te vasati jo parimita hoya ane tyAM bIjA sAdhuo Ave to temane vaMdanAdi karavAM, ubhA thavuM. sanmAna karavuM, bhikSA lAvI ApavI, ItyAdi vidhi sAcavavI, pachI te sAdhune kahevuM ke "amone A vasati parimita maLI che, eTale bIjA vadhu rahI zake ema nathI, mATe bIjI vasatinI tapAsa karavI joIe.' [247-280] kSetranI tapAsa karI pAchA AvatAM bIjA raste thaIne AvavuM, kemake kadAca je kSetra joyuM hatuM, tenA karatAM bIjuM sAruM kSetra hoya to khabara paDe. pAchA vaLatAM paNa sUtraporisI arthaporisI kare nahi. kemake jeTalA moDA Ave teTalo samaya AcAryane rokAvuM paDe, mAsakalpathI jeTaluM vadhAre rokANa thAya teTalo nityavAsa gaNAya. AcArya bhagavaMta pAse AvI, iriyAvahi karI, aticAra AdinI AlocanA karIne AcAryane kSetranA guNo vagere kahe. AcArya rAtre badhA sAdhuone bhegA karI kSetranI vAta kare. badhAno abhiprAya laI potAne yogya lAge te kSetra tarapha vihAra kare. AcAryano mata pramANa gaNAya, te kSetramAMthI vihAra karatAM vidhipUrvaka zayyAtarane jaNAve. avidhithI kahevAmAM aneka doSo rahelA che. zayyAtarane kahyA sivAya vihAra kare to, zayyAtarane thAya ke "A bhikSuo lokadharmane jANatA nathI. je pratyakSa evA lokadharmane jANatA nathI te adraSTane kevI rIte jANatA hoya?" AthI kadAca jainadharmane mUkI debIjI vAra koI sAdhune vasati Ape nahi. koI zrAvaka Adi AcAryane maLavA AvyA hoya athavA dIkSA levA mATe AvyA hoya, te zayyAtarane pUche ke "AcArya kyAM che?" ropAyamAna thayelo zayyAtara kahe ke "amane zI khabara? Avo javAba sAMbhaLI zrAvaka Adine thAya ke lokavyavahAranuM paNa jJAna nathI to pachI paralokanuM zuM jJAna haze ?" AthI darzanano tyAga kare, ItyAdi doSo na thAya te mATe vidhipUrvaka zayyAtarane pUchIne vihAra kare. najIkanA gAmamAM javAnuM hoya to sUtra porisI, artha porisI karIne vihAra kare. bahu dUra javAnuM hoya to pAtra paDilehaNA karyA sivAya vahelA nIkaLe. bALa, vRddha Adi potAthI upaDe teTalI upAdhi upADe, bAkInI upadhi tarUNa Adi samartha hoya te upADe, koI nidrALu jevA vahelA na nIkaLe to temane bhegA thavA mATe jatAM saMketa karatAM jAya, vahelA jatI vakhate avAja na kare, avAja kare to loko uMghatA hoya te jAgI jAya Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA - 280 tethI adhikaraNa Adi doSo lAge badhA sAthe nIkaLe, jethI koI sAdhune rasto pUchavA mATe avAja vagere karavo na paDe. sArI tithi. muhUrta, sArA zakuna joIne vihAra kare. malIna zarIravALo, phuTelA tUTelA kapaDAvALo, zarIre tela coLelo, kubaDo, vAmana, kUtaro, ATha nava mahinAnA garbhavALI strI, moTI uMmaranI kanyA, lAkaDAno. bhAro, bAvo, saMnyAsI, lAMbI dADhI mUchovALo, luhAra, pAMDurogavALo, bauddhabhikSu, digambara ItyAdi. apazukana che jyAre naMdI, vAjIMtra, pANIthI bharelo ghaDozaMkha, paDahano zabda, jhArI, chatra, cAmara, dhvajA, patAkA, zramaNa, sAdhu, jItendriya, puSpa ItyAdi. zubha zukano che. [281-290] saMketa - pradeSa, (saMdhyA) vakhate AcArya badhA sAdhuone bhegA karI kahe, ke amuka samaye nIkaLazuM. amuka amuka sthAne vizrAma karIzuM, amuka sthAne rokAIzuM, amuka gAme bhikSAe jaIzuM.' vagere koi nikAluzaTha prAyaH sAthe AvavA taiyAra na thAya to tene mATe paNa amuka sthAne bhegA thavAno saMketa Ape. te ekalo je suI jAya ke gokula vageremAM pharato Ave to pramAda doSathI tenI upadhi haNAya. kSetra pratyuprekSako keTalAka gacchanI AgaLa, keTalAka madhyamAM ane keTalAka pAchaLa cAle. rastAmAM caMDila, mAtrA AdinI jagyA batAve. kemake koIne ati zaMkA thaI hoya to TALI zake. rastAmAM gAma Ave tyAM bhikSA maLI zake evI hoya ane je gAmamAM rokAvAnuM che, te gAma nAnuM hoya, to tarUNa sAdhune gAmamAM bhikSA levA mokale ane temanI upAdhi Adi bIjA sAdhu laI le. koI sAdhu asahiSNu hoya to gocarI mATe tyAM mUkatAM jAya ane sAthe mArgane jANanAra sAdhu mUke. jethI je gAma javAnuM che tyAM sukhapUrvaka AvI zake. je gAmamAM mukAma karavAno che, te gAmamAM koI kAraNasara pheraphAra thaI gayo hoya. arthAt te gAmamAM rahI zakAya ema na hoya, to pAchaLa rahelA sAdhu bhegA thaI zake te mATe tyAM be sAdhune rokatA jAya. be sAdhu na hoya to eka sAdhune roke, athavA tyAM koI luhAra Adi mANasane kahe ke "ame amuka gAma jaIe chIe. pAchaLa amArA sAdhu Ave che, temane kahevuM ke tamArA sAdhu A raste amuka gAma gayA che.' te gAma jo zUnya hoya to je raste javAnuM hoya te rastA upara lobI rekhA karavI. jethI pAchaLa AvatA sAdhuone mArganI khabara paDe. gAmamAM praveza kare temAM jo vasatino vyAghAta thayo hoya, to bIjI vasatinI tapAsa karIne utare. rastAmAM bhikSA mATe rokelA sAdhu bhikSA laIne Ave, tyAM khabara paDe ke "gaccha to AgaLanA gAme gayelA che.' to jo te gAma be gAuthI vadhAre hoya to eka sAdhune gaccha pAse mokale te sAdhu gacchamAM khabara Ape ke 'bhikSA lAvIne vacamAM rokAyA chIe.' A sAMbhaLI gacchamAM rahelA sAdhuomAM bhUkhyA hoya te sAdhuo. bhikSA laIne rokAyA che tyAM pAchA Ave. pachI gocarI vAparIne te gAmamAM jAya. gAmamAM rahelA sAdhuoe jo gocarI vAparI lIdhI hoya, to kahevaDAve ke "ame vAparyuM che, tame tyAM gocarI vAparIne Avajo.' [291-318] vasati grahaNa- gAmamAM praveza karI upAzraya pAse Ave, pachI vRSabha sAdhu vasatimAM praveza karI kAjo le paDado bAMdhe tyAM sudhI bIja sAdhu upAzrayanI bahAra ubhA rahe. kAje levAI jAya eTale badhA sAdhuo vasatimAM praveza kare. jo te vakhate gocarI veLA thaI hoya to eka saMghATaka kAjo le ane bIjA. gocarI mATe jAya. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 ohanijajutti-(291) pUrve nakkI karelI vasatino koI kAraNasara vyAghAta thayo hoya, to bIjI vasatinI tapAsa karI, badhA sAdhuo te vasatimAM jAya. prazna- gAma bahAra gocarI vAparIne pachI vasatimAM praveza karavo. kemake bhUkhyA ane tarasyA hovAthI IyapithikI zodhI na zakAya tethI saMyama virAdhanA thAya. pagamAM kAMTA vagere vAgyA hoya te upadhinA bhArathI joi na zakAya, tethI Atma virAdhanA thAya, mATe bahAra vikAle AhAra karIne praveza karavo. ucita nathI ? nA. bahAra vAparavAmAM AtmavirAdhanA, saMyamavirAdhanAnA doSo che. kemake jo bahAra gocarI kare to tyAM gRhastho hoya. temane dUra javAnuM kahe ane te dUra jAya temAM saMyamavirAdhanA thAya. emAM kadAca te gRhastho tyAMthI khase nahi ane ulaTA sAmA kahe ke "tame A jagyAnA mAlika nathI.' kadAca paraspara kalaha thAya. sAdhuo maMDalIbaddha vAparatA hoya. eTale gRhastho kautukathI tyAM Ave, tethI saMkSobha thAya. AhAra gaLe na utare. kalaha thAya. AthI gRhastha kopAyamAna thAya ane pharIthI vasati na Ape. bIjA gAmamAM jaIne vApare to upadhi ane bhikSAnA bhArathI, tathA sudhAne lIdhe, Iyapithika joI na zake. tethI pagamAM kAMTA vAge eTale AtmavirAdhanA. AhArAdi nIce paDI jAya ke verAya temAM chakAyanI virAdhanA thAya. eTale saMyamavirAdhanA. vikAle praveza kare to vasati joyA vinAnI hoya to gheSa thAya. gAmamAM praveza karatAM kUtarA vagere karaDI jAya cora hoya to mAra mAre athavA upadhi upADI jAya. rakhevALa kadAca pakaDe ke mAre. baLada AkhalA vagere kadAca zIMgaDuM mAre. bhUlA paDI javAya. vezyA Adi niMdyanA gharo hoya tenI khabara na paDe. vasatimAM kAMTA vagere paDyA hoya to vAgI jAya. sarpa AdinAM dara hoya to kadAca sarpa Adi deza de, AthI AtmavirAdhanA thAya. nahi joyelI...mArjana nahi karelI vasatimAM saMthAro karavAthI kIDI vagere jIvajaMtunI virAdhanA thAya, tethI saMyamavirAdhanA thAya. nahi joyelI vasatimAM kALagrahaNa lIdhA sivAya svAdhyAya kare to doSa thAya ane jo svAdhyAya na kare to sUtra arthanI hAnI thAya. dhaMDila mAnuM nahi joyelI jagyAe paraThavatAM saMyamavirAdhanA tathA AtmavirAdhanA thAya, je sthaDila vagere roke to :- sthaDila rokavAthI maraNa thAya, mAtra rokavAthI cakSunuM teja ghaTe, oDakAra rokavAthI koDha roga thAya. upara mujabanA doSo na thAya te mATe bane tyAM sudhI savAramAM jAya. upAzraya na maLe to zUnyagRha, devakulikA athavA udyAnamAM rahe. zUnyagRha AdimAM gRhasthI AvatA hoya to vacamAM paDado karIne rahe. koSThaka gAyo bheMso vagere rAkhavAno vADo athavA gozALA sabhA, Adi maLI hoya to tyAM kAlabhUmi joIne tyAM kAla grahaNa kare. tathA ThallA mAtrAnI jagyA joI Ave. apavAda vikAle praveza kare. kadAca AvatAM rAtri paDI jAya to rAtre paNa praveza kare. rastAmAM paheregIra Adi maLe to kahe ke "ame sAdhuo chIe. cora nathI." vasatimAM praveza karatAM jo te zUnyagRha hoya to vRSabha sAdhu dAMDAthI upara nIce ThapakAre. kadAca aMdara sarpa Adi hoya to jatA rahe athavA bIjuM koI aMdara hoya to khabara paDe. tyArabAda gaccha praveza kare. AcArya mATe traNa saMthArA bhUmi rAkhe. eka pavanavALI, bIjI pavana vinAnI ane trIjI saMthArA mATe, vasati moTI hoya to bIjA sAdhuo mATe chUTAchUTA saMthArA karavA, jethI gRhasthane mATe jagyA na rahe. vasati nAnI hoya to paMkita anusAra saMthArA karI vacamAM pAtrA Adi mUke. sthavira sAdhu bIjA sAdhuone Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAthA-318 43 saMthArAnI jagyA vaheMcI Ape. jo AvatAM rAtri paDI gaI hoya to kAlagrahaNa na kare, paNa niyukti saMgrahaNI AdinI gAthAo dhImA svare gaNe. pahelI porisI karIne guru pAse jaI traNa vakhata sAmAyikanA pAThanA uccAraNa pUrvaka saMthArA porisI bhaNAve. pachI mAtrA AdinI zaMkA TALIne saMthArA upara uttarapaTo pAtharI, AkhuM zarIra paDilehI guru mahArAja pAse saMthArAnI AjJA mAgI, hAthanuM osIkuM karI, paga uMcA rAkhI sUve. paga uMcA rAkhI na zake to paga saMthArA upara rAkhIne sUI jAya. paga lAMbA TuMkA karatAM ke paDakhuM pheravatAM kAya-pramArjana kare. rAtre mAtrA AdinA kAraNe uThe to, uThIne pahelA dravya, kSetra, kAla ane bhAvano upayoga kare. dravyathI huM koNa chuM? dIkSita chuM ke adhakSita ? kSetrathI nIce chuM ke mALa upara ? kAlathI rAtri che ke divasa ? bhAvathI kAyikAdinI zaMkA che ke kema ? AMkhamAM uMdha hoya to zvAsane rUMdhe, UMgha uDI jAya eTale saMthArAmAM ubho thaI pramArjanA karatAM dvAra pAse Ave . bahAra cora Adino bhaya hoya to eka sAdhune uThADe, te dvAra pAse Ubho rahe ane pote kAyikAdizaMkA TALI, Ave. kutarA Adi jAnavarano bhaya hoya to be sAdhune uThADe, eka sAdhu dvAra pAse ubho rahe pote kAyikAdi vosirAve, trIjo rakSaNa kare. pachI pAchA AvI IriyAvAhI karI pote sUkSmaAnaprANa labdhi hoya to caudapUrva gaNI jAya. labdhiyukta na hoya, to ghaTatAM ghaTatAM svAdhyAya karatA yAvat chevaTe jaghanyathI traNagAthA gaNIne pAcho sUI jAya. A pramANe vidhi karavAthI nidrAnA pramAdano doSa dUra thaI jAya che. utsargathI zarIra upara vastra oDhyA vagara sUve. ThaMDI Adi lAgatI hoya to eka be ke traNa kapaDAM oDhe tenAthI paNa ThaMDI dUra na thAya to bahAra jaI kAussagna kare, pachI aMdara Ave, chatAM ThaMDI lAgatI hoya to badhAM kapaDAM kADhI nAkhe. pachI eka eka vastra oDhe, A mATe gadheDAnuM vrata jANavuM.apavAda jema samAdhi rahe tema karavuM [319-331 saMzI - A pramANe vihAra karatAM vacamAM koI gAma Ave. te gAma sAdhuonA vihAravAnuM hoya athavA sAdhuonA vihAra vinAnuM hoya, temAM zrAvakonA ghara hoya paNa kharAM athavA na paNa hoya. jo te gAma saMvijJa sAdhuonA vihAravALuM hoya to gAmamAM praveza kare. pArthastha AdinuM hoya to praveza na kare. jinacaitya hoya to darzana karavA jAya. gAmamAM sAMbhogika sAdhu hoya to, te AvelA mATe gocarI pANI lAvI Ape. kadAca koI zrAvaka navA AvelA sAdhune gocarI mATe khUba Agraha kare, to tyAM rahelA eka sAdhunI sAthe navA AvelA sAdhune mokale. upAzraya nAno hoya to navA AvelA sAdhu bIjA sthAnamAM utare tyAM gAmamAM rahelA sAdhu temane gocarI lAvI Ape. sAMbhogika sAdhu na hoya to AvelA sAdhu gocarI lAvI AcArya Adine prAyogya ApI bAkInuM bIjA vApare. [332-336 sAdharmika- AhAra AdinuM kAma patAvI tathA ThallA mAtrAnI zaMkA TALIne sAMjanA samaye sAdharmika sAdhu pAse jAya, kemake sAMje javAthI tyAM rahelA sAdhuone bhikSA Adi kArya mATe AkulapaNuM na thAya. sAdhu Avela joIne tyAM rahelA sAdhu ubhA thaI jAya ane sAmA jaI dAMDo pAtrAdi laI le. te na Ape to kheMcatANa nA karavI. tema karatAM kadAca pAtrano vinAza thAya. je gAmamAM rahelA che te gAma nAnuM hoya, bhikSA maLI zake ema na hoya, tathA bapore javAmAM rastAmAM cora Adino bhaya hoya, to Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 ohanijutti (33) savAramAM ja bIje gAma jAya. upAzrayamAM pesatA khisIhi kahe. tyAM rahelA sAdhu nisIhi sAMbhaLI sAmA Ave. vAparatAM hoya to moMmAM mUkelo koLIyo vAparI le, hAthamAM lIdhelo koLIyo pAtrAmAM pAcho mUkI de, sAme AvI AvelA sAdhunuM sanmAna kare, AvelA sAdhu saMkSepathI AlocanA karI. temanI sAthe AhAra vApare. jo Avela sAdhuoe vApareluM hoya, to tyAM rahelAM sAdhuone kahe ke "ame vAparyuM che tame vAparo." AvelA sAdhuone vAparavAnuM hoya to jo tyAM lAvelo AhAra pUrato hoya to badhA sAthe vApare, ocho hoya to te AhAra AvelA sAdhuone ApI de ane potAnA mATe bIjA AhAra lAvIne vApare. AvelA sAdhuonI traNa divase AhAra pANI AdithI bhakti karavI. zakti na hoya to bAla vRddha AdinI bhakti karavI. AvelA sAdhu te gAmamAM gocarIe jAya ane tyAM rahelA sAdhumAM tarUNA bIja gAmamAM gocarIe jAya. 337-3papa vasati - traNa prakAranI hoya. 1.moTI, 2 nAnI, 3.pramANayukta. sauthI pahelAM pramANayukta vasati grahaNa karavI, tevI na hoya to nAnI vasati grahaNa karavI, nAnI paNa na hoya to moTI vasati grahaNa karavI. jo moTI vasatimAM utaryA hoya to tyAM bIjA loko daMDapAsako, pAradArikA, Adi AvIne sUI jAya, tethI tyAM pratikramaNa, sUtraporisI arthaporisI karatAM tathA jatAM AvatAM lokomAM koI asahiSNu hoya to te bUmAbUma karI muke, tethI jhaghaDo thAya, pAtra Adi tUTI jAya, ThallA mAtrAnI zaMkA roke to roga Adi thAya, dUra jaI nahi elI jagyAmAM zaMkA TALe to saMyama-AtmavirAdhanA thAya. badhAnA dekhatAM zaMkA TALe to pravacananI laghutA thAya. rAtre vasatimAM pUjatAM pUMjatAM jAya, to te joIne koIne coranI zaMkA thAya, ane kadAca mArI nAMkhe. sAgArika-gRhasthane sparza thaI jAya ane te jAgI jAya to, tene zaMkA thAya ke A napuMsaka haze. koI strIne sparza thaI jAya to te strIne thAya ke A mArI IcchA kare che." tethI bIjAne kahe ke 'A mArI IcchA kare che sAMbhaLI loko kopAyamAna thAya. sAdhune mAre, divase koI strI ke napusaMka suMdararUpa joIne sAdhu upara rAgavALA thayA, hoya, tethI rAtre tyAM sUI jAya ane sAdhune baLAtkAre grahaNa kare ItyAdi doSo moTI vasatimAM utaravAmAM rahelA che. mATe moTI vasatimAM na utaravuM. nAnI vasatimAM utaravAthI rAtre jatAM AvatAM koInA upara paDI javAya. jAgI jatAM tene coranI zaMkA thAya. rAtre nahi dekhI zakavA thI yuddha thAya, temAM pAtra AdI tUTI jAya tethI saMyama- AtmavirAdhanA thAya, mATe nAnI vasatimAM na utaravuM. pramANasara vasatimAM utaravuM te ArIte eka eka sAdhu mATe traNa hAtha pahoLI jagyA rAkhavI eka hAthane cAra AMgaLa pahoLo saMthAro, pachI vIsa AMgaLa jagyA khAlI pachI eka hAtha jagyAmAM pAtrAdi mUkavAM, tyAra pachI bIjA sAdhunAM Asana Adi karavAM. pAtrAdI bahu dUra mUke to bilADI, uMdara AdithI rakSaNa na thaI zake. bahu najIka pAtrAdi rAkhe to zarIra pheravatAM uMcuM nIcuM karatAM pAtrAdi ne dhakko lAge to pAtrAdi tUTI jAya. mATe vIsa AMgaLanuM aMtara rAkhavuM joIe. be hAtha karatAM vadhAre aMtara hoya to, koI gRhastha Adi jora karIne vacamAM sUI jAya, to bIjA doSo AvI paDe. to tevA sthAna mATe vasatinuM pramANa A rIte jANavuM. eka hAtha zarIra, vIsa AgaLa khAlI, ATha AgaLamAM pAtro, pachI vIsa AMgaLa, khAlI pachI bIjA sAdhu A pramANe traNa hAthe eka sAdhuthI bIjo sAdhu Ave. vacamAM be hAthanuM Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-355 AMtaruM rahe, eka sAdhuthI bIjA sAdhunI vacamAM be hAthanI jagyA rAkhavI joIe. be hAthathI ochuM AMtarUM hoya to, bIjAne sAdhuno sparza thaI jAya to bhuktabhogI (saMsAra bhogavelA) ne pUrva krIDAne smaraNa thaI Ave. kumAra avasthAmAM dIkSA lIdhI hoya to tene sAdhuno sparza thatAM strIno sparza dIkSA kevo haze? enuM kutUhala thAya. mATe vacamAM be hAthanuM aMtara rAkhavuM. tethI eka bIjAne kalaha Adi paNa na thAya. bhIMtathI eka hAtha dUra saMthAro karavo. paga nIce paNa javAM AvavAno mArga rAkhavo. moTI vasati hoya to bhIMtathI traNa hAtha dUra saMghAra karavo. pramANayukta vasati na hoya to nAnI vasatimAM rAtre yatanA pUrvaka javuM AvavuM. pahelAM hAthathI parAmarza karIne bahAra nIkaLavuM. pAtrAdi khADo hoya to temAM mUkavA. khADo na hoya to dorI bAMdhI uMce laTakAvI devAM. moTI vasatimAM utaravuM paDyuM hoya, to sAdhuoe chUTAchUTA sUI javuM. kadAca tyAM koI loko. AvIne kahe ke "eka bAjumAM ATalI jagyAmAM thaI jAva. to sAdhuo eka bAjuM thaI jAya, tyAM paDado athavA khaDIthI nIzAnI karI le. tyAM bIjA gRhastho Adi rahelA hoya, to jatAM AvatAM pramArjanA Adi na kare. tathA 'AsA AsajjA paNa na kare. paraMtu khAMsI AdithI bIjAne jaNAve. 3pa6387 sthAnasthita - gAmamAM praveza karavAno hoya, te divase savAranuM pratikramaNa Adi karI, sthApanA kula, pratyenIka kula, prAntakula, Adino vibhAga kare, eTale amuka gharomAM gocarI javuM, amuka gharomAM gocarI na javuM. pachI sArA zakuna joIne gAmamAM praveza kare. vasatimAM praveza karatAM pahelAM prathama kathAlabdhisaMpanna sAdhune mokale. te sAdhu gAmamAM jaI zayyAtaranI AgaLa kathA kare pachI AcArya mahArAja padhAre tyAre UbhA thaI vinaya sAcavai ane zayyAtara kahe ke "A amArA AcArya bhagavaMta che." AcArya bhagavaMta kahe ke 'A mahAnubhAve ApaNane vasati ApI che.' je zayyAtara AcArya sAthe vAtacIta kare to ThIka na kare to AcArya tenI sAthe vAtacIta kare kemake jo AcArya zayyAtara sAthe vAta na kare, to zayyAtarane thAya ke A loko ucita paNa jANatA nathI.' vasatimAM AcArya mATe traNa jagyA rAkhI sthavira sAdhu bIjA sAdhuo mATe ratnAdhikanA krame yogya jagyA vaheMcI Ape. kSetrapratyuprekSako AvelAM sAdhuone ThallA, mAtrAnI bhUmi, pAtro raMgavAnI bhUmi svAdhyAya bhUmi Adi batAve tathA sAdhuomAM koI tapasvI hoya, koIne vAparavAnuM hoya, to jinacaitya darzana karavA jatAM sthApanAkulo zrAvakanAMgharo vagere batAve. praveza dine koIne upavAsa hoya to te maMgala ja che. jinAlaya jatI vakhate AcArya sAthe eka be sAdhue pAtrA laIne javuM. kemake tyAM koI gRhasthane gocarI ApavAnI bhAvanA thAya. to turata laI zakAya. jo pAtra na hoya to gRhasthanI zradhdhA tUTe athavA sAdhu ema kahe ke pAtro laIne AvIzuM' to gRhastha te vastu rAkhI mUke, tethI sthApanA nAmano doSa lAge. badhA sAdhuoe sAthe javuM nahi, jo badhAM sAthe jAya to gRhasthane ema thAya ke 'kone ApuM ane kone na ApuM' AthI sAdhune joI bhaya pAme athavA to ema thAya ke A badhA brAhmaNabhaTTa jevA khAudharA che. mATe AcAryanI sAthe traNa, be ke eka sAdhue pAtro laIne javuM ane gRhastha vinaMti kare to dhRta vagere vahoravuM. jo te kSetramAM pahelAM mAsakalpa karela na hoya athatuM prathama AvelAM hoya, to jANakAra sAdhu caityadarzana karavA jAya, tyAre athavA Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 hanitti (38) gocarIe jAya tyAre dAna ApanAra AdinAM kuLo batAve athavA to pratikramaNa karyA pachI dAnAdi kulo kahe. pratikamaNa karyA pachI AcArya kSetrapratyuprekSakone bolAvI sthApanAdi kulo pUche kSetrapratyuprekSako te jaNAve. kSetrapratyuprekSakone pUchyA sivAya sAdhuo sthApanAdi kuLomAM jAya, to saMyama virAdhanA AtmavirAdhanA Adi doSo thAya. sthApanA kulomAM gItArtha saMghATakajAya AvI rIte sthApanAdi kuLo sthApavAnuM kAraNa e che ke AcArya zlAna prAdurNaka Adine yogya bhikSA maLI zake. jo badhA ja sAdhuo sthApanA kuLamAM bhikSA levA jAya to gRhasthone kadarthanA thAya ane AcArya AdinA prAyogya dravyano kSaya thAya. jethI joIe tyAre vastu na maLe. jema koI mANasa parAkramI zikArI kUtarAne chU chU karI karIne kUtarAne doDAve. paNa tyAM kAMI na jotAM kUtaro pAcho Ave vAraMvAra e pramANe karavAthI kUtaro kaMTALyo, pachI jyAre mora dine pakaDAvAnI jarUra paDI tyAre kUtarAne chU chU karavAM chatAM kutaro doDyo nahi ane kArya karyuM nahi A rIte vAraMvAra vinA kAraNe sthApanAdi kuLomAMthI AhAra vagere grahaNa karavAthI jyAre glAna, prAdurNaka Adi mATe jarUra paDe che tyAre AhArAdi maLI zakatAM nathI kemake teNe ghaNAM sAdhuone dhRtAdi ApyAM hovAthI vRta Adi khalAsa thaI jAya. prAMta-virodhI gRhastha hoya to sAdhuone ghI vagere ApI dIdheluM hovAthI strIne mAra mAre athavA mArI paNa nAkhe athavA to Thapako Ape ke te sAdhuone dhRtAdi ApyuM eTale khalAsa thaI gayuM, bhadraka hoya to navuM lAve athavA karAve. sthApanA kuLo rAkhavAthI glAna, AcArya bALa, vRddha, tapasvI prAbdhirNaka AdinI yathAyogya bhakti karI zakAya che, mATe sthApanA kuLo rAkhavAM joIe, tyAM amuka gItArtha sivAya badhA sAdhuoe javuM nahi. kahyuM che ke AcAryanI anukaMpA bhaktithI gacchanI anukaMpA, gacchanI anukaMpAthI tIrthanI paraMparA cAle. A sthApanAdi kuLomAM thoDA thoDA divasanA aMtare kAraNa vinA paNa javuM. kemake temane khabara rahe ke ahIM sAdhu Adi rahelA che. A mATe gAya ane bagIcAnuM draSTAMta jANavuM. gAyane dohatA rahe ane bagIcAmAMthI kula letA rahe to roja dudha, phula maLatA rahe, na le to ulaTA sUkAI jAya. 388-428daza prakAranA sAdhu AcAryanI vaiyAvacca-sevA mATe ayogya che. ALasu, ghasira. uMdhaNasI. tapasvI. krodhI. mAnI. mAyI. lobhI, kutUhalI . pratibaddha. ALasu pramAdI hovAthI samayAnusAra gocarI jAya nahi ghasira-bahu khAnAro hovAthI potAno ja AhAra pahelAM pUro kare, eTalAmAM bhikSAno samaya puro thaI jAya. ughaNasI-uMdhyA kare, tyAM gocarInA samaya pUro thaI jAya. kadAca vahelo jAya, tyAre bhikSAnI vAra hoya, eTale pAcho AvIne sUI jAya eTalAmAM bhikSAno samaya uMghamAM cAlyo jAya. tapasvI-gocarI jAya to tapasvI hovAthI vAra lAge. tethI AcAryane paritApanAdi thAya. tapasvI jo pahelI AcAryanI gocarI lAve to tapasvIne paritApanAdi thAya. krodhI-gocarIne jAya tyAM koda kare. mAnI-gRhastha satkAra na kare eTale tene tyAM gocarI na jAya. mAyI-sAruM sAruM ekAMtamAM vAparIne sukaMpAkuM vasatimAM lAve. lobhI-jeTaluM maLe teTaluM badhuM vahorI le. kutUhalI-rastAmAM naTa Adi ramatA hoya to jovA ubho rahe. pratibaddha-sUtra arthamAM eTalo badho tallIna rahe ke gocarI veLA purI thaI jAya. upara jaNAvyuM te sivAyanA je gItArtha priyadharmI sAdhu hoya te AcAryanI bhakti Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA -428 mATe yogya che, temane gocarIe mokalavAM, kemake gItArtha hovAthI teo gRhasthane tyAM gocarI vagere keTalAM pramANamAM che.? ItyAdi viveka rAkhIne bhikSA grahaNa kare, pariNAme vRtAdi dravyonI niraMtara prAptie karIne bhAvanI vRddhi karanArA thAya che. sthApanA kULomAM eka saMghATaka jAya ane bIjA kuLomAM bAla, vRddha, tapasvI Adi jAya. zaktivALA tarUNa sAdhu hoya te bIjA gAmamAM gocarIe jAya. ahIM zaMkA thAya ke - je gAmamAM gaccha rahyo che te gAmamAM pahelAM tapAsa karIne AvelAM che, to pachI tarUNa sAdhune bIjA gAmamAM gocarIe mokalavAnuM zuM prayojana? to jaNAve che ke bahAragAma mokalavAnuM kAraNa e che ke 'gAmamAM rahelA gRhasthone ema thAya ke 'A sAdhuo bahAragAma gocarIe jAya che, navA sAdhu Ave tyAre ApaNAM tyAM Ave che, mATe bAla, vRddha AdIne ghaNuM Apo. A pramANe gocarIe jatAM AcArya Adine pUchIne nIkaLavuM joIe. pUchyA vinA jAya, to nIce pramANe doSo thAya. rastAmAM cora Adi hoya, te upAdhine ke potAne upADI jAya to temane zoghavAmAM ghaNI muzkelI paDe. prAghurNaka AvyA hoya temane yogya koI lAvavAnuM hoya, tenI khabara na paDe. glAnane yogya athavA AcAryane yogya kAMI lAvavAnuM hoya tenI khabara na paDe. rastAmAM kUtarA Adino bhaya hoya to te karaDI jAya. koI gAmamAM strI ke napuMsakanA doSo hoya tenI khabara na paDe. kadAca bhikSAe gayAM tyAM mUcha AvI jAya, to kyAM tapAsa kare? mATe jatI vakhate AcAryane kahe ke huM amuka gAmamAM gocarIe jAuM chuM, tyAM gocarI purI nahi thAya to tyAMthI amuka bIjA gAmamAM jaIza. AcArya na hoya to, AcAryo je koIne nImelA hoya. tene kahIne jAya kadAca nIkaLatI vakhate kahevuM bhUlI jAya ane thoDe dUra gayA pachI yAda Ave. to pAcho AvIne kahI jAya, pAchA AvIne kahI javAno samaya pahoMcato na hoya to rastAmAM Thalle, mAtra ke gocarI pANI mATe nIkaLelA sAdhune kahe ke huM amuka gAma gocarIe jAuM chuM, tamo AcArya bhagavaMtane kahI deje. je gAmamAM gocarI gayo che te gAma koI kAraNasara dUra hoya, nAnuM hoya ke khAlI thaI gayuM hoya, to koInI sAthe kahevarAve ane bIjA gAmamAM gocarIe jAya. cora, Adi sAdhune upADI jAya, to sAdhu rastAmAM akSaro lakhato jAya athavA vastra phADIne tenAM TUkaDAM rastAmAM nAkhato jAya. jethI tapAsa karanArane khabara paDI zake ke 'A raste sAdhune upADI gayA lAge che gocarI Adi mATe gayelA koI sAdhune AvatAM ghaNI vAra lAge to vasatimAM rahelAM sAdhuo nahi AvelAM sAdhu mATe viziSTa vastu rAkhIne bIjuM vAparI le. tyAra pachI AhAra laIne je dizAmAM te sAdhu gayelA hoya te dizAmAM tapAsa karavA jAya. nahi Avelo sAdhu kahyA vinA gayelA hoya, to cAre dizAmAM tapAsa kare. rastAmAM koI cila na maLe, to gAmamAM jaIne pUche, chatAM khabara na paDe to gAmamAM bhegAM thayelA lokone kahe ke amArA sAdhu A gAmamAM bhikSA mATe AvyA hatA temanA kAMI samAcAra maLatAM nathI. A rIte kAMI samAcAra na maLe to bIjA gAmamAM jaIne e rIte tapAsa kare. bIjA gAmamAM gocarIe javAthI - AdhAkamAdi doSothI. bacAya che, AhArAji vadhu maLe che. apamAna Adi thAya nahi. moha thAya nahi. vicAranuM pAlana thAya che. (prazna) vRSabha-vaiyAccI sAdhune bahAragAma mokale. temAM AcArye potAnA AtmAnIja anukaMpA karI ema na kahevAya ? nA AcArya vRSabha Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 ohaniri -(28) sAdhune mokale temAM ziSya upara anukaMpA thAya che, paraloka sAro thAya che, ane A lokomAM prazaMsA thAya che. prazna to pachI ziSyanI kaI anukaMpA thaI? ulaTo sAdhu bhUkha ane tarasathI pIDAI kadAca kALa karI jAya to? nA jo bhUkha ane tarasa sahana karI zake ema na hoya, unALo hoya, tapasvI hoya, to prathamAlikAdi vagere karIne jAya. lupuMsakuM vAparIne athavA yatanA pUrvaka vAparIne jAya. jaghanya traNa kavala athavA traNa bhikSA. utkarathI pAMca kavala athavA pAMca bhikSA. sahiSNu hoya to prathamAlikA karyA sivAya jAya gocarI lAvavAnI vidhi jaNAvatAM kahe che. eka pAtramAM AhAra, bIjA pAtrAmAM pANI, ekamAM AcAryadine prAyogya AhAra, bIjAmAM jIva saMsRSTAdi hoya tevo AhAra ke pANI grahaNa kare. [429-43pa3paDIlehaNA dvArA be prakAre eka kevaLInI bIjI chahmasthanI. banne bAhyathI ane abhyatarathI bAhya eTale dravya ane atyaMtara eTale bhAva. kevaLInI paDilehaNA prANIthI saMsakta dravya viSayanI hoya che. ati kapaDA vagere upara jIvajaMtu hoya to paDilehaNA kare ? chaghasthanI paDilehaNA prANIthI saMsakta ke asaMsakta dravya viSayanI hoya che. arthAtu kapaDAM Adi para jIvajaMtu hoya ke na hoya, to paNa paDilehaNA karavAnI hoya che. paDilehaNA dravyathI kevalI mATenI vastra vagere jIvajaMtuthI saMkta hoya to paDilehaNA kare che. tathA jyAre te vastra Adi vAparavAnuM hoya tyAre jo saMsakta hoya to paDilehaNA kare che paraMtu jIvathI saMsakta na hoya to paDilehaNA hotI nathI. bhAvathI kevalInI paDilaheNAMmAM - vedanIya karma ghaNuM bhogavavAnuM hoya ane AyuSyakarma ochuM hoya to kevaLI bhagavaMto kevaLI samudraghAta kare che. dravyathI chA- saMsakta ke asaMrakta vastra AdinI paDilehaNA karavI te. bhAvathI chAsthanI- rAtre jAge tyAre vicAre ke 'meM zuM karyuM, mAre zuM karavAnuM bAkI che, karavA yogya tapa vagere zuM karato nathI? ItyAdi. [436-496] sthAna, upakaraNa, sthaDila, avakhaMbha ane mArganuM paDilehaNa karavuM. sthAna - traNa prakAre. kAyotsarga, besavu, suvuM. kAyotsarga ThallA mArge jaIne guru pAse AvI IriyAvahI karatAM kAussaga kare. yogya sthAne cakSuthI jaI pramArjanA karI pachI kAussagga kare. kAussagga gurunI sAme ke be bAjue ke pAchaLa na karavo, tathA javA-AvavAno mArga rokIne na karavo. besavuM. besatI vakhate jaMdhA ane sAthaLano vacalo bhAga pramArjI pachI utkaTuka Asane rahI, jamIna pramArjIne besavuM. sUvuM. sutA hoya tyAre paDakhuM pheravatAM pramArjIne paDakhuM pheravavuM, sutI vakhate paNa pUMjIne suvuM. upakaraNa - be prakAre. 1.vastra., 2.pAtra saMbaMdhI. savAre ane sAMje haMmezA be samaya paDilehaNA karavI. pahelAM muhapatti paDilehI pachI bIjA vastra AdinI paDilehaNA karavI. vastranI paDilehaNA vidhi :- pahelAM mati kalpanAnI AkhA vastranA traNa bhAga karIne jovA, pachI pAchaLanI bAju traNa bhAga karIne jovA. traNa vAra cha cha purimA karavA. utkaTuka Asane besI vidhipUrvaka paDilehaNA kare, paDilehaNA karatAM ATalI kALajI rAkhavI. paDilehaNa karatAM vastra ke zarIrane nacAvavuM nahi. sAMbelAnI mAphaka vastrane UMcuM na karavuM. vastranA nava akhoDA pakhoDA ane cha vAra prasphoTana karavuM, paDilehaNa karatAM vastra ke zarIrane uca chata ke chAparAne tathA bhIMta ke jamInane lagADavuM. paDilehaNa karatAM utAvaLa na karavI. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA -469 vedikA doSa vavo. uddhavedikA-DhIMcaNa upara hAtha rAkhavA. adhovedikA-DhIMcaNanI nIce hAtha rAkhavA. tiryaka vedikA-saMDAsAnI vacamAM hAtha rAkhavA. dvidhAto vedikA-be hAthanI vacamAM paga rAkhavA. egato vedikA-eka hAtha be paganI aMdara bIjo hAtha bahAra rAkhavo. vastra ane zarIra barAbara sIdhuM rAkhavuM. vastra lAMbuM na rAkhavuM. vastrane laTakatuM na rAkhavuM. vastranA barAbara traNa bhAga karavAeka pachI eka vastranI paDilehaNa karavI. eka sAthe vadhAre vastra na jevA. barAbara upayoga pUrvaka vastranI paDilehaNA. karavI. akhoDA khoDAnI gaNatarI barAbara rAkhavI. savAre paDilehaNAno samaya - arUNodaya-prabhA phATe tyAre paDilehaNA karavI. arUNodaya-prabhA phATe tyAre Avazyaka-pratikamaNa karI pachI paDilehaNA karavI eka bIjAnA mukha joI zakAya, tyAre paDilehaNA karavI. hAthanI rekhA dekhAya tyAre paDilehaNA karavI. siddhAMtavAdI kahe che ke A badhA Adezo barAbara nathI. kemake upAzrayamAM aMdhArU hoya, to sUrya ugyo hoya to paNa hAthanI rekhA na dekhAya, bAkInA traNamA to aMdhArU hoya che. utsarga rIte pratikramaNa pUruM thayA pachI muhapatti, rajoharaNa, be niSadyA rajoharaNa uparanA vastra, colapaTTo traNakapaDAM saMthAro ane utarapaTTo A dazathI paDilehaNA purI thatAM sUryodaya thAya. te rIte paDilehaNa zarU karavI. apavAda jevo samaya te rIte paDilehaNa kare. paDilehaNamAM vipasi karavo nahi. apavAde kare. vipayasa be prakAre puruSa viSayasa ane upadhi viSaya purUSavipardhAsa - mukhya rIte AcArya AdinIpaDilehaNa karanAra abhigrahavALA. sAdhu pahoMcI vaLe tema hoya, to gurune pUchIne potAnI athavA glAna AdinI uSadhi paDilehe. jo abhigrahavALA na hoya ane potAnI upAdhi paDilehe to anAcAra thAya. tathA paDilehaNa karatAM paraspara maithuna saMbaMdhI kathA Adi vAto kare, zrAvaka Adine paccakakhANa karAve, sAdhune pATha Ape athavA pote pATha grahaNa kare, to paNa anAcAra thAya. chakAya jIvanI virAdhanA karyAno doSa lAge. koI vAra sAdhu kuMbhAra AdinI vasatimAM utaryA hoya, tyAM paDilehaNa karatAM vAtacIta karatAM upayoga nahi rahevAthI, pANIno ghaDo Adi phuTI jAya, tethI te pANI, mATI, agni, bI, kuMthuMvA Adi upara jAva, tethI te jIvonI virAdhanA thAya, jyAM agni tyAM vAyu avazya hoya che. A rIte chae kAyajIvanI virAdhanA thAya mATe upayoga pUrvaka paDilehaNA karavI joIe. upadhi vipasa- koI cora Adi AvelA hoya, to pahelAM pAtrAnI paDilehaNA karI, pachI vastronI paDilehaNA kare. A pramANe vikAle sAgArika gRhastha AvI jAya to paNa, paDilehaNamAM vipayasi kare. paDilehaNa tathA bIjA paNa je je anuSThAno bhagavaMte batAvelA che. te badhAM eka bIjAne bAdhA na pahoMce te rIte badhAM anuSThAna karavAthI. duHkhano kSaya thAya che. arthAtu karmanI nirjarA karavAmAM samartha bane che. zrI jinezvara bhagavaMte batAvela yogomAMthI eka eka yoganI samyak rIte ArAdhanA karatAM anaMtA AtmAo kevaLI banyA che. e pramANe paDilehaNa karatAM paNa anaMta AtmAo kevaLI thaI mokSe gayA che, A pramANe sAMbhaLI ziSya kahe che ke paDilehaNa karatAM anaMtA AtmAo mokSe gayA che, to ame phakta paDilehaNa karIe, bIjA anuSThAno zA mATe karavA ? A vAta barAbara nathI. kemake bIjA anuSThAno na 4 | Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ohanijajutti-(470) kare ane mAtra paDilehaNa karyA kare to te AtmA saMpUrNa ArAdhaka thaI zakato nathI mAtra dezathI ja ArAdhaka thAya. mATe badhAMja anuSThAno AcaravAM joIe. [47-476sarva ArAdhaka kone kahevA?pAMce IndriyothI gupta, mana vacana ane kAyAnA yogothI yukta, bAra prakAranA taponuM AcaraNa, Indriya ane manano kAbu, sattara prakAranA saMyamanuM pAlana karanAra saMpUrNa ArAdhaka thAya che. pAMce IndriyothI gupta - eTale pAMce IndriyonA viSayo zabda, rUpa, gaMdha, rasa ane sparza meLavavAnI IcchA nahi karavI, tathA prApta thayelAM viSayo pratye sArA hoya-anukuLa hoya temAM rAga nahi karavo, kharAba-pratikuLa hoya temAM dveSa nahi karavo. mana, vacana ane kAyAnA yogothI yukta - eTale mana, vacana ane kAyAne azubha karmabaMdha thAya evA vyApArathI rokavA ane zubha karmabaMdha thAya temAM pravRtta karavA. manathI sArA vicAro karavA, vacanathI sArAM niravadya vacana bolavA ane kAyAne saMyamanA yogomAM rokI rAkhavI. kharAba vicAro vagere Ave to tene rokIne sArA vicAromAM mana vagerene laI javuM. ta5 - cha bAhya ane che atyaMtara, ema bAra prakArano tapa rAkhavo. niyama - eTale Indriyo ane manane kAbumAM rAkhavA. tathA krodha mAna mAyA ane lobha na karavo. saMyama- sattara prakAre che. pRthvIkAya, apakAya, teukAya, vAyukAya, vanaspatikAya, beIndriya, Indriya, caurindriya paMcendriya saMyama A jIvonI virAdhanA na thAya tema vartavuM. ajIvasaMyama - lAkaDuM vastra, pustaka Adi upara lIlaphula-nigoda vagere lAgelI hoya to te grahaNa na karavuM. prekSAsaMyama vastu joI pUMjI pramArjIne levI mUkavI, tathA cAlavuM, besavuM, zarIra pheravavuM vagere kArya karatAM jovuM, pramArja, pratyeka kArya karatAM cakSu, AdithI paDilehaNA karavI. upekSAsaMyama - be prakAre sAdhu saMbaMdhI, gRhasthI saMbaMdhI. sAdhu saMyamamAM barAbara vartato na hoya to tene saMyamamAM pravartAvavA preraNA karavI, gRhasthane pApakArI vyApAramAM preraNA na karavI. A ' rIte ArAdhanA karanAra saMpUrNa ArAdhaka thaI zake che. [477-497savAre paDilehaNa karI pachI svAdhyAya karavo, pAdana porisI thAya tyAre pAtrAnI paDilehaNA karavI joIe. pachI sAMje pAdona porisa-carama porisImAM bIjI vAra paDilehaNAM karavI. porisIkALa nizcayathI ane vyavahArathI be prakAre chemahino porisI caramaporisI pagalAMgaLa pagalAM AgaLa ASADa suda 15 2-0 2-6 zrAvaNa suda 15 2-4 2-10 bhAdaravA suda 15 3-4 Aso suda 15 3-0 3-8 kArataka suda 15 3-4 4-0 mAgasara suda 15 3-8 poSa suda 1pa 4-10 mahA suda 15 3-8 4phAgaNa suda 15 3-4 4-0. 2-8 4-6 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - gAthA-497 caitra - suda 15 3-0 3-8 vaizAkha suda 15 2-8 jeTha suda 15 2-4 2-10 pAtronI paDilehaNa vakhate pAMce Indriyono upayoga barAbara rAkhavo. pAtro jamInathI cAra AMgaLa uMcA rAkhavAM, pAtrAdi upara bhramara Adi hoya, to yatanA pUrvaka dUra mUkavA, prathama pAtro pachI gucchA ane tyAra pachI paDalAnI paDilehaNA karavI. paDilehaNano samaya pasAra thaI jAya, to eka kalyANakanuM prAyazcita Ave che. jo pAtrAne gRhakokilA AdinuM ghara lAgyuM hoya to te pAtrAne prahara sudhI eka bAju mUkI rAkhavuM eTalAmAM ghara kharI paDe to ThIka nahitara jo bIjuM hoya, to AkhuM pADyuM mUkI de, bIjuM pADyuM na hoya, to pAtrAno teTalo bhAga kApI nAkhI eka bAju mUkI de. jo sUkI mATInuM ghara karyuM hoya ane temAM jo kIDA na hoya to te mATI dUra karI nAkhe. tubaddhakALamAM-ziyALA ane unALAmAM pAtrAdi paDilehaNa karIne bAMdhIne rAkhavAM. kemake agni, cora AdinA bhaya vakhate, ekadama badhI upAdhI Adi laIne sukhethI nIkaLI zakAya. ne bAMdhI rAkhyA na hoya to agnimAM baLI jAya. utAvaLathI levA jatAM pAtrAdi tUTI jAya,comAsAmAM A bhaya hoto nathI. [498-papa3]UDila - anApAta ane asaMloka zuddha che. anApAta - eTale svapakSa (sAdhu) parapakSa(bIjA)mAMthI koInuM tyAM AvAgamana na hoya. asaloka eTale Dila beThA hoya, tyAM koI joI na zake. sthaDilabhUmi nIce prakAre hoya. anApAta ane asaMloka-koInI avarajavara na hoya, tema koI jUe nahi. anAhata ane saMloka - koInI avara javara na hoya, paNa joI zakAtuM hoya. ApAta ane asaMlokakoInI avara javara hoya, paNa koI joI na zake. eTale vacamAM vADa AdinuM AMtarUM hoya. ApAta ane saMloka - koInI avara javara hoya, tema joI zakAtuM hoya. ApAta be prakAre svapakSa saMyata varga parapakSa gRhastha Adi. svapakSa ApAta be prakAre. sAdhu ane sAdhvI. sAdhumAM saMvijJa ane asaMvijJa. saMvijJamAM dharmi ane adharmi. parapaNa ApAtamAM be prakAra -manuSya ApAta ane tiryaMca ApAta. manuSya ApAta traNa prakAre - puruSa, strI ane napuMsaka, tiryaMca ApAta traNa prakAre - puruSa strI ane napuMsaka temAM puruSa ApAta. traNa prakAre - rAjA zreSThi ane ane sAmAnya. pAchA zaucavAdI ane azaucavAdI A pramANe strI ane napuMsakamAM paNa traNa traNa bheda jANavA. uparyukta tiryaMca ApAta pAchA be prakAre-mArakaNAM ane nahi mArakaNAM te pAchAM jaghanya, madhyama ane utkRSTa, darekamAM puruSa, strI ane napuMsaka jAtinA temAM niMdanIya ane aniMdanIya mukhya rIte anApAta ane asaMlokamAM aMDila javuM manojJanA ApAtamAM sthaDila jaI zakAya. sAdhvIno ApAta ekAMte varjavo. parapakSanA ApAtamAM doSo. lokone thAya ke "ame je dizAmAM aMDila jaIe chIe, tyAM A sAdhuo Ave che tethI amAruM apamAna karanAro che athavA amArI strIono abhilASa haze mATe A dizAmAM jAya che. athavA koI strIe saMketa karI rAkhyo haze. tethI A dizAmAM jAya che. AthI zAsanano uddAha thAya. kadAca pANI ochuM hoya, to tethI uDDAha thAya. koI moTo mANasa sAdhune te dizAmAM svaDila jatAM joi bhikSA Adino niSedha kare. zrAvaka Adine cAritra saMbaMdhI zaMkA Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para ohanijajutti-(pa32). thAya. kadAca koI strI napuMsaka Adi balAtkAre grahaNa kare. tiyacanA ApAtamAM doSo mArakaNAM hoya to zIMgaDuM Adi mAre karaDI, jAya. hiMsaka hoya to bhakSaNa karI jAya. gadheDI Adi hoya to maithunanI zaMkA thaI Ave. saMlokamAM doSo. tIyacanA saMlokamAM koI doSa thatAM nathI. manuSyanA saMlokamAM uDAha Adi doSo thAya. strI AdinAM saMlokamAM mUcA ke anurAga thAya. mATe strI Adino saMloka hoya tyAM sthaDila na javuM. ApAta. ane saMlokanA doSo thAya ema na hoya tyAM sthaDila javuM sAdhvIjIono ApAta hoya. paNa saMloka na hoya, tyAM sthaDala javuM joIe. sthagila javA mATe saMjJA - kAlasaMjJA -trIjI porisImAM IMDila javuM te. akAlasaMzAtrIjI porisI sivAyanA vakhate caMDila javuM te. athavA gocarI karyA pachI caMDila javuM te kAlasaMjJA athavA artha porisI pachI svaDila javuM te kAlasaMzA. comAsA sivAya nA kALamAM Dagala (ITa Adino TukaDo) laI tenAthI sApha karI traNa vAra pANI thI Acamana-sApha karavuM. sApa, viMchI Adino dara na hoya, kIDA, jIvajaMtu ke vanaspati na hoya, tathA prAsuka sama-sarakhI bhUmimAM chAMyo hoya tyAM sthaDile javuM. prAsuka bhUmi utkRSTathI bAra yojananI, jaghanyathI eka hAtha lAMbI pahoLI, AgADha kAraNe jaghanyathI cAra AMgaLa lAMbI pahoLI ane daza doSothI rahita jagyAmAM upayoga karavo. Atma upaghAta - bagIcA AdimAM jatAM. pravacana upaghAta - kharAba sthAna viNa Adi hoya tyAM jatAM. saMyama upaghAta - agni, vanaspati Adi hoya jyAM javAthaI SajIvanikAyanI virAdhanA thAya. viSamajagyAe jatAM paDI javAyatethI Atma virAdhanA, mAtrA Adino relo utare temAM trasa Adi jIvonI virAdhanA thAya tethI saMyama virAdhanA. polANavALI jagyAe jatAM, temAM vIMchI Adi hoya te karaDI jAya tethI Atma virAdhanA polANamAM pANI Adi jatAM trasa Adi jIvonI virAdhanA thAya, tethI saMyama virAdhanA. makAnonI najIkamAM jAya, to saMyama virAdhanA ane AtmavirAdhanA. bIlavALI jagyAmAM jAya to saMyamavirAdhanA ane AtmavirAdhanA. bIja, trasAdi jevo hoya tyAM jAya to saMyama virAdhanA ane AtmavirAdhanA. sacittabhUmimAM jaya to saMyamavirAdhanA ane AtmavirAdhanA. eka hAthathI ochI acitta bhUmimAM jAya to saMyama virAdhanA, AtmavirAdhanA. A dazanA ekAdi sAMyogika bhAMgA 1024 thAyache. [pa33-59avakhaMbha - lIghelI bhIMta thAMbhalAdine Teko na devo. tyAM niraMtara traNa jIvo rahelA hoya che. paMjIne paNa Teko na devo. Teko devAnI jarUra paDe to lAdiAdi lagAvelI bhIMta vagere hoya tyAM puMjIne Teko devo, sAmAnya jIvono madana Adi thAya to saMyama virAdhanA thAya ane vichI vagere hoya to Atma virAdhanA thAya. [538-547mArga - rastAmAM cAlatAM cAra hAtha pramANa bhUmi joIne cAlavuM. kemake cAra hAthanI aMdara dRSTi rAkhI hoya to jIvAdi jatAM ekadama paga mUkAto rokI zakAya nahi, cAra hAthathI dUra najara rAkhI hoya, to najIka rahelA jIvonI rakSA thaI zake nahi joyA vagara cAle to rastAmAM khADo Adi Ave, to paDI javAya, tethI pagamAM kAMTA Adi vAge ke paga utarI jAya, tathA jIvonI virAdhanA Adi thAya, pAtra bhAMge lokopavAda thAya Adi saMyama tathA Atma virAdhanA thAya. mATe cAra hAtha pramANa bhUmi Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 gAthA -548 upara najara rAkhIne upayoga pUrvaka cAlavuM. A pramANe paDilehaNanI vidhi zrI gaNadhara bhagavaMtoe kahelI che. A paDilehaNa vidhine AcaratAM caraNakaraNAnuM yogavALA sAdhuo aneka bhavamAM bAMdhelAM anaMtA karmone khapAve che. [548-papa3]have piMDa ane eSaNAnuM svarUpa guruupadeza anusAra kahe che. piMDanI eSaNA traNa prakAre -1.gaveSaNA. 2. grahaNa eSaNA, 3.grAsa eSaNA. piMDa cAra prakAre-nAma,sthApanA, dravya, bhAva jeno artha sugama che. dravyapiMDa traNa prakAre-sacitta, acitta, ane mizra temAM. acittapiMDa daza prakAre - 1.pRthvIkAya piMDa, 2.apakAya piMDa 3.tejaskAya piMDa, 4.vAyukAyapiMDa, 5.vanaspatikAyapiMDa, beIndriya piMDa, 7.teIndriyapiMDa, 8.caurindriya piMDa, 9, pacendriya piMDa, ane 10, pAtra mATe lepa piMDa. sacitta piMDa ane mizrapiMDa - lepa piMDa sivAya nava nava prakAre. pRthvIkAyathI paMcendriya sudhInA piMDa traNa prakAre. sacitta jIvavALo, mizra jIvasahita ane jIvarahita, acitta jIvarahita. [papa4-papa9pRthvIkAya piMDa - sacitta, mizra, acitta. sacina be prakAre nizcayathI sacitta ane vyavahArathI sacitta nizcayathI sacitta -ratnaprabhA, zarkaraprabhA Adi. vyavahArathI sacitta - jyAM gomaya - chANa vagere paDyAM na hoya sUryano tApa ke manuSya vagerenI avara-javara na hoya tevAM jaMgala Adi. mizrapRthvIkAya - kSIravRkSa, vaDa, udumbara Adi vRkSonI nIceno bhAga, eTale jhADa nIceno chAyAvALo besavAno bhAga mizra pRthvIkAya hoya che. haLathI kheDelI jamIna Adra hoya tyAM sudhI, bhInI mATI eka be traNa prahara sudhI mizra hoya che. dhana ghaNuM hoya pRthvI thoDI hoya to eka prahara sudhI mizra. Idhana thoDuM hoya pRthvI ghaNI hoya to traNa prahara sudhI mizra banne sarakhA hoya to be prahara sudhI mizra. acit pRthvIkAya * zItazastra, uSNuzastra, tela, kSAra, bakarInI lIMDI, agni, lavaNa, kAMjI, ghI AdithI haNAyela pRthvI acitta thAya che. Acita pRthvIkAyano upayoga - vUtA sphoTathI thayelAM dAhane zamAvavA mATe zeka karavA, sarpadaMza upara zeka vagere karavA mATe acitta mIThAno temaja bImArI AdimAM ane kAussagna karavA mATe, besavA uThavA, cAlavAdi kAryomAM teno upayoga thAya che. pi0-pa34]apUkAyapiMDa - sacitta, mizra, acitta, sacita be prakAre - nizcayathI ane vyavahArathI. nizcayathI sacitta - ghanodadhi Adi, karA, draha- samudranA madhya bhAga AdinuM pANI, vyavahArathI sacitta - kuvA, taLAva, varasAda AdinuM pANI. mizra apUkAya - barAbara nahi ukaLeluM pANI, jyAM sudhI traNa ukALA Ave nahi tyAM sudhI mizra, varasAdanuM pANI prathamavAra bhUmi upara paDatAM mizra hoya che. acitta apAya - traNa ukALA AveluM pANI tathA bIjAM zastra AdithI haNAyeluM pANI cokhAnuM dhovANa Adi acitta thaI jAya che. acitta apakAyano upayoga - zeka karavo. tRSA chIpAvavI, hAtha, paga, vastra, pAtra Adi dhovAM vageremAM upayoga thAya che. varSARtunI zarUAtamAM vastrano kApa kADhavo joIe. te sivAya ziyALA ane unALAmAM vastrano kApa kADhe to bakuza cAritravALo, vibhUSaNazIla thAya ane tethI brahmacaryano vinAza thAya. lokone zaMkA thAya ke 'ujaLAM vastra oDhe che, mATe nakkI kAmI haze." kapaDAM dhovAmAM saMpAtita jIvo tathA vAyukAya jIvonI virAdhanA thAya. (zaMkA) jo vastrano kApa kADhavAmAM doSa Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hanijatti-(74) rahelA che to pachI vastrano kApa ja na kADhavo? vaSakAla pahelAM kApa kADhavo joIe, na kADhe to doSo thAya. kapaDAM melAM thavAthI bhAre thAya, lIla phuga thAya, jU Adi paDe, melA kapaDAM oDhavAthI ajIrNa Adi thAya, tethI mAMdagI Ave. mATe varSARtunI zarUAta. thAya te pahelAM paMdara divasa agAu kapaDAno kApa kADhavo joIe. pANI vadhAre na hoya to chevaTe jholI paDalAMno to avazya kApa kADhavo, jethI gRhasthomAM jugupsA na thAya. (zaMkA) to zuM badhAno bAra mahine kApa kADhavo? nA. AcArya tathA glAna AdinAM melAM thatAM vastra dhoI nAMkhavAM jethI lokamAM nIMdA ke glAna Adine ajIrNa vagere na thAya. kapaDAno kApa kevI rIte kADhavo? kapAmAM jU AdinI parIkSA karyA bAda kApa kADhavo. jU Adi hoya to tene jayaNA pUrvaka dUra karIne pachI kApa kADhavo. sauthI pahelAM gurunI upadhi, pachI anazana karelA sAdhunI upadhi, pachI glAnanI upadhi, pachI nava daikSita sAdhunI upadhi, tyAra pachI potAnI upAdhi no kApa kADhavo. dhobInI mAphaka kapaDAM pachADIne na dhovAM, strInI mAphaka dhokA mArIne kapaDAM. na dhovAM, paNa jayaNA pUrvaka be hAthathI masaLIne kApa kADhavo. kApa kADhyA kApa kADhyA pachI kapaDAM chAMyaDe sukavavAM paNa taDake sukavavAM nahi. eka vAra kApa kADhyAnuM eka kalyANaka prAyazcita Ave che. pi7pa-pa78]anikAya piMDa- sacitta, mizra, acitta. sacina be prakAre nizcayathI. ane vyavahArathI. nizcayathI sacitta - ITanA nIbhADAnA madhya bhAgano tathA vijaLI vagereno agni. vyavahArathI sacitta - aMgArA Adino agni. mizna - taNakhAM. mumurAdino agni. acitta agni- bhAta, kUra, zAka, osAmaNa, ukALeluM pANI Adi agnithI paripakva thayela. acitta agnikAyano upayoga - ITanA TukaDA, rAkha, Adino upayoga karAya che, tathA AhAra pANI Adi vAparavAmAM upayoga karAya che. agnikAyanAM zarIra be prakAranAM hoya che. baDhelaka ane muzkelaka, bahelaka - eTale agni sAthe saMbaMdhita. muzkelaka - anirUpa banIne chUTAM paDI gayAM hoya tevAM AhAra Adi mukelaka agnikAya che. teno upayoga vAparavAmAM thAya che. [pa79)vAyuAyapiMDa - sacitta, mizra, acitta. sacitta be prakAre nizcayathI ane vyavahArathI nizcayathI sacitta ratnaprabhAdi pRthvIonI nIce valayAkAre rahelo ghanavAta, tanavAta, ati ThaMDImAM je vAyu vAya te ati durdinamAM vAto vAyu Adi. vyavahArathI sacitta - pUrva Adi dizAno pavana ati ThaMDI ane ati durdina sivAyano vAto vAyuM. mizra - dati AdimAM bharelo vAyu amuka samaya pachI mizra. acitta - pAMca prakAre - AkAMta - kAdava Adi dabAvavAthI nIkaLato vAyu. dhaMta-masaka Adino vAyu. pIlAta - dhamaNa Adino vAyu. zarIra anugata - zvAsozvAsa - zarIramAM rahelo vAyuM. samurchAimapaMkhA Adino vAyu. mizavAyu - amuka samaya sudhI mizra pachI sacitta acitta vAyukAyano upayoga bharelI mazaka taravAnA kAmamAM levAya che tathA glAna Adino upayogamAM levAya che. acitta vAyu bharelI masaka- kSetrathI so hAtha sudhI tare tyAM sudhI acitta. bIjA so hAtha sudhI eTale ekaso ekamAM hAthathI baso hAtha sudhI mizra, baso hAtha pacha, vAyu sacitta thaI jAya che. pi80-581]vanaspatikAyapiMDa - sacitta, mizra, acitta. sacitta be prakAre - nizcayathI ane vyavahArathI. nizcayathI sacitta - anaMtakAya vanaspati. vyavahArathI sacitta - Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-582 papa pratyeka vanaspati. mizra - cImaLAelAM phaLa, patra, puSpa Adi, cALyA vinAno loTa, khAMDelI DAMgara Adi, acitta - zastra Adi thI pariNata thayela vanaspati, acitta vanaspatino upayoga - saMthAro, kapaDAM, auSadha AdimAM upayoga thAya che. [582-587]beIndriyapiMDa, teIndriyapiMDa, cauridriyapiMDa. A badhA eka sAthe pota potAnA samUharUpa hoya tyAre piMDa kahevAya che. te paNa sacitta, mizra ane acitta traNa prakAre hoya che. beIndriya caMdanaka, zaMkha chIpa Adi auSada vagere kAryomAM. teIkriya - ughehInI mATI Adi. caurijiya- zarIra Arogya mATe UlTI vagere kAryamAM mAkhInI adhAra vagere. paMcendriyapiMDa - cAra prakAre nArakI, tIrthaMca, manuSya, devatAM. nArakIno - vyavahAra koI rIte thaI zakato nathI. tIya paMcendriyano upayoga - cAmaDuM, hADakAM, vALa, dAMta, nakha, roma, zIMgaDA, viSTA mutra Adino kAraNa prasaMge upayoga, karAya che. tathA vastra, dUdha, dahIM, dhI Adino upayoga karAya che. manuSyano upayoga - sacitta manuSyano upayoga dIkSA ApavAmAM tathA mArga pUchavA mATe thAya che. acitta manuSyanI khoparI veza parivartana Adi karavA mATe kAma paDe, tathA ghasIne upadrava zAMta karavA mATe mizra manuSyano upayoga. rasto Adi pUchavA mATe devano upayoga * tapasvI ke AcArya potAnuM mRtyuM Adi pUchavA mATe tathA zubhAzubha pUchavA mATe ke saMgha saMbaMdhI koI kArya mATe devano upayoga kare. A pramANe citta-acitta-mizra. nava prakAranA piMDonI hakIkata thaI. [588-644] lepapiMDa - pRthvIkAyathI manuSya sudhI A navenA saMyogathI utpanna thayelo lepa piMDa hoya che kevI rIte ? gADAnA akSamAM pRthvInI raja lAgela hoya tethI pRthvIkAya. gADuM nadI utaratAM pANI lAgeluM hoya tethI apUkAya. gADAnuM loDhuM ghasAtA agni utpanna thAya tethI teukAya. jyAM agni hoya tyAM vAyukAya che tethI vAyukAya akSa lAkaDAno hoya tethI vanaspatikAya. maLI mAM saMpAtimAM jIva paDyA hoya tethI beIndriya. teIndriya, cauridriya, ane doraDuM ghasAya che tethI paMcendriya. A lepanuM grahaNa pAtrAdi raMgavA mATe karAya che. lepa yatanA pUrvaka prahaNa karavo. gADA pAse jaI tenA mAlikane pUchIne lepa grahaNa karavo. zayyAtaranA gADAno lepa grahaNa karavAmAM zayyAtara piMDano doSa lAgato nathI. lepanI cheTethI suMdhIne parIkSA karavI. mITho hoya to prahaNa karavo. lepa levA jatAM guru mahArAjane vaMdana karI pUchIne javuM prathama navA pAtrAne lepa karavo pachI junAM pAtrAne lepa karavo junA pAtro ukhaDI gayAM hoya to te guru mahArAjane batAvIne pachI lepa karavo, pUchavAnuM kAraNa e che ke koI navA sAdhu sUtra artha grahaNa karavA mATe AvavAnA hoya to pAtrAne lepa karavAno niSedha karI zake athavA to koI mAyAvI hoya to tenI vAraNA karI zakAya. savAramAM lepa lagAvI pAtrane sUkAvA devuM zakti hoya to upavAsa karIne lepa karavo. upavAsanI zakti na hoya to lepa kareluM pAtra bIjAne sAcavavA soMpIne vAparavA jAya. bIjAne na soMpe ane emane ema mUkIne jAya to saMpatima jIvonI virAdhanA thAya. lepanI poTalI banAvI pAtarAne raMge. pachI AMgaLI vaDe suMvALA banAve. lepa be traNa ke pAMca vAra lagAvavo. pAtrAno lepa vibhUSA mATe na kare paNa saMyamane mATe kare. vadhelo lepa rU vagere sAthe rAkhavAmAM masaLIne pAThavI devo. lepa be prakAranA che eka yukti lepa, bIjo khaMjana lepa. aneka vastu meLavIne thato Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ohanijajutti-(45) yukti lepa niSiddha che, kAraNake temAM saMnidhi karavI paDe che. ziyALAmAM pahelAM ane cothA praharamAM lepa lagAvelAM pAtrA taDakAmAM na sukavavA. unALAmAM pahelAM ardha prahara ane chello ardha praharamAM lepa lagAvelAM pAtrA taDakAmAM na sUkavavA. A kALa niSpa hovA thI lepano vinAza thAya mATe na sUkavavA. pAtro ghaNA tApamAM sukavavAthI lepa jaldI sukAI jAya. pAtra tUTeluM hoya to mudrikAbaMdhathI tathA nAnAbaMdhathI sAMdhavuM, paNa tenabaMdhathI na sAMdhavuM. tene baMdhamAM beya bAju sAMdhA na dekhAya te rIte pAtrane aMdarathI sAMdhatA, pAtra nibaLa bane che. [645-648]piMDa, nikAya, samUha saMpiMDana, piMDanA, samavAya, samavasaraNa, nicaya, upacaya, cama, julma ane rAzI e ekAIka nAmo che A rIte dravyapiMDa ko have bhAvapiMDa kahe che. bhAvapiMDa - be prakAre prazasta ane aprazasta. aprazasta bhAvapiMDa - be prakAra, sAta prakAra, ATha prakAre, ane cAra prakAre. be prakAre - rAgathI ane dveSathI. sAta prakAre Ihalokabhaya, paralokabhaya, AdAnabhaya, akasmAtabhaya, AjIvikAbhaya, maraNabhaya apayazAbhaya. AThaprakAre-ATha madanA sthAnathI jAti, kula, baLa, rUpa, tapa, sattA, zruta lAbhathI tathA ATha karmanA udayathI. cAra prakAre - krodha, mAna, mAyA, ane lobhathI piMDa grahaNa karavo te aprazasta piMDa. aprazasta piMDathI AtmA karmo karIne baMdhAya che. prazasta bhAva piMDa - traNa prakAre. jJAna viSaya, darzana viSaya, cAritra viSaya, eTale je piMDathI jJAnanI vRddhi thAya, te jJAnapiMDa. je piMDathI darzananI vRddhi thAya te darzanapiMDa. cAritranI vRddhi kare te cAritra piMDa jJAna-darzana ane cAritranI vRddhi thAya, te mATe zuddha AhAra Adi grahaNa karavAM, lepa karelA pAtramAM AhArAdi grahaNa karAya che te eSaNA yukta hovA joIe. [649-67] eSaNA cAra prakAre che. nAma, sthApanA, dravya, bhAva temAM dravya eSaNA traNa prakAre gaveSaNA, prahaNaeSaNA, prAsaeSaNA. anveSaNanA ATha bhAga pramANa, kAla, Avazyaka, saMghATTaka, upakaraNa, mAtRka kAussagga, yoga pramANa- bhikSA mATe gRhasthono ghera be vAra javuM, akAle ThallAnI zaMkA thaI hoya to te vakhate pANI levA, bhikSA vakhate gocarI ane pANI levA. kALa - je gAmamAM bhikSAno je vakhata hoya te samaye javuM. samaya pahelAM jAya to jo prAnta dveSavALA gRhastha hoya to nIce pramANe doSo thAya. te sAdhunuM darzana amaMgala mAnato hoya to sAdhu jovAmAM AvatAM parAbhava-apamAna kare niMdA kare, mAre., A sAdhuDA peTa bharavAmAM samajyA che, atyAramAM nIkaLI paDyA. vagere. bhikSA samaya thayA pachI gocarI jAya to jo gRhastha saraLa hoya to gharamAM kahe ke havethI A samaye rasoI taiyAra thAya tema karaje, AthI udgama AdhAkarma Adi doSo thAya. athavA sAdhuM mATe AhArAdi rAkhI mUke, gRhastha prAnta hoya to niMdA kare ke, zuM A bhikSAno samaya che.? nahi savArano nahIM baporano ? samaya sivAya bhikSAe javA thI ghaNuM pharavuM paDe tethI zarIrane kleza thAya. bhikSAnA samaya pahelAM jAya to. jo. bhadraka hoya to rasoI vahelI kare, prAnta hoya to hIlanA Adi kare. Avazyaka - ThallA mAtrAdinI zaMkA dUra karIne bhikSAe javuM. upAzrayanI bAhara nIkaLatAM Avatsahi' kaheva. saMghAdaka - be sAdhuo sAthe bhikSAe javuM ekalA javAmAM aneka doSono saMbhava che. strIno upadrava thAya athavA kUtarAM, Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-da9 paNa pratyenIka AdithI upaghAta thAya. sAdhu ekalo bhikSAe jAya tenA kAraNo. huM labdhimAna chuM eTale ekalo jAya. bhikSA mATe jAya tyAM dharma kathA karavA mAMDe tethI tenI sAthe bIjA sAdhu jAya nahi. mAyAvI hovAthI ekalo jAya. sAruM sAruM bahAra vAparI le ane sAmAnya gocarI vasatimAM lAve tethI sAthe bIjA sAdhune laI na jAya. ALasuM hovAthI ekalo gocarI lAvIne vApare. lubdha hovAthI bIjo sAdhu sAthe hoya to vigaI Adi mAgI na zake mATe, nidharmi hovAthI aneSaNIya grahaNa kare, tethI ekalo jAya. dukALa Adi kAraNe judA judA jAya to bhikSA maLI zake mATe ekalA jAya. AtmAviSThita eTale potAne je maLe te ja vAparavuM tethI ekalo jAya. vaDhakaNo hoya tethI tenI sAthe koI na jAya. uparakaNautsarga thI saghaLAM uparakaraNo sAthe laIne bhikSAe jAya. badhA. upakaraNa sAthe laIne bhikSA pharavA samartha na hoya to pAtrA, paDalAM rajoharaNa, be vastra (eka sutarAu bIjuM UnanuM ane dAMDo laIne gocarI jAya. mAtraka - pAtrAnI sAthe bIjuM mAtraka laIne bhikSAe jAya. jemAM sahasAbhikSAlAbha AcAyadiInI sevA Adi lAbho bhASyakAre kahyA che. kAussagna - upayoga karAvaNiye no ATha zvAsozvAsano kAussagna karIne Adeza mAMge. 'saMdisaha AcArya kahe 'lAbha' sAdhu kahe 'kaMhati (kalesa),AcArya kahe 'tahati (jahA gahiMsaMpurva sAhi. yoga pachI kahe ke AvasiyAe jalsajogo jeje saMyamane upayogI haze te te grahaNa karIza. apavAdo - AcArya, glAna, bAla, tapasvI Adi mATe bethI vadhu vAra gocarI jAya. gayA pachI ThallA mAtrAnI zaMkA thaI Ave to yatanA pUrvaka gRhasthanI rajA laIne zaMkA dUra kare. sAthe gocarI pharatAM samaya pahoMce ema na hoya to bane judA judA jAya. ekAkI gocarI gayA hoya ane kadAca strI, bhoga mATe prArthanA kare, to tene samajAve ke "maithuna sevavA thI AtmA narakamAM jAya che. ItyAdi samajAvavA chatAM na choDe to kahe ke mArA mahAvrato guru pAse mUkIne AvuM. Ama kahIne gharanI bahAra nIkaLI jAya. te javA na de to kahe ke "oraDAmAM mArAM vrato mUkI dau' pachI oraDAmAM jaI gaLe phAMso nAkhe. A joIne bhayathI te strIno mohodaya zamI jAya ane choDI mUke. Ama karavA chatAM kadAca te strIno mahodaya na zame to gaLe phAMso khAIne marI jAya. paNa vratonuM khaMDana na kare. A rIte strInI yatanA kare. kUtarAM, gAya AdinI dAMDA vatI yatanA kare. pratyenIka virodhInA gharamAM javuM nahi. kadAca tenA gharamAM praveza thaI jAya ane pratyenIka pakaDe to bUmAbUma karavI jethI loko bhegA, thaI jAya eTale tyAMthI nIkaLI jAya. [680-688]bhikSA grahaNa karatA yatanAbhikSA grahaNa karatAM koI jIvanI virAdhanA na thAya teno upayoga rAkhavo. koI nimittAdi pUche to kahe ke huM jANato nathI. hiraNya, dhana, Adi raheluM hoya tyAM javuM nahi. pUrve kahyA mujaba brahmacaryavratanuM rakSaNa karavuM. udgamAdi doSothI rahita AhAra AdinI gaveSaNA karavI. azuddha saMsakta AhAra pANI AvI jAya to khabara paDatAM turata paraThavI devAM. [689-703]bIjA gAmamAM gocarI jAya tyAM bhikSAveLA thaI che ke nahi? te kone kevI rIte pUchavuM? tarUNa madhyama ane sthavira. darekamAM strI, puruSa ane napuMsaka A badhAmAM pahelAM kahevAyuM che. te pramANe yatanA pUrvaka pUchavuM. bhikSA vakhata thaI gayo hoya Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 ohanijajutti-(703) to paga pUjIne gAmamAM praveza kare. gAmamAM eka sAmAcArIvALA sAdhu hoya to upakaraNa bahAra mUkI aMdara jaI dvAdazAvate vaMdana kare. pachI sthApanAdi kuLo pUchIne gocarI jAya. bhinna sAmAcArIvALA sAdhu sAmAM maLeto. thobhanaMdana (be hAtha joDI) kare cha javanikAyanI rakSA karavAvALo sAdhu paNa jo ayatanAthI AhAra, vihAra kare ke jugupsita evI pleccha, caMDALAdi kuLamAMthI bhikSA grahaNa kare to te bodhi durlabha kare che. zrI jinazAsanamAM dIkSA ApavAmAM, vasati karavAmAM ke AhAra pANI grahaNa karavAmAM jeno niSedha karyo che.tenuM prayatnapUrvaka pAlana karavuM. athatu tevA niSiddha manuSyone dIkSA na ApavI niSiddha sthAno vasati na karavI tevAM niSiddha gharomAMthI bhikSA grahaNa na karavI. 704-708je sAdhu jema tema je maLe te doSita AhAra upadhi Adi grahaNa kare che te zramaNaguNathI rahita thaI saMsArane vadhAre che. je pravacanathI nirapekSa, AhAra AdimAM ni:zuka lubdha ane mohavALo thAya che. teno anaMta saMsAra zrI jinezvara bhagavaMtoe kahyo che mATe vidhi pUrvaka nirdoSa AhAra AdinI gaveSaNA karavI. gaveSaNA be prakAranI che. eka dravya gaveSaNA, bIjI bhAva gaveSaNA. [709-725] dravyagaveSaNAnuM draSTAMta. vasaMtapura nAmanA nagaramAM jitazatru rAjAne dhAriNI nAmanI rANI hatI. te eka vAra citrasabhAmAM gaI, temAM suvarNapIThavALuM haraNa joyuM. te rANI garbhavALI hatI AthI tene suvarNapIThavALA mRganuM mAMsa khAvAno dohalo thayo. te IcchA pUrNa nahi thavAthI rANI sukAvA lAgI. rANIne durbaLa thatI joI rAjAe pUchyuM ke "tuM kema sukAya che, tAre zuM duHkha che." rANIe suvarNamRganuM mAMsa khAvAnI IcchA thayAnI vAta karI. rAjAe potAnA mANasone suvarNamRgane pakaDI lAvavA hukama karyo. mANasoe vicAra karyo ke suvarNamRgane zrIparNI phaLa ghaNAM priya hoya che. paNa atyAre te phaLonI Rtu nathI, mATe banAvaTI tevAM phaLo banAvIne jaMgalamAM gayA, ane tyAM te banAvaTI phaLonA chUTAM chUTAM DhagalA karIne jhADanI. nIce rAkhyAM. haraNIoe te phaLo joyAM, nAyakane vAta karI, badhAM tyAM AvyAM, nAyake te phaLo joyAM ane badhAM haraNIone kahyuM ke koI dhUrte ApaNane pakaDavA mATe A pramANe kareluM che, kemake atyAre A phaLonI Rtu nathI.' kadAca tame ema kaho ke akAle paNa phaLo Ave. to paNa pahelAM koI vakhata A rIte DhagalA thayA na hatA. jo pavanathI A rIte DhagalA thaI gayA haze ema lAgatuM hoya to pUrve paNa pavana vAto hato paNa A rIte DhagalA thayA nathI. mATe te phaLo khAvA mATe koie javuM nahi." A pramANe nAyakanI vAta sAMbhaLI keTalAMka haraNIyAM te phaLo khAvA mATe gayAM nahi. jyAre keTalAMka haraNIyAM nAyakanI vAta gaNakAryA sivAya te phaLo khAvAM gayAM, kyAM phaLo khAvA lAgyAM tyAM to rAjAnA mANasoe te haraNIyAMone pakaDI lIdhAM. AthI te haraNIyAmAMthI keTalAMka baMdhAyAM ane keTalAMka haraNIyAM maraNa pAmyAM. je haraNIyAe te phaLo khAdhAM nahi te sukhI thayAM, IcchA pramANe vanamAM vicAravA lAgyo. bhAvagaveSaNAnuM draSTAMta. (niryuktimAM ahIM dharmaruci aNagAranuM dAMta che) koi mahotsa prasaMge ghaNA sAdhuo AvyA hatA. koI zrAvake athavA to koI bhadrika mANase sAdhuone mATe bhojana taiyAra karAvyuM. ane bIjA anekane bolAvIne bhojana Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA - 723 pa9 ApavA mAMDyuM tenA manamAM e hatuM ke "A joIne sAdhuo AhAra levA Avaze. AcAryane A vAtanI koI rIte khabara paDI gaI, tethI sAdhuone kahyuM ke "tyAM AhAra levA jazo nahi kemake te AhAra AdhArmi che. keTalAka sAdhuo tyAM AhAra levA na gayA, paNa je te kulomAMthI gocarI laI AvyA, jyAre keTalAka sAdhuoe AcAryanuM vacana gaNakAryuM nahi ane te AhAra lAvIne vAparyo. je sAdhuoe AcArya bhagavaMtanuM vacana sAMbhaLI, te AdhArSi AhAra lIdho nahi, te sAdhuo zrItIrthaMkara bhagavaMtanI AjJAnA ArAdhaka thayA ane paralokamAM mahA sukhane meLavanArA thayA. jyAre je sAdhuoe AdhArmi AhAra vAparyo te sAdhuo zrI jinezvara bhagavaMtanI AzAnA virAdhaka thayA ane saMsAra vadhAranArA thayA. mATe sAdhuoe nirdoSa AhAra pANI. AdinI gaveSaNA karavI joIe. doSita AhAra pANI Adino tyAga karavo joIe. kemake nirdoSa AhAra AdinA grahaNathI saMsArano aMta zIdhra thAya che. 7ra4-728] grahaNa eSaNA cAra prakAre - nAma-sthApanA-dUdhya ane bhAva grahaNa eSaNA. dravyagrahaNa eSaNA eka vanamAM keTalAka vAnaro rahetAM hatAM. eka vakhate unALAmAM te vananAM phaLa, pAna vagere sukAI gayelAM joI mukhya vAnare vicAryuM ke bIjA vanamAM jaIe." bIjA sArAM vananI tapAsa karavA judI judI dizAmAM keTalAka vAnarone mokalyAM. te vAnaro tapAsa karIne AvyA pachI eka suMdara vanamAM badhA vAnaro gayA. te vanamAM eka moTo praha hato. A joIne vAnaro khuza khuza thaI gayA. mukhya vAnare te drahanI cAre tarapha pharIne tapAsa karI to te prahamAM javAnAM pagalAM dekhAtAM hatAM, paNa bahAra AvyAMnAM pagalAM dekhAtAM na hatAM. AthI mukhya vAnare badhA vAnarone bhegA karIne kahyuM ke "A drahathI sAvacetI rAkhavI, kInArethI ke temAM jaIne pANI pIvuM nahi, paNa polI naLI vATe pANI pIvuM.' je vAnaro mukhya vAnaranA kahevA pramANe vatsa te sukhI thayA ane jeo drahamAM jaine pANI pIvA gayA te maraNa pAmyA. A pramANe AcArya bhagavaMta mahotsava vageremAM AdhAkami udesika Adi doSavALA AhAra Adino tyAga karAve che tathA zuddha AhAra grahaNa karAve che. je sAdhuo AcArya bhagavaMtanA kahyA pramANe varte che, te thoDA ja kALamAM saghaLAM karmono kSaya kare che. jeo AcArya bhagavaMtanA vacana pramANe vartatA nathI teo aneka bhavamAM janma jarA, maraNanAM duHkho pAme che. [729-782] bhAvagrahaNa eSaNA. nA 11 dvArA kahyA che te A pramANe-sthAna, dAyaka, gamana, grahaNa, Agamana, prApta, parAvRtta, patita, guruka, trividha, bhAva. sthAnatraNa prakAranAM 1, Atma upaghAtika, 2. pravacana upaghAtika, 3. saMyama upAtika, AtmaupaghAnika sthAna- gAya, bheMsa Adi kyAM hoya, tyAM ubhA rahIne bhikSA grahaNa karavAmAM te gAya, bheMsa Adi zIMgaDuM ke lAta mAre, tethI paDI javAya, vAge, athavA pAtra bhAMgI jAya. tethI chakAya jIvanI virAdhanA thAya tethI tevA sthAno tathA jyAM jIrNa bhIMta, kAMTAM, dara Adi hoya tyAM paNa ubhA rahIne bhikSA grahaNa karavI nahi. pravacana upaghAtika sthAna- hallA mAtrAnAM sthAna, gRhasthane snAna karavAnA sthAna, khALa Adi azucivALAM sthAna, AvAM sthAne ubhA rahI bhikSA grahaNa karatAM pravacananI hIlanA thAya. mATe AvA sthAne ubhA rahI bhikSA grahaNa karavI nahI. dAyaka - ATha varSathI ochI uMmaranuM bALaka, nokara, vRddha, napuMsaka matta (dArUM Adi pIdhela) gAMDo, krodhAyamAna, bhUtaAdinA. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ so hanijajutti-(782). vaLagADavALo, hAtha vinAno, paga vinAno, AMdhaLI, beDIvALo, koDharogavALe garbhavALI strI, khAMDatI, daLatI, rU pIMjatI, Adi pAsethI bhikSA grahaNa na karavI. apavAde koI jAtano doSa thAya ema na hoya to upayoga pUrvaka bhikSA grahaNa kare. gamanabhikSA ApanAra bhikSA levA mATe aMdara jAya. to tenI upara nIcenI jamIna tathA AjubAju paNa jovuM. jo te jatAM pRthvI, pANI, agni Adino saMghaTTo karatAM hoya to bhikSA grahaNa karavI nahi. kemake tevI bhikSA grahaNa karatAM saMyama virAdhanA thAya athavA ApanArane aMdaranA bhAgamAM jatA kadAca sarpa Adi karaDe, to gRhastha Adi mithyAtva pAme. grahaNa - nAnuM nIcuM dvAra hoya, jyAM barAbara joI zakAtuM na hoya, kabATa vAseluM hoya, bAraNuM baMdha hoya, ghaNAM mANaso AvAva karatAM hoya, gADAM vagere ADA paDelA hoya, tyAM bhikSA grahaNa karavI nahi. jo barAbara upayoga rahI zake ema hoya, to bhikSA grahaNa karavI. Agamana - bhikSA laIne AvatAM gRhastha pRthvI AdinI virAdhanA karato Avato hoya to bhikSA grahaNa karavI nahi. prApta - ApanArano hAtha kAcA pANIvALI che ke kema? te jovuM. AhAra Adi saMsakta che ke kema? te jevuM, bhAjana bhInuM che ke kema? te jovuM, kAcuM pANI saMsakta ke bhInuM hoya, to bhikSA grahaNa karavI nahi. parAvarta - AhAra pAtramAM grahaNa karyA pachI tapAsavo. yogavALo piMDa che ke svAbhAvika te jovuM jo yogavALo ke kRtrima bheLaseLa vagere lAge to toDIne tapAsavo. na tapAse to kadAca temAM jhera bheLaveluM hoya ke kaMI kAmaNa kareluM hoya, athavA suvarNa Adi nAkheluM hoya, kAMTA Adi hoya to saMyama virAdhanA ane Atma virAdhanA thAya. survaNa Adi hoya to te pAchuM Ape. guruka- moTA patthara vagerathI DhAMkeluM hoya, te khaseDavAM jatAM gRhasthane kadAca IjA thAya. ApavAnuM bhAjana ghaNuM moTuM hoya ke bhAre vajanadAra hoya, te upADIne ApavA jatAM kadAca hAthamAMthI paDI jAya, to gRhastha dAjhI jAya athavA page IjA thAya tathA temAM rahelI vastu nIce DhoLAya to tethI chakAya jIvanI virAdhanA thAya, mATe tevA moTA ke bhAre bhAjana thI bhikSA grahaNa karavI nahi. trividha - temAM kAla traNa prakAre grISma, hemanta ane vaSakAla tathA ApanAra traNa prakAre strI, puruSa ane napuMsaka, te dareka tarUNa, madhyama ane sthavira. napuMsaka zIta hoya che, strI uSmAvALI hoya che puruSa zItoSNa hoya che. teomAM purakarma, udakarTa, sasnigdha traNa hoya che. te dareka sacitta, acitta ane mizra traNa prakAre che. purakrama ane udakAdramAM bhikSA grahaNa na karavI. sanizvamAM eTale mizra ane sacitta pANIvALA hAtha hoya te hAthamAM AMgaLAM, rekhA ane, hathelIne AzrIne sAta bhAga karavA. temAM kALa ane vyaktibhede nIce mujaba bhAga je sukAyelA hoya, to grahaNa karAya, nAma unALAmAM ziyALAmAM comAsAmAM tarUNa strInA. 1 bhAga. 2 bhAga. 3 bhAga. madhyama strInA. 2 bhAga. 3 bhAga. 4 bhAga, vRddha strInA. 3 bhAga. 4 bhAga, 5 bhAga. tarUNa puruSanA. 2 bhAga. 3bhAga. 4 bhAga. madhyama puruSanA. 3 bhAga. 4bhAga. 5 bhAga. | vRddha puruSanA. 4 bhAga. 5 bhAga. bhAga. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagAthA - 783. tarUNa napuMsaka. 3 bhAga. 4 bhAga, 5 bhAga. madhyama napuMsaka. 4 bhAga, pa bhAga, bhAga. vRddha napuMsaka. 5 bhAga. bhAga. 7bhAga. 783-811] bhAva- laukika ane lokottara, bannemAM prazasta ane aprazasta. laukika eTale sAmAnya mANasomAM pracalita. lokottara eTale zrInijezvara bhagavaMtanA zAsanamAM pracalita. prazasta eTale mokSamArgamAM sahAyaka. aprazasta eTale mokSamArgamAM sahAyaka nahi. laukika dRSTAMta - koI gAmamAM be bhAIo judA judA rahetA hatA. ane khetI karIne nivahi karatAM. ekane sArI strI hatI, bIjAne kharAba strI hatI. je kharAba strI hatI, te savAramAM vahelI uThIne hAtha, moM vagere dhoI potAnI kALajI karatI, paNa nokaro vagerenI kaMI khabara Adi pUche nahi, temaja temanI sAthe kalaha karatI hatI. AthI nokaro vagere badhA cAlyA gayA. gharamAM raheluM dravya vagere khalAsa thaI gayuM. A laukika aprazasta bhAga. jyAre bIjAnI strI hatI, te nokaro vagerenI khabara rAkhatI, samaye khAvA vagere ApatI. pachI pote jamatI kAmakAja karavAmAM preraNA karatI. AthI nokarI sArI rIte kAma karatAM anAja ghaNuM pADyuM, ane ghara dhana dhAnyathI. samRddha banyuM. A laukika prazasta bhAva, lokottara-prazasta-aprazasta- je sAdhu saMyamanA pAlana mATe AhAra Adi grahaNa kare che. paNa potAnA rUpa bala, ke zarIranI puSTi mATe AhAra grahaNa karato nathI. tethI je AhAra vagere lAge tenAthI AcArya, bALa, glAna, vRddha Adine ApIne pachI pote vApare che, te jJAna darzana cAritranI ArAdhaka thAya che. A lokottara prazastabhAva. je sAdhu potAnA varNa mATe bala mATe ke zarIranI puSTi mATe AhAra grahaNa kare. AcArya AdinI bhakti na kare. te jJAna darzana cAritrano ArAdhaka thaI zakato nathI. A lokannara aprazastabhAva. beMtAlIsa doSothI rahita zuddha AhAra grahaNa karyA pachI te AhAra joI tapAsI levo. temAM kAMTA, saMsakta Adi hoya, to te kADhI nAkhI-pAThavIne upAzrayamAM Ave. niyukti kamAMka 794-797 mAthAmAM gAmakALa bhAjananuM paryApta paNe Adi kathana paNa karela che.) upAzrayamAM praveza karatAM paga pUjIne traNa vAra nisIhi kahI, namo khamAsamaNANuM kahI mAthuM namAvIne namaskAra karavA. pachI jo ThallA mAtrAnI zaMkA hoya, to pAtrA bIjAne soMpIne zaMkA dUra karI AvIne kAussaga karavo. (ahapatti joharaNa colapahaka Adi kaI rIte rAkhavA vagere vidhAna niryukti gAthADama 803-804805mAM che) kAussagnamAM gocarImAM je koI doSa lAgyA hoya tenuM ciMtavana karavuM. upAzrayamAMthI nIkaLyA tyAMthI mAMDI upAzrayamAM praveza kare tyAM sudhInA doSo manamAM vicArI le. pachI gurune kahI saMbhaLAve. jo guru svAdhyAya karatA hoya, sUtelA hoya, vyAkSiptacittavALA hoya AhAra ke nihAra karatA hoya to AlocanA na kare. paNa guru zAMta hoya vyAkSiptacittavALA na hoya to gocarInA badhA doSonI AlocanA kare. [812822] gocarInI AlocanA karatAM nIcenA cha doSo lagADavA nahi. naTTa - gocarI AlovatAM hAtha, paga, bhRkuTI, mAthuM. AMkha AdinA vikAra karavA te. vala - hAtha ane zarIrane vALavA te, cale - ALasa maraDatAM AlocanA karavI athavA grahaNa karyuM hoya tenAthI viparIta AlocanA karavI te. bhAsaM - gRhasthanI bhASAthI AlocanA karavI te. bhUkaM - muMgA mugA AlocanA karavI DhaThare - moTA avAje AlocanA karavI. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ohani -(022) upara mujaba doSo lAge nahi e rIte AcAryanI pAse athavA temanA saMmata hoya temanI pAse AlocanA karavI. samaya thoDo hoya, to saMkSepathI AlocanA karavI. pachI gocarI batAvatAM pahelA potAnuM mukha, mAthu pramAjavuM ane upara nIce temaja AjubAju najara karIne pachI gocarI batAvavI. kemake udyAna-bAga AdimAM utaryA hoya tyAM uparathI phaLa, puSpa, Adi na paDe, nIce phaLa Adi hoya, tenI jayaNA karI zakAya. AjubAjumAM bilADI kUtaro hoya to trApa mArI na jAya. gocarI batAvIne ajANatAM lAgelA doSanI zudhdhi mATe ATha zvAsocchavAsa (eka navakArano) kAussagna kare athavA anugraha AdinuM dhyAna kare. [823-839]pachI mUhUrtamAtra svAdhyAya karIne pachI guru pAse jaIne kahe ke, prAghurNaka, tapasvI, bALa Adine Apa gocarI Apo.' gurumahArAja Ape athavA kahe ke tame ja teone Apo.' to pote prAdurNaka Adine tathA bIjA sAdhune paNa nimaMtraNA kare. jo teo grahaNa kare, to nirjarAne lAbha maLe ane na grahaNa kare to paNa vizuddha pariNAmathI nirjarA thAya. jo avajJAthI nimaMtraNa kare to karmabaMdha kare. pAMca bharata, pAMca eravata ane pAMca mahAvideha. A pannara karmabhUmimAM rahelA sAdhumAMthI eka sAdhunI paNa hIlanA karavAthI badhA sAdhunI halanA thAya che. eka sAdhunI paNa bhakti karavAthI saghaLA sAdhunI bhakti thAya che. pri ekanI hIlanAthI saghaLAthI hIlanA ane * ekanI bhaktithI saghaLAnI bhakti kema thAya ? jJAna, darzana, tapa, tathA saMyama e sAdhanA guNo che. A guNo jema eka sAdhumAM che, tema saghaLAye sAdhumAM che. mATe eka sAdhunI nidha karavAthI saghaLA sAdhunA guNonI niMdha thAya che ane eka sAdhunI bhakti, pUjA, bahumAna karavAthI paMdare karmabhUmimAM rahelA saghaLAye sAdhunI bhakti, pUjA, bahumAna thAya che. uttama guNavAna sAdhunI haMmezA vaiyAvacca Adi karavAthI, potAne sarva prakAre samAdhi maLe che. viyAvacca karanArane ekAMta karma nirjarAno lAbha maLe che. sAdhu be prakAranA hoya, keTalAka mAMDalImAM vAparanArA hoya ane keTalAMka judA judA vAparanArA. je mAMDalImAM vAparanArA hoya, te bhikSA gayelA sAdhu AvI jAya eTale badhA sAthe vApare. tapasvI, navadIkSita, bALa, vRddha Adi hoya te, gurunI AjJA meLavI juduM vAparI le. e pramANe grahaNa eSaNAvidhi ghIra puruSo e karelI che. [840-845grAsa eSaNA be prakAre - dravyagrAsa eSaNA, bhAvagrAsa eSaNA. dravyagrAsa eSaNA - eka mAchImAra mAchalAM pakaDavA mATenA gala-kAMTAmAM mAMsapiMDa bharAvIne drahamAM nAkhato hato. te vAta eka mAchaluM jANe che, tethI te mAchaluM kAMTA parano mAMsapiMDa AjubAjuthI khAI jAya che, pachI te gala halAve che, tethI mAchImAra mAchaluM temAM phasAeluM jANI, te bahAra kADhe che, to kaMI hotuM nathI. A pramANe vAraMvAra peluM mAchaluM mAMsa khAI jAya che, paNa galamAM sapaDAtuM nathI. A joIne mAchImAra vicAramAM paDI jAya che. vicAramAM paDelAM te mAchImArane mAchaluM kahevA lAgyuM ke "eka vAra huM pramAdamAM hato, tyAM eka bagalAe mane pakaDayo. bagalo bhakSa uchALIne pachI gaLI jAya che. tethI te bagalAe mane uchALyo eTale huM vAMko thaI tenA moMDhAmAM paDyo. A rIte traNa vAra huM vAMko paDyo eTale bagalAe mane mUkI dIdho. ekavAra huM samudramAM gayo, tyAM mAchImAroe valayamukhanI sAdaDI mAchalAM pakaDavA mATe rAkhelI hatI. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAthA- 845 bharatI Ave eTale temAM mAchalAM bharAI jAya. ekavAra huM temAM sapaDAI gayo. tyAre sAdaDInA AdhAre bahAra nIkaLI gayo. A pramANe huM traNavAra temAMthI chaTakI gayo. ekavIsa vAra jALamAM sapaDAtAM huM jamIna para lapAI jato hato eTale chuTI jato. ekavAra huM khAbocIyAnA pANImAM raheto hato, te vakhate pANI sukAI gayuM. mAchalAM jamIna upara pharI zakatAM nathI, eTale te khAbocIyAnAM ghaNAM mAchalAM marI gayAM. keTalAMka jIvatAM hatA, temAM huM paNa jIvato hato. tyAM koI mAchImAra Avyo ane hAthathI pakaDI pakaDIne mAchalAM soyomAM parovavA lAgyo tyAre mane thayuM ke have nakkI mArI javAze jyAM sudhI vIMdhAyo nathI tyAM sudhImAM koI upAya karu jethI bacI javAya' Ama vicAra karIne parovAyelA mAchalAnI vacamAM jaI te soyo moMthI pakaDIne huM vaLagI gayo. mAchImAre jANyuM ke badhA mAchalAM parovAI gayo che, eTale te soyo laIne mAchalA dhovA mATe bIjA drahamAM gayo. eTale huM pANImAM jato rahyo AvuM mAru parAkrama che. to paNa tuM mane pakaDavAnI IcchA kare che? tAruM kevuM nirlajjapaNuM? A rIte mAklo sAvacetIthI AhAra meLavato hato. tethI chaLAto na hato. te dravyagrAsa eSaNA. [846-848]A pramANe koI doSomAM na chalAya te rIte nirdoSa AhAra pANInI gaveSaNA karI, saMyamanA nivAha mATe ja AhAra vAparavo. AhAra vAparatAM paNa AtmAne zikhAmaNa ApavI ke he jIva ! tuM beMtAlIsa doSothI rahita AhAra lAvyo che, to have vAparavAmAM mUcchavaza thaIza nahi, rAga dveSa karIza nahi. AhAra vidhAre paNa na vAparavo, tema ocho paNa na vAparavo jeTalAM AhArathI zarIra TakI rahe, teTalA pramANamAM AhAra vAparavo. [849-850AgADhayoga vahana karanAra - ju vApare. amano - mAMDalI bahAra rAkhelA hoya te judA vApare. AtmArthika- potAnI labdhIthI lAvIne vAparatAM hoya te juddha vApare. prAdurNaka - memAna AvelA hoya temane pahelethI purepuru ApavAmAM Ave eTale judA vApare. navadIkSita - upAsthApanA haju thaI nathI. eTale haju gRhasthavatu hoya jethI temane judu ApI de. prAyazcittavALA doSazudhdhi mATe prAyazcita karatAM hoya te zabala bhraSTa cAritrIo judA vApare. bAla vRddha - asahiSNu hovAthI juduM vApare. A rIte juduM vAparanArA asamudizaka. tathA koDha Adi roga thayelA hoya te juduM vApare. 851-859]AhAra prakAzamAM karavo joIe. prakAza be prakArano dravya prakAza ne bhAva prakAza. dravya prakAza - dIpaka, ratna Adino. bhAva prakAza - sAta prakAra, sthAna, dizA, prakAza, bhAjana, prakSepa, guru, bhAva, sthAna - mAMDalImAM sAdhuone javA AvavAno mArga mUkIne tathA gRhastha AvatAM na hoya tevA sthAnamAM potAnA paryAya pramANe besIne AhAra karavo. dizA -AcArya bhagavaMtanI sAmA, pAchaLa, tema parADu mukha na besavuM paNa mAMDalI pramANe guruthI agni ke IzAna dizAmAM besIne AhAra karavo. prakAza - ajavALuM hoya, tevA sthAne besIne AhAra karavo. kemake mAkhI, kAMTo vALa, Adi hoya to khabara paDe. aMdhArAmAM AhAra karatAM mAkhI Adi AhAra sAthe peTamAM jAya, to ulaTI, vyAdhi Adi thAya. bhAjana - aMdhArAmAM bhojana karatAM je doSo lAge te doSo sAMkaDA mukhavALA pAtramAM vAparatAM lAge, uparAMta nIce verAya, vastra Adi bagaDe ItyAdi doSo lAge mATe pahoLA pAtrAmAM AhAra vAparavo. prakSepa - kUkaDInAM IMDA Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 haniti -(859) pramANe koLIyo mukhamAM mUkavo. athavA moM vikata na thAya teTalA pramANano koLIyo. guruguru mahArAja joI zake ema vAparavuM jo ema na vApare to kadAca koI sAdhu ghaNuM vApare, athavA apathya vApare to roga Adi thAya, athavA gocarImAM niSpa dravya maLyuM hoya, to te gurune batAvyA sivAya vAparI le. mATe guru mahArAja joI zake te rIte AhAra vAparavo. bhAva- jJAna, darzana, cAritranI ArAdhanA sArI rIte thaI zake te mATe vAparavuM. paNa varNa, bala, rU5, Adi mATe AhAra na vAparavo. je sAdhu gurune batAvIne, vidhipUrvaka vApare che. te sAdhu gaveSaNA, grahaNa eSaNA ane grAsa eSaNAthI zuddha vApare che. [860A rIte eka sAdhune vAparavAno vidhi saMkSepathI kahyo. teja rIte aneka sAdhune vAparavAno vidhi samajI levA. paraMtu ane sAdhue mAMDalIbaddha vAparavuM. [861]mAMDalI karavAnAM kAraNo-atiglAna, bALa, vRddha, zaikSa, prAdurNaka alabdhivAna ke asamarthanA kAraNe mAMDalI alaga karavI. [862-868]bhikSAe gayelA sAdhuone AvavAno samaya thAya eTale vasatipAlake naMdapAtra, paDilehaNa karIne taiyAra rAkhe, sAdhu AvIne temAM pANI nAkhe. pachI pANI svaccha thaI jAya eTale bIjA pAtramAM gALI levAya. gacchamAM sAdhuo hoya te pramANe pAtra rAkhavuM. gaccha moTo hoya to be traNa ke pAMca naMdIpAtra rAkhe. vasatipAlaka naMdIpAtra rAkhavA samartha na hoya, athavA naMdIpAtra na hoya, to sAdhu potAnA pAtramAM cAra AMgaLa ochuM pANI lAve, jethI eka bIjAmAM nAMkhIne pANI svaccha karI zakAya. pANImAM kIDI, maMkoDA kacaro Adi hoya to pANI gALatAM. jayaNApUrvaka kIDI Adine dUra kare. gRhastha AgaLa pANI sukhethI vAparI zakAya. AcArya AdinA upayogamAM AvI zake. jIvadayA paLAya vagere kAraNe paNa pANI gALavuM joIe. sAdhuoe mAMDalImAM yathAsthAne besIne badhA sAdhuo AvI na jAya tyAM sudhI svAdhyAya karavo. koI asahiSNu hoya to tene pahelAM vAparavAM ApI de. [869-875]gItArtha, ratnAdhika ane alubdha evAM maMDalIsthavira AcAryanI rajA laIne mAMDalImAM Ave. gItArtha ratnAdhika ane alubdha A traNa nA. ATha bheda che. gItArtha, ratnAdhika, alubdha., gItArtha, ratnAdhika, lubdha., gItArtha, laghupaya. alubdha., gItArtha, laghupayi, alubdha., agItArtha, ratnAdhika, alubdha., agItArtha ratnAdhika, lubdha., agItArtha ratnAdhika, lubdha., agItArtha laghupayaya, alubdha., agItArtha, laghupayaya, lubdha. AmAM 2-4-6-8 bhAMgA duSTa che. pa-7 apavAde zudhdha, 1-3 zudhdha che. zuddha maMDalIsthavira badhA sAdhuone AhAra Adi vaheMcI Ape. ratnAdhikasAdhu pUvaoNbhimukha bese, bAkInA sAdhu yathAyogya payaya pramANe mAMDalIbaddha bese. gocarI vAparatI vakhate dareka sAdhuo sAthe rAkhanI kuMDI rAkhe. kemake vAparatAM kadAca kAMTo, ThaLIyo Adi Ave to kuMDImAM nAkhI zakAya. vAparatA hoya tyAre, gRhastha Adi aMdara na AvI jAya te mATe eka sAdhu (upavAsI hoya, ke jaldI vAparI lIdhu hoya te) khabara rAkhavA nAkA upara bese. [87-883]AhAra vAparavAnI vidhi. prathama snigdha ane madhura AhAra vAparavo. kema ke tethI buddhi ane baLa vadhe che. tathA pitta zamI jAya che. baLa-zakti hoya, to vaiyAvacca sArI rIte karI zakAya. vaLI snigdha AhAra chello vAparavAne rAkhyo. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAthA-883 hoya ane paraThavavo paDe to asaMyama thAya. mATe prathama snigdha ane madhura AhAra vAparavo. AhAra kaTakacheda, prataracheda, athavA siMhabhakSita rIte vAparavo. kaTakachedaeTale kaTakA karI karIne vAparavo. prataracheda - eTale uparathI vAparatAM javuM. siMhabhANitaeTale eka bAjuthI zarU karI badho AhAra kramasara vAparavo. AhAra vAparatAM - sabakaDAM na bolAvavA.. cabacaba na karavuM. utAvaLa na karavI. bahuM dhIme dhIme paNa na vAparavuM. vAparatAM nIce veravuM nahi. rAga dveSa karavo nahi. mana, vacana ane kAyAthI gupta thaIne zAMta citte AhAra vAparavo. [884-889udgama utpAdanA doSothI zudhdha, eSaNA doSa vinAno evo. paNa guDa Adi AhAra duSTabhAvathI adhika grahaNa karavAthI sAdhu jJAna, darzana ane cAritrathI asAra thAya che. jyAre zudhdha bhAvathIpramANasara AhAra grahaNa karavAthI sAdhu jJAna, darzana ane cAritranA sArarUpa (karmanirjarA karanAra) thAya che. [890-895gocarI ghaTe to zuM karavuM ane bhojana zudhdhi kaI rIte jaLavAya tenI samaja ahI ApI che. jemake gocarInI punaHvaheMcaNI karI gocarI ApavI ane dhUma - aMgAra Adi doSo nivAravA vagere. [896-908]AhAra vAparavAnAM cha kAraNo- sudhAvedanA zamAvavA, vaiyAvacca karavA, IyapithikI zodhavA, saMyama pALavA, zarIra TakAvavA, svAdhyAya karavA. AhAra nahi vAparavAnA cha kAraNo - tAva Adi hoya, rAjA, svajana Adino upadrava hoya, brahmacaryanuM rakSaNa karavA, jIvadayA mATe (varasAda, dhumasa Adi hoya) upavAsa Adi tapazcaryA karI hoya, zarIrano tyAga karavA, anazana svIkAryuM hoya tyAre, AhAra vAparyA pachI pAtra traNa vAra pANIthI dhovAM joIe. [909-913]AhAra vadhyo hoya to zuM karavuM? - vAparavA chatAM AhAra vadhyo hoya to ratnAdhika sAdhu vadhelo AhAra AcArya mahArAjane batAve. AcArya mahArAja kahe ke "AyaMbIla upavAsavALA sAdhune bolAvo." mohanI cikitsA mATe jemaNe upAvAsa, karyo hoya, jemaNe aThThama ke tethI vadhu upavAsa karyo hoya, je glAna hoya, tAvavALA hoya, je Atmabalpika hoya, te sivAyanA sAdhuone ratnAdhika sAdhu kahe che ke tamane AcArya bhagavaMta bolAve che. te sAdhuo turataja AcArya mahArAja pAse jaI vaMdana karIne kahe ke pharamAvo bhagavaMta! zI AjJA che?" AcArya mahArAja kahe ke "A AhAra vadhyo che, te vAparI jAo. A sAMbhaLI sAdhu kahe ke, vaparAze eTaluM vAparI jaIza." ema kahIne potAnAthI vaparAya eTalo AhAra vApare. chatAM paNa vadhe to jenuM pAtra hoya te sAdhu AhAra paraThavI de. jo vAparanAra sAdhu 'vaparAze eTaluM vAparIza" evuM na bolyo hoya to vadheluM eNe pote ja paraThavI devuM. [914-915]vidhi pUrvaka lAvelo ane vidhi pUrvaka vAparelo AhAra bIjAne ApI zakAya. tenA cAra bheda che. vidhipUrvaka prahaNa karelo ane vidhipUrvaka vAparelo. vidhipUrvaka grahaNa karelo ane avidhipUrvaka vAparelo. avidhithI grahaNa karelo ane vidhi pUrvaka vAparelo. avidhithI grahaNa karelo ane avidhithI vAparelo. vidhipUrvaka grahaNa karelo eTale ugamAdi doSothI rahita gRhastha jevo Apyo hoya tevoja grahaNa karIne lAvelo AhAra. e sivAya grahaNa karelo AhAra avidhi grahaNa kahevAya. [5] Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 ohanijutti- (91) [916-923avidhi bhojana - 1.kAkabhukta, 2.zRMgAlamukta, 3.drAvitarasa, 4, parAmR. kAkabhukta - eTale jema kAgaDo viSTA AdimAMthI vAla, caNA Adi kADhIne khAya che, tema pAtrAmAMthI sArI sArI ke amuka amuka vastu kADhIne vApare che. athavA khAtAM khAtAM vere, tathA moMmAM koLIyo nAkhIne kAgaDAnI mAphaka AjubAju juve. zuMgAlamukta - zIyALIyAnI jema jude judethI laIne khAya. dvAritarasa - eTale bhAta osAmaNa bhegAM karelAmAM pANI ke pravAhI nAkhIne eka rasarUpa thayeluM pI jAya. parAkRSTa - eTale pheraphAra udhuM chatuM- nIcenuM upara ane uparanuM nIce karIne vApare. vidhi bhojanaprathama utkRSTa dravya, pachI anukUSTa dravya pachI samIkRtarasa vAparavuM. e vidhi bhojana avidhithI grahaNa kareluM ane avidhithI vApareluM bIjAne Ape ke te to AcAryuM ApanArane ane lenArane baMnene Thapako Apavo. tathA eka kalyANaka prAyazcita ApavuM. dhIrapuruSoe A pramANe saMyamavRddhine mATe grAsa eSaNA kahI, nigraMthone A rIte vidhipAlana karatAM aneka bhava, saMcita kamo khape che. 924-942pariSThApanA be prakAre -jAta, ajAta. jAta - eTale prANAtipAtAdi doSothI yukta, athavA AdhAkamAdi doSavALuM, athavA lobhathI lIdheluM tathA abhiyogakRta, vazIkaraNakRta, maMtra, cUrNa Adi mizrata ane viSamizrita AhAro paNa azuddha hoI paraThavavAmAM jAta prakAranA che. aAta - eTale zudhdha AhAra. jAtapAriSThApanika - mUla guNe. karI azuddha jIvahiMsAdi doSavALo AhAra, ekAMta sthaLamAM, jyAM lokonuM javuM AvavuM na hoya, tevI sarakhI jamIna upara jyAM prAghurNaka Adi sukha pUrvaka joI zake, tyAM eka DhagalI karIne paraThavavo. mUccha ke lobhathI grahaNa karelo athavA uttaraguNe karI azuddha AdhAkami vagere doSavALo hoya, to te AhArane be DhagalI karI paraThavavo. abhiyogAdi ke maMtra. taMtravALo hoya to tevA AhArane rAkhamAM ekameka karIne paraThavavo. traNa vAra vosire vosire vosire kahevuM. ajAtA pAriSThApanikA - zuddha AhAra vadhelo hoya tenI pAriSThApanika ajAta kahevAya che, te AhArane sAdhuone khabara paDe te rIte traNa DhagalI karI paraThavavo. traNa vAra vosire vosire vosire kahevuM. A pramANe vidhipUrvaka paraThavatA sAdhu karmathI mUkAya che. zuddha ane vidhi pUrvaka lAvelo AhAra zI rIte vadhe ? je kSetramAM rahelA hoya tyAM AcArya glAna Adine prAyogya dravya durlabha hovAthI bahAra bIje gAma gocarI gayelA badhA sAdhuone prAyogya dravya maLI jatAM teo grahaNa kare, athavA gRhastha vadhu vahorAvI de tethI vadhe. AthI zuddha evo paNa AhAra paraThavavo paDe. AvA zuddha AhAranI traNa DhagalI kare, jethI jarUrIAtavALA sAdhu samajIne grahaNa karI zake. [943-949]AcAryane prAyogya grahaNa karavAthI gurune sUtra ane artha sthira thAya che, manojJa AhArathI sUtra ane arthanuM sukha pUrvaka ciMtavana karI zake che. AthI AcAryano vinaya thAya che. gurunI pUjA thAya che. navadIkSitane AcArya prati bahumAna thAya che, prAyogya ApanAra gRhasthane zraddhAnI vRddhi thAya che. AcAryanI buddhi ane bala vRdhdhi pAme che. AthI ziSyane ghaNI nirjarA thAya che. A kAraNethI prayogya grahaNa karavAthI AcAryanI anukaMpA-bhakti thAya che. AcAryanI anukaMpAthI gacchanI anukaMpA thAya che. gacchanI anukaMpAthaI tIrthanI anukaMpA thAya che. mATe prAyogya grahaNa Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 gAthA-949 karavuM. AcAryane prAyogya je maLatuM hoya, to dravya, kSetra, kAla ane bhAvathI utkRSTa dravya prathama grahaNa karavuM., utkRSTa na maLatuM ho to yathAyogya grahaNa karavuM. glAna mATe niyamAM prAyogya grahaNa karavuM. mAMgaNI karIne paNa prAyogya grahaNa karavuM. [950-952] paraThavatAM eka, be, traNa DhagalI karavAnuM kAraNa - gocarI Adi gayelA moTA mArga - adhvanAdi kalpa vihAromAM rahelA sAdhuone zuddha azuddha Adi AhAranI khabara paDI zake athavA kadAcIta gAmamAM rahelA sAdhune paNa jarUra paDe mATe, [953-962]vAparyA pachI ThallA AdinI zaMkA hoya to dUra anApAtAdi caMDilamAM jaI vosirAve. kAraNa zAstramAM batAvyA pramANe niyuktima 957 thI 958) paNa karI Ave. kAraNavAtAdi traNa zalyo dudhare che. pachI paDilehaNano samaya thAya tyAM sudhI svAdhyAya kare. [93-967cothI porisI praharanI zarUAta thAya, eTale upavAsI prathama muhapatti ane zarIra paDilehIne AcAryanI upAdhi paDilehe, tyAra pachI anazana karelAnI, nava kSitanI, vRddha AdinI kramazaH paDilehaNA kare. pachI AcArya pAse jaIne Adeza mAgIne pAtrAnI paDilehaNA kare, pachI. mAtraka ane potAnI upadhi paDilehI chelle colapaTTo paDilehe. vApareluM hoya teNe prathama muhapatti, zarIra, colapaTTo : paDilehI, pachI kramazaH, gucchA, jhoLI. paDalA, rajastrANa pachI pAtro paDilehe. pachI AcArya AdinI upadhi paDilehe pachI, Adeza mAgI, gaccha sAdhAraNa pAtro, vastra aparibhogya nihi vaparAtA paDilehe tyAra pachI potAnI upadhi paDilehe. chelle rajoharaNa paDilehaNa karIne bAMdhe. [986-974opaDilehaNa karyA pachI svAdhyAya karavo athavA sIvavA Adi anya kArya hoya to te karavuM A pramANe svAdhyAya Adi karIne chellI porisIno cotho bhAga bAkI rahe tyAre kAlapratikramI covIsa mAMDalA kare. eTalAmAM sUrya asta pAme. pachI badhA sAthe pratikramaNa kare. AcArya mahArAja dharmakathAdi karatAM hoya, to badhA sAdhu AvazyakabhUmimAM potapotAnA yathAyogya sthAne kAussagnamAM rahI svAdhyAya kare. koI ema kahe che ke 'sAdhuo sAmAyika sUtra kahI kAussagnamAM graMthanA arthano pATha kare jyAM sudhI AcArya na Ave, tyAM sudhI ciMtavana kare. AcArya AvI sAmAyika sUtra kahI, devasika aticAra ciMtave, tyAre sAdhuo paNa manamAM devasika aticAra ciMtave.' bIjA ema kahe che ke AcArya Ave eTale svAdhyAya karatAM sAdhuo paNa AcAryanI sAthe sAmAyika sUtra ciMtavI pachI aticAra ciMtave. AcArya potAnA aticAra be vAra ciMtave, sAdhuo eka vAra ciMtave. kemake sAdhuo gocarI Adi gayelA hoya eTale teTalI vAramAM ciMtavI na zake. ubhA ubhA kAussagna karavA asamartha hoya, tevA bAla, vRddha, glAna Adi sAdhuo besIne kAyotsarga kare. A rIte Avazyaka pUrNa karI. uMcA vadhatAM svarathI traNa stuti maMgala mATe bole, tyAre kAlanI grahaNaveLA thaI che ke nahi te tapAse. [97pa-1005]kAla be prakAranA che- vyAghAta ane avyAghAta. vyAghAta - anAtha maMDapamAM jyAM vaideziko sAthe athavA thAMbhalA vagere sAthe jatAM AvatAM saMghaTTo thAya, tathA AcArya zrAvaka AdinI sAthe dharmakathA karatAM hoya to kAlagrahaNa kare nahi. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 hanijuri-(1005) avyAghAta- koI jAtano vyAghAta na hoya to kAlagrahI ane dAMDIdhara AcArya mahArAja pAse jaIne AjJA mAge ke 'ame kAlagrahaNa karIe ? pachI paNa jo nIce mujabanA vyAghAto hoya to kAlagrahaNa na kare. AcAryane pUchyuM na hoya, athavA avinayathI pUchyuM hoya vaMdana karyuM na hoya, AvasyahI kahI na hoya, avinayathI kahI hoya, paDI javAya, IndriyonA viSayo pratikUla hoya, digamoha thAya, tArA paDe ke khare, asvAdhyAya hoya, chIMka thAya, ujeDI lAge ItyAdi vyAghAta- vimba vagere hoya to kAlagrahaNa karyA sivAya. pAchA phare. zudhdha hoya, to kAlagrahaNa kare. bIjA sAdhuo upayoga pUrvaka dhyAna rAkhe. kAlagrahI kevo hoya ? - priyadhama, dRDhadharmI, mokSasukhano abhilASI, pApabhIrU, gItArtha. satvazIla hoya tevo sAdhu kAlagrahaNa kare. kAla cAra prakAranA -1. prAdoSika, 2,ardharAtraka, 3.vairAtrika, 4.prAbhAtika. prAdoSika kAlamAM badhA sAthe sajawya sthApe, bAkI traNamAM sAthe athavA judA judA sthApe. (ahIM niyuktimAM keTalIka vidhi tathA anya bAbatopaNa che je paraMparA anusAra jANI levI, kemake vidhi ane vartamAnaparaMparAmAM tAvatA najare paDe che.). grISmakAlamAM traNa tArA khare to zizirakAlamAM pAMca tArA khare to ane vaSakAlamAM sAta tArA khare to kAla haNAya che. varSAkAlamAM traNe dizA khullI hoya to prAbhAtika ane cAre dizA khullI hoya to traNe kAlagrahaNa karAya. vaSakAlamAM AkAzamAM tArA na dekhAya to paNa kAlagrahaNa karAya. prAdezika ane ardharAtraka kAla uttara dizAmAM, vairAtrikakAla uttara ke pUrvamAM, prAbhAtikakAla pUrva mAM levAya. prAdoSika kAla zudhdha hoya. to svAdhyAya karIne pahelI bIjI porisI jAgaraNa kare, kAla zudhdha na Ave to utkAlika sUtrano svAdhyAya kare ke sAMbhaLe. apavAda - prAdoSika kAla zudhdha hoya, paNa ardharAtrika zudhdha na hoya to pravedana karIne svAdhyAya kare. A pramANe vairAtrika zudhdha na hoya, paNa ardharAtrika zudhdha hoya to anugraha mATe pravedana karIne svAdhyAya kare. e pramANe vairatrika zudhdha hoya ane prabhAtika zudhdha na hoya to pravedana karIne svAdhyAya kare. svAdhyAya karyA bAda sAdhu suve. A pramANe dhIra puruSe kahela samAcArI jaNAvI. [100-100]upakAra kare te upadhi kahevAya che. te dravyathI zarIrane upakAra kare che ane bhAvathI jJAna, darzana cAritrane upakAra kare che. A upadhi be prakAranI che. eka ogha upadhi eka bIjI upagraha upaghi te banne pAchI saMkhyA pramANa ane mApa pramANathI banne prakAranI AgaLa kahevAze te pramANenI jANavI. otha upadhi - eTale je nitya dhAraNa karAya. upagraha upadhi- eTale je kAraNe saMyamanA mATe dhAraNa karAya. 1008-101]jinakalpinI ogha upadhi - bAra prakAre kahI che. pAtrA, jhoLI, nIceno guccho, pAtrakesarikA-pAtra paDilehavAnI muhapatti, paDalA, rajatrANa, guccho, traNa kapaDAM, ogho, ane muhapatti hoya che. bAkI 11-10-9-5-4-3 ane anya jaghanya be prakArathI paNa hoya che. be prakAramAM ogho, muhapatti, to avazya darekane hoya ja. traNa prakAramAM ogho, muhapatti, eka vastra, cAra prakAramAM ogho, muhapatti, be vastra. pAMca prakAramAM ogho, muhapatti traNa vastra. nava prakAramAM ogho, muhapatti pAtra, jhoLI, nIceno guccho, pAtrakesarikA , paDalA, rastrANa, guccho, ane eka vastra. agIAra prakAramAM ogho, muhapatti, pAtra, jhoLI, nIceno guccho, pAtrakesarikA, paDalA, Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-1010 rastrANa guccho ane be vastra bAra prakAramAM odho, muhapati, pAtra, jhoLI, nIceno guccho, pAtrakesarikA paDalA, rajastrANa guccho ane traNa vastra. [1011-1027]sthavira kalpinI odha upAdhi. cauda bhede che.- upara mujabanI bAra uparAMta 13. mAtraka, 14. colapaTTo. sAdhvI mATe pacIsa prakAranI - pAtra, >>LI, nIceno guccho, pAtrakesarikA, paDalA, rajatrANa, guccho, traNa kapaDAM, ogho, muhapatti, mAtraka, kamaMDhaka. (vAparavA mATenuM judu pAtra.)avagrahAnattaka (guhya bhAganuM rakSaNa karavA mATe komaLa ane majabUta nAva sarakhu. paTTo (zarIra pramANa kaTIbaMdha) addharUga.(adhI sAthaLa sudhI sIvyA vinAnuM caDI jevuM.)calaNI (jAnuM pramANanuM sADA jevuM-nartakInA jevuM) be nivasanI. antarnivasanI ardha sAthaLa sudhI lAMbI bahinivasani ghuMTI sudhInI lAMbI. kaMcuka (sivyA vinAnochAtI DhAMkavA mATe upakalikA jamaNI bAjuthI kaMcuka DhAMkavA mATe vekakSikA (upakakSikA ane kaMcuka DhAMkavA mATe saMghADI cAra. be hAthanI pahoLI upAzrayamAM, traNahAtha pahoLI gocarI jatAM. traNa hAtha pahoLI caMDilA jatAM, cAra hAtha pahoLI samavasaraNamAM vyAkhyAnamAM ubhA rahetAM, mAthAthI paga sudhI AcchAdana mATe. skaMdhakaraNI (cAra hAthanI vistAravALI, svarUpavAna sAdhvIne khughI karavA mATe.). A upadhiomAM keTalIka uttama keTalIka madhyama ane keTalIka jaghanya prakAranI gaNAya che. tenA vibhAga nIce pramANe che.. [1028-1030]jinakalpinI upadhimAM uttama, madhyama ane jaghanya. uttama cAra-traNa vastra ane pAtraka, madhyama cAra-jhoLI, paDalA, rajastrANa ane ogho. jaghanya cAra - guccho, nIceno guccho, muhapatti ane pAtrakesarikA. sthavira kalvinI uttama, madhyama ane jaghanya upadhi-uttama cAra - traNa vastra ane pAtra. madhyama che - paDalA, rajatrANa, jhoLI colapaTTo, ogho ane mAtraka. janya cAraguccho nIceno guccho, muhapatti ane pAtra kesarikA. sAdhvInI uttama madhyama ane jaghanya upadhi uttama ATha - cArasaMghATikA mukhyapAtra, skaMdhakaraNI, antarnivasanI ane bahinivasanI madhyama tera - jhoLI paDalA, rajastrANa, ogho, mAtraka, avagrahAnattaka, paTTo, addhoruka, calaNI, kaMcuka, utkaMkSikA vaikalikA, kamaDhaka. jaghanya cAra - guccho, nIceno guccha, muhapatti ane pAtra puMjavAnI pAtrakesarikA. [1031-1037otha upadhinuM pramANa 1.pArTa - sarakhuM ane goLa, goLAImAM potAnI traNa veMta ane cAra AMgaLa madhyama pramANa che. AthI ochuM hoya to jaghanya, vadhAre hoya to utkRSTa pramANanuM gaNAya athavA potAnA AhAra jeTalu pAnuM. vaiyAvacca karanAra AcArye ApeluM ke potAnuM naMdIpAtra rAkhe nagaranI rIdha ke aTavI utaratAM vagere kAraNe A naMdIpAtrano upayoga karAya. pAtru majabUta, snigdhavarNavALuM, barAbaragoLa ane lakSaNavALuM grahaNa karavuM. baLeluM chidravALuM ke vaLI gayeluM pAnuM rAkhavuM nahi. chakAyajIvanI rakSA mATe pAtru rAkhavAnuM hoyache. [1038-1045]lakSaNavALuM - cAre taraphathI sarakhuM goLa, majabUta potAnuM, Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 ohanira-(1045) niSpavarNavALuM hoya tevuM pAtra grahaNa karavuM. lakSaNavinAnuM - uMcuM nIcuM, vaLI gayeluM, chidravALuM, hoya te pAtrA rAkhavuM nahi. sarakhA goLa pAtrAthI lAbha thAya. majabUta pAtrathI, gacchanI pratiSThA thAya. vraNarahita pAtrAthI kIrti ane Arogya maLe. niSpavarNavALA pAtrAthI jJAna saMpatti thAya. uMcA nIcA pAtrAthI cAritrano bheda-vinAza thAya che. doSavALA pAtrAthI gAMDapaNa thAya. paDadhI vinAnA pAtrAthI gaccha ane cAritramAM sthiratA rahe nahi. khIlA jevAM uMcA pAtrAthI gaccha ane cAritramAM sthiratA rahe nahi. kamaLa jevAM pahoLA pAtrAthI akuzala thAya. ghaNachidravALApAtrAthI zarIramAM gumaDAM Adi thAya. aMdara athavA bahArathI baLelA pAtrAthI maraNa thAya. [1046)pAtrabaMdha-pAtrA baMdhAya ane cheDA cAra AMgaLa vadhe tevA rAkhavA. [1047-1049 banegucchA tathA pAtrakesarIkA A traNe eka veMtane cAra AgaLanA rAkhavA banne gucchA UnanA rAkhavA. 2ja AdithI rakSA mATe nIceno guccho. gucchAthI paDalAnI prArthanA karAya. pAtro pramArjavA jhINA suMvALA sutarAu kipaDAnI pAtrakesarikA-pAtramukhavatrikA je pAtrA dITha eka eka alaga rAkhavA [1050-10papapapalA - komaLa ane majabUta tabhede traNa, pAca ke sAta, bhegA, karatAM sUryanA kiraNo na dekhAya tevAM aDhI hAtha lAMbA ane chatrIsa AgaLa pahoLA rAkhavAM sArA ke tethI utaratI koTInAM hoya to rUtabhede nIce pramANe te dhAraNa karAya che. utkRSTa majabUta paDalAM anukrame 3-4-5, madhyama(kaMIkajIrNa.)paDalAM anukrame 4-5-6, jIrNa paDalAM anukrame 5-6-7 unALA, ziyALA comAse rAkhavA. bhikSA levA jatAM kula, patra, AdithI rakSaNa karavA mATe pAtro upara DhAMkavA tathA liMga DhAMkavA mATe paDatAM joIe. [105-1057rajastrANa * pAtrAnA pramANamAM rAkhavuM. raja AdithI rakSaNa mATe pradakSiNAvara pAtrAne vIMTavuM. te pAtrAnusAra alaga rAkhavuM. [10pa8-1059traNa vastro - zarIra pramANa, oDhatAM khabhA upara rahe. aDhI hAtha pahoLAM, laMbAImAM zarIra pramANa be sutarAu ane eka UnanuM. ghAsa, agni Adi grahaNa karavA na paDe, tathA ThaMDI AdithI rakSaNa thAya te mATe ane dharmadhyAna, zukladhyAna, sArI rIte thaI zake e mATe vastra rAkhavAnuM bhagavAne kahyuM che, [1060-1064]rajoharaNa - mULamAM ghana, madhyamAM sthira ane dazI pAse komaLa dazIvALo dAMDI niSadhA sAthe porAyAma aMguThAnA parvamAM pradezanI AMgaLI rAkhatAM jeTalo paholo bhAga rahe teTalI jADAIvALo, rajoharaNa rAkhavo. madhyamAM dorAthI traNa AMTA mArI bAMdhavo. kula batrIsa AgaLa lAMbo. (dAMDI covIsa AMgaLa, dazI ATha AMgaLIhIna adhika hoya to baMne maLIne batrIsa AMgaLa thAya teTalo rAkhavo. levA. mUkavA vagere kriyAmAM pUjavA pramArjavA tathA sAdhu liMga tarIke rajoharaNa dhAraNa karavuM. [1065-1066] muhapati - sutarAu eka veMta cAra AMgaLanI eka ane bIjI mukha pramANe mukha DhAMkI zakAya teTalA pramANanI vasati pramArjanA vakhate bAMdhavA. saMpAtima jIvonA rakSaNa mATe, bolatI vakhate mukha AgaLa rAkhavA. tathA kAjo letAM ja Adi mukhamAM pesI na jAya te mATe bIjI nAsikA sAthe moMDhA upara bAMdhavA ema be. [1067-1074mAtraka- prastha pramANa. AcArya Adine prAyogya levA mATe, Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAthA - 1074 athavA odana supathI bhareluM be gAu cAlIne Avelo sAdhu vAparI zake teTalA pramANanuM. (mAtrakapAtra prahaNanI vidhipaniyuktikama 1071 thI 1074mAM che). [107pa-1076colapaTTo - sthavira mATe komaLa, be hAtha laMbAIno, yuvAna mATe skUla cAra hAthano gulvendriya vagere DhAMkavA mATe. jethI sAdhunuM cAritra sacavAya. [1077-1078]saMthAro- uttarapaTTo - jIva ane dhULathI rakSaNa karavA mATe aDhI hAtha lAMbo ane eka hAtha cAra AMgaLa pahoLo rAkhavo. nIce saMthAriyuM pAtharI upara uttarapaTTo pAtharavo. saMthAro Unano ane uttarapaTTo sutarAu rAkhavo. [1079]niSadyA - jIva rakSA mATe. eka hAtha pahoLuM ane rajoharaNa jeTaluM lAMbu. be niSadyA rAkhavA eka atyaMtara ane bIjuM bAhya. [1080aupagrahika upAdhi vaSakalpa ane paDelAM AtmarakSA tathA saMyamarakSA mATe jeo gocarI Adi mATe bahAra jatAM hoya temaNe comAsAmAM be guNA rAkhavA. kemake jo eka rAkhe to te bhInA thayelA oDhI rAkhavAthI peTanA zUla vagerethI kadAca marI jAya, tathA atimalIna kapaDAM oDhyA hoya ane upara pANI paDe to apUkAya jIvonI. virAdhanA thAya, vaLI bAkInI upAdhi to eka eka ja rAkhavI. [1081]kapaDAM zarIra pramANa karatAM lAMbAM ke TuMkA jevAM maLe tevA grahaNa karavAM, paNa lAMbA hoya to phADavA nahi ane TUMkA hoya to sAMdho karavo nahi. [1082-1083]aupagrahika upadhimAM dareka sAdhune dAMDo yaSTi ane viyaSTi rAkhavI tathA carma, carmakoza, cappa, astro, yogapaTTaka ane paDado vagere guru-AcAryane ja aupagrahika upadhimAM hoya che, sAdhune nahi. A pramANe sAdhune ogha uparAMta tapa saMyamane upakAraka evI upAnaha vagere bIjI aupagrahika upadhi jANavI. [1084-1095]zAstramAM daDa pAMca prakAranA che. : yaSTi - zarIra pramANa paDado bAMdhavA mATe, viSTi - zarIra pramANa karatAM cAra AMgaLa jUna-nAsikA sudhI. upAzraya dvAranI ADe rAkhavA mATe hoya che. daMDa- khabhA sudhIno RtubaddhakALamAM upAzrayanI bahAra bhikSA bhamatAM hAthamAM rAkhavA mATe. videDa- kAkha pramANa vaSakALamAM bhikSA. bhamato grahaNa karAya che. nAlikA - pANInI UMDAI mApavA mATe zarIra pramANathI cAra AMgaLa adhika. thaSTinA lakSaNo - eka parvanI yaSTi hoya to prazaMsAvALI, be parvanI yaSTi hoya to kalahakArI, traNa parvanI yaSTi hoya to lAbhakArI, cAra parvanI yaSTi hoya to mRtyukArI. pAMca parvanI yaSTi hoya to zAMtikArI, rastAmAM kalaha nivAranArI. cha parvanI yaSTi hoya. to kaSTakArI., sAta parvanI yaSTi hoya to nirogI rahe, ATha parvanI yaSTi hoya to saMpatti dUra kare., nava parvanI yaSTi hoya to jaza karanArI, daza parvanI yaSTi hoya to sarva rIte saMpadA kare. nIcethI cAra AMgaLa jADI, upara pakaDavAno bhAga ATha AgaLa UMcAIno rAkhavo, duSTa pazu, kUtarA, kAdava, tathA viSama sthAnathI rakSA mATe vaSTi rAkhavAmAM Ave che. tathA te tapa ane saMyamane paNa vadhAre che. kevI rIte? mokSa prApta karavA jJAna meLavAya che. jJAna mATe zarIra, zarIranA rakSaNa mATe yaSTi Adi upakaraNo che. pAtra Adi je jJAnAdinA upakAra mATe thAya, te upakaraNa kahevAya ane je jJAna AdinA upakAra mATe na thAya te sarva adhikaraNa kahevAya. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ohanijajara(19 [1094-1100]ugama utpAdana ane eSaNAnA doSothI rahita temaja pragaTa jenI paDilehaNa karI zakAya evI upadhi sAdhue rAkhavI. saMyamanI sAdhanA mATe upadhi rAkhavI. tenI upara mUccha rAkhavI nahi. kemake mUccha e parigraha che. [1101-1116]AtmabhAvanI vizuddhi dharato sAdhu vastra, pAtra Adi bAhya upakaraNone sevato thako paNa aparigrahI che, ema trailokyadarzI zrI jinezvara bhagavaMtoe kahyuM che. ahI digambara matavALo koI zaMkA kare ke uparakaraNa hovA chatAM nirgatha kahevAya to pachI gRhastho paNa upakaraNa rAkhe che, tethI gRhastho paNa nirgatha kahevAze. tenAM samAdhAnamAM jaNAve che ke adhyAtmanI vizuddhie karIne sAdhu, upakaraNa hovA chatAM nigraMtha kahevAya che. jo adhyAtmavizuddhi na mAno to Akho loka jIvothI vyApta che, temAM nagna paNe karatAM evA tamone paNa hiMsakapaNe kema nahi Ave? Avaze. ja. mATe AtmabhAvanI vizaddhithI ja tamAre ahiMsaka paNuM mAnavAnuM raheze tema ahIM paNa AtmabhAvavizuddhithI sAdhune niSparigrahIpaNuM che. gRhasthane e bhAva AvI zake. mATe te niSparigraho nahi thAya. ahiMsakapaNe paNa bhagavaMte, AtmAnI vizuddhimAM kaheluM che. jemake Iyasamitiyukta evA sAdhunA paga nIce kaghaca beIkiyAdi jIvanI virAdhanA thaI jAya, to paNa mana, vacana, kAyAthI te nirdoSa hovAthI te nimittano sUkSma paNa pApabaMdha lAgato nathI. yogapratyAyikabaMdha to pahelAM samaye baMdhAya ane bIjA samaye bhogavAI jAya che. jyAre pramattapuruSathI je hiMsya thAya. teno hiMsAjanya karmabaMdha te puruSane avazya thAya che uparAMta hiMsA na thAya to paNa hiMsAjanya pApakarmathI te baMdhAya che. eTale pramAdI ja hiMsaka gaNAya che. kahayuM che ke nizcayathI AtmA eja hiMsaka che ane AtmA eja ahiMsaka che, je apramatta che te ahiMsaka che ane je pramatta che te hiMsaka che. zrI jinezvara bhagavaMtanA zAsanamAM pariNAma e pradhAna vastu che, A uparathI jeo bAhya kriyA mUkIne ekalA pariNAmane ja pakaDe che, teoe dhyAnamAM rAkhavuM ke "bAhyakriyAnI zuddhi vinA pariNAmanI zuddhi paNa. jIvamAM AvI zakatI nathI. mATe vyavahAra ane nizcaya eja mokSano mArga che. [1116upara mujaba vidhipUrvaka upakaraNane dhAraNa karato sAdhu sarvadoSothI. rahita Ayatana eTale guNonA sthAnabhUta bane che ane je sAdhu avidhipUrvaka grahaNa karela upadhi Adi dhAraNa kare che te anAyatana-guNonA asthArUpa thAya che. 11 17anAyatana, sAvadya, azodhisthAna, kuzIlasaMsarga, A zabdo, ekAIka che-Ayatananiravadha-zodhisthAna suzIlasaMsarga ekAIka che. [1118-1131]sAdhune anAyatananA sthAna choDIne AyatananAM sthAna sevavA joIe. anAyatana sthAna be prakAranA - dravya anAyatana sthAna, bhAva anAyatana sthAna. dravya anAyatana sthAna - rUdra AdinAM ghara vagere., bhAva anAyatana sthAna - laukika ane lokottara, laukika bhAva anAyatana sthAna - vezyA, dAsI, tiryaMco, cAraNo, zAkakSAdi, brAhmaNo Adi rahelA hoya tathA smazAna, zikArI, sipAIo, bhIla mAchImAra Adi hoya tathA lokamAM durgAne pAtra niMdanIyasthAna hoya, te badhAM laukika bhAva anAyatana sthAno che. AvAM sthAnomAM sAdhue tathA sAdhvIe kSaNavAra paNa rahevuM na joIe. kemake 'pavana, jevI gaMdha hoya tevI gaMdhane laI jAya che. tethI anAyatana sthAnamAM rahevAthI Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA- 1131 73 saMsarga doSa lAge. lokettara bhAva anAyatana sthAna - jeoe dakSA lIdhelI che ane samartha hovA chatAM saMyamayogonI hAnI karatAM hoya tevA sAdhunI sAthe vasavuM nahi. temaja temano saMsarga paNa karavo nahi. kemake AMbo ane lImaDo bhegA hoya to AMbAnuM madhurapaNuM nAza pAme che ane tenAM phaLo kaDavAM thAya che." tema sArA sAdhunA guNa nAza pAme. ane durguNo AvatAM vAra na lAge "saMsargathI doSa ja thAya evuM ekAMta nathI.. kemake zeraDInI vADImAM lAMbA kALa sudhI rahelo nalataMbha (eka jAtanA ghAsano sotho) kema madhura thato nathI? tathA vaiDuryaratna kAcanA TukaDAo sAthe lAMbo samaya rAkhavA chatAM kema kAca rUpa thatuM nathI. ? jagatamAM dravyo be prakAranA che. eka bhAvuka eTale jevAM saMsargamAM Ave tevAM banI jAya ane bIjA abhAvuka eTale bIjAnA saMsargamAM gameteTalAM AvavAM chatAM hoya tevAne tevAM rahe. vaiduryaratna, maNI Adi bIjAM dravyathI abhAvuka che jyAre AmravRkSa Adi bhAvuka che. bhAvuka dravyamAM tenA somA bhAga jeTaluM lavaNa Adi vyApta thAya, to te Akhu dravya lavaNa bhAgane prApta kare che. carma-kASThAdinA somAM bhAgamAM paNa je lavaNa no sparza thaI jAya to te AkhuM carmakASThAdi nAza pAmI jAya che. te pramANe kuzIlano saMsarga sAdhu samUhane dUSita kare che. mATe kuzIlano saMsarga karavo nahi. jIva anAdi kALathI saMsAramAM bhamI rahyo che, tethI anAdi kALano abhyAsa hovAthI doSo AvatAM vAra lAgatI nathIjayAre guNo mahA muzkelIe Ave che. pAchA saMsarga breSathI guNo cAlyA jatAM vAra lAgatI nathI. nadIonuM madhura pANI samudramAM maLatAM khArU banI jAya che, tema zIlavAna evo paNa sAdhu kuzIla sAdhuno saMga kare to potAnA guNono nAza kare che. [1132-113pajyAM jyAM jJAna darzana ane caritrano upaghAta (hAnI) thAya ema hoya, tevA anAyatana sthAnono pApabhIrU sAdhue turaMta tyAga karavo. jyAM ghaNAM sAdharmiko (sAdhuo) zraddhA saMvega vinAnA anArya hoya, mUlaguNa- prANAtipAta, mRSAvAda, adAdAna, maithuna, parigrahane sevatAM hoya, jyAM ghaNAM sAdhuo zradhdhA. saMvega rahita hoya uttaraguNa piMDavizuddhi doSa yukta hoya-bAhyathI veza dhAraNa karatA hoya mUlaguNa uttara guNanA doSono sevatAM hoya tene anAyatana jANo. [1136-1138]Ayatana kone kahevAya ? Ayatana be prakAre dravya Ayatana ane bhAva Apatana. dravya Ayatana sthAna - jinamaMdira, upAzraya Adi bhAva Ayatana sthAna - traNa prakAre. jJAna, darzana, cAritrarUpa. jyAM sAdhuo ghaNAM zIlavAna, bahuzruta cAritrAcAranuM pAlana karatAM hoya tene Ayatana jA. AvA sAdhuonI sAthe vasavuM. sArA mANaso (sAdhu)no saMsarga, e zIlaguNothI daridra hoya to paNa tene zIla Adi guNovALo banAve che. jema merU parvata upara ugeluM ghAsa paNa sonApaNAne pAme che. tema sArA guNavALAno saMsarga karavAthI potAnAmAM tevA guNo na hoya to paNa tevA guNo prApta thAya che. [1139-1141]Ayatananu sevana karatAM-eTale sArA zIlavAna, sArA jJAnavAne ane sArA cAritravAna sAdhuonI sAthe rahetAM paNa sAdhune kaMTakapatha'nI jema kadAca rAga dveSa AvI jAya ane tethI viruddha AcaraNa thaI jAya. te pratisevana be prakAre Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 9. oharijajutti-(1142) 1. mULa 2.uttara guNa. mUlaguNamAM cha prakAre - prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna, parigraha, rAtribhojana saMbaMdhI koI doSo lAgI jAya. uttaraguNamAM traNa prakAre - uddagama, utpAdano ane eSaNA saMbaMdhI koI doSo lAgI jAya. A pratisevana kahevAya- pratisevana. doSonuM sevavu te. [1142]pratisevana, malina, bhaMga, virAdhanA, skUlanA, upaghAta, azudhdhI ane sabalIkaraNa ekArthika nAmo che. [1143] cAritranuM pAlana karatAM je je virUddha AcaraNa thAya tene pratisevanA. kahevAya. prANAtipAdi cha sthAna ane uddagamAdi traNa sthAnamAMnA koIpaNa eka sthAnamAM alanA thaI hoya to sAdhue duHkhanA kSaya mATe vizuddha thavA AlocanA karavI. [1144 Alocano be prakAre- mUlaguNa saMbaMdhI ane uttaraguNa saMbaMdhI. A banne AlocanA sAdhu, sAdhvIvargamAM cAra kAnavALI thAya che. kevI rIte? sAdhumAM eka AcArya ane AlocanA karanAra sAdhu, ema enA thaI cAra kAna, sAdhvImAM eka pravatinI ane AlocanA karanAra sAdhvI, ema benA thaI cAra kAna. teo AcArya pAse mUlaguNa ane uttaraguNanI AlocanA kare bannenA maLI ATha kAnavALI. AlocanA thAya, eka AcArya ane temanI sAthe eka sAdhunA maLI cAra kAna tathA pravartinI ane bIjI sAthvI AlocanAkArI ema cArenA maLIne AThakAna thAya. AcArya vRddha hoya to chakAnavALI paNa AlocanA thAya. sAdhvIe AcArya pAse AlocanA letI vakhate pAse bIjI sAthvI avazya rAkhavI. ekalI sAdhvIe kadI AlocanA na karavI. utsarga rIte AlocanA AcArya mahArAja pAse karavI joIe. AcArya mahArAja na hoya, to bIjA deza gAmamAM tapAsa karIne AcArya mahArAja pAse AlocanA karavI. AcArya mahArAja na hoya, to gItArthanI pAse AcolanA karavI. gItArtha paNa na maLe to yAvatu chelle zrIsiddha bhagavaMtanI sAkSIe paNa avazya AlocanA karI Atmazuddhi karavI. [115] AlocanA, vikaTanA, zuddhi, sadbhAvadAyanA, niMdanA, gaha, vikuTTa, saluddharaNa e paryAyavAcI nAmo che. [114 dhIrapuraSoe, jJAnI bhagavaMtoe zalyoddhAra karavAnuM pharamAvyuM che, te jANIne vihita loko tene jIvanamAM AcarIne potAnA AtmAnI zuddhi kare che. 1147-11pa2] zuddhi be prakAre - dravyazuddhi. bhAvazuddhi. dravyazuddhi - vastra Adine cokhA karavA. bhAvazuddhi- mUlaguNa ane uttara guNomAM je doSa lAgyA hoya, tenI AlocanA prAyazcita dvArA zuddhi karavI. rUpAdi chatrIsa guNothI yukta evA AcAryane paNa zuddhi karavAno avasara Ave to bIjAnI sAkSIe karavI joIe. jema hoMzIyAra vaidyane paNa potAnI jAta mATenI cikitsA to bIjAnI pAsethI levI paDe che. tema pote prAyazcittanI vidhi jANatA hoya, to paNa avazya bIjAnI pAse AlocanA karI zuddhi karavI joIe. AvA AcAryane paNa bIjA AgaLa AlocanAnI jarUra che, to pachI bIjAnI to zI vAta. mATe sarva koie guru samakSa vinayabhUta aMjalI jeDI AtmAnI zuddhi karavI. A sAra che." Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 mAthA - 1153 jemaNe AtmAno sarvarajamala dUra karyo che tevA zrI jinezvara bhagavaMtanA. zAsanamAM pharamAvyuM che ke je AtmA sazalya che tenI zuddhi thatI nathI. sarva zalyono je uddhAra kare che, te ja AtmA zuddha bane che." [1153 sahasA, ajJAnatAthI, bhayathI, bIjAnI preraNAthI, saMkaTamAM, roganI pIDAmAM. mUDhatAthI, rAga dveSathI. doSo lAge che arthAtu zalya thAya che. sahasA- pagaluM joIne upADyuM tyAM sudhI nIce kAMI na hatuM, paNa paga mUkatAM ja nIce koI jIva AvI jAya. vagerethI. ApanatAthI- lAkaDAM upara nigoda vagere hoya paNa tenA jJAna vinA tene lUMchI nAkhyuM. vagerethI. bhayathI- juThuM bole, pUche teno juko. uttara Ape. vageraithI. bIjAnI preraNAthI- bIjAe ADuM-avaLuM samajAvI dIdhuM ne te mujaba A kArya kare. saMkaTamAM vihAra AdimAM bhUkha tRSA lAgI hoya, tyAre AhArAdinI zuddhinI pUrI tapAsa karyA sivAya vAparI levuM vagerethI. roganI pIDAmAM- AdhArmi Adi vAparatAM mUDhatAthI- khyAla nahi rahevAthI, rAgadveSathI-rAga tathA dveSathI doSo lAge. [1154-1155] guru pAse jaI vinayapUrvaka be hAtha joDIne je rIte doSo thayA hoya, te badhA doSo zalyarahita rIte. jevI rIte nAnuM bALaka potAnI mAtA pAse jevuM hoya tevuM saraLa rIte kahI de che tevI rIte mAyA ane madathI rahita thaI doSo jaNAvIne potAnI Atma zuddhi karavI joIe. [1156] zalyano udhdhAra karyo pachI mArganA jANa AcArya bhagavaMta je prAyazcitta Ape, tene te rIte vidhi pUrvaka pUrNa karI ApavuM joie. ke jethI anavasthA prasaMga na thAya. anavasthA eTale akArya thAya tenI AlocanA na kare athavA AlocanA laIne te pUrNana kare, [1157-1161] zastra, jhera, je nukazAna nathI karatAM, koI vetAlanI sAdhanA karI paNa avaLI pharI tethI, vetAla pratikUla thaIne je duHkha nathI Apato, urdu cAleluM yaMtra je nukazAna nathI karatuM, tenAthI kaMI gaNuM duHkha zalyano udhdhAra-Atmazuddhi nahi karavAthI thAya che. zastra AdinA duHkhathI bahu bahu to eka bhavanuM ja maraNa thAya, jyAre Atmazuddhi nahi karavAthI durlabhabodhipaNuM ane anaMta saMsArIpaNuM A be bhayaMkara nukazAna thAya che. mATe sAdhue sarva akAryapAponI AlocanA karI Atmazuddhi karavI joIe. gArava rahitapaNe AlocanA karavAthI muni bhavasaMsArarUpI latAnA mULane chedI nAkhe che, tathA mAyAzalya, nidAna zalya ane mithyAdarzana zalyane dUra kare che. jema majura mAthe upADelA bhArane nIce mUkavAthI haLavo thAya che, tema sAdhu gurunI pAse zalya rahita pAponI AlocanA niMdA, gaha karavAthI kamarUpI bhArathI haLavo thAya che. sarva zilyothI zuddha banelo sAdhu bhakta pratyAkhyAna anazanamAM atyaMta upayogavALo thaI maraNAMtika ArAdhanA karato rAdhA vedhane sAdhe che. eTale samAdhipUrvaka kALa karI potAno uttamArtha sAdhI zake che. [12] ArAdhanAmAM tatpara sAdhu sArI rIte ArAdhanA karI, samAdhi pUrvaka kALa kare to trIjA bhave avazya mokSa pAme che. [1163 saMyamanI vRddhine mATe vIra puruSo e A sAmAcArI kahelI che. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 ohanijutti-( 14) [1164) caraNakaraNamAM Ayukta sAdhu, A pramANenI sAmAcArInuM pAlana karatAM aneka bhavamAM bAMdhelA anaMtA kamane khapAve che. munidIparatnasAgare karelagurjarachAyA pUrNa 41 "ohanijutti gurjarachAyApUrNa bIjuM mULasUtra (1)gurjarachAyApUrNa Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM namo abhinava nANassa Sha An Juan A Agama saMpuTanA mukhya dravyasahAyaka samyagu RtAnurAgI zramaNopAsikA zrImatI nayanAbena ramezacaMdra zAha saparivAra, vaDodarA Agama dIpa prakAzana