Book Title: Acharanga Stram Part 03
Author(s): Shilankacharya
Publisher: Shravak Hiralal Hansraj
Catalog link: https://jainqq.org/explore/020010/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir DETERSISTERIESSESSISISTEITICS // zrIjinAya namaH // (zrIsudharmAsvAmIe racelaM ane zrI zrutakevalIbhadrabAhuracita niyuktisahita) |aacaaraanggsuutrm|| bhAga trIjI (mUla ane zIlAGkAcAye racelI TIkAnA bhASAMtarasahita) jAmanagaranivAsI sva. paNDita haMsarAjabhAi zAmajInA smaraNArthe chapAtrI prasiddha karanAra-paNDita hIrAlAla haMsarAja (jAmanagaravALA) paDatara kiMmata ru.2-8-0 prati 200 zrIjainabhAskarodaya prinTiMga presamA chApyu jAmanagara. For Private and Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobabirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram // 421 // *22%242** ||zrIjinAya nmH| ||shriiaacaaraanggsuutrm|| (mULa ane zilAMkAcAyeM racelI TIkArnu bhASAMtara ) bhAga trIjo chapAcI prasiddha karanAra-paNDita zrAvaka hIrAlAla haMsarAja (jAmanagaravALA) / / (zitoSNIya nAmanuM trIjuM adhyayana.) bIjuM adhyayana kaI have trIju kahe che. teno A pramANe saMbaMdha cha-pUrve zastraparijJA nAmanA pahelA adhyayanamA A adhyayanano adhikAra kahyo che. ke zIta, ane garamIno anukula ke pratikuLa ( sukha-duHkha ) pariSada Ave; to, samabhAve sahana karakho. te have kahe che: adhyayanano saMbaMdha zastraparijJAmAM kahela mahApratane dhAraNa karelA; ane, lokavijaya nAmanA adhyayanamA batAvela saMyama pALanArA 1 For Private and Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 422 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tathA kaSAya vigerene jItanArA mokSAbhilASIsAdhune koi vakhate anukula ke pratikuLa pariSada Ave che, te vakhate mana nirmaLa rAkhIne tene samabhAve sahana karavA. e pramANe, saMbaMdhI A trIjuM adhyayana batAcNuM che. enA upakrama vigere cAra anuyogadvAra thAya che. temAM upakramamA arthAdhikAra ve prakAre che, temAM adhyayanano adhikAra pUrve ko che. ane uddezano arthAdhikAra have niyuktikAra batAve che. paDhame suttA assaMjayatti.' ? viie duhaM aNuhavaMti / taie na hudukkheNaM, akaraNa yAe va samaNutti 198 uddesaMmi utthe, ahigAro uvamaNaM kasAyANaM / pAtra viraIo viuNo, u saMjamo ettha mukkhuti // 199 // (1) palA uddezAmAMkanuM che keH- je bhAvanidrAmAM sutA che, te sArA vivekathI rahita che. praznaH - te kyA che ? uttaraH- je gRhasthoM ke te. te bhAvI sutelA onA doSa kahe che. tathA je bhAvadhI jAgatA he, tenA guNAne batAve che. sUtra 'jarAmaccuM vigere. (2) bIjA uddezAmAM je gRhastho bhAvanidrAmAM sutelA che, temane yatAM duHkho batAve che. te sUtra 'kAmesu giddhA ' zrIjAmAMka le keH -- phakta duHkha sahana karavAthIna sAdhu na kahevAya paNa jo saMyamaanuSThAna kare; to te sAdhu che nahIMto, te sAdhu nahIM. te sUtra kahe che. 'sahie dukkha' cothA uddezAmAM kaSAyonuM vamana kara. eTale na karanA; ane bAkInAM pApo choDavAM. te paMDita sAdhunuM saMyama che, ane prathama start laine lobha at kaSAyo dUra thavAthI kSapakazreNinA kramathI kevaLajJAna prApta thAya che, bhane aghAtikarma dUra thavAthI AThe For Private and Personal Use Only sUtram // 422 // Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram // 423 // karmono nAza thatAM mokSa thAya che, ne ve gAthAmAM batAyuM che. nAmaniSpannanikSepAmA 'zItoSNIya' adhyayana che mATe zIta uSNa ba-3 AcA0 nenA nikSepA kahe che: nAma ThavaNA sAyaM, dave bhAve ya hoi nAyavvaM / emeva ya uNhassavi, caubiho hoi nikkhevoni. gaa.12001| // 423 // nAma. sthApanA, dravya ane bhAva ema cAra prakAre nikSepA . temAM nAma sthApanA sugamane choDI dravya nikSepozota ane uSNano kahe che. davve sIyala davve, davvuNahaM ceva, uhadavvaM tu / bhAve u puggalaguNo jIvassa guNo aNegaviho / 201 / . jJa zarIra bhavya zarIra choDI vyatiriktamA guNa guNInA abhedapagAthI dravya zIta ThaMDA guNathI yukta dravya, athavA zItarnu kAraNa hI je dravya te dravyanA pradhAnapaNAthI ne zIta dravya he, te barapha hima karA vigere che, eja pramANe uSNamAM garama padArtha levA. bhASayI ce prakAre che eTale pudgAlAzrayI, tathA jIvAzrayI che, te gAthAnA ve padamA batAvela che, temAM puddAlAzrayI ThaMDo guNa 6 guNanA pradhAnapaNAne batAvavArUpe che, tema bhAva uSNamAM paNa jANavU. jIvane AzrayI zIta ane uSNa rupavALo aneka prakAre guNa che. jemake audayika vigereja bhAyo che. temAM audayika te karmanA udayathI pragaTa yayela nArakI vigere jIvone bhavanA AzrayI potAnI meLe kapAya thAya che te uSNa bhAva jANavo. ane aupazamika te sAta prakRtinA upazamathI upazama samyakta tathA virati (cAritra) rUpa ThaMDo bhAva che. tathA kSAyika bhAva paNa ThaMDo che. kAraNake te kSAyika samyaktva tathA cAritra rupavAlo che. athavA baghA karmano dAha te (kSAyikabhAva) sivAya utpanna yato nathI. mATe te uSNa che. teja pramANe vivakSAthI bIjA paNa the ----- For Private and Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15 kAre thAya che (Ama ce bhAva AvyA, vAkInAmAM paNa teja pramANe jANavA.) AcAI jIvanA A bhavaguNanuM zItapaNuM ane uSNapaNAnA rupamuM varNana niyuktikAra khulAsAthI poteja kahe che. sUtram HsIya parisahapamAyuvasamaviraI suhaM cauNhaM tu / parIsahatacujamakasAya, sogAhiveyAraI dukkhaM dAraM / 20 / / // 424 // bhAvazIta, te ahIM jIvanA pariNAmarUpe grahaNa kare che. te A pariNAma che, ke saMyamamArgamAMthI na paDatAM sAdhue sakAma al // 42 // 16/nirjarAmATe pariSaho samabhAve sahana karavA, tathA kArthamAM zithIlatA eTale 'vihAramA pramAda' na karavo tathA mohanIya karmane zAMta karacu te samyaktva. dezavirati tathA sarva virati lakSaNavALo che athavA umazama zreNo Azrayo che. te athavA kSapaka zreNI AzrayI * kapAya vigerenA kSayarUpa che, P virati-prANAtipAta vigerethI dUra rahe, te viratiche. eTale te sattara prakArano saMyama che, tathA sukha eTale pUrvanA punynaa| udayathI bhogava_ te che. A pariSaha vigere tathA zIta garamI bannene gAyAnA ce padamA kahe che: pariSaha pUrve kahelA svarUpavAlA che; ane tapamA udyama karavo; te tapa vAra prakAracche, te zakti pramANe Acarag; tathA krodha 18/ vigere kaSAyo che, tathA iSTa na maLe athavA nAza thAya, te zoka thAya; te Adhi che, tathA strI, puruSa, napuMsaka, ema traNa veda che. arati eTale, mohanA cipAkathI cittamA malinatA thAya te che, tathA roga vigere duHkho che. A pariSaha vigere pIDAkAraka hovAthI 1 AtmA tape tethI uSNa che. A pramANe TuMkAmAM gAthAno artha che, ane enuM vizeSa varNana niyuktikAra pote kahe che:-pariSaha,15) SOCIES For Private and Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 425 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zIta ane uSNatAnA kayA; temAM maMdabuddhivALAne vicAra vinA zaMkA yAya ke, ulaDaM samajAya; tethI khulAsA kare che. itthI sakkAraparAsaho ya do bhAvasIyalA ee| sesA vIsaM uNhA parIsahA huMti nAyavvA // 203 // strI-parisaha, ane satkAra -parisaha, e banne zIta che, kAraNake, bhAva manane te game che, bAkInA bIza parisaha pratikuLa hovAthI te manane gamatA nathI; mATe uSNa che. athavA parisahonuM zIta-uSNapazuM bIjI rIte kahe che:je tibvaSpariNAmA, parisahA tebhave uNhAu / je maMdaSpariNAmA parisahA te bhave sIyA // ni. gA. 204 dAraM // duHkhekarIne sahana thAya; tevA tIvra svabhAvavALA garama parisaha jANavA, ane je maMdapariNAmavALA ( sahelAithI sahana thAya; ) te zItaparisaha che, teno khulAsA kare che ke, je zarIramAM duHkha utpanna karanArA thAya; ane sahelAithI sahana na thAya, tathA manamA kheda karAve; te tIvra pariNAmavALA hovAthI uSNa che, ane je pariSada phakta zarIrane duHkha utpanna kare che, paNa baLavAna puruSane mananuM duHkha temAM dhatu na hoya; te bhAvathI maMdapariNAmavALA hovAthI te zIta-pariSada che. athavA je ghaNA joramAM pariSada Ave te uSNa che, ane je zarIra upara thoDI asara kare; te zIta-pariSadha jANavA. have, pariSaha pachI sAtheja zItapaNe je pramAdapada lIdhuM che ane tapazcaryAmAM uthama karavo; te USNapaNe lIdhuM che. te bannene nIcalI gAthAmAM kahe che: | dhammaMmi jo pamAyai atthevAsIaluti taM biMti / ujjutaM puNa annaM tatto upahaMti NaM viMti // ni.205 // For Private and Personal Use Only sUtram // 425 // Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * AgA * // 426 // // 426 // * dharma te zramaNa dharmamA je sAdhu pramAda kare, potAnI kriyA na kare. athavA jenAthI artha sadhAya te dhana dhAnya, sonuM vigere me LavayA upAya kare, tevAne zIta (ThaMDo ) pariSaha kahe che, paNa je sAdhu prasAda na kare ane saMyamamA udyama kare te uSNa pariSaha / kahevAya che. (mUtramA 'Na' zobhA mATe che) have upazama padanI vyAkhyA kare che. sIIo parinivvuo ya saMto taheva paNhANo (lhoo) / houvasaMta kasAoteNu vasaMtobhave jIvo 206 upazama guNa krodha vigerenA udayanA abhAvamA hoya che, ane te kapAya agni ThaMDo thavAthI AtmA ThaMDo thAya che, tathA krodha vigere aninI jvALA bujhe tyAre te parinirvRta thAya che, ane rAgadveSa rupa agninA upazamathI upazAMta che tathA krodhAdi paritApa | dara thavAthI AtmA AnaMdita thAya che ane teja sukhI che kAraNa ke jene kaSAyo zAMta che teja sukhI che. ane tethIja upazAMta kaSA| yavALo AtmA zIta thAya che. A badhAM padoM eka arthavALAM che. eTale (1) zItIbhUta (2) parinirvRta (3) zAMta (4) pralhAda. A | upazAMta kaSAya kahevAya che (A padono artha krodhAdine zAMta karavAno che) have viratipada kahe . abhaya karo jIvANaM sIyagharo saMjamo bhavai siio| assaMjamo ya upaho, eso anno'vipajjAo // 207 // | jIvone abhaya karavAno AcAra te zIta (sukha) che. te, ghara che, te, pra. kyuM? uttara. satara prakArano saMyama pALabo te zIta che. kAraNa temAM badhAM duHkhano hetu je rAgadveSa vigerenA joDalAM che, te viratimAM dura thAya che. ethI, ulaTo asaMyama te uSNa che. * R-CGFSCSEKASIC CARRESTER For Private and Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sutram // 427 // A zIta ane uSNa lakSaNarUpa-saMyama, asaMyapano bIjo paryAya, mukha duHkharUpa.che. te vivakSAnA kAraNathI thAya che. tethI have, aacaa| mukhapadanuM vivaraNa kare che. nivANasuhaM sAyaM sIIbhUyaM payaM aNAvAhaM / ihamavi jaM kiMci suhaM taM soyaM dukkhamavi uNhaM ni. // 20 // // 427 // mokSasukhanu svarUpa ahIMyAM mukhane zIta kA che, ane te rAgadveSa vigerenAM bayAM joDako dUra thavAthI ghaNuMja ane ekAMta vAdhArahita lakSaNavALU nirupAdhika paramArtha ciMtAmA vicAratA muktinuM sukha teja sAcaM sukha che, paNa vIjuM nathI. ane te sukha AThe karmano tApa dUra thabAthI zIta che. te nirvANa mukha batAve che, ane nirvANa te kyA karmano kSaya jANavo, athavA viziSTa AkAza pradezavALU sthAna (siddhisthAna) 8 temAM (jIva nizcala paNe) rahevAthI nirvANa sukha che. ane A vAM pado eka arthavAlA che. eTale sAtA zItIbhuta, anAvAdhapada e traNeno artha nirvANa mukha che. ane A saMsAramA paNa sAtAvedanIyanA vipAkathI udayamA AveluM sukha te manane AnaMda ApatrAthI zIta che. ane tethI ulaTuM pApathI udayamAM AvelaM duHkha te uSNa che. have kaSAya vigere pado kahe che. Dijjhai tibakasAo sogabhibhUo uinnaveo yA uNhayaro hoya tayo kasAyamAIvi 'ja' DahAi // 20 // tIvra eTale ghaNA pramANamAM vipAka udayamA AvatAM kaSAyo jene udayamA AvyA hoya te baLe che. A kalAya agnivALo jIva Sax OMOMOMEOS For Private and Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 428 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir phakta baLe che, eTalaMga nahIM paNa zoka eTale vhAlAMnA viyogathI utpanna thayela zokathI mUDha banIne zubha vyApAra (dharma) ne je bhule te paNa baLe che, tathA jene saMsArI sukha bhogavavAnI icchA thai hoya, tevopaNa baLe che kAraNa ke puruSa vedavALo khIne icche che. ane strI paNa puruSane icche che, ane napuMsaka to banene icche che tenI prApti na dhAya to AkAMkSA purI na thavAthI te arati dAhe baLe che, ane (ca) zabdathI (zabda vigere pAMca indriyanA viSayonI) icchA ane kAmanI prApti na thAya topaNa jIva aravinA dAhe baLe che, tethI A pramANe kaSAyo zoka ane vedano udaya e traNe jIvane bALanArA hovAthI te uSNa che, athavA vadhuM mohanIyakarma, athavA AThe prakAranuM karma uSNa che AdhI paNa vadhAre dAhakapaNAvA tapa che te adhI gAthAmAM batAnyuM che, kAraNa ke uSNa kapAyane paNa tapa tapAve che. mATe te tapa uSNatara che. mULa gAthAmAM kaSAya joDe Adi zabda che. tethI ema jANavuM ke tapa kapAyane vAle; tema zoka ane veda udayane paNa bALe che. A pramANe aneka rIte zIta uSNa batAvI je abhiprAyavaDe AcArye dravyabhAvathI bhedavALA pariSaha pramAda udyama vigere rUpavALA zIta uSNa batAvela che, te AcAryanA abhiprAyane have pragaTa kare che. sI upahAsa suhaduhaparI sahakasAya veya soyasaho / hujja samaNo sayA ujjuo, ya tatrasaMjamovasame // 290 // zIta ane uSNa e vanneno je sparza che, tene sahana kare; eTale, zItasparza ane uSNasparza zarIre (adhikapaNAma ) lAgayAthI jIvavedanAne anubhavato hoya; chatAM ArtadhyAna na kare; eTale, zarIra ane manane anukuLa thatAM sukha ane viparita dhatAM duHkha anubhave; tathA pariSada kaSAyaveda tathA zoka je ThaMDI tathA garamIthI utpanna thAya te badhAMne sahe che. A pramANe ThaMDa ane uSNa vigere For Private and Personal Use Only sUtrama // 428 // Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 429 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sahIne sAdhu haMmezAM tapa ane saMyamanA UpazamamAM ugramavALo thAya (arthAt gRhastha unALAmAM ke ziyALAmAM jIvone duHkharUpI pANI chaTavAnuM ke, agni bALavAnuM pApa kare che. tathA hAyapITa kare che, athavA, bagIcA vigeremAM jai vanaspatine duHkha ApI pote sukha mAnI ahaMkAra kare che te sAdhue na kAM; paNa sukhaduHkhane samabhAve sahana karIne samAdhimA rahevuM.) have samApta karatAM e TaMDa tApane ghaNA pramANAM sahevAM te batAve che. sIyANi ya uvahANi ya, bhikkhU huMsi visahiyAi / kAmA na seviyAvA, sIosaNijassa nijjuttI 211 pariSad-pramAda upazama-virati sukharupa je pado pUrve ThaMDapaNe yatAvyAM; tathA pariSahatapa udyama - kaSAya zokaveda aratirupa pUrve uSNarUpe batAyAM che. te badhAMne mokSAbhilASI sAdhue sahevAM; paNa, te sukhano harSa, ane duHkhano zoka na karavo; te pariSahone samyak dRSTi jIva jo kAmanI abhilASA dUra kare; to tenAthI sadana thAya che, mATe, niyuktikAra kahe che ke: -- game tevA pariSada ThaMDa ke, uSNatAinA Ave; topaNa, te kAmo (khoTI icchAo) mAM citta na rAkhanuM tathA kumArge na januM. A pramANe, trIjA adhyayanano nAmaniSpanna nikSepo ko have, mUtra anumamamAM askhalita vigere guNavALu nirdoSa vacana kahetuM te AchesuttA amuNI sayA muNINo jAgaraMti (sUtra0 105) pUrvasUtra sAno saMbaMdha batAve che, duHkhonA Artta (cakrAvA) mAM je bhame te duHkhI che, eTale A lokamAM jeo bhAva nidrAmAM ajJAnI jIvo sutAche. te duHkhonA cakrAvAmAM bhamavAthI duHkhI che. kanuM che ke:-- For Private and Personal Use Only sUtram // 429 // Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 430 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nAtaH paramahaM manye, jagato duHkhakAraNam / yathA'jJAna mahArogo, durantaH sarvadehinAm // 1 // A jagatamAM je ajJAnarUpI mahAroga sarve jIvone daHkhe karIne dUra thAya tevo asAdhya che, tenAthI bIju duHkhanuM kAraNa hu~ mAnato nathI, vigere che. ahiM sutelA ve prakAranA che, dravyathI ane bhAvadhI temAM nidrA mamAdavALA dravyathI sutA che, ane mithyAtva ane ajJAnarupa mahAnidrAthI mUDha vanelA jeo mithyAdRSTi (mokSa mArgathI vimukha) amuni che. teo niraMtara bhAvathI sutelA jANavA, kAraNake teo (sarva jIvone abhaya dAna ApatrA rUpa) samyakajJAna tathA cAritranI kriyAthI rahita che. paNa nidrAmAM paDelAnuM A pramANe samaja ke bakhate midhyAdRSTi doha ane samyak dRSTi paNa hoya, A amuni yAde batAnyuM have munionuM varNana kare che. teo haMmezAM subodhathI yukta ane mokSamArgathI calAyamAna yatA nathI paNa niraMtara hisane meLavAvA ahitane choDavA. saMyama pALavA prayAsa kare | tethI tebhI jAgatA che ane zarIranI svabhAvika azaktithI dravya nidrA teone hoya ( suve ) to paNa rAtanA navathI RNa vAgyA sudhI zAstramAM batAvelI viSae suvAthI tathA alpa nidrAthI teo jAgatAja hai, Aja bhAva svApa ( suvuM ) tathA jAgaraNa karavuM te saMbaMdhI niyuktikAra gAthA kahe che: suttA amuNio sayA muNio suttA tri jAgarA huti / dhammaM paDuzca evaM niddAsuttreNa bhaiyAM // 212 // oret ane bhAvI banne prakAre srutA che, temAM nidrAthI srutelAnuM varNana pachI kaheze ane bhAvayI sutelAnuM pahalAM kahe che. jeo amuni (gRhastho ) mithyAtvathI tathA ajJAnathI gherAine hiMsA vigere pAMca Asrava sadA varte che, teo bhAvathI sutelA che. ane For Private and Personal Use Only sUtrama // 430 // Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyanmandi AcA // 431 // munizrIne mithyAta ajJAnarUpa nidrA dUra thavAthI samyaktva vigereno bodha pAmIne bhAvathI teo jAgatA che. jo ke, AcAryanI AjJA laine, munizrI navathI traNasudho rAtrInA bojA trIjA pahore dIrghasaMyama mATe zarIra AdhArarUpa hovAthI matrama suve; tophNa tezro sadAe jAgatAja che. A pramANe dharmane AzrayIne mutA ane jAmatA batAvyA. have, dravyanidrAmA sutelAmA bhajanA jANavI; eTale, temanAmA dharma hoya athavA na paNa hoya, // 431 // eTale jo bhAvayI nAge; ane nidrAthI AMkho gherAbAthI muve topaNa tene dharma che, ane bhAvavI jAgato hoya; paNa nidA ane|| pramAdamA tenuM dhyAna hoyato, tene na paga hoya; paNa je dravyabhAva bannemA mutAche, tene na hoya; ema bhajanAno artha che. manaH-dravyathI sutelAne dharma kema na hoya ? uttaraH-dravyathI sutelAne nidrA hoya che, te nidrA duHkhethI dUra thAya che, kAraNake, styAnadi (thINaddhi) trikanA udayamA samyaktvanI prApti mokSamA janArA bhavasiddhi jIvone paNa thatI nathI; ane teno baMdha mithyASTi, ane sAsvAdananI sAthe anaMtAnubadhI B kaSAyanA baMdhavALAne hoya che. R ane teno kSaya ane anivRtti bAdara guNasthAna kAlanA saMkhyeya bhAgomAMnA keTalAka bhAga jAya tyAMsudhI hoya che. teja pramANe nidrA, ane pracalAnA udayamAM paNa pUrva mAphaka che. baMdhano uparama (dUra thaq.) to, apUrva karaNakALanA asaMkhyeya bhAganA aMtamAM thAya che. paNa teno kSaya to, jyAre vadhA kaSAyo Hdura thAya; tenA dvIcarama samayamAM (chellAno pahelAmAM) thAya che. For Private and Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Aba0 // 432 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ane udaya to upazamaka, ane upazAMta mohavALA munione paNa hoya che. ethI, nidrA pramAdane duraMta ko che. (darzanAvaraNIya karmanI nava prakRtimAM pAMca nidrA che, temAM nidrA, pracalA, nidrAnidrA, pracalApracalA, ane thINaddhi anukrame pramANamAM badhAre nidrA che, tenuM varNana karmagraMthamAM che, tyAMthI jobuM. ahIM eTalaM kahevAnuM che ke, paramArtha (mokSanuM) lakSa rAkha; ane bane tyAMdhI alpa nidrA karavI.) ane dravyathI nidrAmA suteo duHkha pAme che. (jemake, UMghaNasI mANasa varamAM Aga lAgatAM baLIjAya che, gharamAthI dhana corAi jAya che.) teja pramANe bhAvathI sutelA paNa duHkha pAye che te batAve che. | jaha supta manta mucchiya asahINo pAvae bahuM dukkhaM / tivvaM apaDiyAraMpi vadyamANo tahA logo // ni. 293 // nidrA tela tathA dArU vigerenA nizAthI gAMDo thalo tathA ghaNo mAra marmasthanamAM paDavAthI bezuddha banelo tathA vAyu vigere doSathI cakrI Aani paraza yaelo jova bahu duHkha pAme che chatAM pote te vakhate badalo ke upAya lai zakato nathI teja pramANe bhAva nidrA eTale mithyAtva avirati, pramAda, kapAya vigeremAM sutelo jIva samUha naraka vigerenA bhavanAM duHkho bhogave che, ive bIjI rIte ulaTA dRSTAMtathI upadeza devA kahe che: eseva ya uvaeso paditta payalAya paMthamAIsuM / aNuhavai jaha saceo suhAI samaNA'vi tahaceva ||ni. 214 // upara kahelo upadeza je viveka ane aviveka saMbaMdhI thAya che. te batAve che jemake savetana (buddhimAna) vivekI Aga lAgatAM For Private and Personal Use Only sUtrama // 432 // Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir satrama // 433 // OM: vitemAMthI nIkaLIne mukhI thAya che ane vinavAlA ane vinarahita evA mArganuM jJAna jene che te sukhethI pAra pahoMce che. Adi zabdathI jANavU ke cora vigerenA bhavamA vivekI mANasa sukhathI te viname dara karI sukhI thAya che. teja pramANe sAdhu paNa bhAvI sadA vivekI | hovAthI jAgato rahine bayAM kalyANane meLave che mutA ane jAgatA sabaMdhI gAthAo kahe hai:||433|| jAgaraha NarA Ni jAgaramANassa bar3ae buddhI / jo suai naso dhaNNo jo jaggai so sayA dhanno // 1 jAgatA mANasonI buddhi va che mATe he mANaso ! tame jAgo ( alpanidrA karo.) je muve che, te dhanyavAdane yogya nathI, paNa jAgato mANasa dhanyavAdane yogya che. suai suaM tassa suaM saMkiyakhaliyaM bhave pamanassa / jAgaramANassa suaMthirapariciamappamattassa // 2 // 8 je ghaNu suve ke tene pramAdathI tenuM bhaNelaM zaMkAvAlu tathA bhulovALa yAya che, paNa apramAdI jAgatA sAdhunu bhaNeluM sthira pari-18 cayatrALa (bhula vagarana) rahe che. nAlasseNa samaM sukkha, na vijA saha nidyaa| naveraggaM pamAeNaM, nAraMbheNa dazalayA // 3 // | ALasanI sAthe sukha nathI. ( ALamune mukha na hoya; ) tathA nidrAnI sAthe vidyA na hoya; pramAdanI sAthe vairAgya na hoya; tathA AraMbha karanArane dayA na hoya. jAgariA dhammINaM, AhammINaM tu suttayA seaa| vacchAhiva bhagiNAe akahiMsu jiNo jayaMtIe // 4 // %ESSESex RX For Private and Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 434 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jIvane jAga sAraM, adharmIne suvaM sAruM evaM bhagavAn mahAvIre vatsa dezanA rAjAnI bena jayaMtI zrAvikAne kahuM che:suyai ya ayagarabhRo suaMpi se nAsaI amayabhUaM / hohii goNabhUo nahaMmi sue amayabhRe // 54 // je ajagaranI mAphaka suve che, tenuM amRta jevaM bhaNeluM nAza thAya che, tathA tene amRta jevaM bhaNeluM nAza thatAM muDadAla- vaLadIyA mAphaka tenuM apamAna thAya che. A pramANe darzanAvaraNIya karmanA udayathI koika bakhata koi sAdhu sruto hoya; paNa mokSAbhilASI, ane yatanAvALo hovAthI; tathA teNe darzana mohanIyarUpa-nidrA dUra karavAthI te jAgatoja che. paNa jeo, ajJAnanA udayathI sutelA che, te ajJAnIja kharA mutelA che, ane ajJAna te mahAduHkha che, ane te duHkha jaMtuone ahitakArI che, te sUtrakAra batAve che. loyaMsi jANa ahiyA dukkhaM, samayaM logassa jANittA, ittha satthovarae, jassime sadA ya vAya rasAya gaMdhAya phAsA ya khabhisamannAgayA bhavaMti (sUtra 106) cha jIvanIkAya saMbaMdhI tuM duHkhane jANa; eTale ajJAna athavA, moha (mUDhapaM) te jIvane narakAdi bhavamAM duHkha ApanAeM ahitane mATe che, athavA tenuM ajJAna, tene ahIMyAja baMdhane mATe, vadhane mATe, tathA zarIra, ane mana saMbandhI pIDAne mATe thAya che. (arthAt guru ziSya kahe che ke:-A saMsAramAM ajJAnI jIvo pote ajJAnadazAmAM pApo karIne naraka vigeremAM jAya che, ane tyAM tathA, ahIM aneka prakAranAM duHkha sahe che) te tuM dhyAnamA rAkha; ane ajJAnane choDa, have ema jANavAnuM phaLa batAve che. For Private and Personal Use Only sUtram // 434 // Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA0 sUtram // 435 // // 435 // dravya ane bhAva e ve prakAranI nidrAthI sutelA jIvo ajJAnI che. temane dhatA duHkhathI dUra raheQ e jJAna- phaLa che. baLI samaya eTale AcArAgasUtramA batAvela anuSTAna ( saMyama ) ne jANIne athavA loka eTale jIvasamUhane jANIne tene je zastrothI duHkha thAya te astra jJAnI sAdhue na jaNAcavA (zAna bhaNavAnuM phaLa e che ke koi paNa jIvane duHkha na devU) A pramANe pahelAMnA mUtra sAthe pojA mutrano saMbandha che. kAraNa ke saMsArI jIvo bhoganA abhilApIpaNAcI jIvahiMsA vigere kaSAya hetuvAcha karma bAMdhIne naraka vigere pIDAnA sthAnamA utpanna thAya . tyAMcI koi vakhate nIkaLIne badhA duHkhonuM nAza karanAra dharmarne kAraNa jemA che tevU AryakSetra vigeremA manuSya janma pAme che. baLI tyAM paNa (dharma pALavAne badale ) mahA mohanA kAraNe mohita mativAlo banI ( indriyonA svAdane mATe) evAM evAM kArya kare che ke jene lIdhe te nIcenIce (nArakomA) jAya che, paNa saMsAramAthI pAra pahoMcato nathI (AbuM lokotuM vartana jANIne tevU tayAre na karavU.) athavA samabhAva eTale samatA (samayano artha samatA lIyo) che tene jANIne badhA jIvo upara eTale potAnA AtmA barobara parane jANIne athavA zatru mitrane samabhAve jANIne temanA upara rAga dveSa tuM na kara, athavA badhA jIvo ekendriyathI paMcendriya sudhI potAnA utpanna yavAnA sthAnamA ramavAnI icchAvALA che, maraNathIhare che, sukhanA cAhaka che. duHsvanA dveSI che Aq teornu samAnapaNuM jANIne sAdhue Y karavU te kahe che, cha jIvanIkAyanA dravya bhAvanA bhedavALA zakhathI dara rahecA dharma jAgaraNathI jAgato rahe, athavA jeje saMyamanAM zastro che te te AsravadvAra mANAtipAta vigere che, athavA zabda vigere pAMca prakAranA kAma guNo (viSayaprema) che. tenAthI je dUra rahe te muni che. teja sUtrakAra kahe che keje munine potAnA AtyAnA anubhavelA bIjA vadhA pANI saMbandhI indriyonI pravRttinA viSayarUpa zanda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparza te suMdara ane OMOMOM For Private and Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kallassagarsuri Gyanmandir 1904 virupa ema ve bheda che, te samIpa AvatAM anukULa vahAlA, ane pratikULa te aNagamatA lAge che, tevU je muni jANe te lokane jANe sbaar'aa che. teno artha A che -munie tevA viSayo prApta thAya; topaNa anukULamAM rAga 'na' karavo; ane pratikULamAM dveSa na karavo teja sUtram ma kharIrIte teornu abhisamanvA gamana (jANavApaNu) che, paNa cIjuM nathI. (A saMsAramA munine bihAra vigeremAM puNyodayathI madhura hai| // 436 // 15 avAja, suMdara dekhAva, ramaNIya sugaMdhI khaTarasa-bhojana, tathA komaLa sparza vigere prApta thAya che, tathA pApanA udayathI tethI ulaTuM // 36 // KthAya che. tevA samayamA saMsArI-jIvo harSakheda kare che, tema munie na karavo.) athavA AlokamAMja zabda vigere viSayo prANIone duHkhane mATe thAya che, to paralokanuM to, zuM kahe ? kaj che ke:5 uktaMca-raktaH zabde hariNaH sparza nAgo rase ca vaaricrH| kRpaNapatako rUpe bhujago gandhe nanu vinaSTaH // 1 // hariNa zabdamAM rakta yayalo, hAthI sparzamA, mAchala rasamAM, ane rupamAM garIba pataMgI, tathA mugaMdhImA sApa, (athavA bhamaro) kharekhara, nAza pAmyA che, paccasu raktAH paJca vinaSTA yatrAgRhItaparamArthAH / ekaH paJcasu raktaH prayAti bhasmAntatAmabudhaH // 2 // A pramANe, pAMca indriyomAMthI ekamAM rakta thayelA paramArtha na jANanArA te, pAMce ahIMyAM nAza pAmyA che, tema mUrkha mANasa ekalo pAMcemAM rakta thatAM teno nAza thAya che. athavA, puSpazALayI zabdamAM bhadrA nAza pAmI arjuna corarupa jovA jatAM nAza pAmyo; gaMdhamAM gaMdha miyakumAra nAza pAmyoH rasamAM saudAsa, ane sparzamAM satyaki vidyAdhara, athavA sukumArIkAno pati lalitAMga nAza pAmyo; SEASESASRKESACS For Private and Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sutram // 437 // ane teone parabhavamAM naraka vigere duHkha bhogavavAno bhaya bAkI rahe che. A pramANe gAyana vigere banne lokamAM duHkha ApanArA AcA0 jANIne je muni taje, te kecA guNo meLave te kahe che: se AyavaM nANavaM veyavaM dhamavaM baMbhavaM pannANehiM pariyANai loyaM, muNiti ducce, dhammaviU // 437 // ujjU AvadRsoe saMgamabhijANai (sU0107) je muni mahAmohanidrAmA sutelA lokAMne ahitane mATe yatuM duHkha jANe; te loka samayadarzI che, te zakhathI dUra rahIne madhura gAyana vigere pAMca kAmaguNo ekalAna duHkhanA hetuo tarIke ba-parivAvaDe jANe che, tathA patyAkhyAna parijJAvaDe tyAge che, te mokSA-la PbhilApI muni che, ane te AtmAne jANanAro che. eTale, jJAnAdika guNavALo AtmA teNe meLavyo; te AtmAvAna che, kAraNake, & zabdAdi viSaya tyAgavAthI eNe AtyAnuM rakSaNa kayu che, jo, tema rakSaNa na kayu hota; to, potAnAM pApathI nArakI, tathA ekendriya | vigeremA utpanna yatAM AtmAnuM kArya mokSamA javAnuM na karavAthI teno AtmA kevI rIte gaNAya ? (AtmAnuM kArya jJAnamA ramaNatA karI; cAritra pALI; mokSamAMja javAnuM che, te je prApta kare; teNe AtmA meLavyA jANacA; ane teja AtbhAvALo che.) ____ ane teja jJAnavAn paNa che. ema jANavU athavA, bojA pratimA AyavI nANavI che, teno artha Ache keH potAnA AtmAne vabhra (naraka) vigeremA paDatAM aTakAve; te Atmavit (AtmAjAnI) che tathA prabhue jevU padArtha- svarupa | batAvyu; te, jANe, te jJAnavit (tattvajJAnI) te, tathA jIvAdi svarUpane jenAvaDe jANe te veda eTale, AcArA vigere mUtra jA 253 -30 For Private and Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 438 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir banAro hoya; te vedavit kahevAya che. tathA, dargatimAM paDatA jIvane dhArI rAkhanAra, tathA svargamokSa apAvanAra dharmane jANe se dharmavida che. e pramANe, badhAM karmarupa -maLa, kalaMkathI rahita, evaM yogInuM sukha brahmacarya che, tene jANe te, brahmavit che, athavA, aDhAra makAranuM brahma che. A pramANe, jJAna, veda dharma, ane brahmacarya prakarSathI ( utkRSTapaNe) jenAvaDe jJeya padArthoM jaNAya; te prajJAno che eTale, | mati vigere pahelA bhAgamAM batAvela jJAnavaDe jIvaloka jeve rupe rahyo che tene jANe; athavA jIvalokane rahevAnuM je sthAna, je kSetraloka che, tene pote jANe arthAt je zabdAdi viSayono rAga taje; teja, jJAni yathAvasthita lokatuM svarUpa jANe che, ane tevo jJAnI prathama batAvelA guNavALo (eTale je AtmavAn jJAnavAna vedavAn dharmavAn brahmavAn ) thoDA athavA, samasta majJAnavaDe lokone jANe tene muni kahevo; kAraNake, jagatanI traNe kALanI avasthAne mAne athavA jANe tene munizAstramAM ko che. dharma te cetana ane acetana dravpanA svabhAvarUpa, athavA zrutacAritrarUpa - dharmane jANe; te dharmavit jANavo. ruju (sarala) zAnadarzana- caritra nAmanA mokSamArganAM je anuSTAna che, tenAthI akuTila che, athavA yathArtharIte padArthanuM svarupa jANavAthI sarala che athavA vadhI upAdhithI zuddha se avakra (sarala) ke A pramANe dharma jANanAra ruju muni hoya tene zuM lAbha maLe te kahe che. ATale bhAva Avarttate janma jarA maraNa roga zokanA duHkha ApavAnA svabhAvavAlo saMsAra che, kahAM che ke, rAgadveSa vazAviddhaM, mithyA darzana dustaram || janmAtra jagatkSiptaM pramAdAdbhrAmyate bhRzam // 1 // dustara ane janmanA AvarttamAM pheMkAyalaM jagat che. temAM pramAdathI jIvo rAgadveSanA vazI vidhAye mithyAdarzananA kAraNe For Private and Personal Use Only sUtram // 38 // Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram AcAkharI rIte kone kaDevo ? te kaI protanA saMgano kharo jANanAro // 439 // paNuM bhramaNa kare che. bhAva zrotapaNa zabdAdi kAma gugano cipaya abhilASa che, ane te vane 'Avarta' ane zrota maLIne Avarta zrotaH zabda bane che te bannemAM rAgadveSabaDe saMga (saMbaMdha) thAya che, tene jANe che ke A Avarta ane zrotanuM kAraNa che. A jANanAro kharI rIte kone kahevo ? te kahe che, je anarthane jANIne tyAge, te jANanAro che. arthAt saMsAra zrota te rAgadveSa rupa saMga che. 4/tene jANIne je tyAge teja Avarta zrotanA saMgano kharo jANanAro che. upara batAvyA pramANe sutA ane jAgatAnA doSo tathA guNone kA jANanAro kyA guNo meLave, te kahe che. sAusigaccAI se niggaTTe arairaisahe, pharUlayano veei, jAgara verovarae, vIre evaM dukkhA pamukhkhasi, jarAmaccuvalo vaNie nare sayayaM mRDhe dharma nAbhijANai (sUtra 108) te AtmArthI muni bAhya abhyaMtara graMtha rahita (niya) banIne zIta ane uSNatAno tyAgI eTale sukha duHkhane na gaNanAro a| thavA ThaMDa tApanA pariSahane sArI rIte samabhAve sahana karanAro saMyamamAM rati (prema) ane asaMyamamA arati batAvanAro banI pIDA karanArI pariSaho ane upasargonI kaThora vedanAne sahe che, paNa pIDAkArI mAnato nathI, (jema gajamukumALanA sasarAe bhInI mATInI pALa bAMdhI mAthAmA vaLatA aMgArA bharyA, te samaye ghaNI pIDA thai, chatAM teNe sasarAno upakAra mAnyo, ane kevaLa jJAna / pAmI mokSamA gayo. tema bIjA sAdhue karavU) athavA saMyama ke tapathI zarIramA pIDA thA parupatA (kaThorapaNu) Ave athavA karma lepa dUra thavAthI saMsArathI khedI manavALo mokSAbhilASI nirAbAdha sukhano cAhaka banIne saMyama tapamA pITA thAya to paNa samabhAve HSSASARS For Private and Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AbA0 // 440 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sahe paNa kheda na pAme. 'jAgara' eTale asaMyama nidrA dUra thavAthI pote saMyamamAM jAgato che ane abhimAnathI yatA amarSa (adekhA ) eTale bIjAnuM bagADavAno adhyavasAya (vicAra) te vaira che. te vairathI pote dUra ke eTale jAgara ane vaira uparata guNavALo vIra bane che, te karma zatrune dUra karavAnI zaktivAlo che tevA vIrane uddezIne guru kahe che he vIra ! tuM uparanA guNa dhAraNa karIne potAne athavA bIjAne saMsAranA duHkhathI athavA duHkhanA kAraNarUpa karmathI bacIza ane vacAvIza. ane uparanA uttama guNothI rahita pramAdI jIva saMsAranA cakramAM ane duHkhanA pravAhamAM saMga karIne uMbato rahIne te zuM meLave che te kahe che. jarA ane mRtyu e ne vaza thaine te prANI niraMtara mahA mohathI mUDha banelo svarga ane mokSa ApanAra dharmane jANato nathI ane saMsAramAM jIvane evaM koi paNa sthAnaja nathI ke jyAM jarA mRtyu na hoya, praznaH - devatAone jarA (bUDhApo) nathI. uttara - devatAone paNa tyAMthI vyavavAnA cha mahinA pahelA uttama lezyA vaLa sukha madhu ane suMdara varNanI hAni thAya che| tethI temane paNa jarAno sadbhAva che, kAM che ke. devA NaM bhaMte! save samavaNNA ? no iNaDe samahe, sekeNadveNaM bhaMte! evaM buccai goyamA' devA duvihA- vovaNaggA ya pacchocavaNaggA ya tattha NaM je te puDhovatraNaggA teNaM avisuddha vaNNayarA, jeNaM pacchovavaNaggA te NaM visuddhavaNNayarA For Private and Personal Use Only sUtram // 440 // Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie 7 gautamano mana-he bhagavan ? baghA devatA samAna rupayAlA che ? -tema nathI. pra.-tenuM zuM kAraNa ? AcA u0-he gautama ! devo ce prakAranA che. pahelA utpanna thayelA ane pachI utpana yatA temA je pahelA utpanna thayela che te ke-4) sutrama 18 ika prAMkhA rupavALA ane je pAchaLathI utpanna thayA te vizuddha suMdara rUpavAlA hoya che. teja pramANe lezyA vigeremA paNa jANa. // 441H ane cyavananA vakhate to vadhAne badhu prAMkhuja hoya che. jemake // 441 // malyamlAniH kalpavRkSa prakampaH zrI hInAzo vAsasAM coparAgaH / dainyaM tandrA kAmarAgaDabhar3o, dRSTibhrAntiapayuzcAratizca // 1 // mAlA karamAi jAya che kalpavRkSa kaMpatuM dekhAya che, zrI ane hIno nAza thAya che kapaDA uparathI prema uThI jAya che.dInatA Ave / che, ALasa pAya che, kAma rAgano ane aMgano bhaMga dAya che, dRSTimAM bhrAMti thAya che. ane kaMpAro thAya che, ane vadhu ramaNika te aramaNika lAge che. (jema, ahIMyAM manuSyane maratI vakhate gharanI Rdi ke, vaibhava uparathI aNagamo thAya che, tema devatAne paNa devaloka choDatAM ghaNo kheda thAya che, ane kalpAMta kare che.) jo, AvI rIte he to, nakI thayu ke, vathA jIvo jarA mRtyune vaza che to, tevU jANIne paMDita muni zrRM kare ? te kahe cha:pAsiya AurapANe appatto parivae, maMtA ya maimaM, pAsa AraMbhajaM dukkhamiNaMtiNaccA,mAI pamAI puNa ei gambhaM, uvehamANo saharUvesu Ujz2a mArAbhisaMkI maraNA pamuccaI, apamatto AA%EROSEX For Private and Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vA sUtram // 42 // kAmehi, uvarao pAvakammehi, vIre Ayagutte kheyanne je pajavajAya satthassa kheyanne, asaAcA tthassa kheyanne je atthassa kheyanne se pajavajAyasasthassa kheyanne, akammassa vavahArona vi144 jai kammuNA uvAhI jAyai, kammaM ca paDi lehAe.(sUtra 109) te bhAvathI jAgato muni bhAvanidrAmA sutelA jIvone mana saMbaMdhI duHkhodhI pIDAtA jube che. te duHkhI jIvo vicAre che ke, have amAre zuM karavU ? ema mUDha banelA tathA, duHkhasAgaramA DubelA prANIone dekhIne pote tevo duHkhamAM na paDavA mATe muni apamata thaine vicare; ane saMyama anuSThAnane barobara kare; tevA ziSyane guru pharIthI kahe che:-he buddhimAn ! he bhaNelA ziSya ! tuM bhA1 vanidrAthI sutelA duHkhIone jo, ane jAgatAnA guNo tathA sutAnA doSone jANIne suvAnI mati na kara (pamAdI na thA.) balI pApa kriyAno AraMbha karanArAnAM duHkho tathA duHkhanA kAraNa karma, tene tuM pratyakSa jo! jeo jIvahiMsA (khuna) corI vigere kare che. teone thatI zikSA sAkSAta jo! ane te jANIne AraMbha rahita banIne AtmahitamA jAgrata thA! . (jebho sAdhu che tepane mokSa sAdhavAno hovAthI gRhastha mAphaka khetI vigere AraMbha karavAno nathI chatAM jeo tyAgI nAma kA dharAvI khetI vigere kare che te paNa grahastha mAphaka duHkhI thAya che.) paNa je viSaya kaSAyathI malIna cittavALo bhAvazAyI (pamAdI) che, te zU meLave te kahe che. mAyI bane, che, ane mAyA levAthI vidhA kaSAyovALo bane teja kahe the, krodhI mAnI mAyI lobhI banIne dAru vigerenA nasAmA pramAdI thai nArakInAM duHkha anubhavI CRICE-SERIES For Private and Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Y mAUnaca hA pAcho tiryaMcA garbhanA duHkhane anubhave che. paNa je muni kapAyarahita apramAdI che tene zuM lAbha thAya che. te batAve che. zabda rupa AcA vigeremA je rAgadveSa thAya che tenI upekSA karato ruju (sarala) yati thAya che. eTale kharI rIte je yati (sAdhu) che te ruju che. paNa sUtrama gRhastha to strI vigere padArtha grahaNa karavAthI vakra che (strI vigerene meLavavA rAjI rAkhavA gRhasthane kapaTa karavu paDhe che.) vaLI te // 443 // 5 sarala sAdhu gAyana nigereno upekSA karato maraNa (mAra) nI zaMkA kare che. eTale bIjAne mAratA (duHkha detAM) Dare che. tethI pote // 443 // paNa maraNathI bace che. baLI te kAma (pApa ceSTAbho) thI apramAdI rahe che. ane je sAdhu kAma ceSTAnA pApothI dUra rahe, teja kharI rIte mana vacana kAyAnA pApathI uparata (vacelo) che. koNa bace che? te kahe che. je vIra che teja gupta AtmA che. ane te khedajJa che (eTale bInA jobonA khedane jANe che teyI koine duHkha deto nathI te khedajJa sAdhu gAyana vimerenA AnaMdanA viSayonA paryava4 (bhAgo) anukula thatAM pote tenA nimittanA zastrane pANIbhIne duHkhakAraka jANIne temA lIna na thatAM te nipuNa sAdhu niravadya anuSThAna je azastra che te kare che. ane te saMyamanA khedane jANanAro paryava jAta zastranA khedane jANanAro che, teno sAra A che ke je| sAdhu pAse zabdAdi paryAyo suMdara ke virupa Ave to levAnI ke tyAgavAnI kriyA vIjA jIvone duHkharupa che tema jANe che ane / madhyasthapaNuM rAkhag te apIDAkAraka hovAthI je azastrarupa-saMyama che. te potAne ane parane upakAra karanAro che, evaM jANe che. IP A pramANe, jANIne zastrane choDe, ane azastra (saMyama) tene grahaNa kare; eTale jJAnanuM phaLa e che ke viSayonaH AnaMdane choDanAroM; samabhAva rAkhanAro jIvAne bacAvI saMyama pALe che, (ane jIvo upara rAgadveSa kare; to, saMyama pALI zakato nathI.) / athavA, gAyana vigere paryAyothI, athavA gAyana vigerethI utpanna thayela rAgadveSanA paryAyothIM je jJAnAvaraNIya vigere karma da For Private and Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir baMdhAya che, tene dAhakapaNAthI tapa te zastra che, te tapanA khedane jANe te khedajJa che. kAraNake tenA jJAna tathA yogya anuSThAnavaDe 21 AcA0 je azakha-saMyama che, tene paNa jAganAro che, ane saMyama tapa khedane jANanAro Azravanirodha vigerethI bhavabhramaNAM karma je pUrve ekaThAM kI che, teno kSaya thAya che, ane karmakSayathI je lAbha thAya che, te kahe che:waen akarmanuM varNana... __ akarma paTale, jene ATha prakAranAM karmamAthI eka paNa karma na hoya; te che, ane te nAraka, tiyeca, nara, deva evI cAra gatimAM bhramaNa karavAno vyavahAra nathIH tathA, paryApta-aparyApta avasthA nathI; tathA bALapaNa, tathA kumArapaNuM vigere saMsArI vyapadezo (judI 6 judI vyavasthAna nAma) nathI; ane je sakarmI che, tene karmavaDe nArakAdi vyapadeza hoya che. tathA te karmanI upAdhivaDe eTale, jJAnAvaraNIya vigerethI judA judA vizeSaNo karma saMbaMdhI thAya che te kahe che:-jemake, mati, zruta adhi, manaHparyAya jJAnavAno hoya; tene tenI buddhinA pramANamAM maMdabuddhivALI, athavA tIkSNa budivALo kahevAya che. (1) tathA cakSudarzanI acakSudarzanI nidrAlu vigere che. (2) tathA mukhIduHkhI kahevAya che. (3) midhyAdRSTi, samyaga pithyASTi, strIpuruSa napuMsaka kaSAyo vigere che. (4) 8 tathA sopakrama nirupakrama AyuvALo, alpa AvakhAvAlo; vigere che. (5) nAraka tiryaMcayonIvALo, tathA ekendriya, be indriya, paryApto-aparyApto, subhaga-durbhaga vimere che. (6) uMcagotravALo, nIcagotravALo cha, (7) kRpaNa, tyAgI, nirupa bhogI, nirSIya che.(8) A pramANe AThe karmane lIdhe saMsArI jIvo oLaravAya che. jo AvI rIte che to zuM karavU te kahe che. bAnAvaraNIya vigere karma che % For Private and Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 445 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tenI upekSA karIne athavA tenA baMdhane prakRti sthiti anubhAva pradezarUpe vicArIne tenI sattA vipAkane pAmelA prANIo jevI rIte bhAvanidrAmAM sue che ( ane duHkha bhogave che ) te vicArIne karma toDavAmAM bhAva jAgaraNa karavA sAdhue udyama karato, te karma toDavAnuM AtrA kramathI thAya che. prathama ATha karmavALo mANasa che te dIkSA lar3ane mohane toDe pachI apramAdI yaha kSapakazreNI kare te AThame guNasthAne krodhAdi ochA karo agyArame guNasthAne lobhano sarvathA nAza kare ane vAramA guNasthAnanA aMte jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya tathA aMtarAya karma dUra karI terame guNasthAne cAra aghAtI karmavALo rahe. A guNasthAne jaghanyayI aMtarmuhurta, ane utkRSTathI pUrva koDImAM thoDo ocho kALa rahe, tyArapachI 14me guNasthAne pAMca stra akSara bolavA jeTalo kALa zailezI avasthAne anubhavIne akarma thAya che. have, uttaraprakRtibhanuM chatApaNuM - achatApaNuM batAve che. jJAnAvaraNIya tathA aMtarAya te darekanI pAMca pAMca medanI prakRti caude jIvasthAnama hoya che. tathA, cauda guNasthAnamAM midhyAdRSTithI mAMDIne vAramA guNasthAna sUtrI pAMce prakRtio hoya che, temAM bIjo vikalpa thato nathI tathA darzanAvaraNIyanAM traNa satkarmanAM sthAna che. (satkarma eTale sattA che.) pAMca nidrA, ane cAra darzana, e nava prakRti sarva jIvasthAnamAM rahe che. (1) ane guNasthAnamA anivRtti vAdarakALanA saMkhyeya bhAga sudhI hoya che. (2) keTalApha saMkhyeya bhAganA aMtamAM thINaddhinidrAtrika kSaya dhavAthI cha karmatrA bIjuM sthAna che. tyArapachI, kSINakaSAyanA aMta samayanA pahelA samayamA nidrA ane pracalA, e benA kSaya thavAthI cAra karmanuM sthAna che| ane te paNa kSaya thavAthI kSINakaSAya kALanA aMtamAM trIjuM sthAna che. For Private and Personal Use Only sUtrama // 445 // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 446 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vedanIya karmanAM ve sattAsthAna che. te A pramANe: (1) sAtA ane asAvA banne hoya. (2 tathA vannemAMthI eka sAtA, athavA asAtA jyAre pote zailIzI avasthAmAM sauthI DellA samayanA pahelA samayamAM mokSa javAnA kALabhAM hoya; tyAre koipaNa eka sAtA ke, asAtA bhogave te bIguM sthAna che. mohanIya karmanAM paMdara sattAsthAna che te A pramANe: (1) soLa kaSAya, natra no kaSAya ane RNa darzana hoya; tyAre samyakdRSTi jIvane aThThAvI prakRti hoya che. (2) samyak vamata mizradRSTie sattAvIsa hoya che. (3) svabhAva anAdi midhyAdRSTi hoya; athavA ve darzana vamatAM chavIza hoya. (4) samyakdRSTine aTThAvIza prakRtimAMthI anaMtAnubaMdhI cAra kaSAya vamatAM athavA kSaya thatAM cAMbIza hoya. (5) teneja mithyAtva kSaya thatAM 23 (6) mizradRSTi kSaya thatAM 22 (7) kSAyika samyakdRSTi 21 (8) amatyAkhyAna ane pratyAkhyAna - kaSAya jatAM 13 (9) koipaNa eka veda kSaya thatAM 12 (10) bIjo veda kSaya thatAM 11 (11) hAsyAdi cha dUra yatAM 5 (12) puruSavedanA abhAvamA 4 (13) saMcalana krodha kSaya thatAM 3 [14] mAna kSaya thatAM 2 (15) mAyAkSaya thatAM e eka lobha rahe. ane e lobha dUra to mohanIya sattA paNa gai. sAmAnyadhI AyuSya karmanI sutAnAM ve sthAna che te A pramANe - ( 1 ) parabhavanA AyunA baMdhanA uttara kALamAM ve AyuSya hoya; ane tenA baMdhanA abhAvamAM je AdhumAM hoya; teja bIjuM sthAna che. For Private and Personal Use Only 20 sUtram ||446 // Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nAmanAM cAra sthAna kahe che. AcA0 nAmakarmanI prakRtinAM bAra sattAsthAna che, te A pramANe: sUtram (1) 93 (2) 92 (3)91 (4) 88(5)86 (7) 79 (8) 78 (9) 76 [10] 75 [11]9 [12] 8 tenI vigtH||447|| gati cAra, pAMca jAti, pAMca zarIra, pAMca saMghAta, pAMca baMdhana, cha saMsthAna aMgopAMga traNa, saMhanana cha, varNa pAMca, gaMdha be, rasa/5/ // 447 // pAMca, ATha sparza, anupUrvI cAra. aguru laghu, upaghAta, parAdhAta, uchvAsa Atapa, udyota. e cha tathA prazasta ane aprazasta, e ve vihAyogati, tadA pratyeka zarIra, prasa, zubha, subhaga, susvara mUkSma, paryApta sthira Adeya ane yaza A daza zubha che ane tenAthI ulaTI bIjI daza azubha che. 11 kula 20 tathA nirmANa ane tIrthakara ema vadhI maLIne nAma karmanI 93 prakRti che. temAMthI tIrthakara nAmanA abhAvamA 92 che ane AhAraka zarIra saMpAta baMdhana aMgopAMga e cAranA abhAvamA 93mAthI 4 baad| 4 kastA 89 che temAMthI paNa tIrthakara nAmakarma bAda karatA 88 tathA devagati tathA anupUrvI vamelI bAda karatA 86 athavA narakagati | yogya bAMdhatAM tenI gati tathA anupUrvI tathA vaikriya catuSTha bAMdhanArane 80 sAthe A cha meLavatA 86 che tathA devagati pAyogya bAMdhanArane paNa 86 che ane naraka gati tathA anupUrvI maLI be tathA vaikriya catuSka cAra e cha vamatA 80 rahe che. vaLI manuSyagati anupUrvI banne vamatA 78 che. A akSapaka jIvonAM karmanAM sattA sthAna che ane have ApakabALAnAM kahe che. 93 prakRtimAthI naraka niryaka gati tathA anupUrvI bannenI maLI tathA 1, 2, 3, 4, indriya jAti maLI cAra tathA Atapada OM For Private and Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 1448 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir udyota sthAvara sUkSma sAdhAraNa maLI kula 13 prakRti kSaya thatAM 80 prakRti rahe che tathA tIrthakara nAma na hoya to 92mAMthI 13 jatAM 79 che. tathA AhArakacatuSTaya dUra thatAM 93 mAMthI 89 rahe ane temAMthI nArakI vigere saMbaMdhI 13 dUra thatAM 76 rahe ane tIrthakara nAma na hoya to 89 mAMdhI 1 dUra thatAM 88 rahe ane temAMthI 13 jatAM 75 rahe che. tema 80 athavA 76 mAMthI tIrthakara kevaLI zailezI avasthAmAM pahoMcelAne chellAnA pahelA [dvicarama ] samayamA tIrthakara nAma karma umeravAthI vedAta nava karma prakRti sivAyanI prakRti dUra thatAM bAkI aMta samaye nava prakRti sattAmAM rahe che te kahe che. [1] manuSya gati [2] paMcendriya jAti [3] sa [4] bAdara [5] paryAptaka [6] subhaga [7] Adeya [8] yazakIrti [9] tIrthakara e nava sivAyanI bAkInI 71 athavA 67 dvicarama samayamA naTa thAya che bhane tIrthakara sivAyanA kevaLIne ATha hoya che eTale tene tIrthakara nAma choDIne bAkInI ATha prakRti sattAmAM hoya che A tenuM chelluM sthAna ke [tyAra pachI mokSamAM jatAM eka paNa prakRti nathI] gotranAM ve sattAsthAna che. uMca nIca gotranA sadbhAvamAM eka sattAsthAna ke tathA anikAya ane vAyukAyane uMca gotra vamatAM malinabhAvavALI avasthAmA phakta nIca gotranI sattA rahe hai, athavA ayogI guNasthAne dvicarama samaye nIca godhanI sattA dUra thatAM uMca gotra ekaluM rahe che eTale ve gotranI avasthAmAM prathama sattA sthAna che ane banemAMthI eka hoya te bIjuM sattA sthAna che [aMtarAyanI pAMce prakRtio sAthe dUra thatI hovAthI tenuM juduM varNana batAcyaM nathI.) A mamANe karmonI sattA jANIne sAdhue te sattAne dUra karavA mayatna karavo. vaLI bIjuM kahe che, For Private and Personal Use Only sUtram vaDA Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 449 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kammamUlaM ca jaM chaNaM, paDilehiya savaM sAmAyAya 'dohiM' aMtehiM adissamANe taM parijJAya 'mehAvI viittA logaM vaMtA logasannaM se mehAvI parikkami jAti ||suutr 110 // tibemi zItoSNIyodezaH ? karmanuM mULa kAraNa mithyAtva avirati pramAda kaSAya yoga che ene samajIne kSaNa eTale hiMsA te prANIone duHkha devArupa kRtya karmanuM mukhya muLa samajIne choDa pAThAMtaramA 'kammamAhU' pATha ke teno artha Ache ke upAdAna kSaNa A karmanA che te kSaNa karma ke te karma meLavIne teja kSaNe | nivRtti kare teno bhAvArtha A che; ajJAna pramAda vigerethI je kSaNe karmanA heturupa anuSThAna kartuM teja kSaNe citta sthira karIne tenA upAdAna hetune nivRtti kare (jenAthI karma baMdhAya tene choTe athavA tenI guru pAse zIghra AlocanA le) vaLI upadeza kare che pUrve kahelAM karmane samajIne tathA karmanA virUddha (karma haNanAra) gurunAM upadeza sAMbhaLIne je rAgadveSa aMtarupe che tenAthI dUra rahI athavA | teno saMbandha choDIne athavA karma upAdAnanAM kAraNa rAgAdikane jJa parijJAvaDe jANIne pratyAkhyAna parijJAvaDe taje ane rAgAdithI mohita loka athavA viSaya kaSAya loka jANIne tathA viSayanI vAMchA athavA dhana upara mamatrabhAva choDIne maryAdAmA rahelo te muni saMyama-anuSThAnamA prayatna kare; athavA viSayatRSNA, athavA charidurvargane. athavA ATha karmane AvatAM aTakAve. A pramANe sudharmAsvAmI kahe che ke huM huM chaM. zItoSNIya nAmanA adhyayanano pahelo uddezo samApta bhayo. For Private and Personal Use Only sutrama // 449 // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 450 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bIjo uddezo pahelo udezo kA pachI bIjo kahe che. teno saMbandha A pramANe che:- pahelA uddezAmAM bhAva sutelA batAvyA; ane ahIM teonA suvAthI "duHkha paDavAnaM " phaLa batAve che. ema te banneno saMvandha che. sUtra anugama hovAthI sUtra kahe che: jAI ca vuddhiM ca ihajja ! pAse, bhUehiM jANe paDileha sAyaM, tamhA'tivije paramaMtiNaccA, saMmatI na karei pAvaM // 1 // jAti eTale, janmathI laine bALakumAra-yauvana bUDhApA suzrI vRddhi che, te manuSyalokamAM, athavA saMsAramAM hamaNIja (kALanA vilaMba binA) tu jo. teno sAra A che ke guru ziSyane kahe che keH he bhadra ! hamaNAM janamatA jIvone bUDhApAsudhImAM zarIra mana saMbandhI kevAM ke duHkho bhogavAya che te tuM viveka cakSuthI jo, kanuM che keHjAyamANassa jaM dukkhaM, maramANassa jaMtuNo / teNa dukkheNa saMtatto, na sarai jAi madhpaNo // 1 // janamatA mANasaM je duHkha che, te mANasane maramI bakhate paDatAM duHkhathI te tapelo hovAthI pUrvathI jAtI paNa visarI gayo ke. virasarasiyaM rasaMno to so joNImuhAu nipphaDai / mAUe appaNo'via veaNamaDalaM jaNemANo // 2 // mAnA cAvelA AhArane garbhamAM baiThelo bALaka paravaza thaine khAya che, ane pote janamatI vakhate potAne tathA, mAtAne ghaNI pIDA ApIne yonidvArA bahAra nIkaLe che. For Private and Personal Use Only sUtram // 450 // Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SEXHI hINabhiNNasaro dINo vivarIo vicittao / dubbalo dukkhIo vasai, saMpatto carimaM dasaM 3 // AcA0 ane te vRddhAvasthAmA hIna-bhinna (khokharo) avAja hoya che. rAMkaDu mukha tathA viparIta vikalpa karanAro durbaLa duHkhI avasthAmAM kho avasthAmA sutrama te paDelo hoya che, athavA he Arya ! evaM mahAvIra prabhu maittimane kahe che, ke jAti vRdi ane tenuM mULa kAraNa karma tathA kArya duHkha / // 45 // 18/che tene jo, ane dekhIne bodha pAma, ane tevU janma vigerenuM duHkha tane na Ave, ebuM saMyama anuSThAna kara. . baLI cauda prakAranA bhUta grAma (jobonAM cauda sthAna) che. tenI sAye tArA AtmAnaM mukha sarakhAva eTale jema tuM mukhane vAMche che tema baghA paNa vAMche che ane tane duHkha gamatuM nathI tema cIjAna paNa samaja, tethI tuM koine duskha na de to tethI tane janmAdi duHkha 13 nahi maLe. kayuM che ke: yatheSTaviSayAH sAtamaniSTA itarattava / anyatrApi viditvaivaM, na kuryAdapriyaM jane // 1 // jevI rIte tane indriyonA rasa bhAlA che ane aniSTa amiya che evI rIte jANIne bIjAne apriya kRtya na karato. ziSya pUche che to zuM karavU? u0-jAti vRddhi sukha duHkha dekhIne tatva batAvanArI zreSTa vidyAne jANa, aneje tatva jANelA hoya, te mokSa athavA 51 parama jJAna vigere athavA mokSa mArgane jANIne samyaktvadarzI banIne pApa na kare, arthAt sAro sAdhu pApa vyApAra na kare. have pAparnu mULa saMsArI snehanA pAso che, te choDavA upadeza Ape che, ummaca pAsaM iha macciehi, AraMbhajIvI ubhayANapassI: kAmesa giddhA nicayaM karati, saM ARKAR 2% For Private and Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 452 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sicamANA punariti garbha // sUtra. 2|| kAvya A cAra prakAranA kaSAya tathA viSayamA vimokSamAM samartha AdhAra rUpa manusya lokamAM saMsArI manuSyo sAthai dravyathI tathA bhAvathI bane prakAre je pAza (mohajALa) che, tene sarvadA choDa; kAraNa ke te jana samUha kAma bhoganI lAlasAvAlo ke tathA te meLavavA | mATe jIva hiMsA vigere pApA AraMbhe che. tethIja sUtramAM ka le ke te AraMbhathI jIvavAvALo che, ane mahAraMbha parigrahathI racanA karIne jIvanano upAya yoje che, tathA ubhaya eTale zarIranA tathA mana saMbaMdho athavA A loka tathA paraloka saMbandhI (bhogAkAMkSI) che, vaLI te kAma bhogamAM rakta thaine azubha karmanAM upacaya kare che| ane te karma saMcaya karIne eka garbhathI nIkaLI bIjA garbhamAM praveza kare che| ane saMsAra cakravALa (cakrAvA) mAM araTanI ghaTamALa jema bharAya ane ulavAya te nyAye junAM karma bhogave, ane pharI | navAM vAMdhIne bhramaNa kare che. baLI te anivRta (vinA vicArano) AtmA kevo (duSTa) thAya che te kar3e che. avise hAsamAsajja, haMtA naMdIsi mannaI alaM bAlassa saMgeNa, veraM vaTThei appaNI (sU0 3) kAvya. lajjA bhaya vigerenA nimittathA cittanA viplavavALUM je hAsya (jhAMsI) che, tene meLavIne icchA premI banI (krIDAnI khAtara) jIvane haNI [zikAramAM ] AnaMda mAne che, ane bIjAone phasAvavA te mahA mohathI gherAyalo azubha vicAravALo bole che ke "A mRga vigere pazuo zIkArane mATe banAvyAM hai, tathA zikAra sukhI puruSAMnI krIDA mATe che." jebI rote jIva hiMsA siddha kare che. tema juTha corImAM paNa siddha kare ke. A juTuM bolI ThaganuM ke corI karavI e to buddhi baLanuM tathA bahAdurItuM kAma che vimere samajI For Private and Personal Use Only sUtram // 452 // Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 453 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | le jo AvI rIte saMsArI manuSyo pApa karanArA che. to sAdhue zuM karanuM, te AcArya kahe che. ke je manuSyo zikArI vigere hoya, athavA viSayaya kaSAyamAM rakta hoya, to tevA bAlajIva sAthe hAsyAdi tathA saMga na karavo; | jo pApIno saMga kare to mAMhomAI laDAi yatAM vaira badhe che, ane paraspara vaira levAno prasaMga Ave che. jemake guNasena rAjAe judI judI rIte karelA hAsyanA kAraNe abhizarmA brAhmaNa sAthai vaira vadhIne nava bhava sudhI cAlyuM. [samarAditya caritramAM tenI kathA che ke abhizarmA brAhmaNa kurupa joi rAjakumAra guNasene tenI hAMsI karo. tethI brAhmaNe kaMTALI tApasa vanI tapa karI vikhyAta thayo. anukrame guNasena rAjA banI te tApasa pAse Avyo pUrvanI vAta sAMbhaLI rAjAe kSamA cAhI pAraNAmAM jamavAnuM AmantraNa ka. traNe vAra AmantraNa vakhate rAjA bhUlI gayo, ane tApasa pAlo gayo. tethI tApasane A dareka khate hAMso lAgI, ane vaira levAnuM niyANu karyu. guNasena te samarAdisya thayo, ane nava bhava sudhI tenI sAthe tApasanuM baira rahUM, mATe hAMsI na karavo, tema hAMsI kara| nArano saMga para na karavo] eja pramANe viSaya saMga vigeremAM paNa duHkha ane vaira vadhavAnuM jANI tevAono saMga na karavo. jo ema che, to sAdhue dhuM karavuM ? te kahe che. tamhAtivijjo paramaM tiNaccA, AyaMkadaMso na karei pAvaM, aggaM ca mUlaM ca vigiMca dhIre, palicchidiyANaM nikkammadaMsI (sU0 4) kAvya. bALa (pApI) nI saMgatithI vaira vadhe che, tethI ati vidvAn (gItArtha) suni parama eTale mokSapada athavA sarva saMvararupa cAritra For Private and Personal Use Only sUtrama // 453 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 454 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir athavA samyaga jJAna athavA sampaga darzana [e traNe uttama hovAthI] tene jANIne zuM kare te guru kahe che. Ataka darzI -- AtaMka te naraka bigerenAM duHkha che, tene (hRdaya cakSuvaDe) dekhavAnA svabhAvavALA te AtaMkadarzI che. te pUrve kahelA pAponA anubandharUpa azubha karmane karato nathI. tema pApa karAve paNa nahi, tathA anumodato paNa nathI; baLI guru upadeza Ape che, ke. agra-cAra aghAti karma je bhavopagrAhI che. te agra che, ane mUla te cAra ghAtIkarma che. te mULa che. (athavA bIjIrIte laie to) mohanIya karma mULa che. vAkInAM sAta karma agra che. athavA mithyAtva mULa che. bAkI badhI prakRti agra che. e pramANe vAM agra tathA mULa karmane dUra kara; A sUtrayI ema sUcayuM ke karma te putalano samUha che, teno sarvathA kSaya yato nayI, paNa yogya anuchAna karavAyI AtmAthI sarvathA dUra thai zake che. mohanIyanuM athavA midhyAtvanuM badhAM karmamAM mULapaNuM kevI rIte ghaTe che ? Ama jo koine zaMkA hoya to AcArya kahe che ke tenA kAraNe vAkInI badhI prakRtiono baMdha paDe che. kache ke na mohamativRtya baMdha, uditastvayA karmaNAM na caikavidha baMdhanaM, prakRtibaMdhavibhavo mahAn // anAdibhatra hetureSa, na ca badhyate nAsakRtaH svayA'tikuTilA gatiH kuzala ! karmaNAM darzitA // 1 // tAbhyo nathI, ane te mohanuM aneka prakAratuM bandhana che ane prakRtino mahAna te anekavAra bandhAya ema nathI. paNa vAraMvAra bandhAya che. ethI karmenI ku he kuzala prabho! tamekameno bandha moha vinA vibhava che; ane A moha anAdi bhavano hetu che. ane For Private and Personal Use Only sUtram // 454 // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie ka AcA // 455 // Tila gati Ape batAyI che! teja pramANe Agama kahe - kahaNNaM bhaMte jIvA aTTha kammapagaDIA baMdhati,? goyamA! NANAvaraNijassa udaeNaM darisaNAvaraNija sutram P kammaM niyacchai, darisaNAvaraNijjassa kammassa udaeNaM dasaNamohaNIyaM kammaMni yacchai, dasaNamohaNijassa udaeNaM micchattaM niyacchai micchatteNaM udiNNeNaM evaM khalu jIve aTThakammapagaDIA baMdhai // 4 // 55 // he bhagavAna! jIvo kevI rIte ATha karma bAMdhe che ? he gautama! jJAnAvaraNoyanA udayathI darzanAvaraNIya karma bAMdhe , darzanAvaraNIya karmanA udayathI darzanamohanIya karma bAMdhe che, ane mithyatvanA udayathI AThe karmaprakRtio bAMdhe che, tevI rIte kSaya paNa, moha-14 nIyakarmanA kSaya sAtheja bhaya thAya che. kayu che ke:nAyagaMmi hate saMte, jahA seNA viNassaI / evaM kammA viNassaMti, mohaNije khayaM gae // 1 // nAyaka haNAvAthI jema; senA nAza pAme che, tevI rIte mohanIyakarmano kSaya thavAthI bIjAM sAta karmo nAza thAya che. athavA mULa te asaMyama athavA karma che, ane agra te saMyama tapasA athavA mokSa che, te mULanA agramA akSobhya (acaLa) dhIra) tuM thA; athavA buddhi ra zobhAyamAna ekA ziSyane guru kahe cha:-he dhIra ; vivekathI asaMyapane duHkhanuM kAraNa tathA, saMyamane mukhanA kAraNapaNe mAna, tathA tapa ane saMyamavaDe rAga vigerenAM bandhana athavA tenAM kArya je karma che, tene chedIne karmarahita tu bana; eTale na tuM potAnA AtmAne karmarahita banAva. evA svabhAvavALo niSkarmadarzI kahevAya che. athavA, mohanIyakarma kSaya yatAM zAnadarzananA Ava For Private and Personal Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA0 AKINGERS dura thatAM, te sarvadarzI, tathA sarvajJAnI thAya che,ane karmara hita thayalo, athavA sarvajJa banelo bIju | meLave che te kahe che:esa maraNA pamuccai, se hu didRbhae muNI, logaMsi paramadaMsI vivittajIvI uvasaMte samie sUtrama sahie sayA jae kAlakhI parivae, bahaM ca khalu pAvaM kammaM pagaDaM (sU0 111) B // 456 // e sarvajJa sAdhu mULa ane agrano recaka karmane toDanAro] banIne niSkarmadarzI kahevAya che, te maraNathI mukAya che, kAraNake ghAtIko dura thavAthI aghAtIkarmamA rahelu Ayu navA bhavanuM baMdhAtuM nathI, athavA vAraMvAra maravU, athavA kSaNe kSaNe maravu e maraNathI te mukAya che | | athavA baghoja A saMsAra maraNa yukta che tethI pote mukAya che calI te, muni saMsAramA rahelo bhaya, athavA saMsAra saMbaMdhI sAta prakArako bhaya tene dekhe che. ke (saMsArIne AvA bhayo Ave che.) te dRSTabhaya kahebAya che, vaLI te cha dravyanA AdhArarupa-loka athavA, caudala jIvasthAnavALo loka che temAM parama je mokSa che. athavA tenuM kAraNa saMyama che tene dekhavAnA svabhAvavALo hoya te paramadarzI che tathA strIpazu napuMsaka sAdhunA brahmacaryane ghAta karanAra che, tenAthI rahita evA makAnamA rahe che, te dravyathI vivikta kahevAya. tathA rAgadveSayI rahita nirmaLa citta rAkhavAthI bhASayI vivikta kahevAya, te muNavALo hovAthI viviktajIvI kahevAya che. Avo muni iMdriya tyA manane zAMta rAkhavAthI upazAMta che, ane ne pAMca samitithI yukta hovAthI athavA saraLa te mokSamArge jabAthI samita che, ane jJAna vigerethI yukta che, tema apramAdi paNa che. vaLI te muni tevIrIte AkhI jIMdagI sudhI uttama guNakAlo rahe; te kALa AkAMkSI kahevAya; bhane e pramANe paMDita maraNanI AkAMkSAvALo saMyama-anuSThAnamAM rahe. For Private and Personal Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie AvU zAmATe kare te kaI che. AcA mULa uttaraprakRtinA bhedavALu tathA prakRti, sthiti, anubhAva, pradeza, ema cAra prakAre bandhavALa, tathA bandha udaya-sattAnI vyava prasutram sthAvALu, tathA bAMdha, sparza karaco joDAvaM, ekapaNe maLavU; vigere avasthAvAlu karma che; ane te thoDAka kAlamA kSaya thAya; tevU | // 457 // nathI, tethI kALa AkAMkSI kadhu ke. 4 // 457 // __temAM bandhasthAnanI apekSAe mULa uttaraprakRtinuM bahupaNuM batAvIe chIe. jemakeH vadhI mULa prakRtio aMtarmuhUrta sudhI sAye bAMdhe; te ATha prakArano karmabandha che, ane AyuSya na bAMdhe; to, sAta prakArano ke, ane te Ayune kALa jaghanyathI aMtarmuhurta che, ane utkRSTadhI tenA zivAyanAM 33 sAgaropamamA pUrvakoDIno zrIjo bhAga badhAre che, A ane sUkSmasaMparAyano mohanIyakarma no bandha dUra thatAM, nathA AyunA bandhano abhAva thavAthI cha prakArano karmabandha che, ane te jghnythii| Peka samayamo ane utkRSTadhI aMtarmuhUrta che, tathA upazAMta kSINamoha tathA, saMyogI kevaLIne sAta prakAranA karmanA bandhano uparama yatAM | eka prakAraceM sAtAvedanIyakarma bandhAya che. te jayanpathI eka samaya ane utkRSTathI pUrvakoDImAM thoDaM orcha che. have, uttaraprakRtinAM vandhasthAna kahe che:jJAna AvaraNa, ane aMtarApanA pAMce medanuM dhruvabaMdhIpaNuM hobAthI ekaja baMdhasthAna che, tathA darzanAvaraNIyanAM traNa baMdhasthAna kaI che: (1) pAMca nidrA ane cAra darzana sAthe rahebAthI te navenuM dhruva bandhIpaNuM hovathI navavidhanuM eka sthAna che, (2) temAthI thINadi nidrAtrika anaMtAnubaMdhInI cokaDI sAthe dura thavAthI te NanA baMdhano abhAva thA cha prakRtino bandha le (3) apUrva karaNanA saMkhyeya For Private and Personal Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 458 // www.kobatirth.org bhAge nidrA ane pracalana bandha dUra thatAM cAra prakAraMnA darzanAvaraNano bandha rahevAyI te zrIjuM sthAna che. vedanIya karmanuM eka bandha sthAna che. cAhe sAtA bAMdhe cAhe asAtA bAMdhe, paNa eka bIjAnI virodhI hovAthI bane sAthe na bA~ce. mohanIyakarmanAM daza bandhasthAna che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (1) eka midhyAtva 1, soLa kaSAyo 16, koi paNa eka veda 1, hAsya ratinuM joDakuM athavA arati zokanuM eka joDakaM temAMthI eka joDakuM letAM te be 2 tathA bhaya 1, jugupsA 2, maLI phula 22 prakRtino baMdha hoya che. (2) mithyAtvano bandha dUra thartA sAsvAdana guNasthAnamA 21 no bandha che. (3) mAMyI mizra athavA aratisamyagadRSTine anaMtAnubandhI cokaDI dUra davAthI 17 prakArano bandha che. (4) temAMthI dezavirati guNasthAne apatyAkhyAnanI cokaDInA bandhano abhAva thavAthI 13 no bandha che, (5) temAMthI mamatta apramatta apUrvakaraNamAM vartatA sAdhune pratyAkhyAnanI cokaDo dUra thavAyI 9 no bandha che. (6) temAMthI hAsya vigerenuM joDakuM tathA bhaya jugupsA dUra thavAthI phakta 5no bandha apUrva karaNanA carama [challA ] samaye che. (7) temAMthI anivRttikaraNanA saMkhyeya bhAga bIte thake puruSa vedanA bandhano abhAva thatAM cArano bandha che. (8) temAMcI teja guNasthAne saMkhyeya bhAga gaye thake anukrame krodhano kSaya thatAM 3 no vadha che. (9) mAnano kSaya thatAM 2no bandha che [10] mAyAno kSaya thatAM 1no bandha che tyAra pachI anivRttikaraNanA challA samayamA monIyanA bandhano abhAva thavAthI avandhaka che. For Private and Personal Use Only sUtrama // 458 // Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 459 // cAra makAranA AyumAMthI koi paNa nAma karmana ATha bandhasthAna che. www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAmAnyathI Ayukarmano bandha eka prakArano ke ekano bandha hoya paNa ve athavA traNa sAthai bandhAvAno abhAva hovAthI eka bandha jANavo (1) 23 prakRti tiryaca gatine yogya bAMdhatAM thAya che. te nIce pramANe tiryaca gati, 1 ekeMdriya jAti 1 audArika tejasa kArmaNa zarIro 3 huMDa saMsthAna 1 varNa gaMdha rasa sparza 4 tithega gatine yogya anupUrvI 1 aguru laghu 1 upaghAta 1 sthAvara 1 bAdara sUkSmamAMthI 1 koi paNa eka, aparyAptaka 1 pratyeka sAdhAraNamAthI eka 1 asthira 1 azubha 1 durbhaga anAdeya 1 ayaza kIrti 1 nirmANa 1 ema phula 23 che teno bandha ekeMdriya aparyAptAne yogya midhyAdRSTine bAMdhatAM hoya che. (2) te trIzamAM parAghAta ane ucchvAsa maLI ema 25 paryAptA ekeMdriyane bandha jANavo. [aparyAptAne badale paryAptAne 25 prakRti levI. (3) ema Atapa athavA uyota eka prakRtino bandha meLavatAM 26 thAya paNa sAdhAraNanI jamyAe pratyeka ane sUkSmanI jagyAe bAdara levI. (4) devagatine yogya bAMdhatAM 28 prakRtino bandha nIce mujaba che, devagati 1 paMceMdriya jAti 1 vaikriya tejasa kArmaNa RNa zarIra 3 samacaturasra saMsthAna 1 aMgopAMga 1 varNa vigere catuSTaya, 4 anupUrvI 1 agurulaghu 1 upaghAta 1 parAghAta 1 ucchavAsa 1 prazasta vihAyogati 1 sa vAdara 1 paryApta 1 pratyeka 1 sthira asthiramAMthI eka, 1 zubha subhaga 1 susvara 1 Adeya 1 yazaH kIrtti 1 athavA ayazaHkIci nirmANa 1 [TIkAmAM zubha anubhavAMvI koi paNa eka hoya che, ema lakhapuM che. TIpaNamAM ekalI zubha lIcI For Private and Personal Use Only ilAma sutrama // 459 // Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobabirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aadaa // 460 // OMOMOMOM ] ema kula 28 no bandha thAya che.: F (5) temAM tIrthakara nAmakarma umeravAthI 29 (6) have trIzano bandha batAve che. devamati, 1 paMcedriyajAti 1 baikiya AhAraka zanIra 2 aMgopAMga 2 tejasakArmaNa 2 pahelI sUtram saMsthAna 1 varNAdi catuSka 4 anupUrvI 1 agurulaghu 1 upaghAta . parAghAta / ucchavAsa / prazastavihAyo gati 1 asa bAdara paryApta // 460 // pratyeka sthira zubha subhaga musvara Adeya yaza-kIrti e dazaka 10 tathA nirmANa 1 nAma maLI phula 30 [7] emAM tIrthaMkara nAma meLavabAthI 31 thAya che. A pramANe ekeMdriya gheIdiya preyeMdriya narakagati vigere AzrayI aneka bhede bandhanA ghaNA prakAro che. te karma graMthathI jANavA. (8) apUrvakaraNa Adi praNa guNa sthAne devagati pAyogya bandhanA uparamathI yazaHkIrtija phakta bAMdhe che. tethI eka vidhabandha ke. tyArapachI nAmakarmanA bandhano abhAva che. gotrakarmamA sAmAnyarIte uMca athavA nIcano ekano pandha che. uMca ane nIca banne virodhI hovAthI sAye pandhAvAno abhAva #. kona A pramANe bandhadvAramA lezathI ghaNA prakArapaNuM batAvyuM. sUtrakAra tethI kahe che ke:-A karma jIve bAMdhyAM che. te sulekhullu che, kAraNake, te pramANe bhogavatAM darekane anubhavAya che. mUtramA khala zabda vAkyAlaMkAramA che athavA nizcayaarthamAMche ke, karma bahu prakAreja .] jo A pramANe che, to te karmabandhanane | dUra karavA zuM karavU ? te kahe : OM For Private and Personal Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saccami ghiI kuvahA, etthovarae mehAvI, savaM pAvaM kammaM josaha (sU0 112) AcA0 uttama jIvone hita karanAra te satya che, ane teneja saMyama kahe che. te saMyamamA dhairyatA rAkha, athavA yathAvasthita vastunu svarUpa masUtram IM jinezvare batAvavAthI temanu kahelaM maunIMdra Agama (jaina siddhAMta) satya (tatva) che. te bhagavaMtanA vacanamA uparata [atizaya rakta] banIne I // 46 // n // 16 // meghAvI [tatvadarzI] sAdhu barSA pApa karma je saMsAra samudramA bhramaNa karAve che tene [saMyama anuSThAna tathA tapa baDe] kSaya kare che. A| pramANe apramAdI sAdhunA uttama guNo batAvyA te apramAdano zatra pramAda che, te kaSAya vigere mamAdathI pramatta banelo kevo durguNI thAya che. te kadde che. ___aNegacitte khalu ayaM purise, se keyaNaM arihae pUriNNae, se aNNavahAe aNNapariyAvAe aNNapariggahAe jaNavayavahAe jaNavayapariyAvAe jaNavayapariggahAe (su0 193) kheti vepAra majurI vigere aneka prakAranA kAryamAM tenuM citta lAgavAthI te saMsArI jIva aneka cittavALoja che. eTale saM-18 sAra sukhano abhilASI aneka citta (caMcaLa citta) vALo hoya che. "A puruSa" ema kaDevAthI saMsArI jIva batAvyo. ahIM pUrve kahela dadhi ghaTikA ane kapila daridrIno dRSTAMta kahevo. (uttarAdhyayana mUtramA kapilano dRSTAMta batAvela che.) have je aneka cittavALo che te zuM kare che, te batAve che. dravya ketana eTale cAlaNI pUranAro athavA samudra che. ane bhAvaketana te lobhnii| H icchA che. eTale pUrva koie paNa bharyu nathI, tene pote bharavA icche che, teno sAra A che ke paisAnA lobhamAM zakya athavA / sambara For Private and Personal Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15 azakya kAryamA vicAryA vinA azakya anuSThAnamA varne che, ane lobhanI icchA pUraNa karavAmAM byA- kula mativALo banIne / muM kare che, te kahe che; te lobhIo bojA pANIonA vadhamAM tatpara thAya che, ane bIjA jIvone zarIra tathA mana saMbaMdhI paritApa karAve che teja pramANe ve pagavAlAM manuSya cAra pagavALAM manuSya pazu vigereno saMgraha kare che, tathA jAnapada eTale jana hai // 462 // padamA thaelA kALa praSTa vigere athavA rAjA vigereno vadha karavA taiyAra thAya che, athavA lokonI niMdA mATe kRtya kare che, // 42 // vA eTale A cora ke ema bIjAnI cugalI kare cha, athavA pArakAnAM chidra ughADe che, athavA magadha vigere dezo jItavA yatna kare che | (mULa mUtramA kriyApada nayI lIdhuM te lebu) A pramANe lobhIA manuSyo vadha vigere kriyA kare le ke bIjaM paNa paNa kare che te batAve che. AsevittA etaM (va) aDha icevege samuTThiyA, tamhA taM biiyaM no seve, nissAraM pAsiya nANI, upavAyaM cavaNaM NaccA, aNaNaM para mAhaNe, se nachaNe na chaNAvae chaNataM nANu jANai, niviMda naMdi, arae payAsu. aNA madastinisapaNe pAvehiM kammehi (su. 114) / upara batAcyA pramANe bIjA jIbono vadha karavo, saMgraha karavo, tathA vIjA jIvone duHkha devU vigere pApa karIne potAnA lo6 bhanI icchA pUrNa karIne keTalAka manuSyo bharatacakravartI vigere (te jIvonA yatA duHkhane najare dekhIne vairAgya pAmIne) mana vacana kAyAnA duSTa vyApArane dhikArI zubha vyApAramA eTale saMyama anuSThAnamA yatna kare che ane mahAna tapazcaryA karavAthI teja bhavamA SEASOFESS prabhA For Private and Personal Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 463 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mokSamAM jAya che, ane te pramANe vicArI saMyama anuSThAnamAM vatane kAma bhoga tathA hiMsA vigere AsavArane tyAgIne zuM karate kahe che. jeNe bhoga syAbhyA te mANase pratillA karIne bIjI vakhata bhoganA lAlacu na thavaM, athavA juTha athavA asaMyamamAM vartaSu nahi. kAraNa ke pAMca iMdriyonA svAdane khAtara asaMyama seve che paNa te viSayo sAra vinAnA che kAraNa ke je sAra vastu ke te meLavavAthI vRpti thAya che paNa je vastuthI tRSNA badhe tethI te niHsAra che, evaM dekhIne tatva jANanArI sAdhu viSaya abhilASa na kare, A manubyonA viSayasso asAra che, ane anitya che eTalaM nahi paNa devatAonuM paNa viSaya sukha tathA jIvita anitya che te batAve che. upapAta (utpanna ) tha, cyavana (nAza pAmaM) te jANIne viSaya saMganA sukhano tyAga karaje. kAraNa ke viSayasamUha athavA bagho saMsAra athavA sarve sthAna azAzvata che tethI bhuM kara te kahe che. mokSa mArgathI anya asaMyama che te anyane choDIne ananya jJAnAdika che, tenuM sevana kara, mAhaNa eTale muni tene A uddeza Adhyo che. vaLI te muni saMyama pALanAro prANIone duHkha na de, na haNe, na haNAve, na hiMsA karanArane anumode, A pramANe hiMsAthI nivRta va cothuM vrata pALe, te kahe che viSayathI utpanna thaela je AnaMda tene dhikkAra, tathA strI vigeremAM rAga rahita thaine AvI bhAvanA bhAva, "A viSayo kipAka phaLanI upamAvALA che ane kaDavA turiyAnA jevA kaDavAM phaLa ApanArA che" ema jANIne te viSaya sukha levAnA parigrahanA mamatvane tyAgI de, have uttama dharma pALavA mATe kahe che. avama eTache mithyAdarzana atrirati vigere che tenAthI ulaDaM anavama eTale saMyama che, tene dekhavAnA svabhAvavALo te samyag darzana jJAna cAritravALo thaine upara kathA sujaba tuM strI saMganI buddhine dUra kara. viSayonI niMdA kara, A sUtrano paramArtha che. For Private and Personal Use Only sUtrama // 463 // Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram // 46 // je anavamadarzI ke te nisanna che eTale pApa karmothI khedI banIne se karato nathI, athavA pApa karmothI dara rahe che. vaLI vIjA guNo meLavavA batAce che. kohAimANaM haNiyA ya vIre, lobhassa pAse nirayaM mahaMtaM tamhA ya vIre virae vahAo, chidija sAyaM // 46 // lahabhUyagAmI // 1 // gaMthaM paripaNAya ihaja! dhIre sAyaM pariNAya, carija daMte / ummaja ladhuM iha mANavehi, nopANiNaM pANe samArabhijA si tibemi // dvitIya uddezakaH 3-2 // krodha jemA pahelo che te krodhAdi kaSAyo che. tathA jenAvaDe mapAya te mAna, eTale anaMtAnubandhI vigere kaSAyonA cAra bhedo che te athavA krodha ane mAna je krodhak kAraNa che te garvane sAdhu haNe ane te haNanAro vIra cha, tathA jema dveSarUpa krodha mAnane rAhaNe, temaja rAma dUra karavA kahe che. lobha paNa anaMtAnubaMdhI vigere cAra prakArano che tenI sthiti ane vipAkane jo, kAraNake tenI 6 sthiti sUkSma saMparAya nAmanA dazamA guNasthAna sudhI moTI che, ane teno vipAka apratiSThAna vigere narakavAsanI prApti sudhI che.. tethI sUtramA kabuMche ke "gacchA maNuA ya sattami purvi" mAchalAM ane manuSyo marIne sAtamI nArakI sudhI jAya che, te PmamANe te moTA lobhamAM paravaza thaine sAtamI nAskImA duHkha bhogave che, tethI zuM karavU te kahe chena jo lobhathI Avu duHkha che to pANI vadha vigerenI pravRttithI narakamAM javu na paDe mATe vIra puruSa lobhavI dUra rahe. vaLI zokane For Private and Personal Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 465 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir athavA saMsAra bhramaNa karAvanAra bhAvazrotane dUra kara tathA tuM laghu bhUta eTale mokSa athavA saMyama te tarapha janAro laghubhUtagAmI thA, athavA laghubhUta thavAnI icchAvALo laghubhUta kAmI vana; pharo upadeza Ape che tuM bAhya tathA abhyaMtara ve prakAre gAMThane jJaparijJAna De jANIne hamaNAMja dhIra banIne pratyAkhyAna parijJAvaDe choDa. baLI viSaya abhilASa te saMsAra pravAha che tene jANIne dAMta eTale iMdriyone damana karIne saMyama pALa, kevI rIte pALe te kahe che, ahIMyAM mithyAtvAdi zevAlathI AcchAdita saMsAra kuMDamAM jIvarUpI kAcaco tuM banIne zruti (jJAna bhaNaM) zraddhA tathA saMyamamAM borya joDIne kAco jema tarI Ave tema tuM tarojA, manuSya sivAya mokSa nathI, mATe manuSyapaNAmAM taravAnuM kahuM paNa prANInI hiMsAnA AraMbhanAM kRtyoM na karato, pAMca indriyo RNa vaLa zvAsozvAsa ane Ayu te daza mANane dhAraNa karavAyI prANI kahevAya. tene duHkha na de, na duHkha denAeM kRtya kara. A pramANe zitoSNIyaadhyayanamAM bIjo uddezo artharUpe puro thayo . svAmIne kayuM vigere pUrva mAphaka jANa. sudharmAsvAmI have trIjo uddezo kahe che. eno bIjA sAthai A pramANe saMbandha che. gayA uddezAmAM duHkha tathA tene sahana karavAnuM vatAnyuM ane te sahana na kare to sAdhu nahi eTaluMja nahI paNa saMyama anuSThAna kare tathA pApakarma na kareH toja sAdhu thAya che. te A uddezAmAM batAve che. A saMbandhavaDe AvelA trIjA uddezAnA mUtra anugamamAM For Private and Personal Use Only sUtram // 465 // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatrth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandit sutrama T // 66 // sUtra uccAra, joie. saMghi loyassa jANittA, AyaA bahiyA pAsa, tamhA nahaMtA na vighAyae, jamiNaM anamanaAcA vitigicchAe paDilehAe na karei pAvaM kammaM, kiM tattha muNI kAraNa siyA? (sU0 115) // 466 // dravyarthI ane bhAvathI ema ce prakAre saMdhi che. eTale bhIta vigeremA phATa paDhe te dravya saMdhi che, ane bhAvathI saMdhi karma vivara che eTale darzanamohanIyakarma je udayamA AnyuM te kSaya dhayuM ane bIju bAkInuM zAMta che te samyaktvanI mAptirUpa bhAvasaMdhi che, athavA jJAnAvaraNIya viziSTa kSAyopazamikabhAvane pAmela te samyam jhAnanI prAptirUpa bhAvasaMdhi che. athavA cAritramohanIya kSaya | upazamarUpa bhAvasaMdhi je che tene jANIne vicAraje ke pramAda karavo sAro nathI. jemake lokamAM cora vigere zatrunA sainyathI gherAyelA lokamAM bhIta athavA beDI vigeremA sAMdho athavA chidra dekhIne pramAda 3 karavo sArI nathI teja pramANe mokSAbhilASIe karma vivara meLavIne lava kSaNa jevA thoDA kALane paNa strI putranAM saMsArI sukhano | vyAmoha (prema) karavo sAro nathI; athavA sAMdho teja saMdhi che, te bhAvasandhi jJAnadarzana-cAripanA paripAlanamAM azubhakarmanA udahai yathI phATa par3e; to pArcha saMghANa karIdevu. (kubhAvane dUra karavo.) A ayaupazamika vigere bhAvalokanA AzrayI che, athavA mUtramA vibhakti badalIe; to, sAtamI vibhakti letAM lokamAM paTale, jJAnadarzana-cAritrane yogya loka he, temAM bhAvasandhi jANIne akSuNNa (sampUrNa) pAnavAne prayatna karato. jalakara a For Private and Personal Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 467 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir athavA sandhi eTale avasara dhama anuSThAna karavAno Avyo che tene jANIne loka eTale 14 makAranAM jIvone upajavAnA 14 sthAna che, tene jANIne jIvone duHkha devAnuM kRtya na kara. (saMdhinA traNa judA artha batAvyA. prathamamAM vivara eTale bAkuM athavA phATa batAnyuM ke. zatruthI gherAtAM ajasara jor3ane pramAda na karatAM nAsIja; tema moha dUra thatAM, saMsArathI tarIja bIjo artha sAMdho batAvyo. eTale, jema gRhastho dhammAM phATa paDe; to, pramAda karyA vinA purIde tema sAdhune pApanA udayathI cAritramAM doSa lAge; to, sarava zuddhi karIle. trIjo artha avasara karyo che. eTale, dharmanA avasare dharma karI bIjA jIvone duHkha dhAyaH tenuM kRtya na kara ema batAvyaM.) baLI kahe che keH--he sAdhu ! tuM jema, potAnA AtmAne sukha vhAluM gaNe che, ane duHkha apriya mAne che, tevI rIte bahAnAM jIvo upara paNa mAnI le bhane potAnA AtmA samAna mAnIne vadhAM jIvo sukhanA bAMcchaka, ane duHkhanA dveSI jANIne teone na thaiza; tema bIjAothI judA judA upAyovaDe temano ghAta na karAvIza. jo ke, bIjA matanA keTalAka sAdhuo jIvadayAne mukhya mAnIne sthULasaca (moTA jIva athavA hAlatA cAlatA jIva ) ne mAratA nathI; topaNa, teo potAne mATe raMdhAvIne khAya che; tathA gRhastha mAphaka vastuno saMcaya karavAthI temanA lIdhe, sUkSma (nAnA jaMtuo, athavA ekendriya) jIvo vigere haNAya che, tethI teo ghAtaka che, eTale bIjA pAse haNAve che, ane haNanAranI anumodanA kare che. ( mATe sAdhue tevo paNa doSa na lAge: mATe, sAdhu mATe rAMdhelo AhAra na vAparavo; tema, saMcaya paNa na karavo.) have emabatAve che ke upara pramANe jaNa karaNayI hiMsA na karavI. teTalAthI sAdhu na kahevAya; paNa jemAM, pApakarmanuM na karavAnuM kAraNa che. For Private and Personal Use Only sUtram / / 467 // Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ta batAva che. anyonya je zaMkA athavA, ekabIjAno bhaya athavA lajjA, te lajjAvaDe athavA lajjAne dhyAnamAlaine paraspara AzaMkAla athavA apekSAvaDe, pApanA upAdAnarUpa-je karmanuM anuSThAna che, te sAdhu na kare; eTaluM pApa na karavAthI muni kahevAya eTale jo, AcA04/ paranI lajjAthI pApa na kare; to, te muni kahevAya? u.-teTalAthI muni na kahevAya; paNa adrohanA vicAravALo munija nizcayathI sAdhusUtrama che. jo, te pramANe, bIjI upAdhinA vazathI te nirmaLa bhAvavALo na hoya; to muni na kaheco. munipaNAnA bhAvavALo muni kahevAya. // 46 // eTale, mUtramA saraLa ziSya gurune puche che keH IA // 16 // koi sAdhu ghIjA sAdhuonA Dara athavA launAthI AdhAkarmAdi AhAra na le to, te muni bhAvasAdhu kahevAya ke nahi ? AcArya kahe che bIjo vyApAra choDIne sAMbhaLa, bIjI upAdhi je pApanA vyApArarUpa che, tene tyAgavAthI bhAva sAdhupaNuM thAya che, ethI ema samajavU ke, aMtaHkaraNa nirmaLa meM karIne sAdhunAM anuSThAna kare; teja bhAvamunipaNuM che, zivAya nahi. 10 upara kahela abhimAya nizcayanayano che. have, vyavahAranayano abhiprAya kahe che:-je samyakSTi cha, ane paMcamahAvrata sIdhelA 18 che, teno bhAravahana karavAmA pramAda karIne paNa bIjA samAna sAdhunI lajjAvaDe, athavA guru mahArAjanA bhayathI athavA gaurava (potAnAM uttama kuLa vigerenA kAraNe koi sAdhu AdhAkarma vigere doSina AhAra vigere choDI paDilehaNA vigere kriyA kare; athavA tIrthanI zobhA mATe mahinAnA upavAsa vigere lokaprasiddha kriyA kare; to, temAM tenA munibhAvapaNAnuna kAraNa jANavU. kAraNake sevI dharma15/kriyA karatAM paraMparAe (dhIre dhIre) tenI zubha bhAvanI utpatti thaze. For Private and Personal Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A pramANe zubha aMtaHkaraNanA vyApArathI rahita sAdhunA sAdhupaNAmAM sat asadbhAva batAvyo; tyAre ziSya pUche che ke-nizca-18 sUtram AcA0 IPyanayano munibhAva kevIrIte che? teno vizeSa khulAso zAstrakAra kahe che:samayaM tatthuvehAe appANaM vippasANIe-aNanna paramaM nANI; no pamAe kAyAivi / Aya H // 469 // // 469 // gutte sayA vIre, jAyAmAyAi jAvae' // 1 // 'virAga' ruvehiM gacchijjA mahayA khuDDaehi ya, AgaI gaI pariNNAya dohivi aMtehiM adistamANehiM se na chijai na bhijai 'na' Dajhaha 'na' hamai kaMcaNa sabaloe (sU0 116) samabhAva te, samatA tene vicArIne eTale, samatAmA rahelo sAdhu je je kare che, te te koipaNa prakAre doSita AhAra vigereTa lajjA vigerethI choDe; ane lokamAM dekhADavA upavAsa trigere kare; te vadhuM munipaNAnA bhAvana kAraNa che. athavA, sapaya te jainA-2 6 gama che, te AgamamA batAvelI vidhie vicArIne saMyama-anuSThAna kare; te badhu munibhAvana kAraNa che, eTale AgamamA kahA pramANe cAlIne athavA, samatAne dhAraNa karIne AtmAne prasanna rAkhe; athavA, Agama bhaNIne vicArIne athavA, samadRSTi rAkhIne judA judA upAyobaDe indriyo tathA mananA apramAda vigerethI AtmAne prasanna kare; ane AtmAne prasanna rAkhayo te saMyamamA rahelAthI / thAya che, ane temAM hamezA sAdhue apamAdIpaNuM bhAva, teja kahe che: mULa mUtramA 'aNaNNa' vigere zoka che teno artha kahe che: % ACT. For Private and Personal Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA // 670 // BECACAS jenAthI cIjeM kaMha moDhuM nathI; te ananya paramasaMyama che, tene paramArtha jANanAro jJAnI pramAdabaDe doSa na lagADe. arthAt saMyapakriyAmA koipaNa vakhata pramAda na kare. have jema apramAdI dhavAya te batAve che. indriyo tathA mana e bannenI AtmAne kumArge na javA dai gupta rAkhe te Atmagupta sAdhu jANavo, tathA hamezAM yAtrA te saMyama hai sUtram yAtrA ane saMyama nirvAhamA mAtrA bApare te yAtrA mAtrA kahevAya, mAtrAno artha atiAhAra na le, eTale AtmAne jevIrIte saMya- // 470 // mamAM zakti rahe paNa indrio unmatta na thAya, ane saMyamanA AdhArarUpa deharnu pratipAlana lAMcA kALa sudhI thAya, tevIrIte AhAra vigere vApare. kAM che ke: AhArArtha karma kuryAdanindha, syAdAhAraH prANasandhAraNArtham / prANAH dhAryAstattvajijJAsanAya, tattvaM jJeyaM yena bhUyo na bhUyAt // 1 // AhAra mATe nirdoSa gocarI cApare kAraNa ke AhAra che te pANone dhAraNa karavA mATe che, ane te pANotatvanI jIjJAsA pUrNa karavA mATe dhArayAnA che, kAraNa ke ebuM tatva jANavU vAraMvAra janma levo na paDe. have te AtmA guptatA kevIrIte thAya te guru batAve che. virAga eTale manohararUpa AMkho AgaLa Ave, to paNa temA prema na kare, ahiM rupa levAnuM kAraNa A che ke te rupa muMdara hai dekhatAM game tevAnuM mana kheMcI le che, tethI mUtramA rupa lIdhuM che, kharIrIteto pAMce viSayomA virAgI banayaM, tathA divya bhAvana For Private and Personal Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 1189811 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rUpa hoya athavA kSullaka eTale manuSyarUpa hoya ( devAMganA athavA suMdara rupavALI strI dekhIne) temAM lalacAya nahiM, athavA deva saMbandhI ke manuSya saMbandhI moDhuM nAnuM rupa eTale temAM paNa madhyama rUpavALI ke ghaNA rUpavALI devI ke strI hoya to mAM lalacAvu nahi, ahiM "nAgArjunIyA" kahe che. visayaMmi paMcagaMmIvi, duvihaMmi tiyaM tiyaM // bhAvao suTTu jANittA se na lippar3a dosutri // 1 // zabda vigere pAMce prakAranA viSayobhAM tathA banne prakAramAM eTale je iSTa aniSTa che, temAM hIna madhyama utkRSTane bhAvathI eTale paramArthathI jANIne rAgadveSavaDe pApa karmayI na lepAya, arthAt temAM rAgadveSa na kare, temAM zuM AlaMbana le ke rAgadveSa na thAya te kahe che. Agamana tathA gamana te tiryeca ane manuSyane cAre gatimAM AvatrA jatrAnuM che. tathA devatA nArakIne tiryeca manuSyamAthIja AvakuM jadhuM che, nArakI mAphaka devane paNa beja gati agati che, phakta manuSyane mokSa gatino sadbhAva hovAthI pAMca gati che, AmamANe jIvane gati Agati thAya che te vicArIne saMsAra cakracALamAM kuvAnA araTanA nyAye bhramaNa che, te samajIne ane manuSyapaNAmAM mokSa maLe che te jANIne sugatino aMta lAvanAra je rAgadveSa ke tene dUra karIne Agati gatine ApanAra rAgadveSa jANI | te bannene dUra karI koi paNa jIvane pote taravAra vigerethI chede nahiM, tathA bhAlA vigerethI bhede nahi, tathA ani vigerethI vALe nahiM tathA narakagati vigere athavA anupUrvI vigere dhaNI vAra vicArIne pote haNe nahi. athavA rAgadveSano abhAva thAya to upara kalAM pApa potAnI meLe dUra dhAya, eTale rAgadveSa choDanAro muni chedavA vigerenA For Private and Personal Use Only sUtrama // 471 // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA kRtya pote na kare, mUtramA 'kaMcaNa' vigere che tenI vibhakti badalIne trIjImAM artha laie, to ema thAya ke 'kenacit koipaNa mANasa / / evo nathI ke AbadhA lokamAM rAgadveSa vinAno hoya te rAgadveSanA abhAve chede, bhede, arthAt rAgadveSa choDyA pachI chede bhede nahi. sUtram jo ke A pramANe gati AgatinA jJAnathI rAgadvepano tyAga thAya che, ane tenA abhAvathI chedanAdi saMsAra duHkhano abhAva // 672 // 1 thAya che, teSu muni jANe che, paNa vartamAna mukhache dekhanArA ame kyAMdhI AvyA kyA jai ? athavA amane tyAM | maLaze, evo // 472 // vicAra nathI karatA, tethI rAgadveSa karIne navAM karma bAMdhIne saMsAra bhramaNanI yogyatA anubhave che. ebuM sUtrakAra batAve che. avareNa purvi na saraMti ege, kimmasa tIyaM kiMvA''gamissa / bhAsaMti ege iha mANavAo, jamassa tIyaM tamAgamissaM // 1 // nAIyama8 na ya Agamissa, ahaM niyacchanti tahAgayAu / vihaya kappe eyANupassI, nijjhosaittA khavage mahesI // 2 // uparanA be mutra gAthAno artha kahe che. pahelA hu~ koNa hato ? ke hu~ hAla Avo chu ? e keTalAka moha ane ajJAnathI gherAyelI buddhivAlA jIvo jANatA nathI, eTale A jIvane narakAdi bhavathI utpanna yayelu athavA bALa kumAra vigere vayavALa ekaTu 15 thayelu pUrva nu duHkha vigere kevI rIte AveluM che ? athavA, bhaviSyamAM kevI rIte thaze ? eTale, A viSaya mukhanA bAMchaka, ane du:dikhanA vepI jIvanu bhaviSyakALamAM zuM thaze.? te teo jANatA nathI; paNa jo, kadI teonA hRdayamAM bhUta-bhaviSyanI vicAraNA sA hota; to, teone saMsAramA rati (AnaMda) thAta nahIM, kA che ke: SSSSSS ASURESEASEASE CRICKS For Private and Personal Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 473 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ke mametpattI kahaM io taha puNo'vi gaMtavaM ? jo ettiryapi ciMtai itthaM so ko na niviSNo? // 1 // ahIM mArI utpatti kevI yaha che ? ane ahIMthI mAre kyAM januM che ? je mANasa ATalaM paNa, ahIM citatre; to tevo kema duHkha- saMsArathI vairAgyavALo na thA ? (arthAt yAyana !) paNa, keTalAka mahAmithyAjJAnio kahe che ke : - A saMsAramAM athavA manuSya- lokamAM jebIrIne hAla manuSyo ke, bIjAM prANIo jevI avasthAmA che, tevIjarIte bhUtakALamAM strIpuruSa napuMsaka saubhAgyavALo, durbhAgyavALI, kutaro, zIyALa, brAhmaNa, kSatrI, vizudra vagere bhedomAM bhogavatA hatA; ane teja bhaviSyamAM yavAnuM che. (A pramANe jainetara eka vAdono mata ko. te lokoM evaM mAne che ke jema jIvo hAlanI dazAmAM ke, tevA bhUtakALamAM hatA; ane have pachI raheze.) (vIjo artha) jenAthI bojo para (zreSTa) nathI te saMyama apara ke, tenAthI jenuM citta raMgAyalaM che, teo pUrve bhogavelAM viSayasukha vigerene (sthUlabhadramuni mAphaka ) yAda karatA nathI. keTalAka rAgadvepathI sukAyalA bhaviSyatA deva saMbaMdhI bhogonI AkAMkSA rAkhatA nathI. baLI AtmA-ramaNatAmAM ramatA munione amuka saMsArI jIvane bhUtakALa sukhaduHkha ke, bhaviSyanuM thavAnuM sukhaduHkha lakSyamA rahetuM nathI athavA uttama dhyAnamAM beThelA sAdhune keTalo kALa bItIgayA; athavA keTalo bAkI rahyo te paNa lakSyamA nathI. athavA lokottara puruSo jeo rAgadveSarahita che, tevA kevaLI bhagavaMto, athavA capUrvI munio saMsArI jIvane anAdi anantakALa sudhI ( abhavya AzrayI, athavA vIjAM badhA jIva AzrayI ) dareka kAmAM sukha vigere kelAM hAM, ane Avaze tenI gaNatarI paNa kahI zakatA nathI. For Private and Personal Use Only sUtrama // 473 // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 474 // www.kobatirth.org bIjA AcAryo nIce pramANe kahe cheH -- (prathamanuM sUtrakAvya) bIjI rIte kahe che:-- Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir "avareNa puai kiha se anItaM, kiha AgamissaM na saraMti ege // bhAsanti ege iha mANatrAo, jaha sa aIaM taha AgamissaM ||1|| " pUrva janma sAthe bIjA janmano sabandha jANatA nathI, ke kevIrIte athavA kyA prakAre pUrve sukha duHkha hatuM, ane bhaviSyamAM kevo rIte sukha duHkha yaze te jANatA nathI. athavA bIjA vAdIo Ama bole che ke. AmAMzuM jANavAnuM che? jevIrIte hamaNAM pUrvanA rAgadvepathI utpanna thaelA karmavaDe jIvane bandhAyalAM karmanAM phaLa saMsAramA bhogavAM paDhe che temaja pUrve paNa hatuM ane bhaviSyamAM dhanAnuM che, (temAM vadhAre zuM jANavAnuM che?) athavA pramAdra viSaya kaSAya vigerethI karmo ekaThAM dhavAthI iSTa aniSTa viSayone anubhavatA jIvo sarvajJanI vANIrUpa amRtanA svAdane na jANanArA jeAM che, temane jema bhUtakALamAM saMsAramA sukha duHkha anubhavyuM, tevaM bhaviSyamAM paNa anubhavaze. paNa jeo saMsAra samudrI taravAvALA che, teo karmanuM phaLa jANe che, te batAve che te sUtranA bIjA kAvyamAM kahe che je | jIvonuM saMsAramAM pharI AvakuM nathI. teo siddha che, athavA jevuja jANavAnuM che tebuMja temane jJAna che, tevA sarvajJo che, teo atIta (junA) padArthane bhaviSyanA rupapaNe nathI mAnatA, tathA bhaviSyanA padArthane bhUtakALanA rUpapaNe nathI mAnatA, kAraNa ke pariNatinI vicitratA che, mUtramAM "artha" zabda pharI levAnuM kAraNa e ke ke paryAyarUpa badalAya che (bALaka juvAna buDho e paryAya che ane te For Private and Personal Use Only sUtrama // 474 // Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyanmandi badalAya che) paNa dravyArthapaNe to praNe avasthAmA ekapaNuMja che (bALapaNamAM ane buTTApaNamA jIvano bheda nathI.) AcA athavA atIta artha te viSaya bhogAdika bhogavelAM ane bhaviSya saMbaMdhI devAMganAnA vilAsane bhogavavAnAM che. tene jeo rAga-18 IR // 475 // IP dveSanA abhAvavAca che tezro yAda karatA nathI athavA vAMchatA nathI.(tu zabda vizeSa batAve che) jema mohanA udayathI keTalAka pUrvanA // 475 // athavA bhaviSyanA bhogone vAMche che, tema sarvajJa bhogone icchatA nathI ane tenA mArga (zAsana) mAM cAlanArA paNa evAja niHspRhI hoya che te batAye che, 'vihUya kappe.' ___eTale aneka prakAre ATha prakAranA karmane dhonAra te vidhuta che, ane karma dhobuM te sAdhuno AcAra che, tevo kalpa pALanAra ra sAdhu vidhUta kalpayALo kahevAya, ane teja sarvajano anudarzI kahevAya che, ane te atIna anAgata viSayasukhano abhIlASI na hoya, 1 baLI tene bIjA kyA guNo hoya te kahe che. pUrve bAMdhelAM azubha cIkaNAM karmano kSapaka eTale nAsa karanAro che,athavA te bhaviSyamAM nAza karanAro thaze [stramA 'nijhosa [2] ittA' zabda che, teno artha vartamAna ane bhaviSyano lIdho che] karma nAza karavAne je muni udyama kare te dharmadhyAna athavA zukla dhyAna dhyAnAra mahA yogIzvarane saMsAranA sukha duHkhanA / | vikalpano nAza thavAthI have zuM thaze te batAve che. kA araI ke ANaMde?, ityapi aggahe care, savvaMhAsaM parizcajja AlINagutto parivae, KARA-S EX For Private and Personal Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org purisA! tumameva tumaM mittaM kiM bahiyA mittamicchasi? (sU. 117) AcAkA icchita vastunI aprApti athavA iSTa vastuno nAza thatAM manamAM je vikAra thAya te arati che, ane icchita vastunI prAptimA / sUtram AnaMda thAya che, A arati ke AnaMda yoginA cittamA hoto nathI, kAraNake te mahAtmAne dharmadhyAna ke zukladhyAnamA citta 81 // 476 // 12 rokAvAthI tene saMsArI vastunI arati ke AnaMda utpanna thavAnA kAraNano abhAva che. tethI mUtramAM kaDaM ke arati ane AnaMda e P476 // 15/ che? (arthAt kaMija nathI) paNa saMsArI jIvanI mAphaka temaNe te vikalpane rAkhyo nathI. / jo A pramANe hoya to tevA jIvane asaMyamamAM arati ane saMyamamA AnaMda tene hovo joie ema siddha thayu, tenuM AcArya samAdhAna kare che, ke tethu nathI ane amAro abhiprAya tame samajyA nathI, kAraNa ke jemAM rati aratinA vikalpano adhyavasAya niSedha karyo che, to bIjA prasaMgamAM paNa rati arati na hoya teja sUtrakAra kahe che e mahAtmAne arati ane AnaMda bane dUra thavA & rUpa che eTale temane tevo Agraha nathI tethI te 'agraha' kahevAya che, eno bhAvArtha A che ke uttama sAdhu zukra dhyAnathI bIje 181 rati AnaMda koi nimitte Ave to paNa tenA Agraha rahita bane, ane te bannemAM madhyastha rahe (saMyama ane asaMyama vyavahArathI bAhya 8 kriyArUpa che. zukla dhyAnavALAne te bAhya kriyAonI zreNImAM jarura nathI; ane te dhyAnabALAne thoDA samayamAM kevalajJAna thavAna che. te apekSAe A bacana che ke, saMyamamA rati, asaMyamamAM arati na hoya; paraMtu zukladhyAna zivAyanA cIjA AtmArthI sAdhune to 2 kaMDaka hoya che) pharI upadeza Ape che, sarva hAsya, athavA hAsyanAM kAraNo taje; ane maryAdAmA rahI indriyone kabaje rAkhI lIna rhe| For Private and Personal Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 477 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tathA mana, vacana, kAyAnI sAvaya kriyA choDavAthI gupta rahe; athavA kAcavA mAphaka potAnuM zarIra saMbhALI rAkhe; ke, koi jIvane pIDA na thAya; te saMvRtagAtra muni che, ane te AlIna gupta baddevAya che, tevo muni sAdhunAM anuSThAnano barobara rIte kare. mumukSu sAdhune potAnAM AtmabaLathI saMyama-anuSThAna phaLavALu thAya che, paNa pArakAnA uparodha ( AgrahathI) nahIM ema batAve che. guru ziSyane kahe che:- he puruSa jo, teM graha (ghara) putra, strI, dhana-dhAnya, sonuM vigerethI rahita tRNa ane maNi-motImAM, tathA dephuM sonAmAM samAnadRSTi rAkhanAra mokSArthI jIvane paNa kadAca upasarga bhavatAM vyAkuLa mati thatAM mitra vigerenI AkAMkSA yAya; to te dUra karavA kahe che: - ( he ziSya !) puruSa eTale, sukhaduHkhathI pUrNa mATe puruSa athavA purimAM zayana karavAvI puruSa (jIva) che, temAM vathA jIvomAM upadeza, tathA saMgrama-anuSThAna karavAmAM manuSya yogya hovAthI tene AzrayI kahe che. eTale suziSya ne kahe; athavA koi puruSa saMsArathI kheda pAmelo kharAba avasthAmAM hoya; ane te potAnA AtmAne zIkhAmaNa Apato hoya; athavA anya bhavyAtmAne sAdhu upadeza Ape ke-- " he puruSa! he jova! sArAM anuSThAna karavAthI tuMja tAro mitra che, ane pApakarma karavAthI tuMja tAro zatru che! topachI, vIjA mitrane kema zotre che? kAraNa ke, upakAra kare te mitra che ane te upakArI paramArtha dRSTie atyaMta ane ekAMta guNa yukta sanmArge cAlatA AtmAne choDIne bojo koi zodhava zakya nathI; ane saMsAranAM kAryamA sahAyakArIpaNe vIjAne mitrapaNe mAnavo te modanuM vijRMbhana ( ceSTA ) che. kAraNa ke saMsArInI mitratAthI pariNAme moTA duHkhamAM paDavArUpa saMsAra samudramAM bhramaNa karAvavAthI te kharI rIte amitraja che! teno sAra A che. For Private and Personal Use Only sUtrama // 477 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA0 // 478 // HAAGRAA "AtmAja AtmAno apramattapaNAthI mitra che. kAraNa ke apramatta AtmA atyanta ekAMta paramArtha sukha utpanna kare che. ane jo AtmA pramAdI thAya to durgatimA jAya, mATe bojA mitrane zodhavAnI jarura nathI. paNa AtmA zivAya bIjo bahArano A mitra satrama # A zava evo vikalpa adRSTa udayanA nimitathI aupacArika che. kayu che ke dupasthio amittaM, appA supasthio a te mittaM // suhadukkhakAraNAo, appA mittaM amittaM ca // 1 // 2 // 478 // kumArge gayelo AtmA zatru che, sumArge cAlanAro mitra AtmAja che. kAraNa ke tethIja duHkha sukha pAme che ane tethIja te / / amitra ke mitra che. vaLI kartuM che keapyekaM maraNaM kuryAt, saMkuddho balavAnariH // maraNAni svanantAni, janmAni ca karosyayam / .2 // eka baLavAna zatru krodhAyamAna yaine ghaNuM to eka bAra mArI nAkhaze, paNa kumArge gayelo AtmA anaMtAM janmamaraNa Ape che." eTale ema samajavU ke nirvANa ApanAra saMyamavratane jeNe ucaryA ane pALyAM te AtmAno mitra che. have Avo pavitra AtmA kevIrIte jANavo ane tenuM zuM phaLa thaze. te kahe che.. jaM jANijjA uccAlaiyaM taM jANijjA dUgalaiyaM, jaMjANijjA dAlaiyaM taM jANijA uccAlaiyaM, purisA! attANamevaM abhiNigijjha evaM dukkhA pamuJcasi, purisA! sacameva samabhijANAhi, For Private and Personal Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 479 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saccassa ANAe se ubaTTie mehAvI mAraM tarai, sahio dhammamAyAya seyaM samaNu passai (sU0118) puruSa viSaya saMganAM karma jANIne choDanAra hoya tene tuM tAranAro mAnaje; tathA badhAM pApa dharmoM (kAraNo) ne je Alaya (ghara) dura che. te dUrAlaya (mokSa) athavA mokSa mArga (saMyama) che. te mokSa mArga jene hoya te dUrAlayika che, je have hetu tathA hetuvAko padArtha jaNAvavA gata pratyAgata mUla kahe che. (bIjI rIte) kahe che, jene dUrAlayika jANe tene uccAlayika (tAranAro) jANe, eno sAra A che. je karma tathA Ava dvArano rokanAra che teja mokSa mArgamA raheko che athavA mukta thalo che athavA je sanmArge vartana kare te karmano kADhanAro che. ane teja AtmAno mitra che, tethI kahe che, he puruSa! he jIva! AtmAneja oLakhIne dharmadhyAnathI bahAra indriyonA viSayasvAdane letA manane rokIne A prakAre duHkhanA pAsAmAMthI AtmAne mukAbaje! e pramANe karmone dUra karI AtmA AtmAno mitra bane che. baLI guru kahe che, he puruSa! sadAcaraNavALA puruSanuM hita karanAra satya teja saMyama che, te saMyamameja bIjA vyApArathIja nirapekSa tuM vanIne jANa, ane te pramANe varttavAnI parijJAkaDe prayatna kara, athavA Aja satya jANa, ke he ziSya ! guru sAkSie lIvelAM mahAvratonI pratijJAno nirvAhakathA, athavA satya eTale jainAgama tenuM saMpUrNa jJAna meLava, ane mokSAbhilASIra te pramANe vratonuM pAlana kara. pra0 -- zA mATe? u0 - satya jainAgamanI AjJA pramANe varttIne meghAvI (buddhimAna) sAdhu mAra [ saMsAra] ne tare che. vaLI sahita) te jJAnAdithI yukta athavA hita sahita zruta caritra vane prakAranA dharma grahaNa karIne sAdhu zuM kare, te kahe che. For Private and Personal Use Only sUtram // 479 // Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 1182011 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zreya te puNya athavA Atmahitane barobara rIte dekhe ( te mokSa meLave ) A pramANe apramatta sAdhu tathA tenA guNo batAcyA have tethI jala kahe che. duhajo jIbiyasa parivaMdaNamANaNapUyaNAe, aMsi ege pamAyaMti (sU0 119) rAgadveSa, e ve prakAre athavA AtmA ke bIjA mATe athavA A loka paraloka mATe athavA rAgadveSa e ve prakAre haNAyalo athavA kharAba rIte haNAlo te dvihata athavA durhata (duHkhI) hoya te zuM kare che. te kahe che. A jIvita keLanA garbha mAphaka niHsAra che, tathA vIjaLInA caLakATanA jhavakArA mAphaka caMcaLa che. tevA zarIranA parivaMdana (vaMdana karAvavA) mAnana (mAna meLavAvA) tathA pUjana (pUjAvA) mATe hiMsA vigere pApomAM pravarte che. paricaMdana te loko mArA pachavADe bhame te mATe prayatna kare che, eTale lAvaka vigerenA mAMsathI mAruM badhuM zarIra puSTa tathA suMdara dekhIne loko khuzIthIja mane vAMdaze, tame zrImAn ghaNA lAkho varSa jIvo! vigere ated fart parivaMdana che. teja pramANe mAna meLavavA karma bAMdhe che ke, loko mAruM baLa parAkrama dekhIne abhyutthAna, vinaya, Asana dAna, tathA aMjali karI mAdhuM namAtrI mane mAna Apaze. te mAna na (mAna) che, tathA pUjana mATe varttanArA karma AsravavaDhe AtmAne bAMdhe che. eTale, vidyA bhaNIne huM dhanavAna thavAthI bIjo mANasa dAna, mAna, satkAra praNAmavaDe mArI sevA vizeSa prakAre karI pUjA karaze, te pUjana che, baLI, uparanA nimitte eTale vaMdana vigere mATe keTalAka jIvo rAgadveSathI haNAyalA pramAda kare che, paNa teo potAnA hitane mATe hita (dharma) karanA nathI. ethI ulaDaM kahe che: For Private and Personal Use Only sUtrama ||480 // Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 4819 // www.kobatirth.org sahio dukkhamattAe puTTho nA jhaMjhAe, pAsimaM davie lokAlokaparva cAo muccai (120 ) tibemi tRtIya uddezo // 3-3 // jJAnAdi yukta athavA hitavALo upasargadhI AvelAM duHkha mAtrathI athavA roga thavAthI pIDAtAM vyAkuLa mativALo na thAya te dUra karavA prayatna na kare, athavA icchelaM maLatAM rAga vikalpa tathA aniSTa maLatAM dveSa vikalpa na kare, arthAta rAgadveSa canene taje (na sahevAya to madhyastha vanI davA kare, ane sthavira sAdhune yogya upAyano niSedha na hovAthI saMtoSayI kare.) vaLa upara kahelA baghA uddezAnA rahasyane samajIne karavuM na karakuM te vivekadhI samaje! koNa? je mokSamAM javA yogya che te | sAdhu, e vivekI sAdhu kyA guNo meLave ? Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir je AlokAya (dekhAya) te loka che, ane 14 raju pramANa te che. lokamAM Aloka te lokAloka che, tenA prapaMcathI mukta | thAya che, lokamAM prapaMca A che. paryApta, subhaga durbhaga tathA nArakInA jIvapaNe oLakhAya ekendriyamAM aparyApta, ekendripaNe oLakhAya e pramANe badho saMsArI prapaMca jANavo. tenAthI mukAya eTale cauda rAjalokamAM jIvonuM juhuM juduM rUpa tene maLatAM te nAme gaNA ya che, tevo pote nahIM thAya. pramANe sudharmAsvAmI kahe che. trIjo uddezo arthathI samApta. +45 For Private and Personal Use Only sUtram // 481 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 4820 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cotho uddezo trIjo puro thavA pachI cotho kahe che teno A pramANe saMbandha che. gayA uddezAmAM kayuM ke phakta pApa na karavAthI ke duHkha sahana karavAthI sAdhu na kahevAya, paNa niSpratyuha (avighnapaNe) saMyama anuSThAna karavAthI sAdhu thAya. te batAvyaM. ane niSpratyuhatA (avighnapaNuM) | kaSAyane dUra karavAyI thAya che. tethI have pUrve kaTTela uddezAnA arthAdhikAravALu siddha kare che, tethI A pramANe saMbandhe Avela uddezAnA sUtra anugamamAM sUtra kahe che. saMvaMtA koha ca mANaM ca mAyaM ca lobhaM ca evaM pAsagassa daMsaNaM uvarayasatthassa paliyaMta karassa AyANaM sagaDabbhi (su0 121) sAdhu jJAnAdi sahita duHkha mAtrathI gherAyalo chatAM avyAkula mativAko Atmadravya bhUta lokAloka prapaMcathI mukta thayA jevo | potAnuM tathA paratuM hita bagADanAra krodhane vamana karanAro che (bama dhAtuno artha dUra karavAnA arthamAM che teno bhaviSyakALa laie to bIjI vibhakta lAge, nahito chaThThI vibhakti lAgU paDe) arthAt zAstramAM kahela anuSThAnane je sAdhu vidhi pramANe kare, te thoDA kAmAM krodhane dUra karaze e pramANe bIje paNa samajI lebuM. eTale potAnA upaghAta karanAra upara krodha karmanA vipAkanA udayathI krodha thAya, jAti kuLa rupa baLa vigere kAraNe je garva thAya te mAna che, parane ugavA rUpa vicAra te mAyA che. tRSNAnA Agrahano pariNAma te lobha che. te vadhAne kSapaNA (karma khapAvatrA) tathA upazama (zAMta karavA) tene AzrayI A krodha vigere cArano anukrama che. anaM For Private and Personal Use Only sUtram // 482 // Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 483 // | www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir argest errorserat pratyAkhyAnI tathA saMjavalanI aMdara rahela bhedo batAvavAne mATe judA judA vatAnyA che, ane cazabda mukavAthI te darekanI upamA parvata pRthvI reNu jaLa rAjInI krodhanI che, tathA zaila staMbha hAiku lAkaDaM tinizalatA mAnanI che, tathA bAMsa kuDaMgI (thaDI) meSa aMga gotrikA abalekhanInI upamA mAyAnI che, tathA kRmIrAga kardama khaMjana haridrAnI upamA lobhane che, tatha AkhI jIMdagI sudhI eka varasa sudhI cAra mAsa ane paMdara divasanI sthiti anukrame darekanI che, ( A badhAnuM varNana Aja mUtramAM pAne che tyAMthI jo . ) A pramANe krodha, mAna mAyA lobha tyAgavAthI kharI rIte sAdhupaNuM che paNa krodha hoya tyAM sudhI sAdhupaNaM nathI; kAM che ke:sAmaNNamaNucaraMtara kasAyA jassa ukkaDA huMti / mannAmi ucchupuSkaM va niSphalaM tassa sAmapaNaM // 1 // sAdhupaNuM pALatA sAdhune jo kaSAyo vadhAre pramANamAM hoya to zeraDInA phula mAphaka tenuM sAdhupaNuM huM niSphaLa mAnuM huM // jaM ajia caritaM desUNAeva pUrvakoDIe / taMpi kasAiyameto hArei naro muhuteNaM // 2 // pUrva DIma thoDA varSA evaM ( ATalI lAMbI mudatanuM ) cAritra pALyuM hoya, te jo utkRSTa krodha kare to te mANasa eka muhurtamA sAdhupaNaM hArI jAya che. A vadhuM potAnI buddhithI nathI kAM evaM batAvavA gautamasvAmI kahe che ke 'eya' vigere A kaSAya dUra karavA hamaNA upara batAcyaM, te vadhuM sarvadarzI pazyaka sAkSAt dekhe che, kAraNa ke tene nivAraNa (kevaLa ) jJAnadarzana che, ane te pazyaka tIrthakRt vardhamanA svAmI che, ane temanuM darzana (abhiprAya maMtavya Ahe. For Private and Personal Use Only sUtram ||483 // Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 484|| www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir athavA nAvaDe vastu tattva yathAvasthita dekhADAya (kahevAya) te darzana eTale upadeza che, arthAt mahAvIra (vardhamAna) svAmInuM kaluMche te huM huM huM paNa strabudvithI nathI kaheto, te sarvadarzI pazyaka kevA che, ke jetuM A darzana che te kahe che, 'vavaraya' vigere-jenuM dravya bhAvathI (sarva jovone duHkha devArUpa) zastra bane makAre dUra thayuM che, athavA zastrathI pote dUra rahelA che, ahIM bhAvazastramAM asaMyama athavA kaSAyo jANatrA, tenAthI pote dUra che. teno bhAvArtha A che ke:-- tIrthakarane paNa kapAyane vayA sivAya nirAvaNa vadhA padArthane dekhanA parama (kevaLa ) jJAna prApta thatuM nathI, tenA abhAvamA mokSa sukho abhAva che, ethI bIjo paNa mokSa vAMka sAdhu je teno upadeza mAne che ane tenA mArge cAle che teNe paNa kaSAya antara are aArya batAvo bIjApaNa tIrthakaranAM vizeSaNa batAve che. 'paliyatakarassa' eTale vadhAM karmano athavA saMsA rano aMta lAvavAno je yatna kare te paryatakara che, tenuM Adarzana che. have je tIrthakare saMyamane vina karanAra kaSAya zakhane dUra karI saMsArano aMta karyo tema vIjo paNa sAdhu je tenuM kaheluM karanA hoya te paNa kare, tenuM batAve che. 'AyANa' vigere jenAvaDe ATha karma Atma pradeza sAthe ekamekapaNe thAya te A dAna hai, athavA hiMsA vigere dvAra athavA aDhAre pApasthAna che. tenI sthitinuM nimitta kaSAyo hovAthI te A dAna che. te kapAyono vamana karanAro svakRta bhida (karma bhedanAro) bane che. arthAt pote (bhajJAnadazAmA) pUrve je karmoM aneka bhavamAM ekaThAM karya hoya; tene bhedI nAMkhe te svabhida jANavoH ane je kamanA AdAna (bIjarUpa) - kapAyone roke, te apUrvakarma pratiSiddhamAM praveza karanAro che, ane pote potAnAM pUrvakarmano For Private and Personal Use Only sUtram // 40 // Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA0 Assam // 485 // 4 R bhedanAro che. tIrthakaranA upadezavaDe paNa, pArakAnAM karelAM karmanA kSayanA upAyano abhAva hoya tethI svakRta lIdhuM. tethI tIrthakare paNa pArakAnA karelA karmanA khapAyavAno upAya nathI jANyo evI koine zaMkAthAya teno uttara. ema nathI. kAraNa ke sUtram temanA jJAnamA badhA padArthonI sattA vyApIne rahelI che. (paraMtu kare te bhogave e niyamathI dareke karma kApaghA udyama karavo joie.) zaMkA-heya upadeya padArthane choDavU grahaNa karavU tenA upadezane jANavAthI sarvajJa nathI evaM ame kahIe chIe. kAraNa ke up-13||485|| deza mAtrathI paropakAra karavAthI sarthakarapaNAnI utpatti ghaTatI narthI uttara yuktinA vikalapaNAthI uttama purupanA manane samArUM kahevU lA AnaMda ApatuM nathI, kAraNake uttama jJAna vinA hita ahitanI prApti tathA tyAga upadezano asaMbhava che. ane eka padArthanu paNa saMpUrNa jJAna sarvajJapaNA vinA ghaTatuM nathI te mUtrakAra batAve che. je egaM jANai se savaM jANai, je savaM jANai se egaM jANai (sU0 122) je koi paNa jJAnI paramANu vigere eka dradhyane tenA pachInA ke pUrvanA paryAya sahita jANe, athavA potAnA athavA pArakAnA dI badhA paryAyAne jANe che; kAraNa ke tevA puruSane atIta anAgatamA banelA ane banavAnA paryAyo sahita dravyane jANavAthI tene badhImA vastunuM jJAna avinAbhAvIpaNe che. have tene hetu tathA hetuvALA padArtha sahita bIjI rIte kahe che. je sarva padArtho saMsAra udaramA rahelA che tene jANe che te eka ghaTa vigere eka vastune jANe che, teja jJAnIne atIta anAgata paryAya-bhedovaDe te te svabhAvanI ApattivaDe anAdi anaMtakALapaNe samasta vastu svabhAvamAM jANapaNuM thAya che. kayu che: For Private and Personal Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 486 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir egadaviyarasa je atthapajavA vayaNapajjavA vAvi / tIyANAgayabhRyA, tAtraiyaM taM havai deva // 1 // eka dravyanA jeTalA arthanA paryAyo, athavA vacananA paryAyo che, te bhUta vartamAna, bhaviSyasahita hoya; tyAre te dravya dhAya che. (uparanA sUtro paramArtha eche ke, koipaNa vastumAM dravya pote vastu che chatAM temAM je svarUpa badalAya ke te paryAyo che pUrve je badalAyA te bhUtapo che, cAlumAM che, te vartamAna, ane thavAno te bhaviSyanA che. e badhAMne je sAthe jANe; teja eka vastunA eka paryAya paNa jANe ane te eka paryAyane paNa barobara jANe te sarvane paNa jANe; ane te A gAthAmAM batAnyuM che ke eka dravyamAMtraNe kALanA paryAyAM che, ane paryAyosahita hoya; teja dravya che.) upara kala sarvajJa te tIrthakara che, ane teja sarvajJaprabhu sarva sone upakAra karanAro, ane vanIzake tevo upadeza Ave che te sUtrakAra batAve che. o mata bhayaM, sabao appamattassa natthi bhayaM, je egaM nAme se bahuM nAme, je bahu nAme se egaM nAme, dukkhaM logassa jANittA vaMtA logassa saMjogaM jaMti dhIrA mahAjANaM, pareNa paraM jaMti, nAvakaM khatijIviyaM (sU0 123) dravya vigerethI sarva prakAre je bhaya karanAruM karma upArjana kare; te bhaya, matha vigerethI je pramAdI bane tene thAya che. te batAve che ke, pramAdI dravyathI vadhA AtmamadezothI karma ekaTuM kare che. kSetrathI chae dizAmA raheluH kALathI pratyeka samaye, ane bhAvathI For Private and Personal Use Only sUtrama // 486 // Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir II hiMsA vigerethI bhayajanaka karma bAMdhe che. AcA0 athavA sarvatra eTale, ahIM ane paralokamAM bane ThekANe pramAda karanArane bhaya che. paNa amamAdIne kyAMya paNa bhaya nathI, te satrama batAve che ke, Aloka ke. paralokamAM apAyothI AtmahitamA jAgRta rahenAra apramAdIne saMsAra apasada (nimakaharAma vizvAcAtI, // 487 // thI athavA azubha karmathI koi prakAre bhaya nathI; ane kaSAyanA abhAvadhI apramattatA thAya che, tethI badhAM mohanIyakarmano abhAva // 187 // thAya che, tethI saMpUrNa kabhano kSaya thAya che, tethI e pramANe ekanA abhAvamA ghaNAnA abhAvano saMbhava thAya che, tathA ekano abhAva paNa bahu abhAvI judo nathI. teTalA mATe hetu, ane hetuvAlA padArthanA bhAvane gata pratyAgata mUtravaDe batAvela ke. je pravardhamAna zubha avayavasAyanA kaMDakamA caDhelo sAdhu je, ekalA anaMtAnubaMdhI krodhane kSaya kare che, te, mAna vigere bahune khapAve che. athavA, 13 potAnAja bhedavALA apratyAkhyAna vigerene khapAve che. tathA, ekalA mohanIyane khapAvatAM bIjI prakRtione paNa khapAve che. athavA je, ghaNI sthitibALAne khapAve che, te sAdhu anaMtAnubandhI ekane athavA, mohanIyakarmane khapAce che, te vatAve che. jemake-agaNotera / 6 69 mohanIya koDA-kADI kSaya gayA pachI, jJAnAvaraNIya, darzAnAvaraNIya, vedanIya, aMtarAya, e cAranI 29 tathA nAmagotranI 19 koDA-koDI rUpI gayA pachI, ane temAM paNa thoDe ocha thayA pachI mohanIya karmano kSapaNa thavAne yogya thAya he, paNa, te zivAya na thAya. tethI kA che ke-je bahu nAma hoya; teja paramArthathI ekanAmavALo che. ahIM nAmano artha karmaprakRtino kSaya, athavA, upazama karanAra jANavo. eka upazama zreNInA AzrayathI eka tathA, baDu upazama karavAvaDe bahu upazamatA jANavI. tethI e pramANe bahu tathA. eka karma nA abhAva zivAya mohanIyakSaya athavA, upazamano abhAva thAya; ane tenA abhAvamAM eTale, jo, mohanIyakSaya ba For Private and Personal Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sa sutram athavA, upazama na pAya; no. jaMtubhone bahu duHkhano saMbhava che, te mUtramA batAve che. AcA0 duHkha eTale asAtAvedanIya-karma athavA pIDA thAya. te jIvone duHkha thatuM jJa-parijJAvaDe jANIne, ane pratyAkhyAna-parijJAvaDe jema, teno abhAva thAya; tema, sAdhu e karavU. necent praznaH-abhAva kevIrIte thAya? athavA te abhAvathI | lAbha thAya? te banne batAve che. 'vaMtA' vigere je svaAtmAthI juii| 1 dhana, putra, zarIra, vigere che, teno mamattva bhAvano saMbandha che, ane tenAthI zarIra vigerene duHkha thAya che, te duHkhanA heturuSa-upAdAna kAraNa, athavA karma ne tyAga karavA prayatna kare che. eTale, karmavidAraNa karavAmAM dhairya rAkhanArA dhIrapuruSo jenAvaDe mokSamA jazayaH / tevu cAritrayAna je, aneka karoDo bhavamA maLavU durlabha che, ane keTalAka jIvo te meLavIne pUrvanA azubhakarmanA udayathI, pramAdathI lAtehArIjAya che. eTale, jema koine svapnAmA meLavela dhanano bhaMDAra nakAmo thAya che, tema pramAdathI hAranArane maLelAM cAritrano lAbha dhato nathI. mATe tene mo? yAna, e, vizeSaNa Apela che. athavA samyaga darzana vigere traNa ratnarUpa mahAyAna che, ane jene moDhuM yAna che, te mokSa ke, tene dhIra puruSo prApta kare cha prazna:-e bAta ThIka che. paNa eka bhavavaDheja mahAyAnarUpa cAritra meLyavAthI mokSa maLe ke paraMparAe mokSa maLe. uttara-ame banne prakAre mAnIe chIe eTale koi thoDA karmavALAne yogya kSetrakALa maLatA teja bhavamA mukti thAya che, ane| 4 bIjAne paraMparAe mokSa thAya che, te batAve che, 'pareNa paraM jeNe samyaktva prApta karyu, teNe naraka tiryaMca gati aTakAvI, ane jJAna & prApta karIne yathAzakti saMyama pALIne Ayu karma puru yatAM saudharmAdi devalokamAM jAya che, tyAMthI paNa punya thoDe vAkI rahe tyAre MER For Private and Personal Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 493 / / www.kobatirth.org je kohadaMsI se mANadaMsI, je mANadaMsI se mAyAdaMsI, je mAyAdaMsI se lobhadaMsI, je lobhadaMsI se pijjadasI, je vijadasI se dosadaMsI, je dosasI se mohadasI, je mohamasI se gabmadaMsI, je gabbhadasI se jammadaMsI, je jammadaMsI se mAradasI, je mAradasI se narayadaMsI, je narayadaMsI se tiriyadasI, je tIriyadaMsI sudukkhadaMsI / se mehAtrI abhivihijA kohaM ca mANaM ca mAyaM ca lobhaM ca pijja dosaMca mohaM ca gamaMca jammaM ca mAraM ca narayaM ca tiriyaM ca dukhkhaM ca / evaM pAsagassa daMsaNaM uvarayasatthassa paliyaMta karassa, AyANaM nisiddhA sagaDabbhi, kimatthi Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ovAhI pAsagassa ? na vijjai ?, natthi (sU0 125) tibemi || zitoSNIyAdhyayanam 3 // je krodhane svarupathI jANe ane jJAnane anartha karanAruM jANI tyAgavArUpa mAnIne (jJAna vaDe) krAdhane tyAga kare, te sAdhu nice mAnane paNa anartha karanAruM dekhe che, ane tene tyAge che. athavA je krodhane jANe che, ane samaya AvatAM krodhI bane che, tevo. mANasa mAna paNa dekhe che, arthAt te ahaMkArI paNa thAya che, e pramANe have pachI paNa sanajI lebuM. jyAM sudhI te duHkha dekhanAro thAya tyAM sudhI jANavu, sUtra sugama hovAthI TIkA karI nathI. to paNa maMda buddhi hitArthethoDAmAM lakhIe chIe. For Private and Personal Use Only sUtram / / 493 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 494 // www.kobatirth.org je ahaMkArI bane te samaya AvatAM kapaTI paNa bane. lobhI paNa bane, ane je lobhI hoya, te anukrame premI paNa bane, ane potAnuM icchita na thatAM dveSI paNa bane, ane te moha karanAro paNa thAya, ane te moha karIne garbhamAM utpanna zrAya pachI janmanuM duHkha veThe, te mAra ( hiMsA athavA AraMbhanA kRtya ) paNa kareM, ane pachI te naraka gAmI paNa dhAya, tyAMthI cavIne tiryeca thAya, ema paraMparAe aneka duHkhone te saMsArI jIva bhogave che, paNa je meghAvI ( buddhimAna ) sAdhu che te krodha vigerethI dUra rahe che te batAve che, paTale krodha mAna mAyA lobha prema dveSa moha garbha janma mAra naraka tiryeca vigerenAM duHkho krodharUpa bIjane tyAga kara - vAthI bhogavato nathI, A tradhuM je tatvajJAna batAnyuM te vadhA uddezAnuM zarutathI te ahiM sughI tIrthaMkara kaluMche, ane te tIrthakara jIvone pIDA karanAra zakhane choDIne ATha karmano aMta karanAra thayA che eTale teo karma upAdAna kAraNa krodha vigere prathama tyAgIne potAnA karmo je pUrve bAMdhelAM tene bhedanArA thayA, teone kevaLajJAna thavAthI saMsArI koipaNa jAtanI upAdhI nathI eTale dravyathI sonuM cAMdI vigere nathI tema bhAvathI ATha prakAranAM karma nathI, A pramANe ziSyanA manamAM tIrthakarane koipaNa jAtanI sort ke bhAvI koi paNa jAtanI upAdhi che ke nahi ? teno uttara ko nathI. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A vacana sudharmAsvAmi jaMbUsvAmIne kahe che, ke meM bhagavAnanA caraNanI sevA karatAM je sAMbhaLapuM tene anusAre tane kahuM luM, paNa mArI mati kalpanAthI huM kaheto nathI. sUtra anugama ko, cautho uddezo puro bhayo ane tenI samAptithI atIta anAgata naya | vicArane sUtra thoDAmA batAvavAthI zitoSNIya nAmanuM zrIjuM adhyayana samApta thayuM. -aile For Private and Personal Use Only sUtrama // 494 // Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samyaktva nAmarnu cothu adhyayana. AcA cIjeM adhyayana purUM thavAthI have cothu kahe che. teno A pramANe-saMbandha che. pahelA zastraparikSA adhyayanamAM anvaya vyatireka VvaDe cha jIvanIkAyatuM svarupa batAvatAM jIva ane ajIva, ema ce padArtha siddha karyA; tathA jIvonA vadhamAM baMdha thAya che, ane te tyAgavAthI virati thAya; tevu batAvatAM mAnava saMvara ve padArtha batAcyA; tathA lokavijaya nAmanA bIjA adhyayanamAM loko jema baMdhAya che, IM495 | ane jema mukAya che. te vatAvatAM baMdha ane nirjarA batAvI; tathA trIjA adhyayanamAM zatoSNarupa-parisaho saIbA te batAyatAM tenA PphaLarupa-mokSa batAvyo; tethI traNa adhyayanamA jIva-ajova, Asrava, saMvara, baMdha nirjarA ane mokSa, ema sAta padArtharupa-tattva batAvyu 18. ane tattva padArthanu zraddhAna (vizvAsa) rAkha; se samyaktva kahevAya che, te ive batAce che. 6 A saMbandhabaDe AvelA A cothA adhyayananA cAra anuyogadvAra batAvatAM upakramamA artha adhikAra prakAre che. adhyayanano / arthAdhikAra sampaktva nAmano che te zakhaparinAmA prathama kahela che, ane uddezAno arthAdhikAra ahIM batAyavA niyuktikAra kahe che:paDhame sammAvAo, bIe dhammapadAiyaparikkhA / taie aNavajatavo, na hu bAlataveNa mukkhutti / 125 // usaMmi nautthe, samAsavayaNeNa NiyamaNaM bhaNiyaM / tamhA ya nANadaMsaNatavacaraNe hoi jaiyatvaM // 216|| (1) pahelA uddezAmAM samyavAda e nAmano arthAdhikAra che. eTale, aviparItavAda te samyagbAda che. arthAt yathAavasthita / vastune batAyacI. (2) bIjA uddezAmAM dharmapravAdikonI parIkSAno viSaya che. eTale, jeo dharmanuM svarupa banAve che, te dharmapravAdika -2 For Private and Personal Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15. kahevAya. teornu ayukta tathA, yukta kathanane vicAra. (3) trIjAmAM, anavadha tapanu varNana che. eTale, je pALatapa kare; tevA abAnI AcA0 karelA tapathI mokSa na thAya te ahIM batAyuM che. (215) cothA uddezAmA saMkSepa vacanamAM saMyatanu svarupa batAye che, tethI pahelAmAMza sUtram samyagdarzana, bIjAmA samyakjJAna trIjAmAM bALa tapano niSedha karavAthI samyak tapa batAbhyo che, ane coyAmA sampara cAritra vatavyu. // 19 // 15, gAthAmA 'taramAta' ane 'ca' zabda che te banne hetumA che, jethI e cAre paNa mokSanAM aMga pUrve kayAM che, tethI ema jANavU ke mAna darzana 496 // tapa caraNamAM mokSAbhilASI sAdhue yatna karaco, ane tenuM pratipAlana karavA jIvatA sudho prayatna karato, A pramANe ce gAyAno artha yayo. have nAmaniSpannanikSepAmAM batAvela samyakta nAmano nikSepo kahe che. nAmaMThavaNAsamma dabasammaM ca bhAvasamma ca / elA khalla sammassA, nikhkheyo caubiho hoi // 217 // nAma sthApanAno akSarArtha sugama che, ane teno bhAvArtha nAma sthApanA choDone dravya ane bhAva saMbaMdhI niyuktikAra kahe che. M aha davasamma, icchANu lomiyaM tesu tesu dabesuM / kayasaMkhayasaMjutto, pautta jaDha miNNa chipaNaM vA // 21 // zarIra bhavya zarIrathI vyatirikta dravya samyaksa batAve che, icchA eTale cittanI pravRtti (abhiprAya) che, tene anukuLa kara, 18 te 'aicchAnulomika' che tevI sevI icchA anebhAvane anukuLa dravyamAMkRta vigere upAdhinA bheda baDe sAta prakAre thAya che, te A pramANe che. (1) kRta eTale apUrva raya vigere vanAcyo hoya, te rathayAM yogya rIte bhAgo goThavyAthI sArA banAvanArane lIdhe besanArane cittamAM zAMti thAya che, athavA jenA mATe te banAnyo te zobhAyamAna ane yogya samayamAM jaladI banAnI ApavAthI karAranArane -%AANAA% / For Private and Personal Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyanmandir samAdhAna (samAdhI) no hetu hovAthI te dravyasamyak che. A pramANe saMskRta (saMskAra karela) vigeremAM paNa samajabuM, eTale (2) teja AcAra stha vimere mAMgI jatAM athavA juno thatAM tene sudhAravo athavA bhAMgelA bhAgane badalayo te samAdhi AphnAro hobAthI dravya samyak che. (3) je be dravyano saMyoga navo guNa banAvacA kare paNa nAza karavA na kare te khAnAra athavA bhogavanAranA mananI samAdhine | sUtram // 497 // mATe dudhamAM sAkara meLavavI vigere , te saMyukta dravya samyaga che. 497 // (4) tathA je prayogamA lIdhelaM dravya AtmAne lAbhanA hetuthI samAdhi mATe thAya che, te matyeka dravya samyak che. athavA bIjI matimA upayukta zabda che eTale upayogamA lIdhelaM dravya manane samAdhi dAyaka yAya te upayukta dravya samyak che. (5) tathA jaDa (spajelaM) bhAra vigere dura karavAthI cittamAM zAMti thAya, te tyakta dravya samyaka che, (6) dahInuM vAsaNa vigere| phuTI jatAM kAgaDA vigerene AnaMdadAyI thavAthI te bhinna dravya samyak che, (7) adhIka mAMsa vigere chedavAthI [athavA gumaDAmA nastara mukabAthI je zAMti thAya te chinna samyak che, A sAthe paNa cittane samAdhi AphnAra hovAthI dravya samyak che, paNa jo te ThA 10/barobara na thAya to cittamA kleza thatAM samyak thAya he, have bhAva samyak batAve che. tivihaM tu bhAvasamma daMsaNa nANe tahA carite ya / dasaNacaraNe tivihaM nANe duvihaM tu nAyacvaM // 219 ___ Na prakAre bhAvasamyak cho, darzana jJAna cAritra e traNa bheda che, te dareka paNa bhedavALu che, te kahe che, temAM darzana ane caraNa dareka traNa prakAranA he, te AmamANe. For Private and Personal Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 498 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anAdi mithyAdRSTine praNa puMja karyA vinAno hoya tene yathAmattakAraNa vAkInAM karma kSINa thavAvALo hoya tene sogaropama koDA-koDImAM thoDI ochI sthiti hoya; tene apUrvakaraNamAM graMthI bhedAtA mithyAkhane udaya na hoya tevuM aMtaHkaraNa karIne anivRtti karaNavaDe prathama samyaktva meLave che te aupazamika darzana che, kache ke. "usaradesaM daDellayaM ca vijjhAi vaNadavo pappa / iya micchattANudae uvasamasammaM lahai jIvo // 1 // " khAvA [para] deza [jagyA] meLavIne jema banano ani ( dAvAnala) bujhAi jAya che, nema mithyAtva udaya na Ave. tyAre aupazamikasamyaktvane jIva pAte che. athavA koI upazamazreNImA aupazamika samyaktva pAme che. [1] teja pramANe samyaktva pugalane AzrayI ne je adhyavasAya utpanna thAya te kSAyopazamika che. [2] tathA darzanamohanIya kSaya thavAthI kSAyika che. (3) cAritranA RNa bheda (1) darzana pramANe cAritra paNa upazama zreNiyAM aupazamika [2] kaSAyanA kSaya upazamathI kSAyopazamika [3] tathA cAritra mohanIya karmanA aest kSAyika cAritra che. jJAnAce bhAgo che.- kSAyopazamika, ane kSAyika temAM cAra prakAranA jJAna AvaraNIya pharmano kSaya upazama thavArthI mati jJAna vigere cAra prakAranuM kSAyopazamika jJAna che, ane badhuM ghAtIkarma kSaya thavAyI kSAyika kevaLa jJAna che. A pramANe traNe prakAramA bhAva samyaktvaNuM batAve chate vAdI zaMkA kare che. For Private and Personal Use Only sUtrama // 498 // Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram ttaa||19|| ba- __"jo, ema darzana-bAna--cAritra traNemAM samyagvAdano saMbhava thAya che, to, darzananoja samyaktravAda kema runa thayo che? ke je samyagdarzananuM ahIM varNana karavAna che. I utara:-te darzananA bhAvanA bhAvI (vidyamAnapaNAthIja) jJAnacAritrano bhAva ke. jemake-midhyASTine bAnacAritra honA nathI. // 499 // [tene jJAna hoya; chatAM ajJAna kaDevAya.] ahIM samyaktvanI pradhAnatA batAvacA AMdhaLA tathA dekhatA evA ve rAjakumAronuM dRSTAMta / bAla-[maMdabuddhivALA] tathA strI vigerenA bodha mATe kahe cha: udayasena nAmano rAjA hato. tene vIrasena tathA mUrasena nAme ve kumAro che. temA vIrasena AMdhaLo ke. teNe potAne yogya | gAMdharvAdika [gAvA vigairenI] kaLAo zIkhI; ane bIjA kumAre dhanurvedano abhyAma karIne lokamAM prazaMsanIya padavI pAmyo. A4 sAMbhaLIne vIrasena kumAre vijJapti karI ke, huM paNa dhanurvedano abhyAsa karu. pachI rAjAe nenA AgrahathI AjA ApI; ane yogya upAdhyAyanA upadezathI, ane atizaya budinA kAraNathI zabdavedhI thayo. pachI te juvAna thayo; tyAre sArA abhyAsathI meLavelA dhanurvedanAM jJAnathI ane uttamavartanathI agaNita cakSudarzana sad-asatbhAvathI, tathA zabdavedhIpaNAthI jyAre zatru rAjA laDavA Alyo; tyAre rAjA pase yuddhamA javA mAMgaNI karI. rAjAe AjJA ApavAthI virasene zatrunuM sainya jItavA prayatna karyo; paNa zatrue aMdhapaNu PjANIlIdhAthI cupa besAthI vIrasenahu~ kai na cAsyuM tyAre zatrunA sainye tene pakaDI lIyo pachI sUrasene te vRttAMta jANIne rAjane pUchIne mUkSma tIronA seMkaDono varasAda varasavI zatrunA sainyane jItI bhAine mukAbyo. A pramANe abhyAsa sArI rIte karI udyama karavA chatAM paNa cakSunI khAmIthI icchita kArya karavA samartha na thayo, teja pramANe % kanna A4-% % For Private and Personal Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyanmandit sUtrama // 500 // kAva 18 samyagdarzana vinA jJAnacAritra kAryasiddha na karI ke. teja niyuktikAra gAthAno upasaMhAra karatAM batAve che. AcA kuNamANo'viya kiriyaM, pariccayaMto'vi sayaNadhaNabhoe,dito'vi duhasta uraM,na jiNai aMdho parANAyaM // 220 // kriyAne karato, tathA potAnAM svajana, dhana bhogAne tyajavA chatAM tathA duHkhane ura ApavA (sAme javA) chatAM paNa aMgho aNdh||500|| paNAne lIdhe zatrunA sainyane jItI na zazyo. te dRSTAMtathI have bodha Ape : kuNamANo'vinivirti, pariccayaMto'vi sayaNadhaNabhoe |dito'vi duhassa uraM, micchaddihi na sinjhai3 // 221 // paTale mithyAdRSTi potAnA darzanamAM kahelI kriyA kare. jemake pAMca yamo, tathA pAMca niyamo vigere pALe tathA potAnA dhana sago tathA bhogone tyAge. tathA paMca agnino tApa tapavA vigerethI duHkha sahana kare chatAM mithyAdRSTi darzananI khAmIthI siddhi pada nathIna pAmato, (gAthAmA u zabda ekavAranA arthamA che.) se pUrve jema aMdha kumAra zatrune na jItI zakyo tema A kArya siddhimAM asamartha che, jo ema che to zuM karavU? te kahe the:| tamhA kammANIyaM je umaNo daMsaNami payaijA, daMsaNavao hi saphalANi huMti tavanANacaraNAI // 222 // jethI siddhi mArga, mULa sanyag darzana che, tenA vinA karmakSaya na thAya, tethI karma zatrune jItavAnI icchAvAlo manuSya samyaga darzana meLavavA prathama yatna kare, ate tenI prAptimA bhuyAya te batAce che. ke nice darzana pAmelAnAM tapa jJAna tathA cAritranAM bayAM & anuSThAno saphaLa thAya che. nethI mAM yatna karavo. -~-%EGNES For Private and Personal Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 501 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bIjI rI paNa samyagdarzananA tathA te darzana meLavelA manuSyone prApta thaelA guNasthAnonA guNo batAve che. samma pattI sAvae ya, virae anaMta kammaM se || daMsaNa moharukhatrae, uvasAmaMte ya uvasaMte // 223 // khavae ya khoNamohe, jINe a seDhI bhave asaMkhojA / tadvivarIo kAlo, saMkhijaguNAi seDhAe || 224 || samyaktvanI utpatti thatAM asaMkhyeya guNavALI zreNi thAya che. te pAchalI aDadhI gAthAvaDe batAvela che, te kriyAne AzrayI che. praznaH - kevI rIte asaMkhyeya guNavALI zreNi thAya ? uttara: - (1) ahIM midhyAdRSTi jo je thoDaM ohUM evI koDAkoDI sAgaropamanI sthitivALA graMthisatvavALA che. teo karma nirjarAne AzrayI samAna che, (2) ane dharma pUchavAno utpanna relI saMjJAcALA pUrve kalAothI asaMkhyeya guNa nirjarAvALAM che. (3) tyArapachI pUchavAnI icchAvALA banI sAdhu samIpe javAnI icchAvALo asaMkhyeya guNe uttama jANavo (4) tyAra pachI gurune pUchatAM (5) dharma svIkAravAnI icchA thatAM (6) tyArapachI dharmakriyA karatAM je nirjarA thAya tenA karatAM paNa prathama dharmakriyA karanArAne vAre nirjarA thAya te asaMkhyeya guNI jANavI, eTalesudhI samyaktvanI utpattinuM varNana karyu. tyAra pachI zrAvaka (dezavirati ) svIkarato tathA svIkArelo vigere uttarottara guNa pAmelAne asaMkhyeyaguNI nirjarA jANavI, e pramANe sarvaviratimAM paNa jANavuM. nAthI paNa pUrve sarva virati lIvelAnI asaMkhyeya guNI nirjarA jANavI, mULamAM "agaMtakammaM se" che, teno artha anaMtAnubaMdhI For Private and Personal Use Only sUtram // 501 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AbA0 AzrayI jANavat, eTale bhIma kahevAthI bhImasena bhAmAthI satyabhAmA thAya, te pramANe che. mohanIyakarmanA anaMta bhAgo che, tene khapAvavAnI icchAvALo asaMkhyeya guNa nirjarA karanAro jANo, tyArapachI kSapaka [kSaya karanAro] jANavo, tyArapachI kSINa anaMtAnubaMdhI kapAyavALo jANavo, teja darzanamohanIyanI traNa prakRtimAM kriyAnA sanmukhamAM ubhA rahela apavarganuM trika jANavu, tyAra // 502 // pachI sAta prakRti kSINa thavAthI upazamazreNimAM caDhelo asaMkhyeya guNa nirjarAvALo jANavo, tyAra pachI upazAMta mohALA jANavo tyAra pachI cAritramohanIyane kSaya karanArI jANavo, tyAra pachI kSINamohavALo jAvo, ahiyAM abhimukha vigere traNa yathAsaMbhava yojanA karavI, tyAra pachI bhavastha kevaLI ( jina) jANavA tyArapachI zailezI avasthAvALo asaMkhyeya guNa nirjarAvALo jANavo tethI pramANe karmanirjarA mATe asaMkhyeya loka AkAza pradeza pramANa banAvela saMyama sthAnanA macayathI utpanna thayela zreNi che; te uttarottara asaMkhyeya guNavALI jANavI, kAraNa ke uttarottara pravardhamAna adhyavasAyanA kaMDakano svIkAra che, [jema saMyama paryAya 'badhe tema cAritramAM AtmAnI nirmaLatA badhe. ] hroat to tethI viparIta ayogI kevaLIthI mAMDIne pratiloma paNe saMkhyeya guNavALI zreNivaDe kALa jANavo, teno artha A che, jeTalA kALavaDe ayogI kevaLI jeTalAM karma khapAve telAM karma saMyogI kevaLI saMkhyeya guNAkALavaDe khapAve che e pramANe pratilomapaNe jeTalA kALamAM dharma pUchavAnI icchAvALo che, tyAMsudhI jANavuM, [nIcalA guNasthAnamAM kALa vadhAre vAya ane karna ochAM khape.] A pramANe batAvatAM siddha karyu ke samyagdarzana pAmelAne tapa jJAna ane caraNa saphaLa thAya che, paNa jo koi upAdhi (saMsArI (vAsanA) baDe kare to te saphaLa yatAM nathI, te upAdhi kara che, te have batAye che, For Private and Personal Use Only sUtrama // 502 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org AcANa AhAra ubahidhUMA, iDDis ya gAravesu kaitaviyaM / emeva vArasavihe, tarvami na hu kai tatre samaNo // 225 AhAra upi pUjA ane Ama auSadhi vigere riddhi che, ane AhAra upadhi ane pUjA riddhi che, arthAt tevI riddhi pUjA meLavatrA jJAna bhaNe, ane cAritra pALe, tathA ( tenuM maLavAthI ) traNa gAravamA baMdhAelo je kriyA kare te kRtrima (banAvaTI) kavAya sUtram // 503 // 4 che, jevIrIte jJAna caraNanuM anuSThAna AhAra vigere mATe kare, te kRtrima hovAthI mokSa na Ape, te pramANe vAra prakaranA bAhya | // 503 // abhyaMtaratama paNa jANavu, ane tevo saMsArI vAsanA rAkhanArane zramaNa bhAva na hoya, ane asAdhunuM anuSThAna guNavALu na thAya, | tethI bAsanA rahita sAdhunuM je samyagdarzana pUrvaka tapa jJAna caraNa saphaLa he ema siddha ghayuM. mATe samyagdarzanamA yatanA karavI, ane tatvArthanuM zraddhAna karate samyagdarzana che, ane A tatva saghaLAM kalaMkane dUra karIne jemaNe vA padArthoMmAM sattA vyApI kevalajJAnane meLaveluM che, tevA tIrthaMkare kahAM che tene have anukrame AvelA sUtrAnugamamAM mUtra batAve che. se bemi je aIyA je va paDupannA AgamissA arahaMtA bhagavaMto te sabe evamAikhkhanti evaM bhAti evaM paNaviMti evaM paruviMti - savve pANA savve bhRyA savve jIvA savve sattA nAna ajjAveyavA na paridhittavA na parIyAveyavA na uddaveyavtrA, esa dhamme suddhe niie samica loyaM kheyaNNehiM paveie, taMjahA - uTThiesu vA aNuTTiesa vA uvaTThiesu vA Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 504 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aNuvaDie vA ubara daMDesu vA aNuvarayadaMDesu vA sobahielu vA aNovahiesu vA saMjo rasuvA asaMjogaraesu vA, tajraM ceyaM tahA ceyaM asti ceyaM pavuccai (sU0 126) gautama (dharmA) svAmI kahe che ke:-je huM huM huM te huM pote tIrthakaranAM kalAM vacananA tatkhane jANIne kahuM huM, tethI mAru | vacana mAnavA yogya cha, athavA bauddhabhatamAM mAneluM kSaNika dUra karavAvaDe kachu ke, je meM pUrve kahAM te hamaNAM paNa muMja kahuM hUM, paNa bIjo kaheto nathI; athavA 'se' zabdano artha 'te' thAya che, eTale je zraddhAnamAM samyaktva thAya che, te tasyanekahuM huM jeo pUrva kALamAM thayA je vartamAnayAM hai, ane bhaviSyamA yaze; te vadhA tIrthakaro ema kahe che. vaLI pUrvakALa anAdI hovAthI anaMtA thA; ane bhaviSyakALa anaMto hovAthI ane sarvadA tIrthakara hovAthI anaMtA thaze ane vartamAnakALa AzrayI je bakhate A prarUpaNA thatI hoya; temAM nakkI saMkhyA na hovAthI utkRSTa athavA jaghanya pade kahevAya, temAM utsargathI aDhI dvIpanI aMdara ekasone sItera thAya, te A pramANe 5- mahAvidehamAM ekeka videhamAM 32 zreNI hovAthI darekamAM ekeka gaNatAM 160 thAya, ane 5 bharata 5 airAvatanA meLavatAM kula 170 vAya ane jaghanyathI 20 dhAya te A pramANe 5 mahA videhamAM mahAvidehanI aMdara rahelI mahA nadInA bane kinAre maLI pUrva pazcima sAthe letAM cAra cAra hoya te pAMcanA maLI trIza thAya. ane bharata rAvatayAM to ekAMta sukhama vigere ArAmAM ! abhAva che, vIjA AcArya kahe kahe che, ke merunA pUrva ane pazcima mahAvidehamAM ekeka tIrthakara hovAthI mahAvidehamAM beja che, ane For Private and Personal Use Only sUtrama // 504 // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatrth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandie kala AcAol // 505 // tethI pAMca videhamA daza thayA, tezro ema kahe . ke, sattarasayamukkosa, iare dasa samayakhetajiNamANaM / cottIsa paDhamadIve, aNaMtara'ya te duguNA // 1 // pUjA satkArane yogya jeo che, te arhata kahevAya che, teo azcaryayukta bhagavaMto che. tezronI saMkhyA temanA saMbaMdhAM jyAre / koi prazna pUche teno artha upara batAce che, mUtramA vartamAnakALanI bAta che, tethI A paNa jANavu, ke A pramANe kayuM ane bhaviSyamAM // 505 // kaheze, e pramANe sAmAnyathI tIrthakaro deva manuSyanI parakhadAmAM ardha 'mAgadhI' mAM badhA jIvo povAnI bhASAmAM samaje tema teo bole che, e pramANe prakarSayI saMzaya dUra karavA mATe pAme rahenArA sAdhu vigerene jIva ajIva Asava bandha saMvara nirjarA mokSa eDA sAta padArthone batAce che, (eTale jinezvara deva sAta padArtho varNana kare che) e pramANe samyagdarzana jJAna cAritra je mokSa mArga che, tathA mithyAtva avirati pramAda kaSAya yoga e cAMca bandhanA hetuoM che. stra ane parabhAvavaDe chatI achatI vastu tatvane sAmAnya vi-4 zeSarupa vigerenA prakArathI batAve che, athavA A vAM pado eka arthavALAM che, te tIrthakaro bhuM batAve che te kahe che. vAM pANIo eTale pRthvI pANI agni vAyu banaspati e ekandriya che, tathA ve traNa cAra pAMca indriyovALA jIvo che, temane indriya 5 baLa 3 ucchavAsa nizvAsa. 1 Ayu 19 daza prANa che, mANo (saMsArI) jIvone pUrve hatA hamaNAM che, ane bhaviSyamA raheze, tethI pANI kahevAya che tathA bIjI rIte cauda meda jIbonA che te bhUta grAma kahevAya che, ane vartamAnamA badhA jIvo che, jIvaze, ane pUrve jIvatA hatA, mATe jIva che te nArakI liyaMca manuSya ane deva e cAra gativAlA che, tathA vadhA e jIvo potAna ta padArtho varga sAdhu vigerene jIvajIvo potAnI bhASA ane bhaviSyamA / kala For Private and Personal Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AvA0 // 506 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karelAM karmathI sAtA asAtAnA udayayI sukha duHkha bhogave che. tethI satya che, athavA mANa bhUta jIva ane satva e badhA eka arthavALA zabdo che, kAraNa ke tatva bheda paryAyobaDe padArthane svIkAravAno che, tethI karIne uparanA badhA zabdo mANInA paryAyavALA ke te jIvone daMDa cAvakhA vigerethI haNavA nahi; tathA bIjA pAse baLajabarI karIne haNAvA nahi; tathA nokara, dAsa, dAsI vigere | upara mamakhabhAvathI temano saMgraha na karavo; tathA zarIra ane mananI pIr3A upajAvIne paritApatrA (saMtApatrA ) nahiH tathA jIva prANa dUra karavAvaDe tene apadrAvaNa na kara. Avo jinezvarano kahelo durgatine aTakAvavAne bhuMgaLa samAna tathA sugatinI pagathI samAna dharma che, ane te dharma puruSArthanA pradhAnapaNAthI vizeSaNo batAve che. pApanA anubandha rahita zuddha che, paNa bauddha tathA brAhmaNothI ekendriyathI pacendriya sudhInA jIvonI hiMsAnI anumatine duHkharUpa-kalaMka che. (eTale, brAhmaNo yajJa karAve che, ane bauddhanA sAdhuo sAdhu mATe rAMdhelaM khAya che, tethI badhanI anumatino doSa lAge che) tevo doSa jainadharmamAM nathI. vaLI, pAMca mahAvidehane AzrayI te niraMtara (nitya) che, tathA zAzvata tathA (mokSa gati ApavAthI zAzvata che athavA nitya hovAthI zAzvata che, paNa ema na thAya; hore ates prathama ine pachI na thAya; ane ghaTanA abhAva mAphaka prathama na thaine nitya thAya; paNa A dharma to traNe kALamAM zAzvata che. baLI, A jIvasamUhane duHkhasAgaramA Dubela jANIne temAMthI pArajavA, jaMtunAM duHkha jANanArA evA kevaLI bhagavaMtoSa batAvyo che. A gautamasvAmIe potAnI buddhie na kaDelaM batAvavAnuM kAraNa ziSyonI mati sthira karavA mATe ka ke:-A zuddha dharma jInezvaraneA kahelo che. Aja sUtramAM kahelA arthane niyuktikAra mUtra-sparzaka ve gAthAvaDe kar3e che:je jiNavarA aIyA, je saMpai je aNAgae kAle / savvetri te ahiMsaM, vardisu vadirhiti vivaditi ||226|| For Private and Personal Use Only sUtrama // 506 // Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sutram INE 507 // chappiya jIvanikAe, Novi haNego'vi ahaNAvijA / no'vi aaNumannijA, sammattassesa nijuttI // 227 // AcA0 A bajhe gAthAno artha saraLa che tethI TIkA nathI tethI thoDAmAM lakhie chie. je jinezvaro pUrva thayA vartamAnamA che, bhane bhaviSyamAM thaze te badhAe bhUtakALamAM ahiMsA batAvI che, batAvaze, ane batAve che. eTale, cha e jIvanIkAyane haNe nahi, haNAve // 50 // nahiM ane haNanArane anumode nahi. e samyakatvanI niyukti che tIrthakarano upadeza emanA svabhAvathI paropakArIpaNe apekSA vinA sUrya udaya mAphaka mavartalo che, jema sUrya baghAne prakAza Ape, teja pramANe jinezvara bodha Ape, eTale 126 sUtramA batAcyA pramANe dharma caraNa pALavA mATe uThelA eTale jJAna darzana cAritramA prayatna karanArA ane tenAthI viparIta te dharmamA udyama na karanArAne 15. mATe sarvajJa traNa jagatanA nAthe tevA tevA nimittAne uddezIne dharma ko che, e pramANe badhe samajabuM. ____ atharA uThelA ane na uThelA eTale dravyathI beThelA athavA na gheThelA jIvo che, tebhane vira prabhue dharma kahyo temAM 11 gaNa-4 dharoe ubhe ubhe dharma sAMbhaLyo, eTale prabhunA sanmukha rahIne dharma sAMbhaLavA athavA cAritra grahaNa karavA taiyAra thayelAne saMbhaLAvyA, te upasthita che, ane tethI viparIta sthAM hAjara na hoya te ana upasthita (gera hAjara) hatA, (ahiM nimitte mUtramA sAtamI vibhakti ! lIdhI che jemake cAmaDAmAM dIpaDA marAya che.) zaMkA-bhAvathI AvelA cilAti putra vigeremA dharma kathA upayogI che, paNa gerahAjara hoya tene dharma kathA zRMgaNa kare? uttaraH-je gerahAjara hoya tebAne iMdra nAga vimere mAphaka karmanI pariNati vicitra hobAthI athavA kSaya upazamanA meLavavAthI vvA mATe uThelA eTale pacAne prakAza Ape, teja pramANa deza emanA svabhAvathI paropakArahaNa nahi, haNAve / sUtram -OMOM - % S For Private and Personal Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir HA AcA0 // 508 // // 50 // vAvara guNakArI yAya cha, tethI tamArI 'zaMkA' nakAmI he. prANIne athavA AtmAne duHkha de (daMDe) mATe daMDa che, te mana vacana kAyAe traNa prakArano che, etraNa daMDathI dUrayayelA te / uparata daMDa kaDevAya, te baghA jIva upara upakAranI buddhie upadeza devAya, eTale jemaNe daMDa tajyo the, tevA munizrI saMyamamAM sthiratA sUtrama kare, ane navA muNo mApta kare, ane bIjAM daMDa na tajelA (grahasthIo) te daMDane taje, mATe tIrthakara upadeza Ape che, tathA saMgrahakarAya te upadhi che, te dravyathI sonuM vigere che, ane bhAvathI kapaTa che, te rAkhanAra upadhivAlA che, te sopadhika che, bAkInA tethI ulaTA anupadhika che, teone mATe paNa upadeza che, saMyoga (saMbaMdha) te putra strI mitra vigere upara premano che, temA Hrakta thayelA te saMyogarata kahevAya, ane tethI ulaTA ekatva bhAvanA bhAvanArA muni asaMyogarata kahevAya; te banene paNa bhagavAne upadeza Apela che, tethI te satya he. (ca zabda niyama artha batAve che, mATe) bhagavAnanuM vacana satya che, tema yathAyogyapaNe vastuno sadbhAva kabAthI te vAcya paNa che. te batAve che ke, prabhue A pramANe kA ke:-"sarve jIvo haNavA na joie" vigere. A pramANe samyagdarzana zradAna rAkhavU; ane te zraddhAna-jinezvaranAM pravacanamAM che. je samyakmokSamArgane ApanAra ke. vaLI, te baghAH daMbhanA prabandhacI dura hovAthI prakarSathI bolAya che, (mATe te pravacana.) paNa, bIjA matamA tebo ahiMsA dharma batAvyo nathI. jemake-4 anya matavAlA prathama kahe ke, sarva jIvone na haNavA. ("na hiMsyAtsava bhUtAni") kahIne yar3ayAM pazuvadhanI AjJA Ape se. eTale, prathamanAM vacanane temanAM pAchaLanAM vacanathI bAdhA lAme che. (mATe, te pravacana nadhI.) A pramANe samyaktvanuM svarupa kahIne tenI meM prAptimA bhukara te batAve che. For Private and Personal Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 / / 509 / / --- www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir taM Aina nihe nikkhive jANittu dhammaM jahA tahA, didvehiM nivveyaM gacchinA, no logassesaNaM care (sU0127) prabhu kalAM tasvArtha upara zraddhA vArupa samyagdarzana meLavIne kahelaM kArya na karavAthI doSa lAge: mATe, tene gopave nahi. te pramANe saMsarga vigere nimittathI midhyAtva dUra karIne paNa, jIvanA sAmarthya guNAMne choDe nahi. ( yathAzakti saMyama pALe paNa, mAda na kare ) athavA zivamatanA ke, bauddhamatAM vrato grahaNa karIne pravezvarayAga vigere choDIne vidhie guru pAse pUrve to sthApana karIne dIkSA kI devI nahi. teja pramANe guru vigere pAse samyaktva laine pArchu taje nahi. praznaH - bhuM karIne ? u:- jevo dharma che, tevo zrutacAritrarUpa dharma samajIne athavA vastuono svabhAva samajIne tenA upara vizvAsa rAkhe; tathA te dharma jANIne bIjaM zuM kare ? te kahe che: dekhelA suMdara ane kharAba evAM rUpovaDe nirveda pAme (vairAgya meLave.) te A pramANe:sAMbhaLelA zabdoM, cAkhelA raso, suMSelA gaMdho, pharazelA zubha ane azubha sparzobaDe, rAgadveSa thAya; te na karatAM madhyastha rahe; ane vicAre ke, emAM rAgadveSa bhuM karavo ? baLI prANI samUhanI anveSaNA je iSTa vastuone levAnI ane aniSTa vastune tyAgavAnI: je buddhi che, tevA rAgadveSa sAdhu na kare, jene AvI sAmAnya loka jevI eSaNA nathI tene bIjI paNa kubuddhi nathI, te batAve che. jassa natthi imA jAI aNNA tassa kao siyA ? dihaM suyaM mayaM viSNAyaM jaM eyaM parikahijjai, samemANA palemANA puNo puNo jAI pakati // sU0 128 // 15 For Private and Personal Use Only sUtrama // 509 // Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie pApA sama // 510 // // 10 // je mokSAbhilASI sAdhune lokapaNA [saMsArI vAsanA ) nathI tene bIjI AraMbhanI pravRtti paNa hotI nathI, arthAt jeNe bhAga 4 vAsanA tyAgI, tene bIjI AraMbha pravRtti kyAthI hoya? eTale mAdhune sAvadha anuSTAnanI pravRtti na hoya, kAraNa ke sAvadha pravRtti grahasthIneja hoya che, athavA hamaNAMja vatAvelI pratyakSa samyaktva jJAtI je jIvone na iNavA saMbaMdhI batAtrI te dayA jene na hoya tevAne kumArga tajavA OM tathA sAvadha anuSThAna choTavArupa bIjI vivekanI buddhi kpAMthI hoya ! (arthAt dayA sAyeja bIjI supuddhi hoya che.) have triSyanI gani sthira karavA kahe, ke je tene meM kathaM te sarva deve kevaLajJAna baDe sAkSAta dekheluM che, te sevA karavAvaDe meM sAMbhaLayu, te laghukarmavALA bhavya jIvoMne mAnavA yogya cha, tathA jJAnAvaraNIya karmanA kSaya upazamathI vizeSa prakAre jANyu, mATe vijJAta he, tethI tamAre paNa samyaktva vigere meM tamane je kA temAM tamAre yatna karavI, jeA upara batAvela mArga na Adare teone aythAya che te kahe the, te saMsArI manuSyo manuSya vigere janmamAM atyaMta mRda banIne vAraMvAra 'manojJa iMdriyonA' viSayamA vAraMvAra AnaMda mAnIne pharI pharIne ekendi ve indriya vigere jAtimAM janma le che, paNa saMsArane tarI zakatA nathI, jo A pramANe tatvane jANanArA vartamAna svAda lenArA che, janmamA AnaMda mAnanArA indriya viSayamAM lIna thayelA vAraMvAra nabo janma vigere sAdhanArA saMsArI jIvo hoya to sAdhue | karavU te kahe the, aho arAo ya jayamANe dhore sayA AgayapaNNANe pamatte bahiyA pAsa appamatte sayA For Private and Personal Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA sUtram // 511 // R parikamijAsi tibemi (sU0 129) samyaktvAdhyayane prathamodezakaH // 4-1 / divase ane rAtre mokSa mArgamAMja yatna karato, parisaha upasargamAM na DaranAro je dhIra puruSa , tathA sarva kALa jeNe sat asatno viveka svIkAryo che, tene guru kahe che, ke tuM jo, mamatta jIvo je grahastho cha, athavA anya matavAlA jeo dharmathI bahAra rahelA che, temanI durdazA dekhIne tevU duHkha tane na bhogavaq paDe mATe tuM sarvadA nidrA vikathA vigerethI rahita banI AMkha pharakavA mAtra paNa pramAdI na thaiza, ane karma zatrune jItavAmAM athavA mokSa mArge javAthI parAkramI banaje, A pramANe samyakkhanu svarupa batAvanAra cothA adhyAyano pahelo uddezo samApta thayo. bIjo uddezA. pahelA uddezA sAthe bIjAno A pramANe saMbaMdha che, ke pahelA uddezAmA samyaktvavAda batAvyo, ane te teno zatru mithyAvAda che, 4 tene dura karavAthI AtmA lAbha meLave che, te dUra karavo jJAna vinA na thAya, ane vicAraNA vinA parijJA na thAya, mithyAvAdathI laM yayela anya tIthikonA matanI vicAraNA karavA A kahevAya che, A saMbaMdhI AvelA uddezAnuM A paheluM mUtra che, je (AsavA) vigere ke, ane ahiM je samyaktva lIdhuM te sAta padArthonuM zraddhAna karavAtuM che, temAM mokSAmilApIe zastraparijJA nAmanA pahelA adhyayanamA jIvAjIva padArthanA jJAnavaDe saMsAra tathA mokSanAM kAraNono nirNaya karaco eTale temAM saMsAra kAraNa Asava ane nirjarA, saMsAra lA mokSanA anukrame kAraNo che, tenuM samyaksa barobara vicAravA mATe kahe che. AICAOM For Private and Personal Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA sUtram / // 512 // je AlavA te parissavA je parissavA te AsavA; je bhaNAsavA te aparissavA, je aparissavA te aNAsavA; ee pae saMbujjhamANe loyaM ca ANAe abhisamicA puDho paveiyaM (sU0130) sUtramA je i.bda che, te sAmAnyathI lIdhela che, ane je AraMbhovaDe ATha prakAranAM karmano Azraya kare che, te Atrako che, ane je anuSThAno karavAthI badhI rIte karma thAya te parisaba che, have pUrve je Asavo karmabaMdhanAM sthAna batAvyAM, te poteja karmanI nirjarAnAM kAraNa thAya che, teno bhAvArtha A che, ke sAmAnya buddhivALAne moha karAve tevo phulanI mALA tathA suMdara so sukhakaraNa vAste mAnavAthI te vastuoM temane karmabaMdhano hetu thavAthI Asrava che paNa teja vastuo tattane jANanArA viSayasukhathI dara 4 rahelA mahAtmAone phulanI mALA vigere nakAmI jebI lAgavAthI tathA saMsAra bhramaNa karAvanArI jANIne te vastuothI tene vairAgya | thAya che, tethI kA ke, je Atraba che te jhAnIne pariva eTale nirjarAnuM sthAna che, vathA badhI vastuornu anekAMtapaNuM batAvacA tethI ulaTuM sUtra kahe cha, je parisravo ke te Atrayo thAya che, eTale arihaMta sAdhu tapa saMyama dazavidha cakravALA samAcArI anuSThAna vimere dra bhavyAtmAne nirjarAnAM sthAna le, teja uttama padArtho jene azubha karmano udaya hoya tevA azubha adhyavasAyavAlA tathA durgatimA lai / jAne AgevAna banelA jaMtune te uttama padArthonI AzAtanA karavAthI tathA sAtAriddhirasano garva karavAmAM tatpara manuSyane te Asravo thAya cha, eTale jenAthI dharma prApti thAya ekA tIrthaMkaro paNa tebAne pAparnu upAdAnakAraNa thAya che, teno paramArtha 5 A che, jeTalAM karmanI nirjarA mATe saMyama sthAna che, teTalAMja baMdhane mATe asaMyamasthAna che, kAle ke -svaralAla For Private and Personal Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA sUtram // 513 // // 513 // OM*27-3-242 yathA prakArA yAvantaH, saMsArAvezahetavaH / tAvantastadviparyAsAnirvANasukhahetavaH // 1 // jeTalA prakAranA jeTalA saMsAranA bhramaNanA hetubho che, teTalAja tene viparIta rIte levAthI nirvANa mukhane ApanArA hetuo che. e pramANe rAgadveSayI jenuM aMtaHkaraNa malina che, ane viSaya sukhamAM je tatpara che, tenA vicAro duSTa hovAthI tene cadhuM saMsArane mATe che, jema lImaDAnA rasamAM jo dudha sAkara vigere meLavIe to paNa lImaDAnI kaDavAzathI mIThI vastu paNa kaDavI dhAya che, paNa & samyagadRSTi jIva, jeNe saMsAra samudramAMdhI nIkaLavAmATe viSaya abhilApodara karelAne sarve mohaka vastuo azucirupa ane duHkhanu kAraNa che. evaM bhAvanArane saMvega thatAM te mohaka vastuo saMsAra kAraNa chatAM paNa mokSane mATe thAya che. vaLI teja viSayane ulaTA ( matiSedha) mUtra vaDe kahe che. 'je aNAsavA' ityAdi-prasajya pratiSedhanA kriyA pratISedha paryavasAnapaNe 'parimUva' A padavaDesaMbaMdhano abhAva hovAthI A paryudAsa che. te samajAve che. eTale Asrava (saMsAra kRtya) thI ulaTuM anAva te vrata che. to paNa te vrato azubha karmanA udayathI azubha adhyavasAya thatAM karmane aparisrava (nirjarA mATe nahIM) thAya, jemake koMkaNa Arya vigerenu cAritra karmanI nirjarA mATe na thay, temaja aparisrava je pAparnu upAdAna kAraNa chatAM koi paNa mavacana (jaina zAsana) ne upakAra vigere karavAthI te azubha kRtyo| ) kaNavIra latAne bhamaDanArA kSullakanI mAphaka anAsava eTale karmabaMdhananAM kAraNa thatAM nathI. (uparanA matrono bhAvArtha Ache keje bhASatra te baMdhana kAraNa chatAM kAraNa vizeSayI te, karmabaMdharupe navI yatuM, tema nirjarAnuM -EAS For Private and Personal Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 / / 594 / / www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kRtya karavA chatAM tevA saMjogonA abhAvemana pariNAma badalAtAM vaidharUpe thAya che, tevIrIte koine vrata lodhArthI anAsrava thata nirjarA thavI joie, chatAM kAraNa badalAtAM te vrata baMdhanarupe yAya, ane aparisUtra te baMdhanu kAraNa chatAM saMjogo badalAtAM baMdharupe na thAya, mATe ekAMta pakaDa. paNa buddhi pUrvaka saMjogo tathA mananA pariNAma vicArI anumAna karayuM, ke bolavU.) athavA bIjI rIte batAve che. je AsUtra kare - te Avo (paca vigeremAM 'a' lAge che, teja pramANe je parisrava kare te parisravo (nirjaraka) che. enI cobhaMgI thAya che, temAM mithyAtva avirati pramAda kaSAya yogovaDe jeo karmanA asravo (baMdhako) che, teoja bIjAonA parisravo (nirjarA karanArA ) he A prathama bhAMgAmAM paDelA badhA saMsArI jIvo cAra gatimAM bhramaNa karanArA che. te darekane pratyeka kSaNe AsUtra tathA nirjarA he paNa jeo AsUtra kare teo parisUtra na kare, A bIjAM bhAMgo zUnya che kAraNake, baMdhanI joDe nirjarA (thoDeghaNe aMze) hamezAM cAluna che. epramANe je nAvALA che, teo parisvavALA che, eTale, teo ayogI kevaLI 14 guNasthAnamA rahelA trIjA bhAgamAM he, ane cothA bhAgamAM siddha bhagavaMto che, teomAM anAvapaNuM che, tema aparisavapaNuM paNa che, emA pahelo ane hello bhAMgo sUtramA lIvela che. ane pahelo hello levAthI madhyanA ve bhAMgA sAthai rahevAthI AvIgayalA jANavA. jo, ema che, to zuM kara te kahe che: upara kahelA pado (jenAthI artha samajAya te pada che te) AsUtro vigere che, (ane bIjAno artha samajAvA mATe zabdanA prayogathI je pado ane artha kahevA joga che) te mane yogyarIte samajavAvaDe samajelo sAdhu vicAre ke, duniyAnA jIvo AsUtradvAra For Private and Personal Use Only sUtram // 594 // Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 515 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vaDe AvelAM karmavaDe baMdhAya che, tathA tapa ane cAritra vigerethI karmothI mukAya he. AnuM tIrthaMkaranA kahelA Agamane anusAre je AjJAmA rahe; ane varte te kAya. evaM jANIne karmathI chuTavA juDuM batAvela Asava, tathA parisUva samajIne kyoM mANasa dharmacAritramAM udyama na kare ? kevIrIte kala che, te batAve che. Asava che, te jJAnanA pratyanIkapaNAthI eTale, jJAna bhaNAvanAranA guNa jhulavA. bhaNatAM aMtarAya karavI; jJAna upara dveSa karavo; jJAnanI atizaya AvAzanA karavI jJAnane samyakmakAre na batAvavAthI jJAnAvaraNIyakarma baMdhAya che, teja pramANe darzananA zatrupaNAthI jJAnamAlAMnI mAphaka darzanamAM vighna karavAthI eTale, darzanane samyakprakAre na batAvasuM tyAM sudhInA doSo lagADavAthI | darzanAvaraNIyakarma baMdhAya che. teja pramANe prANIotuM tathA bhUtonuM tathA jIvonuM tathA satvanuM bhalaM cAhI duHkha na ApanAthI zoka kAraNa na ApavAthI tathA na jhuravyAthI tathA pIr3A na ApavAthI tathA na saMtApavAthI (arthAt nirmala cAritra vaDhe sarve jIvAne abha yadAna ApavAthI) sAtAvedanIya karma baMdhAya che, ethI ulaDaM eTale jIvone asaMyama baDe duHkha ApanAthI asAtAvedanIyakarma bandhAya che, teja pramANe anaMtAnubandhInA utkRSTapaNAcI tIvradarzana mohanIyapaNe tathA prabaLa cAritramohanIyanA sadbhAvadhI mohanIya karma bandhAya che, mahAna AraMbhavI tathA ghaNA parigradhthI paMcendriyanA bandhathI mAMsanA khAvAthI narakanuM Ayu vadhAya che, tathA mAyAvIpaNe ju| unA kAraNe tathA khoTA tola mApa karavAyI jIva tiryacanuM Ayu bAMdhe che. svabhAve vinayavAna tathA sAnukropa lajjAlupaNAthI, tathA adekhAi na karavAthI manuSyanuM Ayu bAMdhe che, tathA sarAga - saMyamathI dezavirati (zrAvakanAvrata ) tathA bALatapasyathI ane akAma nirjarAthI devanuM Ayu bandhAya che, ane kAryamAM saraLa, tathA komala vacana yogyarIte bolavAthI zubha nAma bandhAya che. ane tethI ulaTA For Private and Personal Use Only sUtram // 515 // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 / / 516 / / www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir durguNothI azubha nAma bandhAya che. jAti, kuLa baLarUpa tapa, vidyA lAbha azvaryano mada na karavAthI UMcagotra vandhAya che, ane jAti vigereno mada karavAthI, tathA pArakAnI niMdA karavAthI nIcagotra bandhAya che, dAna, lAbha bhoga-upabhoga, ane vIrya e pAMcanA aMtarAya karavAthI aMtarAyakarma bandhAya che. Aja upara kahelA Asravo che, have parisravotuM svarUpa batAve : raat fat bAhya ane abhyaMtara tapa te karmanI nirjarA karanAra parisAtra che. A pramANe Avara karanAra ane nirjarA karanAra medosahita jIvo batAyA che, te baghA jIva vigere sAta padArtho mokSa sudhI che te jANavA. A padArthoMne tIrthakara tathA gaNadhara bhagavantoe lokottara jJAnavaDe jANIne judA judA batAvela che, ane teja pramANe temanI AjJAmAM vartanAra bIjo koipaNa sAdhu cauda pUrva vigerenuM jJAna dharAvanAra jIvonAM hitane mATe bIjAbhone paNa upadeza Ape che, te batAve che: AghAi nANI iha mANavANaM saMsArapaDivaNNAnaM saMbujjhamANAnaM vinnANapattANaM, aTTAvi saMtA aduvA pattA ahA saJcamiNaM tibemi, nANAgamo maccumuhassa asthi icchA pnniiy| kAniyA kAlagahiyA nicayanividyA puDho puDho jAI pakappayaMti ( sU0 131 ) vA padArthoMne batAvanAra jJAna che. te jJAna ne hoya; te jJAnI kaDevAya, te jJAnI pravacanamAM manuSyone upadeza kare che. manuSya levAnuM kAraNa eche ke, pacendriya sAMbhaLe samaje to paNa, teo saMpUrNa cAritra tathA saMvara lai zake nahiH ane devatA vigere sAMbhaLe, paNa AdarI zake nahi vaLI, kevaLIne upadezanI jarura nathI; mATe saMsAramA rahelAM ghAtIkarmavazaLAM jIvone A upadeza apAya che. For Private and Personal Use Only sUtrama // 596 // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 5157 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir viLI, jeo dharmane bhaviSyamAM samajaze ane svIkAraze, jema munisuvratasvAmI tIrthaMkarano ane ghoDAno dRSTAMta che, tevAone dharma saMbhaLAvAya, ane te samajelA hoya eTale jeone AgaLa kahetAM chadmasta sAdhune khabara na paDe mATe kevA jIvone kahetuM te kahe che. vijJAna prApta paTale hitanI prApti ane ati choDavAno vicAra karavAnuM jene jJAna hoya, tathA vadhI paryAptibhathI paryApta eTale saMjJI hotrA joie. A saMbaMdhamAM nAgArjunIyA kahe che. " AghAi dhammaM khalu se jIvANaM taM jahA saMsArapaDivannANaM mANusabhavatthANaM AraMbha viNaINaM dukkhuve asuhe gANaM dhammassatraNa gavesayANaM sussUsamANANaM paDipucchamANANaM viSNANa pattANaM" saMsAramA rahelA manuSya janmamAM AvelA paNa AraMbhathI viramelA duHkhanI upekSA karanArA sukhane vAMchanArA hoya chatAM paNa teo dharma sAMbhaLavAnI icchA karatA hoya, gurunI upAsanA karatA hoya, dharmanA viSayane puchatA hoya ane samajavAnI zaktivAlA hoya (A sUtra saraLa hovAthI TIkA nathI paraMtu AraMbha trinayano artha AraMbhI dUra hoya) teone jJAnI sAdhu dharma batAve che, te kahe che. 'ahAvi' vigere eTale vijJAnane prApta thalAne dharmane kahetAM kAMi paNa nimittathI ArtadhyAnavALA cilAti putrInI mAphaka hoya to paNa dharma pAme, athavA viSayanA abhilASathI zAlibhadra mAphaka pramatta hoya chatAM paNa tevA karmanA kSaya upazamazrI jevo dharma svIkAre che, te kahe che athavA Arta duHkhIo ane pramatta sukhIo teo paNa dharma pAme che to bIjAonuM bhuM kaheM ? ( arthAt dharma pAme che ) athavA rAgadvepanA udayathI Arta tathA viSayothI pramatta che. teo jainetara athavA gRhastha saMsArakAMtAramA peThelA kevI rIte tatvane For Private and Personal Use Only sUtram // 517 // Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 518 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jANelA karuNAyogya rAgadveSa viSayamA abhilApane jaDamUlathI ukheDavAne kema samartha na thAya, A vAtane bIjI rIte na mAne, tethI batAve che 'ahAsacca' vigere. Aje meM kachu ane kahevAya che, te satya che, evaM huM huM huM ke jevI rIte sampaktatva athavA cAritrano | pariNAma je durlabha che, te pAmIne pramAda na karavoM, ziSya kahe che ThIka paNa zuM AdhAra laine pramAda na karavo ! te kahe che, 'nANA gamo' vigere, eTale koi paNa vakhata saMsAramA rahelo jIva mRtyunA moDhAmAM na Ave evaM nayI, kahAM ke ke:vada yadIha kazcidanusaMtata sukhaparibhogalAlitaH / prayatnazataparo'pi vigatavyathamAyuravAptavAnnaraH koDa mANasa pUche ke bolo, ke ahIM bhA roja sukhanAM paribhogathI lADa laDAvelo bhane sekaDo prayatna karIne rAkhelo paNa bagara vyathAnA AvALI mANasa koi paNa ke ke ? (nathI) na khalu naraH suraughasiddhA surakinnara nAyako'pi yaH / so'pi kRtAntadanta kulizAkrameNa kuzito na nazyati // devatAonA samUha ne siddha vidyAvAlo tathA asurakinnarano nAyaka paNa athavA manuSya paNa etro koi nathI, ke je puruSa jamanA dAMtarupI vajranA AkramaNayI kraza karelo te na nAza pAye ? baLI mRtyunA modAmAM gayelo je koi che, nene bacAvacAno koi paNa upAya nathI kaM che, ke nAzI jAya, namI paDhe, cAlyo jAya vistAra kare athavA rasAyama kriyA kare ane moTAM vrata kare je vadhAre bIkaNa che, te guphAmAM paNa pese, tapa kare, mApasara vAya. maMtra sAdhana kare to paNa jamanA dAMvarUpa yaMtrI kAtaramAM te kapAine cIrAya che ! ane jeo viSaya kasAyanA abhilASayI pramada banelA dharmane nathI jANatA teonI zuM dazA dhAya che, te kaI che, iMdriyo tathA mananA For Private and Personal Use Only sUtrama // 598 // Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 519 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir viSayane anukUla mavRtti (icchA) pramANe ahIM viSayanA sanmukha jemAM karmano bandha che, te tarapha athavA saMsAranA sanmukha prakarSapaNe jeo gaelA che te icchA praNIta che. jeo tevA che. seo vaMkanI athavA asaMyamanI je maryAdA che, teno Azraya lIlA te kAniketa che, athavA jemanuM vAMku niketa che, nevA che, (vyAkaraNanA niyamathI mUtramAMkanoM kAthayela he.) ane jeoe asaMyamanI maryAdA (hada) lIpI le, te kAla (mota)thI, gherAtA karmanAM upAdAna kAraNa je sAvadha karmanAM anuSThAna che, temAM rakta banIne vAraM vAra ekendriya jAti vigeremAM navAM navAM janma maraNa bhogave che, athavA kAla grahitano bIjo artha ema levo ke kevalAka jIvo ema citave ke dharma karIbhuM, cAritra laithaM, evI AzAthI besI rahe, (athavA A hitAgninA vyAkaraNanA prayogayI athavA Arya vacana pramANe paranipAta karatAM ) gRhitakAla zabda letAM, keTalAka evaM icche ke pAchalI vayamAM ke saraganA aMta samayamA athavA putra rA pI dharma kartha, hamaNA nahi, evI umeda rAkhanArA sAvaya AraMbhamAM rakta banI icchA pramANe vakra asaMyamamA rahane bhaviSyane bharose rahane dharma karavAnuM rAkhI vartamAnamA pApa rakta vanI pRthaka pRthaka (judI judI) ekendriya jAti vigeremAM janma-maraNa kare cha. bIjI pratimAM 'ettha mohe puNo puNo' pATha he, teno artha A che, ke upara kahelI ne icchA eTale, iMdriyone anukUla karmarUpa-mohamAMDalA vAraMvAra eva pApa kare che ke, tenI saMsArathI amacyuti (namukti ) thAya, saMsArabhramaNa karyAja kare; tethI zuM thAya te batAve : | ihamegesiM tattha tattha saMthavo bhavai, ahocavAie phAse paDisaMtreyaMti, cidvaM kammehiM kurehiM ciTTa paricihar3a, aci kUrehiM kasmehiM no niddhaM parici, ege kyaMti aduvAvi nANA nANI vayaMti aduvAvi ege (sU0 132) For Private and Personal Use Only sUtram // 519 // Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 520 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir iha (A) cauda rAjalokamAmaNavALA saMsAramA keTalAka mithyAla, avirati pramAda, ane kapAyarupadurguNavALAM saMsArI jIvone // 4 ( temanAM pApanAM phaLa) te te naraka tiryaMca gati vigere pIDAnA sthAnamA vAraMvAra javAthI saMstava (paricaya) thAya che, eTale, pUrvanAM sUtramAM kA pramANe teo icchAne anusAra to banAvI indriyone vaza thai tene anukUla AcArIne naraka vigere sthAnamA gayelA chatAM paNa jainetara athavA jainamatanA pAsatyA (svecchAcArI) sAdhuoM audezika vigere doSita AhArane nirdoSa batAnA naraka vigerenA duHkhanA anubhavo (sparzane) bhAMgave che, (te indriyothI sauthI vadhAre paravaza banelA ) nAstikanuM mAnatuM batAne ke:riva khAda ca cArulocane !, yadatItaM varagAtri tanna te / nahi bhIru ! gataM nivarttate, samudAyamAtramidaM kalevaram // 1 te matano nAyaka brahaspati potAnI vidhavA banane kumArge doravA kahe che keH " he suMdara locanavALI ! icchata pI, khA. he suMdara zarIravALI ! je gayuM te vAruM nathI ! he bIkaNa ! gayeluM pArchu AvatuM nathI ! A paramANuoMnA samuha mAtra zarIranuM khokhuM che. ( arthAt je zarIravaDe dharma sAdhavAnI che, tenA vaDe bhogomAMja rakta thavAnuM batAyuMH ane tenI bhoLI benane viveka na hovAthI senA phAMsAyAM phasI, ane temanAM adhama AcaraNothI aneka jIvAMne kumArge doravAnuM sthAna mathuM . ) vaizeSikamata thoDaM vartana dUSaNarUpa che, te batAve che, ke vaizeSika matavAlA paNa sAvatha yoganA AraMbhIo che, teo bole che ke, abhiSecana ( snAna) upavAsa brahmacarya gurukulavAsa, vAnaprastha (vanavAsa) yajJa karavo, dAna devuM, mokSaNa (prokSaNa) dig nakSetra maMtra kALa niyama vigere ke (A vAcatomAM snAna yajJa vigere ekendri vigerene pIDAkAraka che teja pramANe bIjA matavALAo je sAvadha anuSThAna ke te evI rIte batAva For Private and Personal Use Only sUtrama // 520 // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandie prazna:-kadAca ema paNa hoya, paraMtu vadhAe tevA icchApaNIta vigerethI durgatimA jai duHkhano sparza bhogavanArA che ke koikaja AcA0tene yogya karma karanAro duHkha bhogave che? te batAve che. sUtram uttaraH-vadhA nahIM, paNa je atyaMta krura vadhabaMdhana vigerenI kriyA vaDeja (cIkaNA karma bAMdhI) vaitaraNI taraNa asipatra vanapatra / 21 // paDavAnI tathA zAlmalI vRkSa AliMgana vigerethI thaela narakanI bhayaMkara vedanAnI virupa dazAne bhogavato sAtamI vigere narakamA bse1||521|| che, paNa je atyaMta hiMsAbALA karmo na kare te ghaNI pIDAbALAM narakomA utpanna thato nathI, ThIka, ema haze, paNa Abu koNa kahe 15 che, 'ege cayaMtI' tyAdi cauda pUrvI vigere munio kahe che, athavA jene sakaLa (vadhA) padArthonuM batAvanAeM jJAna che, te jJAnI bole | tathA jevU divyajJAnI kevaLI bole che temaja zruta kevaLI bole che, tathA je zruta (jJAna vALA) kevaLI bole che, teja nirAvaraNa A kevaLajJAnI bole che, (te pratyAgata sUtravaDe jANavU ke) 'nANI' vigere-jJAnI kevaLI je bole che tevu zruta kevaLI yathArtha boltaa| se hovAthI te ekaja che, kAraNa ke kevaLI prabhune dareka padArtha sAkSAt dekhAya che, ane zruta kevaLI temanA upadeza pramANe varte che. ra tethI bolavAmAM paNa eka vAkyatA (sarakhAparyu) che; te kahe the, tathA vAdIono vivAda tathA temanuM samAdhAna kare .. AvaMtI keyAvatI loyaMsi samaNA ya mAhaNA ya puDhI vivAyaM vayaMti, se dihaM ca Ne suyaM ca Ne mayaM ca Ne viNNAyaM ca Ne uDUDhaM ahaM tiriya disAsu sambao supaDilehiyaM ca Ne-savve pANA savve jIvA savve bhUyA savve sattA hantavvA ajAveyavvA pariyAveyavyA parighettavA SEXSHRES For Private and Personal Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 522 // --- 16 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uddevayanvA, itthavi jANaha natthittha doso aNAriyavayaNameyaM, tattha je AriA te evaM vayAsI-se duddiddhaM ca bhe dussuyaM ca bhe dummayaM ca bhe dubviNNAyaM ca bhe uDDhaM ahaM tiriyaM disAsu savvao duppaDilehiyaM ca bhe, jaM NaM tubbhe evaM Aikkhaha evaM bhAsaha evaM paNNaveha - savve pANA 4 tavvA 5, itthavi jANaha natthittha doso, aNAriyavayaNameyaM vayaM puNa evamAikvAmo evaM bhAsAmo evaM paruvemo evaM paNNavemo- savve pANA 4 na haMtavvA 1 na ajjAveyavA 2 na paridhittavA 3 na pariyAveyavA 4 na udaveyavA 5, itthavi jANaha natthittha doso, Ayariyaarmy nikAya samayaM patteyaM patteyaM pucchissAmi, haMbho pacAiyA! kiM bhe sAyaM dukhaM asAvaM? samiyA paviNe yAtri evaM bUyA-savesiM pANA savvesiM bhRyANaM savvesiM jIvANaM savvesi sattANaM asAyaM aparinivvANaM mahabbhayaM dukhakhaM tibemi (sU0 133 ) // caturthAdhyayane dvitIya uddezakaH 4-2 // 'AvantI' jeTalA 'ke AvantI' keTalAka manuSya lokamAM jainatara sAdhu, tathA brAhmaNo juduM juduM vivAdarUpe bole che, arthAt For Private and Personal Use Only sUtram // 522 // Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram keTalAka anyadarzanIo paralokane batAyavAnI icchAvAlA potAnA maMtavyanA premathI bIjAna maMtavya juTuM TharAvayA vivAda kare che, AcA0 jemake bhAgavata matanA loko kahele ke pacosa (25) takhanA jJAnathI mokSa thAya che. AtmA sarvavyApi che, guNa rahita che, cetanya 51 lakSaNavAlo he, ane vizeSa rahita sAmAnya tatva che, tathA vaizeSika matavAlA kahe che, dravya vigere cha padArthanA parijJAnathI mokSa che, samavAyijJAna guNavaDe icchA prayatna dveSa vigere guNothI guNavAn AtmA che, paraspara nirapekSa sAmAnya vizeSarupa tatva cha, zAkya Pin523 // matavAlA kahe che, paralokamA janAra AtmAna nathI, nizcayayI sAmAnya kSaNika vastu che, mImAMsaka kahe che, ke mokSa tathA sarvajJano | abhAva he, tathA keTalAka matamA pRthvI vigere ekendriya jobo nabI, bIjA keTalAka vanaspatimAM paNa acetanapaNuM mAne che, tathA hai| keTalAka beyendri vigere kRmI vigeremA jaMtupaNuM mAnatA nathI, athavA jIvapaNuM mAnavA chatAM tenA vadhamAM baMdha mAnatA nathI, athavA alpa mAtra baMdha mAne che, tathA hiMsAmA paNa bhinna vAkyapaNuM che, te kahe : prANI prANijJAnaM ghAtakacittaM ca tadratAceSTA / prAgaizca viprayogaH paJcabhirApadyate hiMsA // jIva jIvatuM jJAna, ghAta karanArana citta, ane temA rahelIceSTA pANA sAye viyoga, A pramANe pApane jANavAdI hiMsA thaay| 4) che. tathA audezikanA paribhoganI AjJA AzvA vigerenI je viruddha vAta che, te potAnI meLe vicAravU, pra-te brAhmaNa tathA zramaNo Hdharma viruddha je bole che, te sUtra vaDeja batAve ke, ___ anya darzanIna kahecu Ache ke:-( se dilaM ceNa ityAdi' thI laine 'nasthitya dosotti,') divyajJAnavaDe ame athavA, | For Private and Personal Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir amArA dharmanA nAyako, (nIrthakaro) zAna racanArAe sAkSAt joya che. athavA, amArA moTA guru pAsethI ame bathA apArA varaguru AcA04 pAsethI gurue sAMbhaLyu ke. athavA te dharmanAyakanI pAse sevAmA rahenArA ziSyoe ema mAnyu ke. athavA temane A yuktie yukta sUtram 13 hovAthI mAnya che. athavA amone adhavA, amArA dharmanAyakane A jANItuM the, te tatva bhedanA paryAyobaDe amoe athavA, amArA ] // 524 // AdharmanAyake pArakAnA upadezyI nahi; paNa, svayaM jANeluM che ke, upara nIce tathA, cAra dinA, cAra khuNA maLI daze dizAmAM tathA, // 524 // 15vAM pramANo te, pratyakSa anumAna UpamAna Agama arthApatti vigerecI vathA, mananA nizcayathI ame tathA amArA gurue vicArI lIdhuM 51 che ke:-sarve mANo, sarve jIvo, sarve bhUto, sarve satvo haNavA, haNAvatrA; saMgraha karavA; saMtApayA; duHkhI karavA temAM kaI doSa nayI / matema dharmakAryamAM paNa samajavu ke, yAga yA karavAmA athavA, devatAne banidAna ApayAmAM pANI haNAya; to, pApano vaMdha nathI. A|| pramANe, keTalAka jainetara sanyAsIo tathA potAne mATe rasoi banAvelI jamanArA brAhmaNo dharma viruddha tathA, paralokaviruddha bole . A mamANe, temanuM bolavU jIbahisArnu hocAyI pApanA anubaMdhavALa bacana anAryamaNIta (racelu) che, paNa jeo tevA hiMsaka indriya miya nayI. tevAo kahe ? te batAde che. MH (tatra vAkyanI zaruAta karavA athavA nirdhAraNa mATe ke.) jeo deza bhASA tathA cAritra baDe Arya (uttama guNavALA), teo ema kahe che, ke anya matavAlAe je kachu te temaNe kharAba rIte dekhekheM che, arthAt tamoe athavA tapArA guru tathA dharmanA hA nAyakoe jIva hiMsAnI puSTi karo tethI nIcalA doSo tamane lAgu paDe che. (NaM vAkyAlaMkAramA che) vaLI tame pAga athavA devatAnA balidAnamA hiMsAne nirdoSa mAno cho, paraMtu Arya puruSo temAM paNa doSa mAne ke. evaM batAbIne have Arya puruSo potAno mata sthA For Private and Personal Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram IPApana kare le ane kahe che, ase Ayu kahIe chIe, ane prarupaNA karIe chIe keH-vadhA prANa, jIva, bhUta, satva e cAre zarIradhArI AcA0 | jIvo che, temane haNavA nahi, hukama calAvavo nahi, saMgraha karavo nahi, saMtApavA nahi, pIDA ApalI nahi, upadrava karavA nahi. a-18 hoAja doSa nathI. (arthAt koipaNa jIvane koi paNa rIte pIDA na AphnAraM saMyamaja nirdoSa che,) A Arya puruSonuM vacana che. // 525 // AvaM kahevAthI hiMsA piya jainetara kahe che, ke amane tamAru vacana anArya lAge che.. An525 // pra jainAcArya:-tamA kahevU tamArA eka dilacALA mitroja svIkArI zakaze. kAraNa ke te yukti rahita che. tene mATeja pharI16 kahe che, ke potAnI vAru (vANI) rupa yaMtra baDe baMdhAyalA vAdIyo potAnI kuvANIthI pAchA nahi phare. ( Agraha pakaDI rAkhaze) tevA vAdI (jainetara) ne temanA mAnelA AgamanI vyavasthA karIne tenuM virupa (anucita) paNuM batAvacA baDe jainAcArya prazna pUche / cha, athavA prathama prazna karanArA dareka vAdIone vyavasthApIne jainAcArya taraphI prazna pUchAya che ke-bolo! vAda karanArA jainetara * baMdhuo tamane sAtA (mukha ) manane AnaMda upajAvanArA che, ke duHkha ? jo ema kahe ke sukha bahAla che, to tamArA Agama (siddhAMta) ne pratyakSa tathA lokanA mAnavA pramANe vAdhA thaze. ( tamAro siddhAMta khoTo thaze.) kadI teoM luccAithI juTuM kahe ke apane duHkha priya che, to tevA vAdIone potAnI vAk jAlamAM baMdhAyalAne A pramANe kahevU, ke tamane jema duHkha priya che tema sarve prANI mAtrane / el duHkha priya nathI, paNa apriya che, azAMtikara che, mahA bhayarupa che. chatAM haTha grahIne te na mAne to kahevU, ke tamAraM bolavU satya / 6 kyAre thAya, ke te pramANarupa bane, paNa tevu pramANa maLa, durlabha che ke mukhane badale duHkha koi paNa priya mAne! mATe tamAre athavA na dareka mokSAmilApI ke sukhanA abhilApIe koipaNa jIvone haNavA nahi, pIDabA nahiM tathA kedamAM nAkhavA nahiM vigere jANavU. te / For Private and Personal Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA0 . // 526 // iNavAmA doSa che, chattA haNavAmAM doSa nathI. evaM mAnavu te anArya vacana che. (iti zabda samApti mATe che) AQ sudharmAsvAmI jaMbUsvAmIne kahe che. upara batAvyA pramANe te vAdIone temanA vacanayaMtravaDeja cAMdhIne temanI anAryatA batAvI. A saMbaMdhamAM roha- sUtram | gupta maMtrI jeNe jainAgamanuM takha sArI rIte jANyu che teNe madhyasthapaNuM dhAraNa karIne tamAma matabALAnI parikSA karavA baDe jema nirAkaraNa karya te niyuktikAra gAthAo baDe kahe che. / // 526 // khuDDaga pAyasamAsaM, dhamma kahapi ya ajNpmaannennN| chantreNa annaliMgI, paricchiyA rohagutteNa // 227 // H A gAthA baDe saMkSepathI kSullakanuM dRSTAMta kA che, gAthAnA padanA saMkSepavaDe rAjasabhAmAM badhA bAdInI dharmakathA magaTa sAMbhaLIne rohagupta maMtrIe vAdIonI parIkSA karI. A gAthAno vadhAre khulAso nIcenI kathAthI jANavo. te kahe che ke caMpAnagarImA siMhasena rAjano maMtrI rohagupta mahAmaMtrI hato te jinezvaranA maMtavyamA nirmaLa hRdayavALo banIne sat asatvAdanA vicAranI carcA pUchato hano, te samaye je jene icchita te teNe sAraM kaDyu, te samaye cupa beThelA maMtrIne rAjAe kaDaM, dharma vicAro jaNAvavAmAM tame kAMDa kema bolatA nathI? / maMtrI bolyo:-A vAdIonA svapakSanA AgrahavALAM vacanovaDe muM lAbha thAya? mATe ApaNe vicAra karIe, potAnI meLe dharma parIkSA karIe. A pramANe baghA vAdIone zAMtinuM vacana kahIne rAjAnI AjJA laine nIcalaM eka pada banAvI nagaramAM laTakAvyu. / hai sakuMDalaM vA vayaNaM navati, A gAthAnA vIjAM praNa pada meLavI AkhI gAthAbhaMDAramA rAjA pAse mukAvI. pachI jAhera dAMDI | pITAvI kaI ke A pada sivAya traNa pada navAM banAvIne rAjA pAse je guru lAvaze, tene rAjA moM mAgyA dAna Apaze, tathA teno For Private and Personal Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 527 // %%% www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | bhakta vanaze A gAyAnA padane sarve vAdIo potAne ghera lai gayA. sAtame divase rAjAnA sabhAmaMDapamAM sarve vAdIo AvyA mAM parivADa (parivAjaka) bolyo. bhikkhaM pavidveNa maeja dihaM, pamayAmuhaM kamalavisAlanettaM / vakkhittacitteNa na suhu nAyaM, sakuMDalaM vA vayaNaM na vatti // 228 // bhikSAmA praveza karelA meM Aje pramadA (yuvAna strI) nuM moDhuM joyuM jemAM kamaLa sarakhAM netra hatAM paNa mAruM vyAkSipta citta hovAthI mane barobara khabara na paDI, ke tenA modAmAM (kAnamAM) kuMDala hatAM ke nahi ( A gAthAno artha sugama che paraMtu kuMDala ituM ke nahi tenI zaMkA rahevAnuM kAraNa phakta teNe cittano vyAkSepa batAvyo. ) A vAdImAM vItarAga (tyAga) dazA na jovAthI, tathA pUrve ApalI gAthA pramANe artha na maLavAvI, tiraskAra karIne rAjAe rasto pakaDAvyo, pachI vApasa bolyo: phalodaeNa mi hiM paviDo, tatthAsaNatthA pamayA mi ditttthaa| vakkhittacitteNa na suhu nAyaM, sakuDalaM vA vayaNaM na vatti // 229 // phalanA udaya baDe hu gharamA peTho, tyAM Asana upara strI veThelI hatI, paNa vyAkSipta cittathI meM barAbara nirNaya na karyo, ke te khInA kAnamAM kuMDala le ke nahi. ? ( AmAM paNa vairAgya na hovAthI tene rajA ApI.) pachI bauddha anuyAyI bolyo: mAlAvihAraMmi maeja dihA, uvAsiyA kaMtraNabhusiyaMgI / vakvittacitteNa na suhu nAyaM, For Private and Personal Use Only sUtram // 527 // Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA0 sUtram // 528 // // 528 // sakuMDalaM vA kyaNaM na vatti / / 230 // mAlanA vihAramA meM Aje eka upAsikA (te matane mAnanArI vI) joi, te suvarNanA bhUSaNe bhUSita hatI. paNa vyAkSipta citta vaDe meM na joyu, ke kAnamAM kuMDaLa che ke nahi.? ____ A pramANe bIjA tIrthIo ( vAdIo) e potAnu kahI batAyu paNa koi jaina sAdhu na Avyo, tyAre rAjAe kayuM ke tene meM bolAvI lAvo. tethI maMtrIe eka nAno sAdhu hato paNa tene vairAgya dazAe pariNamelo jANI gocarImA Avelo ito, tene pratyupa (ugatA prabhAta) nI mAphaka rAjA AgaLa ANyo tethI rAjAe te cothA padane ApI uttara mAgatAM kSullaka sAdhue kahyu, khaMtassa daMtassa jiiMdiyassa, ajjhappajoge gymaannsss| kiM majjha eeNa viciMtaeNaM! sakuMDalaM vA vayaNaM na vatti // 231 / / kSamA dhAraNa karanArA, kAma damana karanArA. indrione jItanArA ane adhyAtmamAM rakta evA mArA jevA munine zA mATe citava, ke te pramadAnA kAnamAM kuMDaLa che ke nahi ? AmAM ajANapaNAnuM kAraNa zAMti vigere guNo dhAraNaY kAraNa batAvyu, paNa | cittanA vikSeparnu kAraNa na batAvyu, tethI rAjAne tenI nispRhatA upasthI dharma bhAvanAno ullAsa badhyo, pachI rAjAe dharmatatva puchatAM kSullaka sAdhue mATIno eka goLo bhIMta tarapha uchALI mUcanA karIne cAlavA mAMDaghu, tyAre rAjAe pUchya ke Apa pUchavA chatAM dharma 6 kema kahetA nathI? tyAre teNe kA, he bhoLA rAjA! A bhInA sukA goLAonA pheMkabAthI meM dharma kayo che, te vegAthAyI batAve che. +%ARArea AN For Private and Personal Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 529 // 4-196 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jallo sukkoya do chUDhA, golayA mahizrAmayA / dotri AvaDiyA kuDDe, jo ullo tattha (so'stha) laggai // evaM laggaMti dummehA, je narA kAmalAlasA / virattA u na laggaMti, jahA se sukkagolae || 233 // je bhIno tathA sUko goLo che te banne mATInA che, bhIMta upara pheMkatAM je bhIno che, te tyAM bhIMta upara lAgaze e pramANe duSTa buddhivALA jeo kAmanI lAlasAvALA che, teoja saMsAravAsanAmAM gRddha yaze. paNa jeo virakta le, teo sukA goLA mAphaka saMsA| vAsanAmAM gRddha nahiM thAya. teno bhAvArtha kahe che. jeo aMga pratyaMga jovAthI vimukha che, teo trIbhuM moDaM jotA nathI, ane jeo aMga pratyaMga jovAmAM utsuka che, teo kAma vAsanAthI gRddha dhayelA bhInA goLA mAphaka khInuM moDhuM jue che, ane teja jIvo lAlasAvALA hovAthI saMsArapaMka athavA karmakAdava temane lAge che, paNa jeo kSamA vigere guNothI yukta saMsArasukhathI vimukha che. kASTha ( nispRha) sunio che teo sukA goLA mAphaka hovAthI kyAMya paNa lAgatA nathI. samyaktva adhyayanamAM vIjA uddezAnI niryukti tathA bIjo udezo samApta thayo. -:- have bIjo udezo kahe che : bIjA sAthe teno A pramANe saMbaMdha che, gayA uddezAmAM samyaktvamAM sAdhune sthira karavA vIjA matavALAnI bhUlo batAvI paNa te samyaktava sAdhe raheluM jJAna che, tathA te jJAnanI saphalatA virati (vairAgya) che, paNa A traNe hoya chatAM pUrve karelA cIkaNAM karmano baMdha niravadya tapa karyA vinA kSaya na thAya. mATe have te tapanuM varNana kare che. A saMbaMdhI AvelA trIjA uddezAnuM A paheluM sUtra ke. For Private and Personal Use Only sUtram // 529 // Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir C AcA0 S // 530 // N-E%2 - uvehi NaM bahiyA ya loga, se sabalogaMbhi je kei viSNU, aNuvIipAsa nikUkhattadaMDA, je kei sattA paliyaM cayaMti, nagamuyaccA dhammaviuti aMju, AraMbhajaM dukkhamiNati NaccA, evamA saMmattadasi sUtram i No, te save pAvAiyA dukkhassa kusalA pariNNamudAharaMti iya kammaM pariNAya savaso (sU0 134) H // 530 // ___ pUrve batAvelo saMsArapiya loka samUha che, tene dharmathI vimukha jANIne tenI upekSA kara, athavA tenuM anuSThAna sAraM na mAna, ca zabdathI jANavU ke teno upadeza na sAMbhaLa, pAse na jA, temanI sevA na kara tathA vizeSa paricaya na kara, (A badhuM navA ziSyane guru samajAve che tu na jaiza-vigere-ke jo tyAM jAya to sAdhu dharmanI viruddha teo snAna; icchita bhojana, maTha bAMdhI raheQ vigere Acare che, temAM dila lAgavAthI te svIkAratAM sAdhu gRhastha paNa na rahyo, na puro sAdhu thayo, paraMtu gItArtha sAdhu jarura paDatAM paricaya kare to bakhate tevAne paNa prasaMgopAta ThekANe lAve ) je saMsArapiya bepadhArIno paricaya na karatA tenI upekSA kare te kyA uttama guNo meLave, te kahe che keH-te nispRhI sAdhu vadhA manuSyalokamAM jeo vidvAna (AtmArthI) che, temanAthI paNa sarvottama vidvAna thaze. ___ praznaH-lokamAM keTalAka vidvAno che, ke temAM A zreSTha thaze ! 'aNuvIi' vigere je keTalAka nikSipta daMDavALA che, arthAt M jemaNe kAyA mana vacana vaDe prANIne duHkha ApanAro daMDa tyAga ko che, te vidvAno thAya cheja, ebuM vicArIne he ziSya ! tuM temane jo | praznaH-jIvone duHkha AphnArA teo kyA che ! te kaI che, ke jemaNe dharmanuM tattva jANyu che tevA sakhavALA sAdhuo duSTa # karmane tyaje cha, bhane te pramANe jeo danDathI dUra rahe che, teo AThe karmane haNe che, teja vidvan che. tevU AMkho vIMcI vicArIne meM -- - For Private and Personal Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram AcA0 pachI jo, edale vivekavAlI buddhiyI tene tuM dhAraNa kara. prazna:-kyA puruSo vardhA karmone kSaya kare che ! uttaraH-te kahe the, 1. 'nare' ityAdi mANasoja saMpUrNa karmakSaya karavAne samartha che, paNa bIjI gativALA nahi. temAM paNa vAM manuSyo mokSamA janArA la nathI; paNa jeoe arcAte, zarIranA saMskAro (zobhAno) tyAga karavAthI jemanuM zarIra maraNa jevU che arthAt jemaNe zarIrano moha mukI tene puSTa kara ke zobhAva, e sapaLu tyAga karyuche. ( meghakumAre jema vItarAga prabhunA upadezathI AMkho sivAya zarIranA bIjA bhAgonI mamatA utArIne davA vigereno paNa tyAga karyo hato; athavA AkhA zarIranI cAmaDI jIvAM utArI; to paNa koinA upara 8 kopa na karyo; tevA khaMdhakamuni mAphaka thAya che.) tevA sAdhu sarva karmano kSaya kare . athavA arcA eTale teja ane te paNa krodha che, ane tenA kahevAthI bIjA kaSAyo paNa jANI levA. teno artha A pramANe che ke-je puruSamAthI kaSAyarupa-arcA sarvathA naSTa pAmo he, tevA akaSAyI puruSonA ATha karma nAza thAya che. vaLI, zrutacAritrarupa-dharmane jANanArA te dharmavido che, te kuTilatAra1 hita (saraLa) che. prazna:-tema ho; paNa bIjA sAdhue zuM AlaMbana laine te karacuM ? . uttara:-'AraMbhaja' vigere. sAvadhakriyA-anuSThAnanA AraMbhathI thayelaM AraMbhaja te, kRtya duHkharupa che, e, vardhA pANIone pratyakSa che. arthAt khetI, nokarI vepAra vigere AraMbhamA pravartelo manuSya, zarIra, tathA mananAM duHkhane bhogave che, te vANIthI paNa | kahevAya nahi. (paTala vadhuM che,) te sAkSAt saMpUrNa dekhanArA (kevaLajJAnI) e kahelaM che. A vadhu duHkha svayaM-anubhavasiddha jA NIne tebhI zarIrazobhArahita (mRtArcA tathA dharmavida tathA saraLa bane che, e, kevaLajJAnI o kahe kele te batAve che. A pramANe 1 kevaLajJAnIoe kahelu ke. prazna:-kevA puruSoe te kaheluM che ? uttaraH-samatva-dIyo, (samyaktva-darzIo) athavA samasta dekha kalANE For Private and Personal Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandie AcA0 sUtram // 532 // nArAoe kaheluM che. eTale A udhezAnI zaruAtathI saghallaM tepaNe kabuM che, praznaH-zAthI teoe te kala che ? uttaraH-teo badhA sarva vida che, ane bhAvAdikA eTale prakarSa-maryAdAvaDe bolabAnA AcAravALA yathAvasthita padArthane batAvavA tathA zarIra, mana saMbaMdhI duHkho batAvanArA athavA tenuM mULa karmarnu svarupa batAvAmAM kuzaLa che, ke je batAvabAthI te dUra karavA upAya jANanArA banIne te vadhA uttama puruSoe jJa parijJA vaDe jANIne te pApa choDavA pratyAkhyAna parijJA baDhe tyAga karela che. / A A pramANe karmabaMdha udaya sattAnA batAvavAthI (bIjA paNa ) te pramANe jANIne sarve prakAre kuzala banIne teo pratyAkhyAna parijJAvaDe tyAga kare che. athavA mULa uttara prakRtinA badhA bhedone jANIne eTale mULa prakRti ATha, uttara prakRti 158 che tene jANIne P karmabaMdhano tyAga kare che athavA prakRti sthiti anubhAva pradeza e cAra prakArothI jANIne tyAge cha, athavA baMdha sattAnA kAraNo vaDe karma svarupa jANIne tyAge che. have te udayanA pakAro batAve che. mULa prakRtinA traNa udayasyAna che, (1) ATha prakArano, (2) sAta prakArano (3)cAra prakArano-eTale AThe prakRti sAthe vede to ATha prakArano, ane te kALathI anAdi anaMta abhavyone AzrayI ke. bhavya ne AzrayI anAdi mAMta tathA sAdi sAMta che. ane modanIyano upazama athavA kSaya hoya, tyAga sAta prakArano udaya che, ane ghAtikarma cAre kSaya yatA bAkonA cAra karmano udaya che, have uttara prakRtinA udaya sthAna kahe che. jJAnAvaraNaya ane aMtarAyanuM pAMce prakAraceM eka udayasthAna che. darzanAvaraNIyanA ve che darzana catuSkanA udayathI cAra ane koi paNa nidrA sAthe pAMca vedanIya karmanu sAmAnyathI eka udayasthAna sAtA ke asAtArnu che. kAraNa ke sAtA asAtA virodhI hovAthI bane sAthe udayamA eka bakhate na hoi, mohanIyakarmanAM nava udayasthAna he, te kahe che daza, nava, ATha, sAta, cha, pAMca, cAra, the, eka. e navanI vigata-te / For Private and Personal Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 533 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 'dazamAM vidhyAla anaMtAnubaMdhIthI saMjvalana sudhI 4 krodhanI caukaDI e pramANe mAnanI cokaDI paNa hoya te pramANe kapaTanI cokaDI hoya, tathA lobhanI cokaDI hoya eTale koi paNa cokaDInI cAra hoya, te maLI pAMca thai. chaTTo koi paNa eka veda hoya, hAsya rati athavA arati zokanuM joDalaM hoya bhaya tathA jugupsA maLI kula 10 thai. uparanI dazAmAMthI koi jIvane bhaya ke jugupsAmAthI eka na hoya to natra, ane banne na hoya to ATha, anaMtAnubaMdhInI eka dUra thatAM 7 rahI, midhyAtvanA abhAvamAM cha rahI, apratyAkhyAnanI udayanA abhAvamA 5, pratyAkhyAna AvaraNanA udayanA abhAve 4 hAsyaratinuM joDalaM koi paNa na hoya to 2 ane vedanA abhAvamAM phakta saMjvaLUna ekano udaya rahyo. AyuSyanuM paNa ekaja udayasthAna ke kAraNake cAramAMnuM koi paNa eka hoya, nAma karmanA udayanAM 12 sthAna che. 20, 21, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 9, 8 temAM saMsAramA rahelA sayogI tera guNasthAna sudhInA jIvone nAmakarmanA daza udayasthAna che. ane ayogi guNasthAnavALAne chevaTanA beja che. aToM bAra dhruva udayakarma prakRti prathama batAve che. tejasa ' kArmaNa' zarIra ve, varNagadha rasa sparza 4 cokahuM agurulaghu, eka sthira, eka asthira, eka zubha, eka azubha, eka nirmANa, kula vAra temAM vIsa tIrthakara kevaLI jyAre samudghAta kare tyAre kArmaNa zarIrayogIne haoNya che. te kahe che, manuSyagati eka pacendriyajAtio trasa eka bAdara eka paryApta eka subhaga eka Adeya eka yazakIrti eka traNe upara kahelI dhruvaudayanI bAra maLI kula 20 thai. ane ekavIsathI ekatrIsa sudhInAM udayasthAno jIva guNasthAnanA bhedathI aneka bhedavALAM hoya che. te graMtha vadhI javAnA bhayathI badhA ahIM kahetA nathI, paNa jANavA mATe ekeka kahe che. prathama ekavIsano eka kahe che, gati eka, jAti AnupUrvI eka zrama eka bAdara eka paryApta athavA aparyApta eka koi eka subhaga eka athavA durbhaga Adeva athavA eka anAdeva yazakIrti athavA For Private and Personal Use Only sUtram // 533 // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 534 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eka ayaza A nava tathA upara kahelI dhruva bAra maLI ekavIsa thai have covIsano eka bheda kahe che: tiryaga gati eka ekendriya jAti eka audArika zarIra eka huMDasaMsthAna eka, upaghAta eka pratyeka athavA eka sAdhAraNa sthAvara eka sukSma athavA eka bAdara durbhaga eka anAdeya eka aparyApta eka yazakIrti eka athavA ayaza A bAra tathA upara batAvelI gait bAra maLI covIsa thai. te covIcamAMthI aparyApta dUra karI paryAptaka tathA parAghAta 1 meLavatAM 25 thai. ane chatrIza to | kevaLIne upara je bIsa kahI che temAM udArika zarIra eka AMgopAMga eka saMsthAna eka prathama saMhanana eka upaghAta eka pratyeka eka maLI mizrakAyayogamA chavIza hoya che. te chavIzamAM tIrthakaranAma meLavatAM tIrthaMkarane mizrakAya yogamAM satyAtrIsa hoya che. temAM prazasta vihAyogati meLavatAM aTThAvIsa ane te adAbIsamAMthI tIrthaMkara nAma dUra karI ucchvAsa eka susvara eka parAghAta eka meLavatAM (27+3) trIsa thai temAMthI susvara oLI karatAM 29 tathA te 30 mAM tIrthaMkara nAma meLavatAM 31 yaha. paNa navano udaya to manuSya gati eka pacendriya jAti eka trasa eka bAdara eka paryApta eka subhaga eka Adeya eka yazakIrti eka tIrthakara eka e nava tIrthakarane ayogI guNasthAnamAM hoya che. paNa tIrthakara nAma sivAya sAmAnya kevaLI ayagIne to ATha hoya che gonuM to sAmAnyathI ekaja udaya sthAna che. uMca athavA nIca koi paNa eka hoya che. kAraNa ke bane eka bIjAthI viruddha che. upara batAcyA pramANe karmaprakRtinA udayavaDe aneka bhedo jANIne pratyAkhyAna parijJAvaDe te toDavA prayatna kare che. jo ema che to ( navA sAdhue) zuM karavuM te kahe che. iha ANAkaMkho paMDie aNihe, egamappANaM saMpehAe dhuNe sarAraM, kasehi appANaM jarehi appANaM- jahA For Private and Personal Use Only sUtrama // 534 // Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 535 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir junAI kaTThAI havavAho pamatthai / evaM antasamAhie aNihe, vigiMva kohaM avikaMpamANe ( sU0 135) A mavacanamAM AjJA pALavAnI AkAMkSA rAkhanAro AzAkAMkSI sAdhu je sarvajhanA upadeza pramANe vartanAro che, te paMDita (tatvajJAnI ) che. ane te asniDa thAya che. ATha prakAranA karma vaDe lepAya te sniha che. te jene nathI te asniha che, athavA je sneha kare te snehALa rAgI che. tetro je rAmI na thAya te asniha che. tethI ema jANaM ke te rAgadveSa rahita che. athavA nizvayathI je bhAvaripuruSa indriyonA viSaya tathA kaSAyathI baMdhAtAM karma che. tenA vaDe haNAya se nihata ane tema na haNAyato anihata che. upara batAvela AzAkAMkSI paMDita tathA bhAvaspuyI anihata guNavALo A pravacana (jaina mArga) mAM che. bIje nayI ane je sAdhu anihata che te paramarthathI karmano sArI rIte jJAtA che. ane te bhuM kare te kahe che. ' egamappANaM ' ityAdi. te ahita athavA asniha sAdhu potAnA ekalA AtmAne dhana dhAnya sonuM putra sro tathA potAnA zarIra vigere (pudgala upAdhi ) thI judu jANIne zarIra vigere badhAno moha choDe (saMbhAvanAmA liGa pratyaya che.) tethI ema sucanyuM che ke AtmAne bacI upAdhIthI judo dekhe toja te zarIrathI judo pADI zake ane tema moha utAranA mATe saMsAra svabhAvanI bhAvanA ke tathA ekatva bhAvanAne AtrI rIte bhAvavI. saMsAra eatemanarthasAraH, kaH kasya ko'tra svajanaH paro vA ? sarve bhramantaH svajanAH pare ca. bhavanti bhUtvA na bhavanti bhUyaH // 1 // A saMsAra anardhano sAraja hai, ane ahIM koNa keno svajana athavA parajana he ? badhAe saMsAramA bhramatA svajana ane parajana For Private and Personal Use Only sUtram // 535 // Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kallassagarsuri Gyanmandir 15 te para thai pAchA sva thAya. ane keTalaka pharI dekhAva detA nathI. ( arthAt samudramA tANAtAM apAra samudramA jyA bhegA bAno tathA sthira raddevAno tathA maLavAno nizcaya nathI, tathA thoDo kALa paNa ekatA rahebAno nizcaya nathI, tyAM koNa potArnu ke pArakuMche?) TU AcA0 vicintyametadbhavatA'hameko, na me'sti kazcit purato na pazcAt / // 536 // svakarmabhirdhAntiriyaM mamaiva, ahaM purastAdahameva pazcAt // 2 // // 536 // ___ upara pramANe vicArI hu~ ekalo I, ane mAre pahelAM ke pachavADe koi nathI, paraMtu mohanIyakarmathI A eka mArA tArAnI bhrAMti che. kharIrIte to pahelAM paNa huM ane pachI paNa hu~ pote potAno vajana chu evI bhAvanA tamAre bhAvavI. sadako'haM na me kazcit, nAhamanyasya ksycit| na taM pazyAmi yasyAhaM nAso bhAvIti yo mama // 3 // hu~ sadA ekalo cha. mAro koi paNa nathI, tema hu~ bInA kAino paNa nathI, hu~ jeno thAuM, tevo mane koi dekhAtuM nathI ! ( karmasabaMdha chuTatAM sau raste paDe he.) tema mAro bhaviSyamA yAya tevo paNa koi nathI. ekaH prakurute karma, bhunaktyekazca tatphalam / jAyate mriyate caika, eko yAti bhavAntaram // 4 // pote ekaloja karma bAMdhe che, tenAM phaLa paNa ekalo bhogave he, ane janme che. ane pare che paNa ekaloja tathA bhavAMtaramA paNa 1 ekaloja jAya che bigere citave baLI te bhavyAtmA sAdhu zuM kare ? te kahe cha:-"kase hi appANa jarehi appaNa" vigere. para (judo) | AtmA je 'zarIra' che. tene taparupa kaSTa vaDe athavA cAritra vigerethI kRza (durbala) banAva, athavA kRSa eTale karma toDavAmAM huM samartha 18 RAGE apanara For Private and Personal Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 537 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir chu ? ema vicArI yathAzakti temAM yatna kara, tathA jara eTala zarIrane jIrNa banAvI de, eTale tapavaDe zarIra evaM kara ke buTTApAthI jIrNa jetuM lAge, arthAt vigaino tyAga karIne AtmA (zarIra) ne durbaLa banAvI deje. praznaH - zA mATe ? uttaraH -- jema sAra rahita (sukAM) lAkaDAMne havyavAha (agni) zIghra bALI muke che, e dRSTAMta upadeza Ape ke ke tuM karmane vALI muka. 'evaM atta samAhie' upara pramANe AtmA samAhita eTale jJAnadarzana cAritravaDe AtmasamAdita ( samAdhivALo ) che te AtmasamAhita che, arthAt zubha vyApAravALo che. ( athavA vyAkaraNanA niyamathI vizeSaNane prathama levAthI AtmA samAhitane | badale ) samAhita AtmArupa thAya che, tevo tuM vana, eTale je asti (sneharahita vairAgI ) hoya ane te tapa kare te taparUpa abhi baDe karmarUpa kATane vAlI muke ke, upara kahelA sUtrArthane dRSTAMta tathA bodhane gAthAvaDe niyuktikAra kahe che. jaha khalu jhusiraM kahUM, suciraM sukkaM lahuM Dahai aggI, taha galu khavaMti kammaM, sammacaraNe ThiyA sAhU ||ni. 234 jema sukA polA lAkaDAne agni jaladI vALe tema uttama cAritra pALanArI sAdhu karmalAkaDAMne zIghra bALe che A pramANe prathama sne| harahita banIne dveSanI nivRtti karavA kahe che 'vimiMca kohaM' vigere kAraNe athavA A kAraNe ati krUra adhyavasAyavAlA krodhane choDa, ane krodhI zarIra kaMpe ke mAne kahe che ke tuM niSkaMpa banI jA zuM bhAvIne ? te kahe : imaM niruddhAyaM saMpehAe, dukkhaM ca jANa adu AgamessaM, puDho phAsAI ca phAse, loyaM ca pAsavi phedamANaM, je nivbuDA pAvehiM kammehiM aNiyANA te viyAhiya, tamhA ativijjo no paDisaMja For Private and Personal Use Only sUtram // 537 // Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtrama // 538 // lijAsi tibemi // (sU0 136) caturthe tRtIyaH // 4-3 // AcA04 A manuSyapaNuM parigalita AyuvAlu vicArIne krodha vigerene choDI deje baLI duvaM vigere-tathA krodha vigere kaSAyothI baLa- tA manuSyane mana saMbaMdhI je duHkha utpanna thAya che, tene jANa, tathA te krodhathI je navAM karma baMdhAya tenuM bhaviSyamAM paNa utpanna thvaa||538|| nu duHkha vicArIne te krodhAdine pratyAkhyAna parijJAvaDe jANa, arthAta tyAga kara, AgAmI (bhaviSya) nA duHkhanu svarupa kahe che. puDho vigere-judI judI sAta narakI vigeremA maLatA zIta uSNa (ThaMDa tApa ) nI vedanA tathA kuMbhIpAka vigerenAM pIDAsthAnomA yatA duHkhone bhogavAM paDaze ethI ema mUcadhu ke krodhathI vaLelAne teja kSaNe duHkha che, ema nahIM, paNa bhaviSyamA paNa judAM judAM sthAnomAM duHkha bhogavAM paDaze. tene ghaNo duHkhIo joine bIjA loka paNa dukhIA thAya. te batAve che loyaMca vigere, kevaLa krodhAdithI AtmAja duHkha anubhavato nathI, paNa zarIra ane manathI utpanna thayelA du.khocALA loko paravaza banIne tenA duHkhane dUra karavA Ama tema bhaTake che, tene jo, vivekacakSuthI vicArI jo, (A mUtravaDe jeo mohAMdha che, tevAbho magAne duHkhI dekhIne athavA karuNAthI bhIMjAyalA hRdayavAlA che teo duHkhIne zAMti pamADavA aneka upayo karavA Ama tema bhaTakatAM aneka duHkho bhogave che. jemake "eka kaSAyane roja 500 pADA mAravAnI burI Adata hatI te teNe na choDI. putra pote dharmI hovAthI temAM sAmIla na thayo. aMtakALe bApane tenA pApathI dAhajvarano bhayaMkara vyAdhi thayo aneka uttama zItaLa auSadhi bAvanA caMdana vigereno lepa katu ravA chatAM zAMti na paha, tyAre putre gabhArAi potAnA parama dharmI mitrane pUchyuM. teNe vicArIne kaDaM ke tenA narakanA azubha karmanA la navalaAGE For Private and Personal Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit www.kcbatrth.org 14-1 AcA Ce: // 539 // cinharUpa viSTA ane pizAvane meLavI vilepana kara, to zAMti thaze. ane se pramANe putre na chuTake kayu tyAre tene zAMti thai, ane pitA marIne sAtamI narakamA gayo. A dRSTAMtathI pApI pote duHkha bhogave che tema tenI hAyapITa joi bIjAM sagAM paNa duHkha bhogave le te batAyu) guru kahe che:-he ziSya ! jebho krodha vigere nathI karatA; te kevAM hoya che ? te sAMbhaLa. 'je nivvuDA' vigere, paNa || jeo tIrthakaranA bodhavI nirmaLa hRdayavALA che, teo viSaya ane kapAya agrinA bujhAvAthI nivRtta (nAMta) yayelAM pApakarmamAMga // 539 // | nidAna (vAsanA) rahita banelA che. tezro paramasukhanA sthAnane pAmelA che. arthAt aupatramika sukhane bhajanArA hocAyI prasiddha che. prazna:--tethI zuM samajabuM ? uttaraH-tamhA vigere. te rAgadveSadhI gherAyelo duHkhI thAya che, tethI ati vidvAn ke jeNe, zAstrono paramArtha jANyo che, tevAe krodhAnivaDe AtmAne vALavo nahi. arthAt krodhAdi AvatAM tene zAMta (dara) kara, e pramANe mudharmAsvAmI jaMbUsvAmIne kahe che. :: cotho uddezo trIjo uddezo kahyo, teno A kahevAtA cothA uddezA sAthe ApramANe saMbaMdha cha; gayA uddezAmAM niravadya tapa vatAvyo, ane te saMpUrNa rIte 61 sArA saMyamamA rahelA sunine hoya che, tethI saMyama batAvacA cotho uddezo kadde che, tenA AvA saMbaMdhI AvelA cothA uddezAnuM AprathamamUtra che. AvIlae pavIlae nippIlae jahitA puvasaMjogaM hiccA uvasamaM, tamhA avimaNe vIre, sArae For Private and Personal Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 540 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only samie sahie sayA jae, duraNucaro maggo vIrANaM aniyahagAmINaM, vigiMca maMsasoNiyaM, esa purise davie vIre, AyANije biyAhie, je ghuNAi samuslayaM vasittA vaMbhaceraMsi // sU0 137 // 'AvIlae ' ityAdi ApIDana kara, arthAt avikRSTa (ghoDA) tapatra Dhe zarIrane duHkha Apa A prathama dIkSA avasare che, paNa jyAre siddhAMta bhaNI rahe, tyAre prakarSathI ( vadhAre pramANamAM ) tapa karI kAyAne pIDa, (sukAva ) pharI vadhAre tatvajJAna meLavatAM gurunI | sevA karanAra aMtevAsI varga jeNe arthasAra (rahasya) meLavyuM che, tetrA muni zarIrane tyajavAnI icchAthI mAsa ardhamAsano tara karavA baDhe nizrayathI paDe, ziSya kahe che ke ThIka karmakSaya karavA mATe tapa kare che, paNa te pUjAlAbha kIrti mATe kare to zuM cAya ? gurukar3e ke te mATe kare to zarIra pIDavAno taparUpa upadeza nirarthakaja thayo. te mATe bIjI rIte kahe che. karma athavA kArmaNa zarI| raneja pIDe (sUtrapATha thoDo rahI gayo dekhAya che ) ahIMyA paNa ApIDa, prapIDa, niSpIDa. kArmaNa zarIra pIlavA mATe jANavAM. sUtrapATha Avo joie, " AvIlae, pavIlae, nippIlae kammaM " athavA maMdabuddhivALA mATe traNenI avasthA batAve che, ke ApIDana te cothA guNasthAnathI laine sAtamAM sudhImAM thoDI thoDI tapAsyA kare, ane AThamA navamA guNasthAnamAM prapIDana te moTI tapAsyA kare, ane 10mA guNasthAnamAM niSpIDana te mAsa kSapaNa vigere moTo tapa kare athavA upazama zreNImAM ApIDana, kSapaka zreNimAM mapIDana, ane zaileza avasthAmA niSpIDana tapa jANato. zRM karIne tevo tapa batAve che, jahitA-vigere; pUrvasaMyoga te potAnI pAse je kaI dhAnya dhana sonuM putra strI vigere hatuM, te tyAgIne tapa kare, athavA asaMyama je anAdi bhonA abhyAsathI saMbaMdhI hato, tene achan sUtram 1148011 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // 541 // nachoDIne tapa kare, baLI 'himA vigere, (hi dhAtuno artha gativAcaka che tethI) pAmIne (meLavIne) ? te kahe he. indriya tathA li manane jItavArUpa upazama athavA saMyama meLavIne tapa kare teno sAra A che, ke asaMyama choDI saMyama dhAraNa karIne tapa tathA cAritranA | AcA0 8. anuSThAnavaDe karmane vadhAre vadhAre yathAzakti pIDe jethI karmane pIDhavA mATe upazama meLavavo. ane te meLavyA pachI (avimanaskatA) // 54 nizcala zAMti meLavadhI te kahe the. 'tamhA' ityAdi, jema karmakSaya mATe asaMyamano tyAga, tethI avazye saMyama maLe, temA cittanI azAMti na hoya, tethI avImanA eTale bhogakapAyamAM athavA aratimAM jenuM mana gayu te vimana, vo je na hoya te avimanA, arthAt rAgadvepanI upAdhiyI jenu mana caMcaLa nadhI tevA zAMta sthira manavALo sAdhu hoya. prazna:-te kyo che ? uttaraH-cIra ! je karma vidAraNa karavAmAM samartha che, ane 'sArae' ityAdi. muArata eTale sArIrIte jIvana paryaMtanI maryAdA e saMyama anuSTAnamAM rakta rahe te svArata kahevAya, pAMca samitie samita tathA hitayukta te sahita athavA jJAnAdiyukta banIne sadA (hameza) ekavAra gurue arpaNa karelo saMyama bhAravALo te ziSya saMyamabhAranI yatanA kare. mA-vAraMvAra zA mATe saMyama anuSThAnano upadeza karo cho? u:-te durAnucara che, duHkhe karIne anucarAya (paLAya) tevo che. prA-muM? u.-mArga te saMyama anuSThAna vidhi praznaH-kevAone ? :-apramatta sAdhunone, praH-kevAone ? anivarta te mokSa che. lemAM jemane javAnI icchA che tevAone A saMyama pALano kaThaNa che te kevIrIte pAyo kahevAya ? te vatAce che-vigiMcava-vigere mAMsa zoNita je ahaMkAra tathA kAma vAsa-12 6/nA vadhAranArAM che. tene vikRSTa tapa anuSThAna vaDe vivecakara (darakara) AtmAthI judAM jANI tene zodhAvIde, A vIra puruSonA mArganuM anucaraNa cha, ema jANavU. je AvI rIte tapakarI zarIrane mukave, tene zuM guNa thAya cha, ne kahe cha, 'eSa' vigere mAMsabhoNI-8 For Private and Personal Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tane sukave, te puri (nagara) mAM zayana karavAthI puruSa che, ane va te saMyama che te saMyama jene hoya te dravika puruSa , athavA dravyabhUta che kAraNa ke teja mokSamA jAya che, karmazatru jItavAmAM samartha hovAthI te vIra paNa che, mAMsazoNIta zoSavAnuM batAcyAthI AcA0 sutram vIjA padArtho bheda carabI vigere zoSatrAnuM paNa batAvyu jANavU. kAraNa ke mAMsa mukAvA te paNa sAye mukAi jAya che; vaLI aayaa||542|| maNIje vigera eTale vIra puruSonA mArge cAlanAro je mAMsa lohI sukave, te mokSAmilApIone AdAnIya grAtha. mAnavAjoga vacana // 54 // vAlo vikhyAta thAya che. praH-evo koNa che ? u:-je brahmacarya te saMyamamA rahI kAmavAsanA jItabAmA prayatna kare, athavA samucchrakAya te zarIra athavA karmopacayane tapacAritrabaDe dhuNAve. (kazakare-dUrakare) te AdAnIya tathA vyAkhyAta (stutya pUjya) yAya che, A pramANe apramatta sAdhunuM kharUpa batAvyu. have tevU saMyama na pALanArA je pramata (pramAdI sAdhuo) che tenuM varNana kare : nittehi palicchinnehiM AyANasoyagaDhie bAle, avvocchinnabaMdhAMNe aNabhikaMtasaMjoe tamaMsi aviyANao ANAe laMbho nasthi tibemi (sU0 130) je padArtha tarapha lai jAya-arthAt padArthano nirNaya karavA je dore, te netra vigere pAMca indriyo che, tenA baDhe potAnA viSayane grahaNa karavA baDe je pApa yAya, te aTakAvIne sAdhu yatAM jagatmA sArA puruSothI pUjanIka thai brahmacaryamA rahevA chatAM paNa pharIcI 18 tene mohano udaya yavAyI sAvadha kRtyamA saMsArabhramaNanA bIjarupa karmanA indriyonA viSayorupa srota (pravAho) athavA mithyAta & avirati pramAda kapAya yoga ke temA gRddha yAra te AdAna srota mRddha bane. mA-koNa ? u:-bAla (akSa) che, te rAga dveSarupAlI aCA For Private and Personal Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandie AcA0 // 54 // asaksa mahA mohathI malina aMtaHkaraNavALo mRda bane. mA-pachI te kevo thAya ? u.-avocchina vigere-eka sarakhAM saikaDo janmamaraNa thApanAra pa, ATha prakAranA karmarupa baMdhana tene maLe che; baLI 'aNami.' jeNe saMsAranA saMyogarUpa dhana dhAnya sonu, putra strI, vigereno | sUtram BI moha athavA asaMyamano saMyoga choDyo navI; te 'anabhikAMta saMyogI' che, tevA kusAdhune indriyone anukula viSayalAlasAnA aMdhArAmAM' athavA moharupa aMdhakAramA pavartelA potArnu khalaM hita athavA mokSaupAyo teNe na jANavAthI tIrthakaranI AjJA (upadezano) lAbha 3/ // 543 // tene yavAno nathI ebuM huM kahuM chaM athavA tene AtA eTale samyaktvano lAbha thavAno nathI. (bhaviSyamAM) paNa dharma maLavo durlabha che. kAraNa ke, sUtramA nAstika zabda che te avyaya praNe kALa AzrayI che. jassa natthi purA pacchA majjhe tassa kuo siyA? se hu pannANamaMte bujhe AraMbhovarae, saMmameyaMti pAsaha, jeNa baMdhaM vahaM ghoraM pariyAvaM ca dAruNaM paliLiMdiya bAhiragaM ca soyaM, nikaMmadaMsI iha macciehi, kammANaM saphalaM daTTaNa tao nijAi veyavI (sU0 139) je koipaNa cALamUrkha sAghu karmAdAna srotamAM gRddha thayela che tathA ekasarakhAM janmamaraNa bAMdhyA che. tathA saMsAramoha choDyo nathI; ajJAnaaMdhakAramA mUlyo che, tene pUrvajanmamAM dharmaprApti nahotI; bhaviSyamAM paNa thavAnI nathI; tene madhyajanmamAM kyAthI thavAnI che ? arthAt jeNe samyaktva pUrva prApta karela ddaze; teneja vartamAnamA maLe che. kAraNa ke jeNe samyaktva pUrve meLavI teno svAda lIdho tene pAcho mithyAtvano udaya yatAM apArdha pudgala parAvartananA kALe paNa thaze; paNa samyaktva vamelAne pharI sampatvano asaM-lA makara RASS For Private and Personal Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA / // 544 // // 54 // 8 bhavaja thAya nevu nathI. (arthAt abhavineja traNe kALamAM nathI; athavA aniruddha indriyaviSayavALI hoya; topaNa AdAna srota vRddha jANako ema kaheluM jANacu. (paNa samyaktva meLacyA pachI pArcha na maLe tevu nahi.) paNa je sAdhu tevo pramAdI na thai saMsArasukhanu smaraNa na kare, ane bhaviSyamA maLanArI devAMganAnA bhogane na icche, tene vartamAnakALamAM paNa bhaviSyamukhano amilApa kyAthI hoya? te batAve che. je sAdhue bhoganAM bhaviSyanAM kaDavAM phaLa jANelA che, tene pUrva bhogavelA bhoga yAda AvatA navI; bhaviSyanA & bhoganI abhilASA paNa nathI; tevA uttama sAdhune vyAdhine chaMcheDayA samAna bhogane roga jANIne tene kevIrIte khoTI icchA paNa TU yAya ? arthAt mohanIyakarma zAMta thavAthI tene bhogecchA hotI nathI. je sAdhune trikALa-viSayanI bhogecchA dUra thai te kevo hoya ? te kahe che-sehu-vigere Avo nirIha sAdhu prakRSTajJAna je jIvAjIva saMbaMdhI takha batAvanAruM che tene meLave; tethI prakRSTajJAnavALo che, teja buddha eTale, takha jANanAro che, tethIja te sAvadhaanuSThAnanA AraMbhathI dura rahe che, tethI AraMbha uparata cha, ne guNa uttama che te batAve che, samma vigere eTale sAdhuone te zobhAvanAeM bhUSaNa che athavA samyaktvana kArya karanAra hovAthI te samyaktva che. mATe guru kahe cha:-he ziSya ! tuM tene jo. tuM paNa tevU meLava. zAmATe te zobhana (bhUSaNarupa) che ? te kahe che:-jeNa vigere je kAraNa* thI sAvadha-AraMbhamAM pravarnelo che. te sAMkaLa vigeredhI baMdhanuM tathA cAcavA vigerethI mAra khAya che tathA pANasaMzayamarUpa-ghora duHkha khame che. tathA zarIra mana saMbaMdhI paritApa dAruNa duHkha vIjAne daine potepAme che, mATe te AraMbho choDavA te sAraMDe, karIne AraMbha choDe, te kahe che. 'palicchindi' vigere srota (pAparnu upAdAna) rUpa bahArathI dhana dhAnya vigere athavA hiMsAdi AsravadvAra aDhAra pApasthAna] che, tathA ca zabdathI abhyaMtara rAgadveSarupa athavA viSaya tRSNA srotane tyAgIne nirmaLa thA; vaLI 'Nikamma' karma navara For Private and Personal Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtrama // 545 // A jenAM dUra thayAM te niSkarmadarzI che, 'iha'-A saMsAramA martya [mANasa) lokamAM je niSkarmadarzI che! teja bAhya abhyaMtara parigraha 4 AcA0 * chedanArAo che, zuM AdhAra laine parigrahane chede athavA niSkarmadarzI bane te kahe che, 'kammANaM' vigere mithyAtva avirati pramAda // 545 kaSAya yogocaDe je karma bandhAya che. te jJAnAvaraNIya vigerenuM saphaLapaNuM dekhIne eTale jJAnAvaraNIyana phaLa jJAna DhaMkAvaM che, darzanaS/ AvaraNIyanUM dekhavAmAM vighnarupa che, vedanIyarnu phaLa roga vigere duHkho mukho bhogavavAnA che. prazna:-bayAM karmanA vipAkanA udayane icchatA nathI ? pradeza udayane paNa sadabhAva hoya che, ane tapa karavAthI kSaya paNa thAya Pche tyAre karmarnu saphaLapaNuM kevI rIte ghaTe. AcAryano uttaraH-te doSa nathI, amane badhA prakAraceM icchavApaNu ahIM nathI, paNa dravya pUrNapaNuM mAnIe chIe ane te cheja, eTale darekane AThaja karmano udaya che, ema nahi paNa badhA jIva AzrayI sAmAnyathI jotAM AThe karmano sadabhAva che tethI te karmanu athavA karmanuM mULa Azraya che. tenAthI nizcayathI nIkaLI jAya, arthAt-Azrava Ave tevU * kRtya na kare. bhaH-koNa na kare ? u:-vedavid jenA vaDe saghaLu cara-acaravedAya, te veda jainAgama che, tene jANe te vedavid / jANavo arthAt sarvajanA upadezamA vartanAro hoya te A navAM karma na bAMdhe. A amArA ekalAno amipAya nathI; paNa sarve tIrthaka4 karonA A Azaya che te batAve che. je khalu bho ! vIrA te samiyA sahiyA sayAjayA saMgha'dasiNo AovarayA ahAtahaM loyaM uvehamaNA paINaM paDiNaM dAhiNaM uINaM iya saccaMsi pari (cie) ciDiMsu, sAhissA 12. 5 2 % LSEX For Private and Personal Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA0 EAR- // 546 // cAritra karNa. have. nimA keTalAka letejasiNoti zubha a, mo, nANaM vIrANaM samiyANa sahiyANaM sayAjayANa saMghaDa daMsINaM Ao va rayANaM ahA taha loyaM samu vehamANANaM kimasthi uvAho?, pAsagassa na vijjai nasthi timi (sU. 140) sUtram / caturthe caturthaH 4-4 / iti samyaktvAdhyayanam // 4 // samyagvAda ane niravadya tapa tathA cAritra ko. have, tenuM phaLa kahe cha:-'jekhalu' vigere (khalu zabda vAkyanI zobhA mATe he.) je pUrva anaMtA tIrthaMkaro thayA tathA thavAnA che, ane vartamAnamA keTalAka che, teo karmazatrune vidAravAmAM samartha hovAthI vIro che, samitithI yukta tathA jJAnAdidhI sahita che. sArA saMyamathI yanAvAlA che. 'saMbaDa dasiNoti zubha azubhane niraMtara saMpUrNadarzI (dekha-12 la nAra) che. pApakarmarupa-AtmAthI uparata che. teo jevIrIte loka caudarAja pramANa che, tene athavA, karmaloka je vadhI dizA pUrva vigeremA rahela che, tenI jIva ajIvanI vyavasthAne dekhanArA che. teo satya saMyamatapamA sthira rahelA che. arthAt temane trikALa viSaya saMbaMdhI saMpUrNa dekhAya che. pUrve antA thayA; te saMyamamA rahyA. paMdara karmabhUmimAM saMkhyAtA tIrthakara-saMyayamA rahelA che, tathA bhaviSyamA anaMtA thavAnA che. teo saMyamamAM sthita raheze; tezrono traNe kALanoja abhiprAya (bodha ) che, te hu~ tamane kahIza; evaM sudharmAsvAmI ziSyAMne kahe :-tame sAMbhaLo. pUrve kahelA uttama vizeSaNovALAnuM jJAna (abhimAya) A che ke, je karmajanita upAdhi he, te nAraka vigere cAra yonimAM janma levo sukhIduHkhI, subhaga, durbhaga, paryApta-aparyApta vigere navA navAM maLe che ke nahi te | saMbaMdhI paramatavALAne zaMkA cha ke ? pharI maLI zake ? tethI, te tIrthakaro sAkSAt joine kahe che ke:-tevA sAkSAt dekhanArAne te te vAvalambana kara For Private and Personal Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 547 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vastu upara moha na rahevAdhI mamatA chuTIjavAthI tevA pazyaka ( kevaLa jJAnI) ne karmajanita upAdhi bhaviSyamAM maLavAnI nathI; te pramANe huM paNa kahuM huM paNa A huM mArI buddhidhI kaheto nathI, sUtrAnugama ko. cotho uddezo samApta thayo, naya vicAra temAMja thoDo batAvI dIgho che. cothuM samyaktva nAmanuM adhyayana samApta dharyu. ( TIkAnA sloka 620 thayA. ) 'lokasAra' nAmanuM pAMca adhyayana. co adhyayana kA pachI have pAMca adhyayana kahe che. teno A pramANe saMbaMdha che gayA adhyayanamAM samyaktvanuM svarupa batAthyuM ane tenI aMdara jJAna raheluM che, e samyaktva tathA jJAnanuM phatra cAritra che, ane cAritraja mokSanaM aMga pradhAnapaNe che, tethI te lokamAM sArarUpa che. te cAritranuM pratipAdana karavA mATe A adhyayana che. AvA saMbaMdhI AvelA A lokasAra adhyayananA upakrama vigere cAra anuyogadvAra thAya che te prathama upakrama dvAramAM arthAdhikAra ve prakAre che. adhyayarat viSaya pahelA adhyayanamAM ko che, ane uddezAno niyuktikAra gAthAo baDe kaI che. hiMsagavisayAraMbhaga, ega caruti na muNI paDhamagaMmi virao muNinti biie, avirayavAi pariggahio // 236 // taie eso apariggaho, ya nicinnakAmabhogoya / avattassega varassa, paJcavAyA cautthami // 237 // haraoma ya tava saMyamaguttI nissaMgayA ya paMcamae / ummaggavajaNA chaTTagaMmi, taha rAgadoseya // 238 // For Private and Personal Use Only sUtrama // 547 // Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 548 // hiMsaka te hiMsA karanAro, tathA viSayo mATe AraMbha karato te viSayAraMbhaka, te banne sAthe letAM hiMsaka tathA viSayAraMbhaka che AcA eTale je sAdhu prANIonI hiMsA kare, ane viSayamukha levA sAvadha AraMbha (saMsArI jevo) kare, te munI na kahevAya, (vyAkaraNanA niyama pramANe samAsa tathA vigraha TIkAmAM batAvyA che. ke jethI zabdano artha tayA utpatti samajAya) tathA viSayasukhanA mATe eka54A lona vicAre, te eka cara che. te paNa munI na kahevAya A traNa adhikAra hiMsaka, viSayAraMbhaka ane ekacara che te pahelA uddezAmA che. bIjA uddezAmAM hiMsAdi pApasthAnathI je dura rahe, te cirata muni yAya, te arthAdhikAra che, badana zIla te vAdI, paNa je avihairata vAdI hoya, te parigraha rAkhanAro bane che, te A bIjA uddezAmAM batAvaze. trIjA uddezAmA pUrva kahelo avirata jyAre parigraha vAlo munI bane che, arthAt kAmabhoganI vAsanAthI dUra rahelo te munI che, te AmAM batAvela che. cothA uddezAmAM avyakta (agItArtha) 15 ne mUtraartha bhaNyA vinA tathA mUtrArtha pariNamyA vinA ekalo pharavAthI duHkho bhogavavAM paDe che te cattAvyu che. pAMcamAmAM hRdanI upamAe munI e thavaM, eTale jala bharelo hRda ( hoja) pANI na jharI jAya, to prazaMsAyogya che tema banAdarzana cAritrathI sadA sAdhu bharelo hoya, ane visarI na jAya, tathA te tapa saMyama gupti tathA niHsaMgatA rAkhe, to te zobhe che, ema batAcyuM che. chachA uddezAmAM unmArga 17 ( kumArga) - varjana che eTala kudRSTi tathA rAgadvepa choDavAnuM batAvyu cha, A pramANe traNa gAthAno artha thayo, nAmaniSpannanikSepAmAM dAce prakAre nAma che. te AdAna pada vaDe nAma che, tathA gauNapaNAthI che te banene niyuktikAra kahe che. 15 AyANapaeNAvaMti gopaNanAmeNa logsaarutti| logassa ya sArassa ya caukao hoi nikakhevo // 239 // jalA-12U For Private and Personal Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 549 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( prathama je grahaNa karAya, te AdAna che. tenI sAtha pada zabda joDatAM AdAna pada yuM ane te karaNabhUta baDe 'AvantI' te nAma che. adhyayananI aMdara zaruAtamAM (AvantI bolAya che ) te AdAna pada nAma thayuM tathA guNa baDe je nAma bane, te gauNa ane tethI je nAma paDe te gauNa nAma che. te hetuthI lokasAra nAma ke. cauda rajju pramANa loka che tenAM sAra ( paramArtha ) lokasAra che. padavA A nAma ke tethI lokanA tathA sAranA darekanA cAra prakAre nikSepA thAya che, nAma sthApanA dravyabhAva le temAM nAma loka te koinuM nAma loka hoya. cauda rAjalokanI sthApanAnuM citra te sthApAnA loka che. tenI sthApanA nIcalI traNa gAthAoothI jANavI. tiriaM cauro dosuM, chadosuM aThTha dasaya ekkeke / bArasa dosuM solasa, dosuM vIsA ya causuM tu // 1 // puNa ravi soLasa, dosuM bArasa dosuM tu huMti nAyakvA / tisu dasa tisu aTThaccha, ya dosu dasuM tucattAri // 2 // oyariya loamajjhA, cauro cauro yasavahiM NeyA / tiatia duga duga, ekkekagaM ca jA satamoe u // 3 // ( gAthAno paramArtha gurugamathI jANavo kAraNa ke TIkA nathI) dravya lokatuM svarupa jIva pudgala dharma adharma AkAza kALa e cha dravyano samuha jemAM ke te dravya loka che. ane bhAvaloka audayika aupazamika vigere cha bhAva vALo che te jANavo. athavA sarva dravya paryAya yuktasvarupatrALo jANo mAranA paNa nikSepAyAM nAma sthApanA mRgamane choDI dravya sAra kahe che. basa thUla gurue, majhe desa pahANa sarirAI | dhaNa eraMDe vaire, khairaM ca jiNAdurAlAI // 240 // emA pUrvArdha ane pazcimArdhamA yathAsaMkhya anukrame sAra gaNanAM vadhAyAM dhana sAra bhUta che, jemake A koTIsAra (karoDapati) For Private and Personal Use Only sUtrama // 549 // Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit www.kobatirth.org 18 athavA pAMca kapardikA (bALakonI ranavAnI koDIo) bAlo che. sthULamA eraMDo sAra che ( ahIM sAra zabda prakarSavAcI che.) sthaLa madhye eraMDo athavA bhIDo prakarSa thayelo che, gurupaNAmAM baja bhAre che. madhyamAM kheranuM jhADa che, dezamA AMbo athavA veNuM che. / pradhAnamA jyAM je pradhAna bhAva anubhave te sacitta athavA acitta ke mizraja hoya te, tathA sacittamAM ve pagavALo apada che, temAM // 550 pagamA tIrthakara che. co pagamA siMha che. apada (jhADo) mAM kalpavRkSa che. acittamAM vaiDUrya maNiratra che mizramA tIrthakaraja jyAre vibhUSita hoya che, zarIromAM mukti javAne yogya tathA viziSTa rupanI prApti (tIrthakara cakravartIne AzrayI) hovAthI audArika pradhAna che, gAthAmAM Adi zabda zarIra sAthe lebAthI svAmita karaNa adhikaraNamA sAratA yojavI, jemake svAmIpaNAmAM gorasanuM sArabhUta ghI che, karaNapaNAmAM maNIravanI sAratAvAlA mukuTa vaDe rAjA zobhe che, adhikaraNamA dahImAM ghI, pANImA kamaLa ugelu zobhe cha vimere che. have bhAvasAra batAve che. bhAve phalasAhaNayA phalao siddhI sahatta ma prihaa| sAhaNaya nANa desaNasaMjamatavasA tarhi pagayaM // 241 / bhAva viSayamA sAra vicAratAM phaLa sAdhana teja sAra che. je, matalaba mATe kriyA karIe te prApta thAya. (jemake-vidyArthI varasa sudhI bhaNe ane pAsa thAya; tyAre bhAvasAra che.) joke, A phaLa prApti pradhAna chatAM te maLe. pachI teno aMta paNa AvIjAya ane anizcita paNa che. tethI te, anekAMta anAtyaMtika che, te kAraNathI paramArthathI jotAM niHsAra che. paNa tethI ulaTuM eTale, siddhi15 padaja meLabavU sAra che. te ke cha ? u:-te uttama sukhavaDe zreSTa che. kAraNake, te ekAMta sukhavALI, atyaMta sukha ApanArI siddha RPSC vAlAAARUra For Private and Personal Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie AcA0 18/gati che. tathA temAM koI jAtanI bAdhA nathI, mATe te sarvotkRSTa cha, ane tenAM sAdhano prakRta (cAlu) upakAraka mAna darzana saMyama, 181 ane tapa che te bhAvasAra siddhiphala meLavadA tenAM sAdhana jJAnAdika che temAM ApaNu kArya ke. eTale zAnadarzana cAritraruSa-bhAva sUtram // 55 // sAravaDe ahIM adhikAra che. tethI te jJAna vigere je siddhi (mokSa) nA upAyo che, tenI bhAvasAratA batAve che. // 551 // logaMmi kusamaesu ya kAma prigghkumgglmgesuN| sAro hu nANadesaNatavacaraNaguNA hiyaTTAe / 242 // gRhastha lokamAM kharAba (saMmArI) siddhAnta che, te kAmavAsanAnA AgrahathI kumArga che, temAM rakta vanelA hovAthI kAma parigrahano AgrahI banI gRhastha bhAvane teo prazaMse che ane bole che keH gRhAzramasamo dhammoM, na bhUto na bhvissyti| pAlayanti narAH zUrAH klIvA pApaNDamAzritAH // 1 // gRhasthama jevo dharma thayo nathI, thavAno nathI, tenu pAlana zUra puruSo kare che, paNa kalIca (satva vinAnA) puruSo tene choDI 4 bAvA (sAdhu) banI jAya che, kAraNa ke gRhasthAzramane (gRhAzramane) AdhAre badhA tyAgIo rahe the, tevU sAMbhaLIne (ochI TU buddhivALA ) mahAmohathI mUDha banIne icchA madana kAmamA pravarte che, teja pramANe kharA sAdhu sivAyanA vezadhArIo paNa jemaNe indri yonI kuceSTA rokI nathI teo paNa te ve prakAranI kAmavAsanAne vakhANe che, eyI lokamAM sArarUpa jJAnadarzana tapa cAritranA guNo, 18 uttama sukhavALI zreSTa siddhi meLavavA mATe Adara karavA yogya sAra che, kAraNa ke te hitasiddhi AphnAra che, jo jJAnadarzana tapa 8 13 cAritranA guNo hita mATe sAra che, to zRM karavaM te kahe che: CA For Private and Personal Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 552 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caUNaM saMkapayaM, sArapayamiNaM daDheNa dhitta / asthi jio paramapayaM, jayaNA jA rAgadosehiM // 243 // prathama zaMkA choDI de, amArA karelA tapa vigerenuM phala mokSa Apaze ke nahi, evo vikalpa te zaMkA che, te zaMkAnuM pada te nimittakAraNa che, jemake jinezvare kahelA indriyothI na jaNAya, evA jhINA viSayo hovAthI te phakta Agama pramANe mAnavA joie, temAM na samajatAM saMdeha thAya to paNa te choDIne A jJAnAdika sAra je pUrve batAvela che, tene dRDha paNe (sthiracitte ) kumArge cAlanArAothI ugAyA binA nizcalapaNe mAnavAM, tathA pALavAM, te zaMkA dUra karavA gathAnA pAchalA ve padamAM ka le ke jIva che, Ama prathama jIvane badhA padArthamAM prathama levAthI ane jIvapradhAna hovAthI bIjA ajIva vigere padArthoM paNa jANI levA, ( ke badhA padArtho vidyamAna che ) tathA jIva vALo ( zarIradhArI ke binA zarIrano ) jIva jIve che, tathA jIvaze tathA te saMsArI jIva zubha azubha karmanA phalane bhogavanAro, ane te 'huM pote' ema pratyakSa sAdhya che, athavA tene thatI icchA dveSa prayatna vigere kAdonA anumAnathI paNa sAdhya ke, teja pramANe ajIvo paNa dharma adharma AkAza pudgalane gati, sthiti, avagAha ApavAnA; tathA ve aNu vigere skaMdhanA heturUpa che. tethI, pAMca dravyasiddha thayAM, e pramANe Asrava-saMvara baMdha nirjarA paNa vidyamAna che. kAraNake, puruSA dhAnapaNe che. A padArthamAM AdijIva ane aMte mokSa grahaNa karavAthI vacalA padArthoM AvI jAya che. eTale jIva to sUtramAM sAkSAt che, ane mokSa have pachI batAve che ke, parama teja pada te, paramapada che. ema jANavuM ke, mokSa zuddhapada kahevAnuM hovAthI vidhamAna che. kAraNa ke, te baMdhathI viruddhapakSamAM che, athavA baMdhanI sAthai avinAbhAvipaNe che. ( eTale baMdha tyAreja kahevAya ke koipaNa For Private and Personal Use Only sUtrama // 552 // Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA0 // 553 // | aMze be padArtha judA paDe. jo, judA na paDe to, ekaja kahevAya te baMdha na kahecAya. mATe, judA paDe; te mokSajIvane karmarUpI-ajIva / sUtram M padArtha pugaLa skandharupe kaI aMze maLelo te sarvathA judo paDe te saMpUrNa mokSa che, ane thoDe aMze judo pade; te dezamokSa che.) have, mokSa jo hoya; paNa, te prApta karavAno upAya na hoya; to, mANaso | kare? tethI te batAve che. 'yatanA' eTale, rAgadveSa choDavAmA // 553 // yatna karavo; te prathama lakSaNarUpa-saMgama paNa vidyamAna che. tethI, A pramANe jIva ane paramapada vidyamAna che, te (mokSamA) zaMkA dUra karIne sAnAdika-sArapadane meLavavAha prayatna karayo, tenAthI paNa apara apara (caDhato) sAra tathA zreSThagati che. e, batAvI upakSepa kahe che: logassa u ko sAro!, tassa ya sArassa ko havai saaro?| tassa ya sAro sAraM, jai jANasi pucchio sAha // 244 // cauda rAjamamANano je loka cha, teno sAra che ? te sArano bhu sAra ? te sArano zuM sAra jo e tame jANatA ho; to, hu 18/ & purcha mATe kaho. logassa sAra dhammo, dhammapi ya nANasAriyaM viti| nANaM saMjamasAraM, saMjamasAraM ca nivANaM // 245 // ___badhA lokano sAra dharma ke, dharmano sAra zAna che, jJAnano sAra saMyama cha, saMyamano sAra nirvANa che. A pramANe nAmanikSepo kaho. have, sUtrAnugamamAM mUtra kahe joie. te kaI che: Arvato keyAvaMtI loyaMsI vipparAmasaMti adyApa aNahAe, eesu ceva vipparAmusaMti, guru + For Private and Personal Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 554 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir se kAma, tao se mArate, jao se mArate tao se dUre, neva se aMto neva dUre ( su0 141 ) ' AvantI ' - vigere, jeTalA jIvo, manuSya, athavA bIjA asaMyata che, temAMnA keTalAka cauda rAjapramANa lokamAM gRhastha lokamAM gRhastha, athavA anya tIrthika loka che, teo cha jIvanIkAyAnA AraMbhamAM pravartIne aneka prakAre viSayanA rasIyA banI pIDA kare che. eTale daMDAthI ke, cAbakhAthI mAravA vigerethI duHkha de che. zA mATe duHkha de che ? te kahe che: dharma, artha, kAma mATe, prayojana AvatAM jIvono ghAta kare che te batAve che. dharmanimitta te, zauca ( pavitratA) mATe pRthvIkAya (kAcI mATI) ne duHkha de che. dhana meLavAvA khetI vigere kare che. kAma ( zarIrazobhA) mATe AbhUSaNa vigere banAve che. e pramANe bIjI kAyonI hiMsA karavA saMbaMdhI paNa jANavuM. have, anarthathI (vInAprayojane ) te phakta zokhanA mATeja zikAra vigere prANIno nAza karanArI krIyAo kare che, tethI, e pramANe prayojane athavA aprayojane prANIone haNI; te cha jIvanIkAyAnA sthAnamAM | vividha prakAre sUkSmabAdara paryAptaka- aparyAyataka vigere bhedavALAM ekendriya vigere prANIone duHkha de che. pachI temAMja pote anekavAra utpanna thAya che. athavA, te cha jIvanIkAyAne bAdhA karI tenAthI baMdhAyalAM karmavaDe teja kAyomAM utpanna thar3ane tevA prakArovaDe kamane bhogave che, te saMbaMdhamAM nAgArjunIA A pramANe kahe che: " jAvaMti kei loe chakAya bahaMsamAraMbhati aTThAra aNaTTAe vA $9 vigere sUtramA Ano artha AvI gayo che. zaMkA-ema ize; paNa, zA mATe AvAM karmI jIva kare che ke, je anya kAyamAM jar3ane For Private and Personal Use Only laka sUtrama // 554 // Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 555 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhogavAM paDhe che ? uttara 'guruse0 ' vigere tatlane nahIM jANanArA te jIvane suMdara zabda vigere icchavA yogya kAma ( viSayo ) duHkhe - karIne choDavA yogya ke ? kAraNake, alpa matvavALA jemaNe puNyano samUha pUro nathI karyo; teone te ullaMghanuM duSkara che, tethI te kAyAmAM AraMbha kare che, ane tethI pApa baMdhAya che, tethI zRM dhAya te kar3e che, te saMsArI jIve cha jIvanikAyane duHkha devAthI tathA adhika viSayalAlasA karavAyI pote mAre te AyuSyano kSaya ( maraNavaza ) ne prApta thAya che, ane marelA jIvane janma avazya thavAno che, janmamAM pAluM maraNa thavAnuM, e pramANe janma maraNarupa saMsArasamudramAM upara AvabuM. nIce januM, tethI jIva chuTato nathI, pachI bIjuM te zuM kare che, te kahe che, 'jao ' vigere jethI te mRtyunA madhyamAM paDelo parama padanA upAyo jJAna vigere ratnatrayathI, athavA | tenuM kArya mokSa tethI dUra rahe, athavA sukhano arthI te kAmane tyajato nathI, ane viSaya rasa na choDavAthI pAcho maraNanA mukhamAM jAya che, tethI janma jarA maraNa roga zokathI gherAyelo sukhadhI dUra rahe che, te adhika viSaya rasIyAne mRtyunA mukhamAM paDatAM zuM thAya che te kahe chele 'nevase,' vigere pachI te viSaya sukhanA kinAre Avatoja nathI teno abhilASa hRdayamAM rahevAthI kAma vAsanAne na tyAgavAthI saMsArathI dUra nathI thato, athavA jene adhika viSaya AsvAda ke te karmanI aMdara le ke bahAra che ! uttara:- 'Nebase. ' te jIvakarmA madhyamAM bhinnagraMthI hovAthI nathIja; kAraNake, bhaviSyayAM tenAM karma avazya kSaya yaze tema dUra paNa nathI; kAraNake | koTI koTI (koDA koDI ) sAgaropamamAM thoo evI tenI sthiti che, pUrve kalAM kAraNothI cAritranI prAptimAMja te karmanI aMdara nathI tema dUra nathI. ema bolavu zakya che. cAritra AtmAmAM ekavAra pharazyuM hoya; to teno mokSa thAya che, athavA jeNe A | prANoM levArUpa karma na karbu, te saMsAranA antarbhUta che: ke bahAra varte che ! tevI zaGkAnuM samAdhAna kare che, te jIva rakSaka sAdhunAM For Private and Personal Use Only sUtram // 555 // Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ApA0 // 556 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ghAtikarmo kSaya dhavAthI kevaLI te saMsAranA madhyamAM na gaNAya, tema dUra paNa nathI, kAraNake cAra adhAtikarma bAkI che, A ( kevaLIne AzrayI che) jeNe graMthI bheda karIne duSprApya evaM samyaktva prApta karyu ane saMsAranA ArAtIya tIre (mokSamAM javAnI taiyArIvALo ) kevA adhyavasAyavALo hoya che, te kahe cheH se pAsai phusiyamavi kusagge paNunnaM nivaiyaM vAeriyaM, evaM bAlassa jIviyaM maMdassa aviyaNAo, kUrAI kammAI bAle pakuvamANe teNa dukkheNa mRDhe vippariAsamuvei, moheNa gama maraNAi ei, ettha mohe puNo puNo [ sU0 142 ] jenuM mithyAta paDala (paDado) dUra thayela che, ane sampatavanA prabhAvathI saMsAranI asAratA jANelI che, (dRzya dhAtuno artha prAptinA arthamA che) te jANe che ke, kuzanA agrabhAge rahelA pANInA biMdu mAphaka saMsArI (bAla) jIvanuM AyuSya che, ane te pANInA biMdu upara uparathI AvatA pANInA bIjA biMduyI preraNA thatAM vAyunA jhapATAthI paDatAM vAra na lAge, tema A bAlajIvanuM jIvita che, tenuM kSaNamAtra jIvita jANIne, tatva jANanAro DAhyo sAdhu temAM moha na kare, mATe bALa zabda lIdho le, paTale bALa te ajJAnI che, te ajJAnapaNAthI jIvitane bahu mAne che, tethI bALa che, maMda che, sadasatnA vivekathI zUnya che, tethI buddhihIna hovAthIja parane jANato nathI, ane paramArthane na jANavAthIja jIvitane bahu mAne ke ane paramArtha na jANavArtha te zuM kare che, te kahe che, 'kurAgi' vigere te nirdayatAnAM kRtyoM kare che, hiMsA jUTha vigere je bIjA lokone Azvarya pamADe tevAM mahAna pApa athavA aDhAre For Private and Personal Use Only sUtram // 556 // Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram // 557 // sapApasthAnane te bAla jIva kare cha, (Atmanepada kriyApada chevAthI potAne mATe te kare ,) nenu kaLa batAve the, krUra karmanA viSA-16 AcAkathI meLavelA duHkhabahe zeM karavaM? ema vicAramA maDha banelo kyA kRtyathI mArUM A daHkha dara thaze, ema mohathI mohita dhayelo vipa- hosa (ulaTo rasto) pAme che, eTale te mRda je pANInI ghAta vigere pApakRtyo je duHkha maLayAnAM kAraNo che, teja hiMsAnA kRtya // 55 // dara karavA mATe pharI kare che! baLI 'moheNa' moha ajJAna che, athavA mohanIyakarma ke, te midhyAna kapAya viSayano amilAparupa che, tenA bahe mUDha thayelo navAM azubha karma bAMdhe che, tenAthI garbhamAM jAya cha, pachI janma vAlAvastha kumAra yavana buDhApo vigere tene maLe ke baLI te viSaya kapAya vigerethI karma navAM bAMdhIne AyunA kSayathI maraNa pAme che, Adi zabdathI pAcho garbha janma vigere 1 meLave, ema jANavU. pachI te naraka vigerenAM duHkha pAme che, te kahe che. 'patya' upara kahelA moha kArya te garbha maraNa vigeremAM vAravAra anAdi anaMta cAra gatirUpa saMsAra kAMtAramA te jIva bhramaNa kare che, paNa tenAthI mukta yato nathI, tyAre kevIrIte bhramaNa na kare ? uttaraH-midhyAta kapAya ane viSayanA amilApathI dUra raheto te kevI rIte dara thAya ? uttara:-viziSTa jJAnanI utpatiMthI? pra-te kevI rIne maLe ? u:-pohanA abhAvadhI ? jo A pramANe eka bIjAne Azraye rahelA ke, jemake moha ajJAna athavA mohanIyakarma teno abhAvathI viziSTa jAna, te paNa mohanIyakarma dara pavAthI ra pramANe itara itara Azraya doSa khuloja thAya che, ? eTale ema thayu ke jyAM sudhI viziSTa jJAna prApti na thAya tyAM sudhI karma zAMta karavAnI maci paNa na vAya. u:-tamAro kahelo doSa lAgato nathI. kAraNa ke artha (padArtha) no saMzaya AvatAM paNa pravRtti yatI dekhAya che, te mUtra kahe cha:saMsayaM pariANao saMsAre paritrAe bhavai, saMsayaM apariyANao saMsAre aparinAe bhavai (sU For Private and Personal Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 558 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bAjumA aMza jema dekhAya tyAM saMzaya thAya che, te artha saMzaya, ane anartha saMzaya ema ye bheda che. ahIM artha te mokSa, tathA mokSano upAya che, temAM mokSamAM saMzaya nathI, kAraNa ke tene parama pada ema svIkArya che, paNa tenA upAyamAM saMzaya hoya to paNa mahatti thAya che, artha saMzaya te pravRtti aMga che, bhane anartha te saMsAra ane saMsAranA kAraNo che, tenA saMdehamAM paNa nivRtti thAya cheja, kAraNa ke anarSa saMzaya te nivRttinuM aMga che, ethA arthamAM athavA anarthamA rahelA saMzayane jANato hoya tene heya upAdeyanI mahati thAya che, teja paramArthathI saMsAratuM parijJAna che, te batAve che, te parijJAnavaDe saMzayAne jANanArAthI cAra gativALo saMsAra athavA tenuM mULa kAraNa midhyAta avirati vigere anarthapaNe na parijJAkaDe jANeluM thAya che, te batAve che, ane pratyAkhyAna parijJAbaDe tyAga vAya le, paNa je saMzayane nathI jANato, te saMsArane paNa nathI jANato, te batAve che, 'saMzayaM' saMdehane ko prakAre na jANanArAnI heya upAdeyanI pravRtti nahIM thAya, ane pravRtti binA saMsAra anitya che, azucidhI bharelo che, ghaNAM duHkha ApanAro che, niHsAra che. ema ve jANato nathI, A niyaMtra kevI rIte dhAya-ke te saMzaya jANanAre saMsAra jANyo ke ? tathA zuM nizraya karato ? u:- saMsAranA parijJAnanuM kArya viratinI prApti thAya che, tethI sarva viratimAM pRSTha (zreSTa) viratine bAbA kahe che. je chee se sAmariyaM na sevai, kaTTu evamaviyAmao biiyA maMdassa bALayA, laddhA huratthA paDilehAya AgamitA ANavijA aNAsevaNayaH ti bemi ( sU0 144.) je che eje nipuNa che, jeNe puNya pApa jANyAM ke, te maithuna (saMsAra saMbaMdha) mana vacana kAyAthI karato nathI, teneja saMsAra For Private and Personal Use Only sUtramaM // 558 // Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 559 // www.kobatirth.org jANanAro kahevo, ( te je strIsaMga mana vacana kAyathI na kare) paNa moDanIyakarmanA udayavI je pAsatyA (zithila sAdhu) ke, te seve che, ane sevIne pachI sAtA tathA gaurava nAza thavAnA bhayathI zuM kare te kahe che, kaTTu ekAMtamAM kucAla sevIne guru vigere pUchatAM juDhaM bole AvI rIte juTuM bolI pApa chupAvanArane zuM thaze te kahe che, 'biiA' abuddhimAnane prathama to kukarma kartuM te ajJAnatA che, ane pAeM jur3e bolatAM mRSAvAdano dopa lAge che, tathA te pharI na karavApaNe pharI anutthAna (cAlu) le, A saMbaM nAgArjunIA A pramANe kahe che: " je khalu visae sevaI sevittA vANAloer3a, pareNavA puTTho niNhavai, ahavA taM paraMsaeNa vA doseNa pAvidvayareNa vAdoseNa uvaliM pijaMtti " Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir je kukarma kare karIne AlocanA karato nathI, athavA bIjAe pUchatAM juTuM bole che, athavA pApI potAnA doSo vaDhe vadhAre vadhAre lepAya che. jo ema che, to zuM karaM, te kahe che, 'laddhAhu' kAmo prApta thaye chate paNa 'huratthe ' citra kSullaka (muni) mAphaka tenAM kaDavAM phaLa jANIne cittathI te bahAra kare (athavA huzabda api arthamAM lai rephano Agama thayo te bIjAnA arthamA prathama vibhakti letAM) Avo artha thAya che ke, meLavelA hoya, te vipAkadvAravaDe vicArIne tathA te zabdAdinAM kaDavAM phaLa jANIne bIjAne tevAM pApa karavAnI AjJA paNa pote na Ape, tema pote paNa choTe, evaM sudharmAsvAmI kahe che, je meM pUrvekaM, te meM eka sarakho zreSTa jJAna pravAha meLLyo che, ane zabdAdinAM kaDavAM phaLane jANavAthI dekhavAthI jinezvaranA vacana For Private and Personal Use Only sUtram // 559 // Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 560 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upara mane AnaMda thayo che, (prathama bhagavAnanuM vacana sAMbhaLa, tethI kaDhavAM phaLa jANyAM pachI anubhavyaM tethI vizvAsa thayo) tethI huM huM huM ke:pAsaha ege rUvesu giddhe pariNijamANe, ittha phAse puNo puNo, AvaMsI keyAvaMtI loyaMti AraMbhajIvo, eesa ceva AraMbhajIvI, itthavi bAle paripazcamANe ramaI pAvehiM kammehiM asaraNe saraNaMti mantramANe, ihamegesiM egacariyA bhavai, se bahukohe bahumANe bahumAe bahulobhe bahue bahunaDe bahusaDhe bahusaMkappe Asavasanti paliucchanne udviyazayaM patrayamANe, mA me as akkhU annAyapamAyadoseNaM, sayayaM mUDhe dhammaM nAbhijANai, aTTA payA mANava ! kaMmakoviyA je aNuvarayA avijAe palimukUkhamAhu Avahameva aNupariyahaMti tibemi ( 145 ) | lokasAre prathamodezaka: 5-9 / / he ekAMta dharma rakta manuSyo ? tame dekho ? ( rupamAM bahu vacana levAthI Adi zabdano artha dhAya ke eTale rupaAdi) ke rupa vigere indriyonA rasa je khAsa kaDavAM phaLa ApanAra asAra che, temAM gRddha thayelA athavA saMsAramAM paDelA jIvo svAda laine pachI duHkha bhogavA naraka vigere pIDA sthAnamAM gayelA che, te prANIone juo ? ( koine naraka upara vizvasa na hoya to kasAikhAnAma pazu pakSIone gaLe churI pharatI dekho, ke te pazu pakSIo AvI dazAmAM paDavAnuM bhuM kAraNa che, tathA pazune mAranArA marAvanArA For Private and Personal Use Only sUtrama // 560 // Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 561 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAMsano svAda karanAranI bhuM dazA thaze, te paNa vicAro ?) te viSaya rasanA svAduo indrione vaza thai zuM phaLa meLave te kaI che, 'etthakAse' A saMsAramA indriyathI paravaza thayeloM mUDha banIne karmanI pariNatirUpa sparzone vAraMvAra tevA tevA sthAnomAM te bhogave, pAThAMtaramAM 'etthamohe' che, A saMsAramAM moha te ajJAna athavA cAritra mohamAM vAraMvAra mUDha bane che, koNa ? uttaraH- AvaMtI-je koI gRhastha A lokamAM peTa bharavA pApa AraMbha karanArA che teo (bIjAne duHkha deine) pote pAchAM tevAM duHkha meLave che, baLI te gRhasthone Azraya karIne rahela AraMbha karanAro karAvanAro anumodanAro janetara ke pAsattho veSa viDaMbaka sAdhu che, te paNa gRhasyo mAphaka duHkha bhogave che, te batAve che, eesa sAvadha AraMbhamAM paDelA gRhasthomAM zarIra nirvAha mATe raheto jainetara ke pAsatyo | sAdhupaNa AraMbhajIvI hoya, te pUrve batAvelA duHkhano bhogIyo thAya, vaLI gRhastha ke jainetara to dUra raho, paNa je saMsArasamudrathI tarArUpa samyaktva ratra meLavIne mokSanuM eka kAraNa virati pariNAma pAmIne paNa jo pApakarmanA udayathI cAritrane pUruM na pALe to te paNa sAvadha anuSThAna karanAro bane che, te kahe che 'etyavi' A aIt praNIta saMyama meLavIne rAgadveSathI vyAkula banelo aMdarathI tapatI athavA utkaMThA karato viSayanI AkAMkSAthI rame che, ? konI sAthe ? uttara:- pApa kRtyovaDe viSayarasa levA sAvadha anuSTAnamAM citta lagADe che, zuM karato ? 'asaraNa' kAmAgri athavA pApakarmathI vaLato jo ke sAvadha anuSThAnanA azaraNa che, chatAM tenuM zaraNa kheto bhoganI icchAvALo ajJAna aMdhakArathI chavAyelo dRSTivALo ( kAmAMtra banelA ) vAraMvAra aneka duHkhone bhogave che, gRhastha ke jainevara dUra raho paNa pravajyA (dIkSA) leine paNa keTalAka veSa viDaMbako durAcArone Acare che, te batAve che, 'ihame' A manuSya | ekalA kare che, (carAya te caraNa athavA caryA ekalAnI caryA te eka caryA) te ekalavihArIpaNuM prazasta aprazasta ema ve bhedo For Private and Personal Use Only sUtram / / 561 / / Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir va che, tathA te dravyathI bhAvathI ema ve bhede che, temAM dravyathI ne gRhastha pAkhaMDI vigerenu viSaya kaSAya vigere mATe ekalAtuM pharakhaM dhAya, ane bhAvadhI aprazasta na hoya kAraNa ke rAga dveSanA abhAvathI te eka caryA hoya che, ane rAgadveSanA abhAvamA aprazasta eka caryA te dravyathI pratimA dhAraNa karelA gacchapAMthI nIkaLelA jinakalpIne saMgha vigerenA kArya mATe ekalA javU paDe te che, ane bhAvathIma sutrama | to prazasta eka caryA rAga dveSanA virahathI thAya che, temAM dravyathI tathA bhAvathI ekacaryA te kevaLa jJAna utpanna na yathelA tIrthaka roe saMyama lIdhA pachIno chadmastha kAla che, bAkInA vadhA cAra bhAMgAmAM Ave che, temA prathama aprazasta 'dravya eka caryAnu' dRSTAMta * kahe che:-pUrve dezamAM dhAnya pUraka nAmanA saMnivezamA juvAna vayamAM devakumAra jevA rupavAna tApase gAmanA nIkaLavAnA rastA upara chaThano tapa zaru karyo, bIjA tApase pAsenA gAmamA parvatanI guphAmAM aThama tapa karIme atApanA levA lAgyo pachI gAmamAthI nIka-18 LatAM te tApasane ThaMDa tApa saheto dekhIne lokoe tenA guNodhI raMjIta thaine AhAra vigerethI tenuM sanmAna kayu, lokora pUjatAM tathA satkAra karatAM te tapAse lokone kayu ke mArAdhI paNa bIjo pahADanI guphAcALo tApasa dhAre kaSTa sahana kare che, tethI lokoe | tene vAraMvAra stuti karato joi temaNe te vIjA tApasanI paNa pUjA karI, ane pArakAnA guNo gAvA duSkara che, ema jANIne teno paNa satkAra karyo. A pramANe banne bhAie ekalA rahIne pUjAvA mATe tapa karyo, tethI te abhazasta che. A pramANe bIjA paNa eka caryAnA dRSTAMto yathA saMbhava vicArI chevA. A pramANe sUtrArtha kahetAM stra sparzika niyuktivaDe niyuktikAra kahe che. * cAro carIyA caraNaM, egahuM vaMjaNaM tahiM chkk| davyaM tu dAru saMkama jala thala cArAiyaM bahahA // 24 // For Private and Personal Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 563 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cAra (te cara dhAtuno artha gati tathA khAvAnA arthamAM che, tenuM bhAvamAM cAra rupa bane che) tathA caryA zabda ( 3-1-100 nA sUtra pramANe) bane che, tema caraNa paNa bane che, eka te abhinna, artha ( samAna artha ) bALA te ekArtha kaddevAya che. jenA baDe artha pragaTa karAya te vyaMjana zabda che, arthAt cAra, caryA ane caraNa e traNe zabda eka arthavALA che, tethI tenA judA nikSepA cha prakAre che, nAma sthApanA mRgamane choDIne za zarIra bhavya zarIrathI judo 'dravya cAra' te aDadhI gAthAmAM batAvyo che, 'davvaM tu' tu zabdano artha punaH che, dravya AdhI rIte thAya che, dAru (lAkaDaM) cAle he, te jalayAM tathA sthalamAM cAle che, tethI te prathama kahe che, te lAkaDaM | jalamA sthalamAM aneka prakAre cAle che, eTale lAkaDAno pUla vigere pANIyAM banAve che, ane sthalamA khADA vigere olaMgavA mATe | lAkaDAM goTave che temaja jalamAM lAkaDAnI nAvavaDe calAya ke, jamIna upara ratha vigerethI calAya che temaja Adi zabdathI te lAkaDaM | mahela banAvavA vigeremAM dAdara banAvavAmAM kAma lAge che, tathA je je dravya eka dezathI bIjA dezamAM javA mATe vaparAya te dravya cAra che. have kSetra cAra vigere kahe che, vittaM tu jaMmi khite, kAlo kAle jahiM bhave caaro| bhAvaMmi nANa daMsaNa, caraNaM tu pasattha mapasattha // 247 // je kSetramA cAra (cAlavA karIye athavA jeTalaM kSetra cAlIe, te kSetra cAra kahevAya che, te pramANe je kAlamAM cAlIe, athavA jeTalo kALa cAlIe te kALa cAra che. bhAvamAM cArake caraNa ce prakAraM che, prazasta caraNa ane aprazasta che. temAM prazasta caraNa te 'jJAna darzana ane cAritra' che, ane For Private and Personal Use Only sUtram // 563 // Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 564 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir enAthI uladuM aprazasta caraNa te grahastha bhane anyadarzInIonuM saMsArI vartana che. tethI A pramANe dravya vigere cAra prakAra tuM caraNa batAvIne vartamAnamAM upayogIpaNe sAdhuno prazasta bhAva cAra prazna dvArAe niyuktikAra batAve che. loge cauvihaMmI, samaNassa cauviho kahaM cAro ? hoI viI ahigAro, visesao khittakAlesuM // 248 // cAra prakAranA dravya kSetra kALa ane bhAvarUpa lokamAM zrama sahenAra te zramaNa (yati) no kevIrItano dravyAdi cAra prakArano cAra che ? uttara - ahIM dhRti (dhairyatA ) no adhikAra che, eTale cAra prakAre dhairyatA rAkhavI. -:- cAra prakAranI dhairyatA -: dravyayI dhairyatA -- eTale abhsa ( rasa rahita) tathA virasa te tuccha tathA luru vigere bhojana maLe, to paNa temAM dhairyatA rAkhavI. kSetra dhairyatA -- eTale kutIrthike lokone potAnA rAgI canAcyA hoya, athavA kudaratIja loko abhadraka hoya (to sAdhunuM bahu mAna na kare tethI) sAdhue udvega na karavo, kALa dhairyatA ---te dukALa vigere muzkelInA vakhatamAM jetuM bhojana vigere maLe, temAM saMtoSa rAkhavo. bhAva dhairyatA - te koi Akroza kare hAMsI kare apamAna kare, topaNa krodhAyamAna na yanuM, paNa vizeSa karIne to kSetrakALamAM testj hoya tyAM vadhAre dhairyatA rAkhavAnI che, kAraNa ke prAye tenA nimitteja dravya ane bhAtramAM adhairyatA thAya che. have pharIthI dravyAdikanA bhAMgAyI sAdhuno cAra kahe che. For Private and Personal Use Only X sUtrama ||564 // Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA018 1/pAvovarae apariggahe a gurukulanisevae jutte / ummaggavajae rAgadosavirae ya se vihare // 249 // sUtrama _ 'pApoparataH'-eTale pApanA hetu je sAvadha anuSThAna hiMsA, jUTha adatta AdAna (corI) ane brahmacarya bhaMga e pApothI pote dUra rahe, tathA parigraha na rAkhe te aparigraha paTale dravyacAramA pAMce mahAvata paLavAna batAyu, tathA kSetra cAra have batAve ke ke-guru--||565|| 15 kula te guru pAse rahe, tathA tenI sevAmA rahe. eTale AkhI joMdagI sudhI gurunA upadeza vigerethI ( temanaM mana prasanna karIne) * cAritra nirmaLa pALavaM. AdhI kALa cAra batAvyo. ke AkhI joMdagI sudhI badho kAra gurunI AjAmA vartavU. & ve bhAvacAra kahe ke, sAdhu mArga ulaTo te unmArga , eTale koi paNa jAtanaM kukarma hoya tenaM varjana kare, te unmArga varjaka che. tathA rAgadveSathI virakta banIne te sAdhu vihAra kare tathA saMyama anuSThAna yogyarIte kare. niyuktikAre cAra batAvyo. have pArcha mUtra AzrayI cAra (caryA) batAve che. temA pUrva viSaya kaSAya nimitta je eka caryA (ekalavihAra ) kare. te kevo 1 thAya te kahe che. 'se bahukohe'-vigere eTale viSayagRddha banelo indriyone anukUla vartanAro ekalo paDelo patita sAdhu athavA gRhastha 8 hoya, tenu bIjA mANaso apamAna kare to te bahu krodhavALo bane, tathA koi tapa vigerenA kAraNe vaMdana kare to bahumAnavALo (ahaM meM PkArI) bane. tathA kurukucAdi (kuceSTA) tathA lka (khoTI) tapazyA karIne bahu kapaTI bane ane A badhuM kRtya AhAra vigerenaa| lobhathI kare mATe te bahu lobhI bane, ane teja kAraNathI bahu rajavALo eTale bahu pAparUpa karma rajavALo athavA AraMbha vigeremA 6 bahu rakta bane tethI bahurata kahevAya che, tathA naTanI mAphaka bhogo (saMsArI mukha) levA bahu veSo dhAraNa kare te baddu naTa kahevAya. hai Uchanna For Private and Personal Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 566 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | teja pramANe ghaNA prakAre zaupaNuM kare tethI bahu zaTha kahevAya, tathA saMsArI kRtyanA ghaNA vicAro kare tethI bahu saMkalpI (saMkalpavALI) kahevAya eja pramANe cora vigerenI paNa eka caryA (aprazastamAM) jANavI, AvI rItano hoya tenI kevI avasthA thAya, te kahe che:'Asava' vigere Asravo te hiMsA vigere che, temAM sakta (saMga) rAkhe te Asava sakta kahevAya, arthAt hiMsA vigere pApa karanAro hoya, 'palita' te karma tenAvaDe avicchinna che eTale karmayI avaSTabdha (lepAyalo) he AvarIte aneka durguNavALo hoya, chatAM paNa pote (lokone ThagacA) zRM kar3e te kahe che:-- uTTiya - dharma caraNa ( cAritra) mATe hu~ udyama karanAro khuM, eTale patita sAdhu paNa eja pramANe bole ke huM cAritra pAche hu~, ane se pramANe na pALavAthI karma vaDe lepAya che, ane te sAdhu veSadhArI moDhethI potAne sAdhu bolato AmravomAM vartato chatAM AjItrikAnA bhavathI kevI rIte varte che. te kahe che. 'mAge' mane bIjA koi pApa karatAM na dekho ethI te pApa chAnAM kare che, athavA te ajJAnathI athavA pramAdanA dopathI pApa kare che, vaLI 'sayArya' satata (niraMtara) mohanIya karmanA udayathI athavA ajJAnathI mUDha banelo zruta bhane cAritra dharmane jANato nathI, eTale tene dharma adharmano viveka nathI, jo Ama che, to bhuM karavuM te kar3e che:-- aTTA - viSaya kaSAyothI Arta (pIDAyalA) banIne teo ATha prakAranAM karma bAMdhava kovida (kuzala) che. paNa dharma anuSThAnama kuzaLa nathI, [ evaM guru sAMbhaLanAra bhavya jIvone AzrayI kahe ke. ] he jaMtuo ! he manuSyo ! tame juo ! (manuSya dharma karavAne yogya hovAthI manuja zabda lIghela che ) have kyA manuSyo niraMtara dharmane na samajatAM karma bandhamA kuzala che ? te kahe che: ! 'je aNuvarayA' - je koi (cokasa amuka ema nahIM) paNa pApa anuSThAnathI trirakta [nivRtta] na hoya, teo jJAna darzana cAritra For Private and Personal Use Only sUtrama // 566 // Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 567 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir je mokSano mArga che, teja vidyA che, tethI ulaTI avidyA che, tenAthI paNa teo pari [vadhI rIte] verAyalAM chatAM mokSa kahe (arthAt ajJAna dazAmAM rahI kukarma karI tenAthI mokSa mAne) teo dharmane jANatA nathI, have dharmane jANanAro zuM meLave te kahe che. 'AvaTTa-bhAva' Avartta te saMsAra che. te saMsAramAM kubAnA araTanA nyAye janNa maraNanuM bhramaNa karyA kare che, ane naraka vigere cAra gatimAM te vAraMvAra janma le che. A pramANe sudharmAsvAmI kahe che, A pramANe lokasAra adhyayanamA prathama uddezo samApta bhayo. lokasAra adhyayanano bojo uddezo have bIjo uddezo kahe che, te no A pramANe saMbaMdha hai. pahalA uddezAmAM kachu ke eka paryAyavALa (tyAgI) banIne paNa sAvaya anuSThAna karavAthI tathA virati ( cAritra) na pALavAvI teye muni na kahevo, A bIjA uddezAmAM tenAthI ulaTo te cAritra pALIne | pApa anuSThAna tyAganArAja muni kahevAya che, te kahe che. A saMbaMdhathI bhAvelA uddezAnuMM paheluM mUtra kahe che. AvantI keyAvantI loe aNAraMbha jIviNo tesu, patthovarae taM jhosamANe, ayaM saMdhIti adakkhU, je issa viggahassa ayaM khaNetti annesI esa magge AriehiM paveie, uhie no pamAyae, jANita dukUkhaM pattayaM sAyaM, puDho chaMdA ihamANatrA puDho dukUkhaM paveiyaM se adhi For Private and Personal Use Only sUtram // 567 // Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org hiMsamANe aNavayamANe, puTTho phAse vipaNunnae (sU0 146) AcA031 A manuSya lokamAM jeo keTalAka manuSyo AraMbha rahina jIvanArA che, ahIM AraMbha eTale sAvadya anuSThAna athavA pamAdIpaNuM che kaI che ke sUtram // 568 // AdANe nikkheve, bhAsussagge aThANagamaNAI / saho pamatta jogo, samaNassavi hoi AraMbho // 1 // IM // 568 // koi paNa vastu levI ke mukavI, bolavU. mala paraThavo, sthAnamA rahe. athavA jadUM Ava, A vadhuM kArya sAdhu jo pramAdathI kare,si to tene AraMbha (no doSa) lAge che, paNa tethI ulaTuM te pramAda na kare, to anAraMbhI kahevAya che, tevU nirAraMbha jIvana gujAre che, tevA sAdhuo samasta AraMbhathI nivRtta yAlA che, ane je gRhasthImo putrakalA ke ponAnA zarIra vigerenA rakSaNa mAde AraMbha kare , 18| lA temanA upara jIvana gujAre , teno bhAvArtha bhA che, ke sAvadha anuSThAna karanAra gRhasthI che, nemanA Azraye potAnA dekhano nirvAha karavAvAlA anAraMbha jobanavALA te sAdhuo hoya che, jema kAdavanA AdhAre rahela chatAM kamaLa nirlepa hoya he, nema tezro nirlepa che, jo ema che, to bhuM samaja. te kaI ke, A sAvadha AraMbhavALA kartavyamA saMkucita gAtravALo bane. athavA ahIM jinezvara kahelA | dharmamA rahI pApAraMbhadhI nivRtta thAya, prazna-te zuM kare? u0-te sAvadha anuSThAnathI Avela (thatA) karmane kSaya karato muni bhAvane bhaje prazna-zRM AlaMbana laine uparata thAya? u0-'ayaMsaMghI' vigere (avivakSita karma vatAcyA vinAno dhAtu hoya te paNa akarmaka dhAtu tI thAya che. jemake, jo ? mRga doDe ke ! ema ahIM paNa "adrAkSIt kriyA chatAM paNa amaMghi ema prathamA vibhakti karI che.) A pratyakSa najare dekhAto AryakSetra mukulamA janma indriyAMnI pUrI zakti dharmanI zraddhA nathA vairAgya lakSaNa vALo avasara maLyo che, atharA mithyAtvano / kalA-CGES For Private and Personal Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kSaya thayo ke. athavA mithyAtvano hAla tene udaya nathI, eTale samyakttanI mAptinA hetubhUta karmavivara lakSaNavALo saMghi [avasara] AcA0 athavA zubha adhyavasAyanA joDANarUpa saMghi tane malyo che, tene tArA AtmAmA sthApana karelo tuM najare jo, ethI have tuM eka kSaNa paNa || sUtram // 569 // bhamAda na karaje. viSaya vigerenA kAraNe pramAdI na thaiza, kyo pramAdI na thAya ? uttaraH-'je imassa' je eTale jeNe takha prApta kayu, // 569 evA tavajJAnIne 'jenA baDe ATha prakArarnu karma' vizeSa karIne grahaNa thAya te indriyAMvAla vigraha (zarIra) audArika che, teno A vartamAnamo samaya [kSaNa] sukhamAM ke duHkhamAM vItyo. ane bhaviSyamAM vIta. te dareka kSaNa zodhavAno khabhAva cha, te anveSI kahevAya che, ane te sadA apramatta rahe che, AcArya kahe che ke A hu~ nathI kaheto paNa 'esamagge A kahelo mokSa mArga Arya puruSoe kahelo .eTale badhA tyAgavArUpa dharma (kutIrtha vigere) thI dUra rahI mokSa kinAre pahoMcelA evA tIrthakara gaNadharoe prakarSathI pUrve kahelo cha, vaLI 8 tIrthakaroe pUrve kahelo ane have kahebAto mArga ko che, eTaluja nahI paNa te pramANe vartavAnuM che.te kahe che. 'uhie'-saMdhi (avasara) maLelo hai| jANIne dharmacaraNa mATe taiyAra thaelo tu [sAdhu] eka kSaNamA paNa pramAda na karIza. vaLI cIju bhuM samajavAnuM che? ne kaha che-jANittu-dare8 kamANInuM duHkha athavA tenuM mULa kAraNa karma jANIne tathA manane prasanna karanA mukha jANIne tu pramAdI na thaiza. baLI dareka jIvane duHkha athavA karma ju9 che, eTalaMja nahi paNa karmanuM mULa kAraNa adhyavasAya paNa dareka pANIno judoja che.te batAve che, 'puDho' jeono abhipAya prathA che teo prathak chaMdavALA kahevAya che. eTale judI judI jAtanA bandhanA adhyavasAyanA sthAnavAlA che. teo 'i' 18 te A saMsAramA athavA saMjJAvAlA saMjJI lokamAM manuSyo che. ane teja pramANe bIjA jIvo paNa jANavA, ane dareka saMjhI prANIno da, judo judA saMkalpa hovAdhI tenA kAryarUpa karma paNa juduMna che, ane tenA kAraNarUpa duHkha paNa judA rupavADaM che, ane kAraNa bheda leM lakhanaAAEX For Private and Personal Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcI sUtram // 5 // // 570 // yAya to avazye kArya bheda thAya che, tethI pUrva kaheluM pharIyAda karavAvIne kahe he, 'puDho' duHkhanA upAdAnanA bhedathI pANIornu duHkha paNa jueM jueM batAvyuM kAraNa ke baghA prANIone potAnA karelAM karma bhogavavAmA izvara (samartha)paNuM che, paNa bIjArnu kareluM pote na bhogave Adhu mAnIne bhuM kare ? te kahe he, se-te anAraMbha jIvI sAdhu pratyeka prANInA sukha duHkhanA adhyavasAyane jANanoro judA judA upAyo vaDe prANIbhonI hiMsA na karato tathA juLu na bolato, (saMyama pALe) tema tuM paNa jo (mUtramA prAkRtanA athavA Apa vacanathI 'pazya'no lopa thayo che. e pramANe para svamAM paNa jyAMpada na lIdhuM hoya tyAM lebu) AvIrIte jIvahiMsA na karanAro bIju zuM kare te kahe che, puTTho-te pAMca mahAvratamA sthira rahIne je pramANe saMyama pALayAnI pratijJA lIdhI . te pramANe pALavAmA udyama kare, ane parisaha upasargo AvatAM tenAthI yatA zIta uSNa vigere sparza athavA duHkhanA sparza Aye tene sahana karI Akula na thAya paNa saMsAra asAra che vigere judI judI bhAvanAovaDe (dharmamAM) prere, ane preraNA te samyakprakAre sahe. paNa te duHkha paDavAthI AtmAne duHkhI na mAnavo. (vyAkula na tharbu) paNa je samabhAve rahI parISahone sahe, tene zuM guNo thAya, te kahe che: esa samiyA pariyAe viyAhie, je asattA pAvahiM kammehiM udAha te AyaMkA phusaMti, iti udAha dhIre te phAse puTTho ahiyA sai, se purvi peyaM pacchA peyaM bheuradhammaviddhaMsagaMdhammamadhuvaM aNiiyaM asAsayaM cayAvacaiyaM vipariNAmadhamma, pAsaha evaM rUvasaMdhi (mU0 147) pUrve kahelo je parIpahono praNodaka [sahenAro] sammak athavA zamitA zamanA bhAvavALo paryAya te cAritrane grahaNa karIne samyaka CL4 For Private and Personal Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir HI 6) paryAyavAlo bane athavA zamitA (zAMtasvabhAvI) dIkSAvALo bane neja stutya thAya che paNa bIjo nahi, A pramANe pariSaha ane upa-15 AcA0 & samAM akSobhyapaNuM batAvIne have vyAdhinI sahana zIlatA batAve he. 'je asattA' eTale jemaNe kAmavAsanAne dara karI tRSNa ane maNi sUtram // 571 tathA mATIna Dhephu tathA sonAmA samAna bhAva dhAraNa ko De, tevA samatAne pAmelA munizro pApakRtyomA asakta eTale pApanA : // 571 // pAdAnanA anuSThAnathI dara rahelA che, temane kadAcit AtaMka te zIghra jIvane paNa dUra kare tevA jIvaleNa zULa vigere vyAdhio pIDA & kare, tyAre teo zuM kare ? te kahe che. ane A kahenAra koNa che te paNa kahe che, dhI (buddhi) vaDhe rAje. te dhIra puruSa tIrthakara & * athavA gaNaghara che, teo kahe che ke tevA jIvaleNa vyAdhiovaDe pIDAyalo chatAM te duHkhanA anubhavavALA spazoMne samyakpakAre sahana kare, sahana karatAM zaM vicAre? se kahe che, 'se pUca'-te sAdhu jIva leNa duHkhathI pIDAto chatAM A pramANe vicAre, ke pUrve paNa meM Abu azAtAvedanI karmathI udayamA Avela duHkha sahana karyu che, ane pachavADe paNa mAre sahana karavAna che, kAraNa ke saMsAra UdaranA vivaramA rahenAro (saMsArIjIva) evo koipaNa nathI ke, jene azAtAvedanIyakarmanA udayamAM AvelA viSAkathI rogonAM OM duHkho na te bhogave ! baLI teja pramANe kevaLIpabhune paNa mohanIya vigere cAra ghAtikarma kSaya yatAM kevaLajJAna utpanna thayA chatAM 81 la vedanIyakarmanA sadbhAvathI te asAtA-vedanIyakarmano udaya thavAno saMbhava che. tethIna tIrthakarone paNa prathama karma baMdhAya; pachI spaSTa PthAya; pachI nidhatta thAya; pachI nikAcana thAya; tyArapachI udayamA AvatAM avazye vedavUpaDe; paNa bhogavyA vinA mokSa na thAya; 15 tethI anya sAdhu vigeree paNa asAtAvedanIyakarma udaya AvatAM sanatakumAracakravartI mAphaka mAre paNa sahana kara ebuM vicArIne 51 dikheda na karavo. kadhuM che ke: For Private and Personal Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir svakRtapariNatAnAM durnayAnAM vipaakH| punarapi sahanIyo'nyatra te nirgunnsy| svayamanubhavaAcA04 to'sau duHkha mokSAya syo| bhavazatagatiheturjAyate'nicchataste // 1 // sUtram potAnAM karelAM duSTa kRtyono udayamAM Avelo A vipAka (phaLa) Avela che. te tAre madhyastha rahIne sahana karavo joie. te 81 // 572 // pramANe vipAka sahana karatAM zIghra duHkhathI mokSa (chuTakAro) thaze. paNa jo tuM bhogavavAmAM samatA nahIM rAkhe to te vipAka navA so | H // 572 // bhavano hetu thaze (cAra gatimAM seMkaDo vAra janma maraNa karavAM paDaze) baLI A audArika zarIra ghaNo kAla sudhI paNa rasAyaNa vigere amUlya auSadhothI poSyA chatAM paNa mATInA kAcA ghaDAthI paNa niHsAratara (tahana nakAK) vadhI rIte hamezAM nAzapAmanAra cha te batAve che, 'bhidura bambha ' athavA pUrve ane pachI paNa A audArika zarIra have pachI kahevAvA dharmavALake, potAnI meLe bhedAya te midura che te dharmavALa je hoya, te bhidura dharmavALa che, eTale A audArika zarIrane sArI rIte poSyu hoya, to paNa vedanAno udaya yatA mAthu peTa AMkha chAtI vigere avayavomA potAnI meLeja bhedana yAya 8 Kche, tathA hAtha paga vigere avayavo potAnI meLeja vidhvaMsa (zUnya) thatA hovAthI vidhvaMmana dharmavALu cha, tathA jema rAtrInA aMte nakI sUryodaya thAya, te dhruva kahevAya, paNa zarIra tevU na hovAthI adhuba kahevAya che, tathA apacyuta (nAza na thAya) | 4 anutpatra (utpanna na thAya) evA eka sthira svabhAvabALa kUTanI aMdara nitya raheluM che, te nitya kahevAya, paNa te, nitya zarIra na hovArthI anitya cha, tathA tevA tevA rUpakaDe pANInI dhArA mAphaka zAzvata hoya te zarIra na hobAthI azAzvata , tathA iSTa anu-la For Private and Personal Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18 kULa AhAranA bhojanathI dhRti upaSTabha vigeremA audArikabharIra vargaNAnA paramANunA upacapathI caya tathA ghaTavAthI apacaya che evA8 sUtram &dharmavALa hovAthI ayApacayika cha, eyIja vividha pariNAmavALu che, tethI te vipariNAma dharmavALU che, jo AvI rIte zarIra naash||573|| ta che, to te zarIra upara zuM anubandha (pamata) hoya ? ane kai rIte mUrNa hoya? tethI A zarIravaDe kuzala (dharma) anuSThAna vinA bIjI koI paNa rIte saphalatA nathI te kahe cha:__pAsaha A rupasaMdhi (yogya avasara) ne juo ! ke nAzavaMta dharmathI gherAyalaM A audArika zarIra che, temAM pAMce indriyonI saMpUrNa zaktinA lAbhano avasara che, ane te dekhIne judA judA rogothI utpanna yayelA sparzonA duHkhano uttama sAdhu sahana kare, AM pramANe (hRdayacakSuthI) dekhanArane | yAye, te kahe cha samuppeha mANasa ikAyayaNarayassa iha vippa mukkassa nasthi magge virayamsa tibemi (sU. 148) sArI rIte dekhAtAne A bhedura dharmavALa zarIra che, evaM vicArato tene mArga nathI. arthAt cAra gatimA bhramaNa nathI. te kahe Kche. eTale A Atmane badhA pApAraMbhothI maryAdAmAM lebAya (kabaje rakhAya) athavA kuzala (dharma) anuSThAnamA ugramavALo karAya, to te Ayatana kahevAya ane te zAnadarzana cAritra e traNamA eka rupe hoya to te ekAyatana che, ane temAM ramaNatA kare to AtmA 8 akAyatanarata che, tevA nispRhI jJAnI muni 'iha' A bharIra athavA A janmamA vividha uttama bhAvanAbhovaDe zarIranA anusandhathI mukAya te vimamukta che, tene narakatiryaca manuSya gatimA bhramaNa nathI, temaja vartamAnakALa natAvavAthI bhaviSyamA paNa bhramaNa nathIla For Private and Personal Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 574 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ema ka, athavA teja janmamAM vadhA (AThe) karmano kSaya thavAthI tene narakAdi mArga nathI. praznaH - kone ! u:-je hiMsA vigere Azrava dvArothI nivRtta che, tene saMsAra bhramaNa nathI. A pramANe sudharmAsvAmI kahe che ke huM mArI svakalmanAthI nathI kaheto paNa je vIra vardhamAnasvAmIe divya jJAnavaDe jANIne vacanathI kahuM te huM tamane kahuM huM A pramANe virata te muni che, ema kanuM, have aviratavAdI te parigrahavAko che, ema pUrve kaheluM, te siddha kare cheH AvaMti keyAvaMtI logaMsi pariggahAvaMtI, se appaM vAbahuM vA aNuM vA thUlaM vA cittamaMtaM vA acittamaMtaM vA eesa cetra pariggahAvaMtI, etadeva egesiM mahanbhayaM bhavai, loga vittaM caNaM uvehAe, eesaMge aviyANao ( sU0 149 ) je koI manuSyo AlokamAM parigrahayukta che temanI pAse AvI rItano parigraha che, 'se adhyaM vA' je parigrahAya (levAya) te parigraha che te alpa (thoDo) hoya, jema chokarAne ramAvAnI phoDIo, vigere athavA dhanadhAnya, sonuM, gAma, deza, vigere ghaNo parigraha hoya; athavA tRNa, lAkaDuM vigere mUlyathI aNuM ( ochI kiMmatanuM ) hoya; athavA pramANa ( kadamAM) nAnuM vajra (hIro) vigere hoya; athavA mUlyathI tathA pramANathI sthULa ( moTu ) hAthI ghoDA vigere hoyaH ane A vastuo sacita athavA acitta hoya. A batAvelA parigrahavaDe parigrahavALA vanIne e parigraha rAkhanArA gRhasthIo sAtheja veSadhArI sAdhuo rahenArA hoya. (jemake gRhasthanuM ghara ane veSadhArI maTha ke svamAlikIno upAzraya tathA gRhasthAne dhana tema veSadhArInuM dravya, tathA gRhasthane nokara-cAkarane beTA-beTIno For Private and Personal Use Only sUtram // 574 // Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbafrth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandie parivAra. tema veSadhArIne nokara-cAkara ane celA-celIno vyavasAya A mamatvabhAve parigraha che.) AcA0 IPL athavA A cha jIvanikAyamAMja athavA viSayabhUta [vasturUpa thoDaM vigere je dravya kaya temAMmULa karatAM parigrahadhArI bane cha. / sUtram teja pramANe avirata [saMsArI rahyA chatAM hu~ virata cha, e, bolato alpa-parigraha rAkhabAthI paNa parigrahadhArI bane che. eja pramANe // 575 // bIjAM bratoyAM paNa jANavU, kAraNake teNe Asravornu nivAraNa na karavAthI eka deza (thoDo) aparAdha karavAthI paNa saMpUrNa aparAdha-11 1 // 575 // paNAno saMbhava thAya che. | zaMkA-jo, A pramANe alpa-parigraha paNa rAkhavAthI parigrahapaNu thAya che. to, hAdhamAM bhojana karanArA digambara-vistarahita] tathA sarajaska boTika vigere je che, teo aparigrahavALA muni yaze. kAraNake, temane tevA thoDA parigrahano paNa abhAva che. ____ AcAryatuM samAdhAna-tema nathI; kAraNake, 'parigrahono abhAva che.' e hetu aprasiddha [jUTho] ke. sAMbhaLo sarajaskane asthi vigereno parigraha che, ane boTikone pIcchI vigereno parigraha che. A (bAhya parigraha che,) tathA aMdarano parigraha paNa che, kAraNake, zarIradhArI hai, tathA AhAra vigere parigraha temane vidyamAna che. ___dharmane Teko ApavArUpa te hovAthI nirdoSa che ema kaddezo; to, amane paNa te samAnaja che. to pachI, digambara (ngnpnnaanaa)| P Abahano kadAgraha zA mATe joie ! ike, je alpa (thoDo) vigere paNa parigraha rAkhe che, ane aparigrahapaNAno abhimAna rAkhe che, 18/ temano AhAra zarIra vigere moTA anarthane mATe pAya , te batAve che 'eta deva' e alpabahupaNA vigerenA parigrahavaDhe keTalAkane parigrahapaNuM narakAdi gamananA hetupaNAthI athavA vadhAne teno avizvAma yato dovAyI mahAbhayarUpa thAya , kAraNake A prakRti & P3valA . For Private and Personal Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 576 / / www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (svabhAva) parigrahanI che, athavA se parigrahadhArI pote badhAya camake the. [ ke mAro parigraha koi na lai le 1] athavA digambarane A zarIra nabhAvanA AhArAdika levA bIjuM bhalpa pAtra vakatrANa (kapaDe) vigere rUpa dharmopakaraNanA abhAvathI gRhasthanA gharamAM AhAra vAparatAM samyag upAyanA abhAvathI avidhie azuddha AhAra vigere khAtAM karmabandhathI utpanna yaela mahAbhayano hetu hovAthI mahAbhaya che, tathA A dharma zarIrane badhI rIte AcchAdana (DhAMkavAnA) abhAvadhI bIbhatsa hovAthI bIjAone mahA bhayarUpa che. A pramANe parigraha mahAbhaya che, tethI kahe che ke 'loga' - asaMgata lokanuM alpa vigere vizeSavALaM dravya tene mahAbhayarUpa che, (sUtramAM va zabda punaH nA arthamAM che, phuM vAkyanI zobhA mATe che) athavA loka vittane badale lokahata lar3ae to AhAra bhaya maithuna parigraha saMjJAbALu lokatuta che. te lokanuM valaNa moTA bhayane mATe che. evaM uttama sAdhue i parijJAvaDe jANIne pratyAkhyAna parijJA| baDe te lokonI saMsArI ceSTAone tyAgI devI, te tyAganArane zuM thAya, te kar3e che, 'eesaMge' -e thoDaM paNuM dravya saMgraha karavAnuM athavA zarIra AhAra vigerenI mUrchAne na karavAthI te parigraha rAkhavAthI dhartu duHkha te sAdhune na thAya baLI: se supaDibuddhaM suvaNIyaMti naccA purisA paramacakkhU viparikkammA, eesa cetra baMbhaceraM sibemi, se suyaM ca me ajjhatthayaM ca me -baMdhapamukkho ajjhattheva, ittha virae aNagAre dIrAhayaM titikkhae, patte bahiyA pAsa, apamatto parivae, evaM moNaM sammaM aNuvAsijAsi tibemi (su0 150) lokasAra adhyayane dvitIyodezakaH // 5-2 // For Private and Personal Use Only sUtram // 576 // Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 1577 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir se0 - te parigraha choDanAra ne sArIrIte pratibaddha tathA sArI rIte upanIta jJAna vigere che, (parigraha choDanArane sArIrIte traNa ratnonI mApti che) evaM jANIne guru kahe che, he mAnava ! tuM parama jJAna cakSuvALo banIne athavA mokSanI ekadRSTivALo banIne judI judI jAtanA tapa anuSThAnanI vidhivaDe saMyama anuSThAnamAM parAkrama kara' kA mATe A parAkrama karavAno upadeza kare che ? 'eesace ' jeo A parigrahathI virakta banIne parama cakSuvALA thayA che, teomAMja paramArthathI brahmacarya che, paNa bIjAmAM nathI, kAraNake brahmacarthanI nacavATa bIjAmAM nathI, athavA brahmacarya nAmano A zrutaskaMdha che, ane tenuM vAdhya paNa brahmacarthaM che, te A brahmacarya parigraha na rAkhanArA omAMja che. A pramANe sudharmAsvAmI kahe che, ke meM kahAM, ane dave kahIza, te badhuM sarvajJanA upadezathI kahuM chu, te batAve che, 'semucame' - je je kaho, ane je havekahIza, te meM tIrthakara pAse sAMbha che, ane te pramANe mArA AtmAmAM sthira thayuM, mATe adhyAtma ke, eTale mArA citamAM paNa teja pramANe che, zuM che? te batAve che, bandhathI mokSa te bandha pramokSa che, te adhyAtmamAMja che, ane adhyAtma te brahmacarya che, brahmacaryavALAno mokSa che. vaLI ittha A parigraha rAkhavAthI virata teche, pra0 - koNa che ? u0- jene gRha nathI te aNagAra che, te sAdhu dIrgharAtra (AkhI jIMdagI) sudhI parigrahanA abhAvavALI banIne bhUkha tarasa vigerenAM AvelAM kaSTone sahana kare, baLI guruupadeza kare che, 'pamate ' viSayo vigere pramAdothI dharmayI trimukha thapalA gRhastho tathA veSadhArIone tuM jo, dekhIne zuM kara ? te kahe che:- apramata banIne saMyama - anuSThAnamAM yatna kare. baLI, 'eyam' A pUrve ko saMyama - anuSThAna muninuM sarva svamauna che. te sarvajJanuM kaheluM che, te sArIrIte pALanuM A pramANe huM huM huM. S For Private and Personal Use Only sUtram // 577 // Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 578 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrIjo uddezo. have bIja uddezo kahe che. teno artha A pramANe che:- bImA uddezAmAM kaM ke:-aviratavAdI te parigrahavAko che, ane A trIjA uddezAmAM tethI jaladuM kahe che. A pramANe saMbandhathI AvelA A uddezAnuM paheluM sUtra kahe che. AvaMtI yAvaMtI, loyaMsi apariggahAvaMtI eesa cetra apariggahArvatI, succA vaI mehAvI paMDiyANa nisAmiyA samiyAe dhamme AriehiM paveie jahittha mae saMdhI jhosie evamannattha saMdhI dujosa bhavai, tamhA bemi no nihaNija vIriyaM ( sU0 159) AlokamA je koi parigrahavALA virata sAdhuo che, te badhAe A alpa vigere dravya choTe; chate aparigrahadhArI muni vane che, athavA cha jIvanI kAyamAM mamasvabhAva tajanAthI aparigrahadhArI thAya che. maH ThIka. paNa, aparigrahabhAva kevI rIte bane ? ne kahe che. 'socA vaIti' (bIjI vibhaktinA arthamAM prathama vibhakti che, tethI) vANI te A tIrthakare kahelA AgamarUpa- AjJAne sAMbhaLIne medhAvI ( maryAdAmA rahelo) zrutajJAna bhaNelo heyaUpAdayane samajI tatva grahaNa karAvAnI pravRtti jANanAro bane; tathA, paMDita te gaNadhara AcArya vigerenAM vidhi niyamarUpa - vacanone sAMbhaLI | sacita-acita vastuno jANa banI tenA parigrahano tyAga karI aparigrahI bane praH ThIka tema haze; paNa, nirAvaraNa jJAna utpanna yaelA tIrthakarono kye samaye vANIno yAMga (upadeza) thAya che, ke ame sAMbhaLIe ? For Private and Personal Use Only Da sUtram // 578 // Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcAkA uttaraH-dharmakathAnA avasaramAM, mA-teoe kevo dharma kaso ? evI zaMkA dUra karavA kahe . 'samiya' samatA eTale, & mitramA samabhAva rAkhaco; tenAvaDe Aryoe dharma kahelo che. kabuM che ke: sUtram // 579 // jo caMdaNeNa bAI, AliMpai vAsiNAva taccheti / saMthuNai joarNidati, mahesiNo tattha samabhAvA // 1 // // 579 // je koi bhaktithI munine bhujA upara caMdanano lepa kare, athavA bAMsalAthI cAmaDI chole, athavA koI stuti kare, koI niMde, to paNa te muni badhA jIvo upara samabhAva rAkhe che. (teja maharSi che) athavA Arya eTale dezathI bhASAthI ke uttama AcaraNI teo & Arya (sudharelA) che, te vadhA upara bhagavAne samabhAva rAkhI upadeza Apelo che. teja kadhu, che ke: jahA puNNassa karathai, tahA tucchassa katthai-vigere jema puNyavAnane dharma saMbhaLAve, tema tucchane paNa dharma saMbhalAve athavA zami (zama zAMtidhAraka) no bhAva te zamitA te zAMta hadaya rAkhIne badhA heya dharma (kurIvAjA) ne tyAgavAthI Arya banelA temaNe prakarSathI athavA prathamathI A dharma ko che arthAt pAMce indriyo tathA manane kabaje karavA vaDe (kevaLajhAna mata karI) tIrthakaroe dharma kaho. ThIka ema haze, tevIrIte bIjAmaoe paNa potAnA abhiprAya pramANe dharmo kayA cheja, AvI zaMkA thAya, te dUra karavA AcArya kahe che, ke tema nahIM. A dharma bhagavAneja kayo /che, te kahe the, 'jahetya' vigere devatA ane manuSyanI sabhAmAM bhagavAne A pramANe kA, jema meM ahIM mAna vigere mokSa saMdhi 8 | (avasara) sevana karyo ke, athavA A zAnadarzana cAritrarUpa mokSamA mAM athavA samabhAvarupamA tathA indriya noindriyanA upazamamA meM haiN| For Private and Personal Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mokSAbhilASI vanI potAnI meLaja saMdhAya (te saMdhi) athavA je karmasaMtati bandhAya ane eka bhavathI cImA bhatramA sAthe jAya te Ama ATha prakAranA karmasaMtatirUpa che. tene kSaya karI meM (tIrthakaroe) dharma karo. teja mokSa mAga che, paNa bIjo nahIM. te kahe che jema meM GI | ahIM karmasamUha (saMdhi) toDyo. tema anyatra vIjA anya tIrthI ke kahelA mokSamArgamAM karmasaMtatirUpa saMdhi duHkSaya te duHkhe karIne // 580 // kSaya yAya tema ke, kAraNa ke te asamIcInapaNe hovAthI temAM kharA upAyano abhAva che. // 580 // jo jinezvare ahIM karma saMdhi toDyo che, to zuM samajavU te kahe che, jema Aja mArgamA rahIne utkRSTa tapazcaryAkDe meM karma 8 khapAbyu, teja pramANe anya mumukSu paNa saMyama anuSThAnamA tathA tapamA potAnI zaktine yoje, paNa pramAda na kare, sudharmAsvAmIe potAnA ziSyane kahA~, ke A pramANe parama kAruNyathI bhIjAyela; hRdayavALA ane parahitano eka upadeza denArA zrIvIracarvamAnasvAmIe 18 amane kahA che. prazna kyo mANasa evI kriyA karanAro thAya ? te kahe che. je puvuhAI no pacchA nivAI, je puvvuhAI pacchA nivAI, je no puvuTTAyono pacchA nivAI se'vi tArisie siyA, je parinnAya logamanne sayaMti // sU. 152 // je koie saMsArano (asthira) svabhAva jANavAvaDe dharma caraNamAM eka tatpara manavAlo banIne prathamathI dIkSAnA avasare saMyama | anuSThAna karavAne taiyAra thaelo hoya te 'pUrvotthAyI' che, ane pachIthI zraddhA tathA saMvegathI vizeSathI vadhatA pariNAmavALo hoya, to te cAritrathI bhraSTa thato nathI, (paDavAnA svabhAvavAlo te nipAtI che. paTale cAritra leine nipAta kare te nipAtI che, Avo nipAtI For Private and Personal Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie sutram dUdha na hoya te nonipAtI kahevAya) eTale siMhapaNe gharathI nIkaLI dIkSA le, ane lISA pachI siMha mAphaka pALe, te gaNadhara bhagavaMta || AcA jecA pahelA bhAMgAmAM sAdhu jANavA. // 581 // bIjo bhAMgo mUtravaDe batAve che, pahelA cAritra le te pUrvotyAyI pachI karma pariNatinA vicitrapaNAthI tevI bhaktivyatAnA kA-18 // 581 // &raNe naMdiSeNa mAphaka paDI jAya (cAritra mUkI de) ane koi to goSThAmAhila mAphaka samyagdarzanathI paNa dara zaya. & trIjA bhAMgAmAM abhAva hovAthI lIdho nathI, te A cha, 'jenopuvuTTAyI pacchAnivAtI' eTale pUrve dIkSA le, to pachI nipAta ke anipAta kahevAya. vALo hoya, to dharmanI ciMtA kahevAya, paNa dIkSA lIdhAnoja niSedha hoya to dIkSAmA gyo, ke gayo, tenI 4 ciMtAja te saMbaMdhI dUra rahI, cotho bhAMgA batAve che. jeNe pUrve dIkSA lIdhI nathI; te pAchaLathI paDato nathI, te avirata paTale, gRhastha jANavo; tene samyaga viratinA abhAvathI / pote dIkSA leto nI; ane dIkSA lIdhA pachIja paDavAno saMbhava thAya; paNa, dIkSA lIdhA vinA teno saMbhava na hovAthI paDato nathI; 18 athavA te bhAMgAmA zAkyamata vigerenA sAdhuo jANanA. ka.raNa ke temanAmAM cAritra levU ane mukIdevu e jaina rItie babreno abhAva che. 6 & zaMkA:-gRhastho cothA bhAMgAmA che te bolavU yogya che, kAraNake temanAmAM sAvadha-anuSThAna che, ane dikSA na levAthI mahAvratane levAnI pratijJArUpa-maMdIra (meru) parvatanA Aropa (caDavA)nA abhAvathI paDavAno abhAva che. paNa zAkyamata vigerene dIkSA levAthI 18/paDavAno saMbhava che, to kevI rIte paDavAno abhAva na hoya ? 1 uttara:-'sopi'-te zAkyAdi sAdhu sAdhusamudAyane paNa paMcamahAvatabhAranA AropaNanA abhAvathI tathA temanAM anuSThAna rupa For Private and Personal Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAvadha vyApAravALAM hobAthI pUrvotthAyI nathI, tema dIkSAnA abhAvathI pazcAt nipAtA paNa nayI tethI te gRhastha samAnaja che, kAraNa ke te bannemA AsravadvAronuM rokaNa nathI, athavA udAyI rAjAne mAranArA vinaya ratna sAdhu jevo kapaTI cothe bhAMge che. teja pramANe AcA sUtram bIjA paNa jeo sAvadha anuSThAna karanArA che. te paNa tebAja che, te batAve che. jeo svayUthyA (jaina matanA) pAsatthA (patita sAdhu vigere banne prakAranI paritnAvaDe lokasvarUpane jANI (vrata samajIne leine) pAchA rAMdhavA raMdhAvavA mATe teja loka (gRhastho)ne 542 // Azraye rahe che, athavA gRhasthane zodhecha ( tenA upara mamala karI AdhAkarmI AhAra le che.) teo paNa gRhastha sarakhAja jANavA, MA potAnI buddhithI nahIM paNa zAkhakArarnu vacana che, te batAye : eyaM niyAya muNiNA paveiyaM, iha ANAkaMkhI paMDie aNihe, pubAvaraNa yaMjayamANe, sayA solaM supehAe suNiyA bhave akAme ajhaMjhe, imeNa ceva jujjhAhi, kiM te jujjheNa bajjhao? // sU0 153 // etad-je utthAna nipAta vigere pUrve vatAvyu, te kevaLa jJAnanA avalokanavahe jANIne tIrthakare kachu de, ane A bIju kayu | K, 'iha' A maunIMdra pravacanamA rahello tathA tIrthakaranA upadezane sAMbhaLavAnI icchAbAlo te, AjhAkAMkSI AgamanA anusAre pravRtti & karanAro che. mA-koNa evo che ? u:-sad-asanA vivekane jANanAro tathA neharahita rAgadveSathI pamukta rAtadivasa gurunI AjJAmAM 4 rahenAro yabacAlo thAya; te batAve che. rAtrinA pahelA pahore tathA chelA pahore sadAcArathI varte; ane vacalA ce pahoramAM yathoktavighie nidrA le, ane vairAtrAdika (sUtrArtha-ciMkhana) kare, A pramANe rAtrinI yatnA batAvathI divasarnu paNa samajI le, kAraNake, & For Private and Personal Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 583 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AdiaMta levAthI madhyanuM avazya AvI jAya che. 'kiM ca' vaLI 'sadA' sarvakALa 18000 bhedavAle zIlavrata athavA saMyama pALe, athavA zILa cAra makAranuM che. mahAtratane sArIrIte pALavAM, RNa guptio pALavI. pAMca indriyonuM damana karaM; kapAyano nigraha karavo. A pramANe cAra prakAra zILa vicArIne mokSanA aMgapaNe pAlana karaje; paNa eka nImeSa ( AMkhane pharakavAno kALa ) mAtra paNa mamAdivaza na thaiza maH-kyo mANasa zILano saMbhekSaka thAya ? te kahe che:je zILanAM rakSaNanuM phaLa (mokSagamana) che, tathA kuzIla sevavAnuM phaLa narakagamana vigere AgamathI jANe che, te gItArthasAdhu 'akAma' - icchA madana kAma (saMsArI vAsanA ) rahita bane, tathA tene jhaMjhA ( mAyA athavA lobha icchA ) na hoya, tethI ajhaMjha kahevAya, ane kAma tathA jhaMjhAno pratiSedha karavAthI mohanIyanA udayano pratiSetra karyo, ane tenA pratiSedhathI zIlavALo bane, eno bhAvArtha A che, ke dharma sAMbhaLIne akAma (suzIla) thAya, ane ajha thavAthI amAyI dhAya, A banne guNathI uttara guNa lIdhA, ane te upalakSaNathI mULaguNa (mahAtrata) paNa lIghAM, tethI ahiMsaka satyavAdI paNa thAya, vigere samajI le. zaMkA- jIvathI zarIra jurdu che, AvI bhAvanA bhAvanAra tathA potAnuM baLa vIrya gopavyA vinA dharma karanAra 18000 zIlIMga dhAraNa karanArane tathA upadezamAM kahevA mujaba varttayA chatAM paNa mAro sarvathA karmamala dUra nathI thayo, tethI tame tenuM asAdhAraNa kAraNa kaho ! ke jenA baDe huM zIghra saMpUrNa karmamala kalaMkathI rahita thAuM, hu ApanA upadezayI siMha sAdhe paNa yuddha karIza, kAraNa ke karma kSaya karavA mAThe hUM taiyAra thayo chu, tethI kaMi paNa mane azakya nathI. teno uttara sUtrakAra Ape che, indriya tathA manarUpa audArika zarIravaDe tuM yuddha kara, kAraNa ke te viSayasukhano pipAsu vanI For Private and Personal Use Only sUtram // 583 // Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram // 584 // 5. svecchAe cAlI tAru ahita kare che, tethI eneja sumArge cAlIne vaza kara, bIjA bAhya zatru sAye yuddha karavAnI zI jarura cha ? aMdara | rahelA tArA cha ripuno jaya karavAthI vadhuM kArya siddha yaze, tethI bIju kaMi paNa vadhAre duSkara nathI paNa Aja saMyama vigere sAmagrI hai agAdha saMsArasamudramAM bhaTakatA jIvane karoDo karoDo (hajAro) bhave paNa maLavI durlabha cha ! te mUtrakAra batAve che: juddhArihaM khallu dullahaM, jahitya kusalehiM parinnAvivege bhAsie, cue hu bAle ganbhAisu rajjA, assi ceyaM pavuccai, rUvaMsi vA chaNaMsi vA, se hu ege saMviddhapahe muNI, annahA logamuvehamANe, iya kamma pariNAya sabaso se na hiMsai, saMjamaI no pagabbhai, uvehamANo patteyaM sAyaM, vaNNAesI nArabhe kaMcaNaM savaloe egappamuhe vidisappainne niviNNacArI arae payAsu // 15 // A audArika zarIra bhAva yuddha karavAne yogya che, (khalu zabda nizcayanA arthamA he, ane te bhinna kramavALo che) te kharekhara durlabhaja che, arthAt te duHkhathIja prApta thAya che, kayu cha kenanu punaridamatidurlabhamagAdhasaMsArajaladhivibhraSTama, mAnuSyaM khadyotakataDillatAvilasitapratimam // 1 // A ati durlabha manuSyapaNuM agAdha saMsArasamudramAM paDelAne kharajuvA (agIyo kIDo) jevU ke vIjaLInA jhabakArA jevU thoDI kALa rahenAraM maLelu cha ! vigere samajavu joie. unnAvaruna For Private and Personal Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir __ athavA nIjI pratimA 'judAriyaM ca dullaI' pATha ke, temA saMgrAma (laDAina) yuddha anArya [jaMgalIpaNAna] che, ane paripahA 0AcA vigerecI laDhavU te Arya yuddha che, tethI te durlabha che. mATe he ziSya! tenI sAthe yuddha kara, tethI tArAM bayAM kIMnA kSayarupa-mokSa thoDA sutrama vakhatamAMja thaze; ane tethI bhAvayuddha karavA yogya audArika-zarIra meLavIne koika manuSya to, teja bhave marudevI mAphaka varSA krmno| // 585 // kSaya kare che, koi to, bharata rAjA ma.phaka (pUrva bhayo AzrayI) sAta ATha bhavamA mokSa meLave che, ane koi tI ardhapudgala parAvartana yayA pachI moDA meLave che, paNa apara (abhavI) mokSe nahIM jAya zAmATe ? te kahecha, jema je prakAre A saMsAramA kuzala tIrthakaroe parikSA viveka (parijJAna viziSTatA) koino kai paNa adhyavasAya saMsArano vicitra hetu batAnyo che, ane teja buddhimAne svIkA-15 ravo joie, have pUrva kahelaM parijJAna- judAjudApaNuM batAvacA kahe che, (madhya ane abhavyapaNuM svabhAvadhIja che. bhavya kALAMtare paNa mokSamA jaze, paNa abhavya nahIM jAya) koI durlabharodhi durlabha paNa manuSyapaNuM pAmIne tathA mokSagamananA eka heturUpa dharma pAmIne paNa karmanA udayathI pharIvI paNa dharmathI bhraSTayai bAla (mUrkha) jIca garbha vigeremA jAya ke, eTale garbha jevA prathama che, evI kumAra yauvana vigere avasthAomA vRddha yaha jAya che, ane (ene niyamAnIne) e avasthAo sAthe mAro viyoga na thAo evA vicAracAko bane cha, athavA dharmathI bhraSTa thaine evAM kAma kare che, ke jenAvaDe te / bALajIva tebI tebI garbha vigerenI pIDAonA sthAnamA utpanna thAya cha, "rijaI" (koi pratimA pATha che) eTale jAya che (evo 18 artha levo) pra0-ThIka, ema ize paNa Abu kyA kabu cha ? u0-je pUrva kabu cha, ke A jinezvaranA vacanAM prakarSathI kabu cha.31 ane have pachI paNa teja kahe cha, 'rUpe-cakSu indriyanA viSayamAM rAgI thaelo, athavA rasa indriyamA sparza indriyamAM rAgI yaelo (LE For Private and Personal Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 586 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kSaNamA parte che, kSaNano artha hiMsA che, tethI jema te hiMsAmA barte che, tema jUTha vigeremAM paNa pravartte che, paNa rupa viSayomA pradhAna do thA te rupavA hovAthI (turta temAM mana doDatuM hovAthI) lIdhuM che, ane Asana (pApa) dvAromAM hiMsA mukhya ane prathama hovAthI te lIla che, arthAt ajJAnI mANasa rUpa vigere mATe dharmathI bhraSTa yaine garbha vigerenAM duHkha bhogave che. ema A jinezvaranA mArgamAM kahela che, paNa je DAhyA mANase A viSaya rasane pAluM garbhAdi gamanano hetu jANIne pote dharmathI bhraSTa na thaine hiMsA vigere | Asana dvArathI dUra rahe che, te kevo thAya, te kahe che. te ekaloja jItendriya muni RNa jagatune mAnanAroM banIne samyagra rIte teNe | mokSa mArga paga taLe khudI nAMkhyo che, eTale jJAna darzana cAritra mokSa mArga saMmukha karyo che. tathA bIjI pratimAM 'saMviddha bhaye' pATha che, eTale te jItendriya sunie bhaya jANyo ke eTale je hiMsA vigere AsravadvArathI dUra rahe te munija buMdelA mokSa mArgavALo che. baLI bIjI rIte muni hoya te kar3e che, je viSaya kapAyathA parAbhava pAmelo che, hiMsA vigere kRtyamAM rakta che, tevo gRhastha athavA pAkhaMDI jana samUha che tene radhivA raMdhAvAmAM athavA audezika tathA sacita AhAra vigeremAM rakta che. tevAnI ( durdazA vicArI) tenI saMgati na karato, ane tevA pAmamAM potAnA AtmAne na joDato, azubha vyApAra choDIne, mokSa mArga jANanAroM muni bane che, lokane ulaTA mArge cAlelA jor3ane pote zuM kare ? te kahe che. pUrve kalA azubha hetuthI je karma bAMdhyuM che tenA upAdAna kAraNo saMpUrNa jJa parijJAvaDe samajIne pratyAkhyAna parijJAvaDe sarvathA choDe, kevIrIte choTe te kahe che. 'sa' te karma choDanAro kAya vAcA ane mana vaDe jIvonI hiMsA na kare, na marAve, mAratAne bhalo na jANe, baLI pAponA upAdAnamAM pravarttatA potAnA AtmAne roke, athavA sattara prakAranA saMyamamA AtmAne joDe, athavA A cAra For Private and Personal Use Only sUtram ||586 // Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // 587 // AcA 18 saMpUrNa pAlavA saMyama mAphaka pote AcaraNa kare, vaLI 'no pagabbhaI' eTale asaMyama karmamA (pApanA udayathI) pravarttato chatAM pragalbhatA &aa (pRSTapaNuM) na kare, pApanA udayathI chArnu kukarma kare to paNa lajjAyamAna thAya, (pazcAttApa kare) paNa dhRSTatA na kare ( ke emAM muM pApa // 587 // che ?) vaLI, A vatAvavAthI ema sUcanyu ke mokSa mArga jaNelo muni krodha na kare, na jAti vigereno ahaMkAra kare, na kapaTa kare, B/na lobha kare | AlaMbIne A kare ? te kahe che. 'utpekSamANaH' vadhAM pANInA manane potArnu anukuLa te sAtA (sukha) che, paNa bIjAnA sukha vaDe pote sukhI nathI, tema pArakAnA duHkhe duHkhI nahIM, tevU jANIne pote hiMsA na kare, dareka mANInA sukhane vicArato muni zuM kare ? te kahe che, jenAvaDe prazaMsA thAya te varNa (kIrti) che. teno abhilASI banIne baghA lokamAM koipaNa jAtano / pApAraMbha na kare. athavA tapasaMyama vigereno AraMbha paNa yazakIrti mATe kare nahIM, paNa pravacana (jainazAsana)nI prabhAvanA mATe kare, tevA prabhAvako nIce mujaba cha:prAvacanI dharmakathI vAdI naimittikastapasvI ca / vidyAsiddhaH khyAtaH kavirapi codbhAvakA stvaSTau // 1 // siddhAMta bhaNelo, dharma kathA kahenAra, bAdI (nyAyano abhyAsI) jyotsI (jozI) tapazcaryA karanAra, vidyA (camatkAravALo) siddha maMtravALo. kavi e ATha dharmanA prabhAvako che. athavA varNa te rupa, teno abhilASI na bane eTale muAMdhI tela vigere nalagADe, 15/ kevo banIne A sadAcAra pALe? 'eko'-bAM mala kalaMka dUra thavAthI eka te mokSa che, athavA rAgadveSanArahitapaNAthI eka te saMyama che. 5 tU temAM jenu mukha gaeluM che, tathA mokSa athavA tenA upAyamAM eka dRSTi (lakSya) rAkhIne kaipaNa pApAraMbha na kare, vaLI mokSa tathA sarasvakara For Private and Personal Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 AputA www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMyama tarapha che. te dizA, ane te sivAyanI bIjI vidizA che, temAMcI makarSe tarelo se vidI pratIrNa che, ane evo hoya te AraMbha rahita bane, kumArgano parityAga karavAthI te pApAraMbhano anveSI na hoya, baLI caraNa te cAra che, ane te 'anuSThAna che. nirvi SNanuM anuSThAna kare te nirviNNacArI che, kyAMthI hoya? te kahe che. 'prajAsvarataH' vAraMvAra janme te prajA (bhANI bho) temAM arata hoSa, paTale tenA AraMbhI nivRtta hoya, athavA mamatva vinAno hoya, ane zarIra vigeremAM paNa je mamatta rahita hoya te nirviNNacArIja hoya che, athavA prajA (strIo) temAM arakta hoya te AraMbhamAM paNa nirveda (moharahita) hoya, kAraNa ke kAraNanA abhAvamAM kAryano paNa abhAvaja hoya che, ane je prajAmAM arakta ane AraMbharahita che, te kevo hoya ? te kahe che: se vasumaM sahasamannAgayapannANeNaM appANeNaM akaraNijaM pAvakammaM taM no annesI, jaM saMmaMti pAsahA taM moNaMti pAsahA jaM moNaMti pAsahA taM saMmeti pAsahA, na imaM sakkaM siDhilehi ajimANehiM guNAsAehiM ba~kasamAyArehiM pamattehiM gAramAtrasaMtehiM, muNI moNaM samAyAe dhuNe sarIragaM, paMtaM lUhaM sevaMti vIrA sammatadaMsiNo, esa ohaMtare muNI, tiSNe mutte virae vigrAhie timi // sU0 155 // lokasAretRtIyodezakaH // 5-3 // sute dravya che, ane ahIM teno artha saMyama che, te jene hoya te nivRttAraMbhavALo che. ane te muni vasuvALo che, tathA je For Private and Personal Use Only sUtram // 598 // Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ANo // 589 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AtmAne sarva samyakprakAre Avela [ maLelaM ] prajJAna te badhA padArthoMno prakAza karanAruM che. tevA AtmAvaDe ( padArthonuM puru jJAna mApta karelAe) je pApakRtyo karavA yogya nathI te pote kadIpaNa karavAne icchato nathI, arthAt pote paramArthane ANelo hovAthI pote sAvadha anuSThAna karato nathI, je samyag majJAna che, A jagata pratyAgata sUtravaDeja batAve che. samyag eTale samyagjJAna athavA samyaktva le. tenI sAthe cAritra che, A banenuM sahabhAvapaNu hovAthI ekanuM grahaNa karavAthI bIjuM paNa grahaNa karelaM jANa, e nyAya che, je A samyagjJAna athavA samyaktva che. te [ he ziSyo ] tame juo ke munino bhAtra te mauna che, paTale saMyama anuSThAna se mauna che. tene juo, tathA je mauna che, te samyagjJAna athavA nizraya samyaktva che. te tame juo, kAraNake jJAnatuM phaLa virati che. tathA jJAna che te samyaktvane prakaTa karavApaNe che. tethI te samyaktvajJAna caraNa traNenI ekatA jANavI, ane A jevA tevAthI pALavu zakya nathI, mATe kahe che ke A samyaktva vigere RNa sArIrIte karavAM tene zakya nathI ne kone ? zithila puruSo jeo alpa pariNAmapaNe maMda vIvALA che, tathA jemanAMmAM saMyama tapanI dhIraja tathA dRDhapaNuM nathI temane saMyama pALavo azakya che, baLI [AdraiH] putra kalatra vigerenA premathI jemanuM hRdaya bhIMjAyalaM che, temane paNa saMyama duSkara che, tathA jemane guNo te zabda vigereno AsvAda che, temane saMyama azakya che, vaLI vakra samAcAravALA (kapaTI) one azakya che, tathA viSaya kapAya vigerethI pramAdI che tathAjeone ghara upara mamata che, te agara sevanArA (maTadhArI banelA) ne pApa varjanarUpa saMyama (mauna) anuSThAna kara azakya che, [sUtramAM a no lepa thavAthI gAra che. paNa agAra leM. ] maH-tyAre kevI rIte zakya thAya? muni te vraNa jagatne mAnanAro, tenuM mauna te munipaNuM (vadhAM pApakarma tyAganArUpa) che. se grahaNa karIne audArika zarIra athavA karma zarIra dUra kare, te dhUnana (dUra karaM) kevI rIte vAya ? te kahe che, mAntavAsI athavA For Private and Personal Use Only sUtram // 589 // Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir C 15 vAla caNAdi athavA alpa AhAra le, te paNa vigai rahita lukho le, Ayo AhAra koNa le ? vIra puruSo karma vidAraNa karavAne 21 samartha hoya tevA, vaLI te kevA che ? samyaktvadarziyo athavA samatvadarzio che, ane je tuccha lukho AhAra khAnAro che, tene zRMda sUtram guNa thAya te kahe che ke, upara batAvela uttama guNavALo bhAvaudha (saMsAra) ne tare che, koNa tare ? muni hoya te, (ane tevA guNa // 590 // dhAraNa karAvathI) hamaNAja vartamAnakALamAM tIrNa (taryA jedo)ja che, ane te bAhya abhyaMtara saMganA abhAvathI mukta jeboja che. 590 // mA-Avo koNa cha ? u:-je sAvadha anuSThAnathI virata hoya te. A pramANe batAnyo sudharmAsvAmI kahe che ke meM ema hai bhagavAna mahAvIra pAse sAMbhaLyu te tamane kabu. // lokasAraadhyayanamAM trIjo uddezo samApta thayo / haDAOS cotho uddezo. have cotho uddezo ko che, teno saMbandha A pramANe che, pahelA uddezAmAM hiMsA karanAra viSayAraMbha karanAra ekalavihArI hoya || to paNa tene munikhano abhAva ghatAnyo, paNa bIjA ane zrIjAmAM to hiMsA ane viSayAraMbha tathA parigraha choDavAvaDe sAdhapaNaM che, & tathA hiMsA karanAra parigrahadhArInA doSo vatAvyA. ane tenAthI virata (mukta) hoya teja muni che, ema batAvyu. ane A cothA zAmA ekalA pharanArAne munipaNAno abhAva che, tethI teno doSI batAvavAvaDe kAraNo kahe . A pramANe saMbandhathI AvelA| cothA uddezAnuM A paheluM mUtra : +60-65 REACE For Private and Personal Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 591 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gAmAzugAmaM dUijamANassa dujjAyaM dupparakaMtaM bhavai, aviyattassa bhikkhuNo // sU0 156 // buddhi vigere guNono grAsa kare (nAza kare) te grAma che. eka gAmathI bIje gAma januM te grAmAnugrAma che, duyamAna te vicarato (dhAtunA aneka artha che) arthAt gAma gAma je sAdhu tene kevo doSa lAge te kahe che, duSTa gamana te duryAta ke eTale ekalo vicare to ninIdaya che, tene anukUla pratikUla upasarganA kAraNe kAMto araNIka muni mAphaka te gRhastha banI jAya. tathA gatimAM bheda karavAyI duSTa vyaMvarInI jaMghA chedavA mAphaka (pratikUla upasargamAM cAritrthI azraddhAvALo thA, eTale ekalavihArIne gamana karatAM uparano doSa lAge che, tathAduSTa parAkrAMta eTale ekalo sAdhu je makAnamAM rahe, tene cAritrabhraSTa thavAnuM kAraNa thAya che. jema ke sthUlabhadranI irSA karanAra kozyA vezyAne ghera comAsuM karavA janAra siMha guphAbAsI munine patita thavA vakhata Avyo, athavA catuSpoSita bhartRkAnA bera rahelA sunine | pote mahAsatvavAna hovAthI akSobha hovA chatAM paNa duSparAkrAMta thayuM, paNa e pramANe badhAne durgAta duSparAkrAMta yatuM nathI, te batAbabA vizeSa khulAsA kare che, ke avyakta (bhikSA lenAra te) bhikSune te doSa lAge che, te avyakta zruta ane vayathI thAya che. te batAve che, zruti avyakta te AcAra prakalpa (brahat kalpa) arthathI na bhaNyo hoya, A sthavirakalpIne AzrayI che, paNa gacchathI nikaLelA jinakalpIne navamA pUrvanI trIjI vastu sutrInaM jJAna joie. ane vayathI avyakta te gacchamAM rahelAne 16 varSa ane jinakalpIne 30 varSanI umara joie, ahI~ cobhaMgI thAya che. [1] je zruta tathA vayathI avyakta (apUrNa) che tene ekalavihAra na kalpe, kAraNa ke tene saMyama tathA AtmA (potA )nI For Private and Personal Use Only sUtrama // 591 // Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 592 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir virAdhanAno saMbhava che. [2] zrutathI avyakta paNa vayathI vyakta che, tene paNa agItArthapaNAthI saMyama tathA Atma virAdhanAno saMbhava hovAthI ekala vihArano niSedha che. [3] tathA zrutathI vyakta paNa vayathI avyakta hoya tene paNa bALakapaNAthI sarva prakAre para bhavanA kAraNe ane vizeSathI cora tathA kuliMgi ( anya darzanI bAbA vigere) no bhaya che, tethI tene paNa ekalavihAra na kalpe. [4] paNa je bane prakAre vyakta che, tene kAraNa paDe athavA pratimA svIkArI hoya, athavA (citta sobatInA abhAve) ekalavihAra karavo paDhe to kare, AvAne paNa kAraNanA abhAvamAM ekalavihAranI AzA ApI nathI. kAraNa ke te ekalavihAramAM iryA samiti tathA gupti vigeremAM ghaNA doSo thAya che, te batAve che. [1] ekalo bhamatAM je iryApatha (mArga) joto cAle, tene pachavADe kUtarA vigerenuM dekhatuM banI zake nahIM, ane kutarA vigerene dekhavA jAya to iryA pathanuM bhAna na rahe, e pramANe badhI samitionuM jANI chetuM, vaLI ajIrNanA kAraNe athavA vAyunA rokanAthI athavA rogo utpanna dhatAM saMyama tathA AtmAnI virAdhanA thAya. tethI caina zAsananI paNa hIlanA thAya, tathA tenA upara dayA lAvIne gRhasthI tenI cAkarI kare, to ajJAnapaNAthI chakAyanuM upamardana karatAM saMyamane bAdhA upajAvaze, ane tevo dayAlu gRhastha na maLe to davA na karavAyI te sAdhunI AtmavirAdhanA yAya, tathA atisAra (jhADA) vigeremAM pezAba jhADA, vigerethI kapaDA tathA zarIra varaDhAi javAbI durgacchA AvatAM loko jaina dharmanI hIlanA [niMdA] kare, baLI gAmaDA vigeremA rahetA brAhmaNa vigere keza luMcana vigerethI For Private and Personal Use Only XIGE sUtram // 592 // Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 593 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir adhikSepa [fareerr] sedi paraspara vivAda thatAM mArAmArIno paNa vakhata Ave, A badhuM gacchamAM rahelAM samudAyamAM vicaratAne na saMbhave, kAraNa ke krodha vigere thatAM guru upadeza ApI bannene zAMta rAkhe, kahuM che che akkosahaNaNamAraNadhamma bhaMsANa bAlasulabhANaM / lAbhaM maNNai dhIro, jahuttarANaM abhAvami // 1 // Akroza va mAra dharma bhraMza vigere bAlakone sulabha che, ATalaM chatAM uttaranA doSonA abhAve dhIra mANasa temAM lAbha mAne che, arthAt samudAyamA rahenAro koithI laDe to guru upadeza Ape ke A mAra vigeretuM duHkha paNa sAruM che. kAraNa ke pAthI durgatino saMbhava nathI paNa je saMghADAthI judo paDI ekalo vicarato hoya tene phakta doponoja saMbhava che. sAmiehiM saMmujaehiM egAgio a jo vihare / AyaMka paurayAe chakkAya vahami AvaDai // 1 // potAnA samudAyanA sAdhu yogya vihAra karatA hoya, temane choDIne je ekalo vicare, tene rogono vadhAro yatAM chakAyanA vadhamAM se paDhe che, (doSo lagADe che) ratfiree dossA itthI sANe taheva paDiNIe / bhikkha'vasohi mahavaya tamhA saviijjae gamaNaM // 2 // ekalA pharanArAne strI kUtaro tathA pratyanIkathI duHkha thavA saMbhava che, tathA gocarInI azuddhi tathA mahAvratamAM paNa doSo lAge mATe bIjA sAdhu sahita vicara. paNa gacchamAM rahenArAne to ghaNA guNo thAya che, tenI nizrAe bIjo bALa vRddha vagereneM udyata vihArano svIkAra thAya, kAraNa ke pote taravAmAM samartha hoya, te bIjo azakta Dubato koi lAkaDAne vaLagelo hoya, tene paNa pote tAre For Private and Personal Use Only sUtram // 593 // Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 594 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che, A pramANe gacchamAM paNa yogya vihAra karanAro bIjA sIdAtA (besI rahelA) ne vihAra karAve che, A pramANe ekalA vicaratAnA doSone jANIne tathA gacchamAM vicaratAnA guNo jANIne kAraNanA abhAvamAM paMDita ane ummaralAyaka sAdhue paNa ekalavihAra na karavo, to agItArtha ane nAnI umaravALAe to kyAMthI ekala bihAra karavo ? zaGkA - jeno saMbhava hoya teno pratiSedha dhAya, paNa ekAkI vihArano saMbhava nathI kAraNa ke kyo mUrkha sAdhu sobatIone choDIne vA duHkho sthAna evo ekala bihAra pasaMda kare ! uttaraH- karmapariNatine kaMpaNa azakya nathI; te batAve che. svataMtratA je rogarUpa che, tene auSadhatulya mAnanArAne vadhAM duHkhonA mavAimAM taNAtAne bacavA mATe setu [pUla] samAna saMpUrNa kalyANanuM ekasthAnarUpa-zubha AcAranA AdhArarUpa-gaccha rahenArA sAdhune pramAdathI bhUla thatAM tene upako apAyaH tyAre, te sAdhu sadupadezane na gaNatAM sArA dharmane vicAryA vinA kaSAya-vipAkanI kaDhavAzane dIlamAM na letAM paramArthane vicAryA vinA kula putratA (khAnadAnI) pachavADe mUkI vacana mAtrathI paNa koine upako ApatAM sukhanA vAMchako banavA mATe na gaNAya eTalI ApadAbALA thavA mATe gacchamAMthI nIkaLI jAya che, ane pachI teo A loka tathA paralokanA apAyo (duHkhone) meLave che. kaI che:jaha sAyaraMmi mINA, saMkhohaM sAyarassa asahaMtA / Niti tao sukAmI niggayamittA viNassaMti // 1 // jema sAgaramA rahelAM mAchalAM samudrano kSobha na sahana karIne sukha meLavacA bahAra jatAM nAza pAme che, teja pramANe sukhAbhilASI For Private and Personal Use Only sUtram // 594 // Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 595 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAdhu ekalo paDatAM nAza pAme che, te nIcalI gAthAmAM batAve che. evaM gaccha mudde sAraNaviIhiM coIyA saMtA / Niti tao suhakAmI, mINA va jahA viNassaMti ||1| gaccha samudramA rahetA sAdhune pramAdathI bhUlatAM preraNa karatA pote kaMTALI nIkaLI jAya; to te sukhanA bAMcchaka mAchalA mAphaka nAza pAme che. gacchami ke purisA sauNI jaha pNjrNtrnniiruddhaa| sAraNavAraNacoiya pAsasthagayA pariharati // 3 // zakunI pakSIne jo. pAMjarAmAM pUrela hoya to, jIvahiMsA vigere na karI zake. teja pramANe smAraNa ( doSane yAda karAvanA ) vAraNa (pApathI aTakAvA) ane dharmamAM pramAda karavAne preraNA karavAthI pAsasthA ( DhIlApaNAne) pAmyA hoya; chatAM paNa gacchamAM rahelA sAdhuo pAchA sudharI jAya che. jahAdiyApoyamapakkha jAyaM, savAsayA paviumaNaM maNAgaM tamacAiyA taruNamapatta jAyaM DhaMkAdi avattagamaM harejA // 4 // jema pakSInuM baccu pAMkho vinAnuM potAnA mALAmAMthI nIkaLavAnI icchA kare; tyAre, zaMkhonA jora vinAnuM te bacvaM Ama tema kudakA mAratAM tene mora vigere upADI jAya che upara pramANe siddhAMta pUrA bhaNyA vinA, ane lAyaka ummara vinA gurue upako ApatAM je samUdAithI rIsAi nIkaLI jAya; te tIrthIka dhvAMza vigerethA bhraSTa thAya che te zAkhakAra batASe che " For Private and Personal Use Only sUtrama // 565 // Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA013 sUtram // 596 // CCC vayasAvi ege vuiyA kuppaMti mANavA, unnayamANeya nare mahayA moheNa mujjhai, saMvAhA bahave. bhujo 2 duraikammA ajANao apAsao, eyaM te mA hou, eyaM kusalassa desaNaM taddiTTIe tammuttIe tappurakAre tassannI tannivesaNe jaya vihArI citta nivAI paMthanijjhAI pali bAhire. // 596 // pAsiya pANe gacchijjA // sU0 157 // koi bakhata tapa saMyamanAM anuSThAna vigeremA kheda AvatAM; athavA, pramAdathI bhUlatAM guru vigeree dharmanA kAraNe vacanathI paNa | Thapako AphtAM paramArthane nahIM jANanArA keTalAka sAdhuo krodhAyamAna thAya che, ane bole ke ke, "A gurue mane ATalAvadhA sAdhuo bacce upako Apyo. meM | gunoha ko hato ? athavA, A bIjA paNa tevI bhUla karanArA che. mane paNa eTaloja adhikAra che. tethI mArA jIvitane paNa dhikkAra ho! vigere vicArato mahAmohanA udayavaDe krodharUpa-aMdhArAvaDe kAyalI cakSubAlA tezro sAdhunod (bhAMtirUpa)-samucita AcAra choDIne banne prakAre jJAnathI tathA, kyathI azakta banelA jema, samudramAMthI bahAra jatAM mAchalu nAza pAme tema gacchamAthI nIkaLIne teo ekalA pharatAM dharmabhraSTa thAya che, athavA koi mANasa vacanathI ema kahe ke: "AmAthAmAM loca karAvelA melathI zarIra gaMdhAtAvALA pragata avasare (dahADo caDeja) ApaNe dekhavA. (arthAta A apazukana rathayA ke sAmA maLyA.) Aq bolatAMja keTalAka sAdhu krodhathI aMdhA banI jAya che, athavA koino sparza thAya; topaNa, kopAyamAna AAR For Private and Personal Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie AdhA. sUtram rathai jAya che, ane kopAyamAna thai bImA sApe laDe; tethI evA aneka doSo je guruthI judA paDyA hoya; siddhAMtano paramArtha na jANyo hoya; to tene rakSakanA abhAve dopo thAya; paNa, guru sAthe hoya; to, laDanArane upadeza Ape ke:||597|| AkruSTena matimatA tatvArthAnveSaNe matiH kaaryaa| yadi satyaM kaH kopaH syAdanRtaM kiM nu kopena // 1 // 1 // 597 // buddhimAna puruSe krodha karatAM vicAra karavoH ane tattva zodhavAmAM buddhi joDavI. jo, te kahenAranuM bolavU satya hoya; vo, kop| kema karaco ? ane tenuM bolavU julu hoya; to, tAre kopa zuM kAma karayo ? (kAraNake ke te tane lAgatuM nayI.) ___ apakAriNi kopazcet, kope kopaH kathaM na te ! dhamArthakAmamokSANAM prasahya paripAthini // 2 // jo tAre bagADanAra uparaja kopa karavo hoga, to te kopa uparaja tAro kopa kema thato nathI kAraNa ke dharma artha kAma ane mokSa A cArene atizaya vighnakAraka A kopa che, (kopavAlo mANasa cArene bhUlI jAya, ane anartha kare che) vigere prazna; kyA kAraNe vacanathI paNa Thapako ApatAM A loka ane paralokarnu bagADanAra svaparane vAdhA karanAra krodhane loko pakaDI rAkhe che? u:-jene 8 unnata (ghaj) mAna ke, athavA je potAnA AtmAne uMco mAne che, tevo mANasa pavaLa moDanIya karmanA udayathI athavA ajJAnanA udythii| muMjhAya che eTale kArya akAryanA vicAranA vivekathI zUnya yAya che, tevA suMjhAyalAne koie zIkhAmaNa ApavA kAMi kabu hoya, athavA mithyAvIe vANIthI tiraskAra ko hoya tyAre, pote jAti vigere kor3apaNa jAtano mada utpanna yatAM mAnarUpa meruparvata upara caDhIne & kopAyamAna thAya che, ke hu Avo ! teno paNa A tiraskAra kare che, dhikAra ke mArI uMca jAtine ! dhika che mArA puruSArthane ! OMOMOMOMOMAS 4: 5A For Private and Personal Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18 pika che mArA jJAnane ! A pramANe abhimAnagrahathI verAyelo vacananA upakA mAtrayI paNa gacchamAMthI nIkaLI jAya cha, athavA nIkaLyA pachI bIjA sAthe kleza karavAyaM viTaMbanA pAme che athavA koi ochI cuddhivALA manuSye tene phulAvyo hoya ke A uttama AcA0 kULamA utpanna bhaelo, suMdara ceharAvAlo, tIkSNa buddhivALo komaLa vacanavALo vadhAM zAkha jANanAro bhAgyazALI mukhathI sevA sUtram numan yogya che, evA sAcAM jUThAM vacana sAMbhaLIne uMce caDhAvelo ahaMkArI banIne mahAna cAritramohathI athavA saMsAranA modayI muMDAya cha, 59. ane te ahaMkArathI mahAmohe muMjhAyelAne koi vacanathI paNa jarA Thapako Ape, to gacchamAMyI nIkaLI jatA ochu bhaNabAthI gAma gAma vicaratAM zRMdAkha thAya te kahe che, te ochu bhaNelAne ekalA pharatAM upasarga saMvandhI paDA thAya, athavA judA judA rogo saMbandhI pIDA vAraMvAra thAya te pIDAone ekalA vicaratA sAdhune sAsrone na jANavAthI niravadha vidhie dUra karavI muzkela che, kevA sAdhane muzkela che ? te kahe che te judI judI rIte AvelI pIDAo sArI rIte sahebAno upAya na jANavAthI, tathA sArIrIte sahevAna phaLa na jANato hogAthI tene te pIDA sahevI muzkela che, pachI AtaMka pIDAthI pIDAi AkULa banelo eSaNAzudine paNa tyajI de, prANIne yatuM duHkha paNa visarI jAya vAka (vacana) rupa kaMTakathI merAyalo aMdara paNa krodha karIne baLe paNa AvI uttama [8 bhAvanA na bhAve ke, A pIDAo mArA karmanA viSAko udayamAM AcyAthI thai cha paNa, bIjo prANIto, temAM nimitta mAtra che. vaLI AtmadrohamamaryAdaM mUDhamujjhitasatpatham / sutarAmanukampeta, narakArdhiSmadindhanam // 1 // AtmAne droha karanAra je amaryAdA che, te mUDha mANasane sumArgethI ghasaDIne narakanI agnirUpa-jvALAmAM idhana tarIke mAMkhe.181 lA(arthAt maryAdA choDIne bahAra nIkaLe te narakanAM jevAM durakho ahIM ane paralokamA banne jagyAe bhogave ) uvAcavaDa For Private and Personal Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 599 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AvI uttama bhAvanAo Agamane na bhaNavAthI Aparimalita mativALAne hotI nathI. A batAvIne gurumahAraja ziSyone kahe ke ke:- A ekalA pharanArAne bAdhA dUra karavI muzkela hovAthI ajANapaNAthI pIDA dekhavA vinA mArA upadezayI tuM bahAra na jato paNa Agamane anusarI sadA ApaNA gacchamAM rahenAro vana, sudharmAsvAmi kahe che:-A abhiprAya kuzala evA vardhamAnasvAmIno che, | ke jema, ekalA bhaTakanArAne doSo che, tema AcArya pAse hamezAM rahenArAne guNo che. have, AcAryanA samipamA rahe; teNe kara te kahe che:- te AcArya mahArAjanI dRSTi jemAM hoya; te pramANe heya upAdeya padArthomAM vartaM (jema kar3e tema karaM) athavA saMyayamAM dRSTi te 'dRSTi' athavA teja Agamaja dRSTi eTale AgamamAM batAvyA pramANe sarva vyavahAra karato; eTale, AgamayAM batAnyA pramANe sarvasaMgathI virati karI (mamakha-tyagI) ne saMyamakRtya karavAM tathA puraskarane sarvatra AgaLa sthApavo; ane te pramANe AcArya saMbandhI | vartavaM tathA AcAryanI saMjJA pramANe AcaratuM. arthAt temanuM kaheluM dhyAnamAM lar3a pachI te pramANe vartanuM paNa potAnI matikalpanAthI kaMDa paNa kArya na kare tathA gurunuM nivezana te potAnuM kare; eTale sadA gurukula-vAsa seve; tyAM gurukuLamAM basato kevo thAya ? te kahe che. yatanAthI vihAra karanAro thAthaH yatanAthI paleNA Dikarato mANIne upamardana na kare. vaLI, AcAryanA citta (abhiprAya) pramANe kriyAmAM pravarte te. cittanipAtI kahevAya che, tathA guru koi jagyAe gayA hoya to, te tarapha dhyAna rAkhe; te paMtha nirdhyAyI kahevAya; tathA gurunA saMthArAno dekhanAra te saMstAraka malokI. ane guru mukhyA hoya; to AhAra zodhe; te vigere dareka rIte gurunI ArAdhanA karavAyI sadA guruno ArAdhaka bane. baLI, dareka vakhate guruno avagraha kAryaprasaMga sivAya AgaLapAchaLa sAcave, (kAryaprasaMge avagrahamAM jAya, nahi to sAdAtraNa hAthanI aMdara na jAya A sUtrathI RNa iryA uddezakamAM rahI che. ( temAM iryAsamiti nuM For Private and Personal Use Only sUtram // 599 // Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sutram varNana che,) kI koi paNa kAryamA guruga mokasyo hoya, to prANIjaone sADANa hAyanI jagyAmAM zodhato tene duHkha na thAya, | tema yatanAthI cAle baLI:AcA0 se abhikkamamANe paDikkamamANe saMkucamANe pasAremANe viNivaTTamANe saMpalijamANe egayA guNa. // 600nH samiyassa rIyao kAyasaMphAsaM samaNucinnA egatiyA pANA udAyaMti, ihalogaveyaNavijAvaDiyaM, IN600 // jaM AuTTikayaM kaMmaM taM parinnAya vivegameha, evaM se appamAeNa vivegaM kihai veyavI ||suu0 158 // te sAdhu sadA gurunI AjJA pramANe cAlanAro hoya che, te abhikrama jato ke pAcho pharato, ke hAtha pagane saMkocato hAtha vigere avayavane pasArato, padhA azubha vepArathI pAcho haTato, hoya tyAre barobara rIte badhI bAjue hAtha paga vigere zarIranA avayavone tathA tenA sthAnone rajoharaNa vigerethI pUMjIne gurukulavAsamAM base, tyAM rahenAranI vidhi kahe che. jamIna upara eka uru (jAMgha) sthApIne bIjo uco rAkhIne se, nizcaLa sthane tema na besAya to bhUmi dekhIne pUMjIne kukaDInA besavA pramANe saMkoce, athavA jarura paDhe lAMbA pahoLA paNa kare suq hoya; to paNa moratI mAphaka suve. kAraNake te morane bIjA prANIno bhaya hovAthI eka pAse sube, tathA hamezA sacetana suve, teja pramANe sAdhune pAmuM pherava hoya to paNa dekhIne pUMjIne pherave eja pramANe vadhI kriyAo puMjI pramArjIne yatanAthI kare; A pramANe apramAdIpaNe kriyA karatAM chatAM avazya banavAkALane lIdhe zuM thAya, te kahe the, kadAca te guNayukta sAdhune apramattapaNe vA anuSThAna karavA satAM, jatA AvatAM saMkocatAM pasAravAM pAchA For Private and Personal Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatrth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyanmandir AcA0 sutram // 601 // // 601 // khe pharatAM pramArjana karatA koipaNa avasthAmA potAnI kAyAnA samAgamamAM AvelA saMpAtima (uDatA) keTalAka jaMtuo paritApa pAme, | keTalAka glAnI pAme, koino avayava nAza pAme, ane aMtaavasthA to sUtrakAraja batAve che ke, keTalAka pANathI paNa dUra thAya he, AyAM karma saMbandhI vicitratA cha, zailezI avasthAmA rahelA sAdhune mazaka vigerenA kAyano sparza yatAM koi jaMtu maraNa pAme, to paNa bandhanA upAdAna kAraNa yoganA abhAvathI bandha nathI. upazAMta tathA kSINamoha tathA saMyogI kevaline sthiti nimitta 'kaSAyo' nA abhAvathI eka sayayanoja bandha che. apramatta sAdhune jaghanyathI aMtarmuhurta ane utkRSTathI koDAkoDI sAgaropamanI aMdarano bandha che, paNa pramatta sAdhune anAkuTTInA kAraNe tathA vinA dekhe vartana karavAthI koi pANIno potAnA paga vigerethI sparza thatAM tene upatApanA vigere thatA jaghanyathI tathA utkRSTathI apramatta mAphaka che, paNa pramAdanA kAraNe kAika vizeSa bandha che. ane te teja bhave kSepAya 6 (dUra thai sake) che, te sUtra baDeja batAve che. A janmamAMja bhogava, te Alokavedana che, tenAvaDe bhogavaq te Alokavedanavedha che, tethI AvI paDelu the AlokavedanaSedha Apatita che, teno bhAvArtha A che, pramatta yatie paNa je vinA icchAe bhUla karI te kaaynaa| saMghaTTana vigerethI karma bandha thayo, te A bhavanA anuvandharUpe che, te bhave kheravI zakAya tema che, AkuTTIthI karelA kRtyamAM bhaM karavaM jAte kahe che, AgamamAM kahela kAraNa vinA (phakta bhulathI) prANIne duHkha dIdhuM hoya, toza parijhAe jANIne viveka karavo, prAyazcita ThevU, te daza prakAracaM che, (ne guru pAse levaM) athavA teno abhAva kare, arthAt evaM kRtya kare ke teno abhAva thAya, karmano jema abhAva thAya, te batAye che, 'evaM'-have batAve te upAya pramANe te krodhAdithI karelA kRtyanA viveka mATe vedavid (jJAtA) sAdhu pramAdane dura karI daza prakAramAMcI koi paNa prakAranaM je yogya hoya, te sampaya anuSThAnavaDe karIne abhAva kare athavA tIrthakara hai For Private and Personal Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA // 602 // teja vedavid cha athavA Agama jANanArA gaNadhara cauda pUrvI vigere munio apramAdavaDe zIghra abhAva kare che. ithe amamAdI kevI 3 rItano hoya che, te kahe che. sAsutram se pabhUyadaMsI pabhUyaparinnANe uvasaMte samie sahie sayAjae, daI viDiveei a // 60 // ppANaM kimesa jaNo karissai ?, esa se paramArAmo jAo logaMmi isthIo, muNiNA ha evaM paveiyaM, ubbAhijamANe gAmaghammehiM avi nibbalAsae avi omoyariyaM kujA avi ujhaM ThANaM ThAijA avi gAmANugAmaM dUijijA avi AhAraM vucchidijA avi cae itthIsu maNaM, purva daMDA pacchA phAsA puDhavaM phAsA pacchA daMDA, iccee kalahAsaMgakarA bhavaMti, paDilehAe AgamittA ANavijjA aAsevaNAe tibemi, se no kAhie no pAsaNie no saMpasAraNie no mAmae No kayakirie vaigutte ajjhappasaMkhuDe parivajai sayA pAvaM evaM moNaM samaNuvAsijjAsittibemi (sU0 159) // 5-4 // lokasAre caturthaH // For Private and Personal Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 ||603 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir te sAdhu pramAdanA vipAka vigerenuM athavA atIta anAgata varttamAnanA karmavipAkartuM prabhUta ( parnu rahasya) dekhavAnA svabhAvanAko hovAthI prabhUtadarzI kaddevAya che, paNa varttamAnano svArtha dekhIne kAMi paNa na kare, tathA satva [ jIva samUha ] nuM rakSaNa karavAnA upAyamAM paNuM jJAna dharAve, athavA saMsAra bhramaNa tathA mokSa meLavavAnAM kAraNa ghaNI rIte jANe, mATe 'mabhUta parijJAnI' kahevAya che, arthAt saMsAratuM jetuM svarUpa hoya tenuM badhA jIvone batAve che, 'kiMca'- baLI kapAyano udaya na kare, tethI athavA indriya ane mana ne kabajAmA rAkhavAthI 'upazAMta' che, tathA pAMca samitivaDe athavA samyag rIte mokSamArga tarapha cAlavAthI samita che. tathA jJAna vigerethI sahita che, tathA sadA yaha karavAthI sadAyata che, A pramANe apramata banIne guru sevAmAM raheto, potAnA pramAdathI pUrve karelAM azubha kRtyono aMta kare che, te sAdhu khI vigerenA anukUla pariSada AvatAMzuM kare, te kahe che. 'dRSTrA' trIone potAnA A| tmAne upasarga karavAne AvatI dekhIne vicAre ke huM samyag dRSTi huM, tathA paMca mahAvratano bhAra meM lIdho che, zarada RtunA caMdra samAna nirmaLa kulamAM meM janma lIdho che. huM akArya tyajavA mATeja taiyAra thayo luM, te strIsamUhane dekhI vicAre, ke A strIovI mAre zuM prayojana sche ? meM jIvavAnI AzA tyAga karI che, A lokanuM sukha sarvathA choDa che, tethI te strI mane zuM upasarga karavAnI che ? mArkaM mana kema calAyamAna karaze ? athavA viSayonuM sukha duHkha rUpe pariNamavAthI mane A strIo sukha ApavAnI ke ? athavA putra kalatra vigere mane kALa jhaDapaze, athavA rogo pIDaze, tyAre te kevIrIte bacAvI zakaze ? athavA A pramANe strIonA svabhAvane ciMtaye te sUtrakAraNa batAve che. ke. A khIsamUha ramaNatA karAve mATe ArAma se, tathA parama ArAma hovAthI paramArAma che, te sukha dekhADhanArI strI tala jANanAra jJAnI sAdhune paNa tenAhAsa vilAsa upAMga tathA AMkhanA kaTAkSa dekhaDhavA vigere vicokavaDe te jhuMjhave che, bhA lokamAM For Private and Personal Use Only sUtram ||603 // Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 604 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir je koi khIsamUha ke tene moharUpa jANIne teo pote puruSane na tyaje, te pahelAM pote tyajavI, A tIryekare kahelaM che, te batAve che, 'suninA' zrI vardhamAnavAmAne kevalajJAna utpanna thayA pachI temaNe kAM che keH-strIo bhAva bandhanarUpa che' evaM pUrve prakarSathI ka che, ane A paNa kahuM che ke atizaya mohanA udayathI pIDAyalA ne 'ubAdhyamAna' che paH- zAthI? uH - indriyonA grAma eTale te onA dharmamAM phasatAM pIDAya tyAre gacchayAM rahelA hoya to guru samajAve. praH kevI rIte ? u-te kahe che ke tevo sAdhu nirbala niHsAra eTale lakhkhaM mukuM khAnAro bane, athavA nirbaLa banIne khAya, arthAt ghaNI tapasyA karavAthI zarIra thAkatAM indriyonA viSayo paNa zAMta thA jAya che, kAraNake AhAra ocho levAyI baLa ohUM par3a jAya che, te batAve che. avamodarI (ochraM khAI te) kare, ane jo aMtamAMta khAvA chatAM paNa moha zAMta na thAya, to tethI paNa asnigdha AhAra bAla caNA vigerenA 32 koLIyA mAtra khAya, tethI paNa zAMta na dhAya, to kAyotsarga vigere kAya klezano tapa kare, te batAve che. urdhvasthAne rahe tathA zIta athavA uSNatA vigeremAM (eTale mAM nadI kinAre ane unALAmAM tapelI retImAM) kAusagga kare, tethI paNa zAMta na thAya, to gAma gAma vicare jo ke kAraNa binA bihAra niSedhyo che, chatAM moha zAMta karavA roja cAlI cAlIne kAyA thakavIne moha dUra kare, evI badhAre bhuM kahe ? arthAt je kAraNathI viSaya icchA dUra thAya, te kRtya kare ane chevaTe AhAra paNa tyAga kare, atipAta kare (uMvethI paDhIne mare) uddabandhana kare (gaLe phAMso khAya) paNa strIyAM mana na kare, (api samuccayanA arthamA che) strImAM je mana gayuM, te tyaje, tenA parityAgamAM ve prakAranA kAmo (icchA kAma madana kAma) paNa dUrathI tyajelA jAmavA. kaM che ke kAma jAnAmi te rUpaM, sakalpAt kila jAyase / na tvAM saMkalpayiSyAmi, tato me na bhaviSyasi // 1 // For Private and Personal Use Only sUtram // 604 // Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 / / 605 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir he kAma huM tAruM svarUpa jANuM chu, ke tuM saMkalpathI utpanna thAya che paNa huM tAro saMkalpa karavAno nathI, tethI tuM mArA hRdayamAM AvavAno nathI ! praznaH - paNa zA pATe khImAM mana na kara ? u:- strIsaMghamAM vartanAro aparamArtha dRSTivALa prathamathIja te strIno saMga na choDadA paiso pedA karavA khetI vepAra vigerenI sAvadha kriyA karato agaNita (atyaMta ) bhUkha tarasa ThaMDa tApa vigerenA pariSaho sahebAnA A lokamAMja duHkharUpa daMDo sahe che, ane te daMDo strI saMbandha karavA pahelAMja karAya che, (tethI pUrve kaM che) ane strI grahaNa karyA pachI viSayamA nimittathI baMdhAyalA pApavaDe naraka vigerenAM duHkhonA sparzo bhoganA paDase, khInA akAryamA pravarttelAne pUrve daMDa ane pachI | hAtha para vigere chedAvAnA sparzo che, athavA pUrve (kor3a strI sAthai chu kukratya karatAM) tADanA (lAkaDIno mAra) vigere che ane pachIthI strIno saMbandha tathA AliMgana cuMbana vigere he te batAve che. bandI ra ANela ane rokela rAjakumArIe gavAkSamAMthI pheMkyo te nIce paDela AvIlane levAthI rAjapuruSoe dekhavAthI Thokyo, tyAre rAjakumArIne mUrchA dhavAthI tene dekhatAM indradatta vaNikane prathamathI dandA khAvA paDyA, ane pAchaLathI kanyA maLatAM sparza trigereM sukha maLayuM, athavA koine prathama sukha vigerenA sparzo che, ane pAchaLathI lalitAMga kumAranI mAphaka bIjA vyabhicArIone duHkha paDhe che, 'kiMca' baLI A strI saMbandho kleza saMgrAno saGga (saMbandha) karAve che, athavA kalaha (krodha) tathA AsaGga se rAga che, e| Tale rAgadveSa karAvanArA che, jo ema che to zuM kare, te kahe che. aihika amuSmika (A loka paraloka) saMbandhI apAyonA kAraNe strI saMganI pratyupekSAvaDe 'Agamettatti' jANIne AtmAne Asevana ( kucAla) thI roke, A pramANe huM kahuM huM, te tIrthakaranA vacana For Private and Personal Use Only una sUtrama ||605 // Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sutram // 606 // mamANe kaI cha trIsaMgamAM dukha cha, mATe saMga na karavo. baLI te tyAgavAno upAya batAve che. AcA04 'sa' te strIsaMgano tyAgI muni strInA kapaDAMnI, veSanI tathA zaNagAranI kathA na kare, A pramANe te tyajAya che, tathA temane narakamAM laijanArI tathA svargamokSamAM vighnarUpa argalA jevI jANIne te strInAM aMgaupAMgane na dekhe, kAraNa ke strIbhone dekhatA tenA // 606 // kaTAkSo mahAna anarthane mATe thAya che. kA che ke: sanmAgeM tAvadAste prabhavati puruSastAvadevendriyANAM, lajjA tAvadvidhatte vinayamapi samAlambate tAvadeva // bhUcApAkRSTamuktAH zravaNapathajuSo nIlapakSmANa ete, yAvallIlAvatInAM na hRdi dhRtimuSo dRSTibANAH patanti / / kA nItikAra kahe ke ke puruSa sanmArgamA indriyoMne rAkhavA tyAM sudhIja samartha pAya che, tathA tyAM mudhIja lajjA che, tathA vinaya paNa tyAM sudhIja che, ke lIlAvatI (suMdara strI) nA kAnanA cheDA mudhIkheMcAine nIlI pAMkhovAlA pApaNanA cApabaDe kheMcIne choDelA (kaTAlo) puruSanA hRdayanI dhIrajane coranArA dRSTivANo tyA sudhI na paDe. tathA te strIone narakanI ApanArI jANIne tenI sAyeda IPIsaMmasAraNa (khAnagI vAta) potAnI sagI bena vigere paNa na karacu. kayu ke ke mAtrA svasrA duhitrA vA, na viviktAsano bhavet / balavAnidriyagrAmaH paMDito'pyatra muhyati // 1 // ____ mAtA bena ke dIkarI potAnI hoyaH tenI sAthe paNa ekAntamA na bese kAraNa ke indriyonuM prabaLa kyAre che jemAM, paMDita paNa moha pAme che ! AI jANIne svArthamA tatpara svIomAM mamatva na karavo; tathA te strIne moi karanArI maMDana vigerenI kriyA pote na saba- vAsana For Private and Personal Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 607 // www.kobatirth.org kare; tathA strIonI vaiyAvaccha pote na kare. arthAt kAyAnA vyApArano niSedha karyoH tathA A strIone sArA- mokSanAM) anuSThAnamAM vighnarUpa mAnIne vANI mAtrathI paNa AlApa na kare. AthI vacanano niSedha karyo, tema adhyAtma - (manane) kavajAmAM rAkhI khInA bhogamAM mana paNa na rAkhe; eTale sUtrano artha vicAravAmAM dhyAna rAkhIne manano te saMbandhI vyApAra paNa roke. Avo uttama sAdhu bIjuM zuM kare ? te kahe che keH sarvathA sarvakALa pApa tathA pApanAM upAdAna kAraNa choDe have samApta kare le ke, A AkhA uddezAma zaruAtathI kahelaM munino bhAva mauna che, tene AtmAmAM tuM ciMtatraje, A pramANe sudharmAsvAmI kahe che. cotho uddezo samApta bhayo. // iti zrIAcArAGgasUtre tRtIyo bhAgaH samAptaH // samAptaH For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 88 sUtram // 607 // Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 ||608 / / www.kobatirth.org Gagra AMAGATS rupIyA 11 nI kiMmatano graMtha phakta rupIyA 4 mAMja malaze. ( mULakartA-dharmadAsagaNI ) (TIkAkAra - rAmavijayagaNI ) upadezamAlAsaTIka. AgaLI grAhaka thanAra pAsethI ru. 4 pAchaLathI grAhaka thanAra pAsethI ru. 6 lejaramA kAgala upara supararoyala sAijhamAM patrAkAre upAya hai. AgAuthI ru. mokalanArane posTeja nahi. Shead hIrAlAla haMsarAja - jAmanagara. PIRI For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir accha KJPJPSASASAK sUtram ilssaa Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobabirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org // iti zrIAcArAGgasUtre tRtIyo bhAgaH samAptaH / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir OSSSCSCSC880-0-0-880 For Private and Personal Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only