Uttaradhyayan Sutra Part 01

Author(s): Akalankvijay
Publisher: Akalank Granthmala

Page 7

પ્રથમ વિનયકૃત અધ્યયનમાં વિનીત શિષ્યના અને અવિનીત શિષ્યના લક્ષણે, વિનય-અવિનયના ફળો, ગુરુ શિષ્યના ધર્મો જણાવ્યા છે. બીજા પરિષહ અધ્યયનમાં ૨૨ પરીષહે. દરેક વખતે આવતા સંકટ, પરીષહ સમતાભાવે સહન કરવાથી કર્મનિર્જરે એ વગેરે દેખાતે સહિત જણાવેલ છે. ત્રીજા ચાતુરંગીય અધ્યયનમાં મુક્તિના ચાર અસાધારણ કારણેનું વિસ્તારથી સ્વરૂપે કહ્યું છે. તેથી એનું ચાતુરંગીય અધ્યયન નામ પણ યથાર્થ છે. ચોથા અસંસ્કૃત અધ્યયનમાં અસંસ્કૃત એટલે જીવન દોરી તૂટ્યા પછી સાધી શકાતી નથી. આયુષ્યનું વિનશ્વરપણું અશુભ કર્મોનાં કડવાં ફળ જે જીવ કર્મ કરે છે તે જ જીવ ફલને ભેગવે છે. માનવ ભવમાં જીવનની કિંમત સમજીને અપ્રમત થવાને ઉપદેશ વચ્છેદી ન થવા અને કષાયને જીતવા વગેરે વિગતે વિસ્તારથી જણાવી છે. પાંચમા અકામ મણીય નામના અધ્યયનમાં મરણના ભેદ અજ્ઞાનીનું મરણ, પાપકર્મના ઉદય વખતે જીવને તે પશ્ચાતાપ, શબ્દાદિ કામગથી છાની દુર્દશા, બે પ્રકારના રોગના કારણે, મરણ સમયે દુરાચાર સેવનારની દુર્દશા, દયાજનક પરિ. સ્થિતિ, દેશવિરતિ ધરના મરણની બીના, સંયમી જીનું પંડિત મરણ તેની શુભગતિ દેવતાઈ સુખ વગેરેનું વર્ણન વિસ્તારથી કર્યું છે. છઠ્ઠા અધ્યયનમાં ક્ષુલ્લક મુનિનું સ્વરૂપ જણાવ્યું છે. મમતાના ત્યાગને ઉપદેશ અને જ્ઞાન–ક્રિયાની સમુદિત સાધનાથી મોક્ષ મળે તે હકીકત જણાવી છે. સાતમા ઓર બ્રીય અધ્યયનમાં ભાગમાં આસક્ત જીની