________________
પહેલુ :
ત્રણ મહાન્ તકા
સ'સારી પ્રાણી કર્મના સંબધથી ભાડે રાખેલી 3′પડીની જેમ કઇ ચેાનિમાં ગયા નથી અને કઈ ચેાનિ તેણે દેહધારણ કરીને છેડી નથી ? અર્થાત્ તેણે ચારાશી લાખ જીવયેનિમાં ફરી ફરીને જન્મ ધારણ કરેલા છે. ચારાશી લાખ જીવયેાનિ
૧૧:
ચારાશી લાખ જીવયેાનિની ગણતરી નિગ્રંથ અર્થાત્ જૈન મહિષ ઓએ આ રીતે કરેલી છે. અગ્નિ અને વાયુના દેહની યાનિ છ+9+૭+= વનસ્પતિની ચેનિ
મહર્ષિ આએ પૃથ્વી, પાણી,
૨૮ લાખ
૨૪ લાખ.
[ સાધારણ વનસ્પતિ ૧૪ લાખ+પ્રત્યેક વનસ્પતિ ૧૯ લાખ ] વિકલેન્દ્રિય જીવા અથવા કીડા વગેરેની ચેનિ
દેવચેાનિ
નરકચેાનિ તિય ચયેાનિ મનુષ્યાનિ
૬ લાખ
[ બે-ત્રણુ-ચાર ઈંદ્રિયવાળા જીવે પૈકી દરેકની ૨ લાખ ]
૪ લાખ
૪ લાખ
૪ લાખ
૧૪ લાખ
કુલ ૮૪ લાખ
* અહીં ભ્રમ ન થાય માટે જણાવવાનું કે જગતમાં જીવેાની સંખ્યા તેા અનતી છે પરંતુ અહીં ૮૪ લાખની જે સંખ્યા કહી છે તે જીવાની નહીં પણ જીવાયેાતિની એટલે જીવાને ઉત્પન્ન થવાના નિશ્ચિત થએલાં સ્થાનાની છે. યુરૂપ જીવે અનતા તેા સ્થાન અનંતા કેમ નહિ? તે સ્થાન પણુ અનંતા જ છે. પણ એ સ્થાનેાના સ્પર્શે તથા સંસ્થાનની સમાનતાની અપેક્ષાએ ભેદા પડતા હેાવાથી યોનિ સંખ્યા ૮૪ લાખ જ થાય છે.
વ, ગંધ, રસ અને વિચારતાં ૮૪ લાખ
