________________
ધમાલ-થમાળા
૧૪:
આ દસે દુષ્ટતેનું રહસ્ય આપણે કમવાર વિચારીશું.
દૃષ્ટાંત પહેલું.
ચેલ્લક [ભેજન] છ ખંડ ધરતીના સાધનાર ચકવતી બ્રહ્મદત્તે એક બ્રાહ્મણની પૂર્વ સેવાથી પ્રસન્ન થઈને તેને ઈચ્છિત વસ્તુની માગણી કરવાનું કહ્યું. તે પરથી બ્રાહ્મણે પિતાની સ્ત્રીની સલાહથી એવી માગણી કરી કે “તમારા રાજ્યમાં રહેલું દરેક ઘર મને વારાફરતી જમાડે.” ચક્રવતી બ્રહ્મદત્તે તે માગણીને સ્વીકાર કર્યો અને તે મુજબનું ફરમાન કરી આપ્યું. હવે તે બ્રાહ્મણે પહેલા દિવસે ચક્રવતી બ્રહ્મદત્તને ત્યાં ભેજન કર્યું, જે અતિ ઉત્તમ અને પરમ સ્વાદિષ્ટ હતું. ત્યારપછી પ્રતિદિન તે જુદા જુદા ઘરમાં ભેજન કરવા લાગે પણ ચક્રવતીની રસોઈ સ્વાદ કેઈ પણ સ્થળે આવ્યે નહિ, તેથી તે વિચાર કરવા લાગ્યું કે “ક્યારે ફરીને વારો આવે ને ચક્રવતીનું ભોજન ફરીને જમું.’ .
અહીં વિચારવાનું એ છે કે-છ ખંડ ધરતીમાં ગામ કેટલાં અને ઘર કેટલાં? તે દરેક ઘરે અકેક વાર જમતાં શું એ બ્રાહ્મણ ફરીને ચક્રવર્તીના ઘરે ભજન કરી શકે ખરા? તેનું આયુષ્ય એક હજાર વર્ષથી અધિક હોય તે પણ ફરીને ચકવતના ઘરે ભેજન પ્રાપ્ત થવું જેમ અતિદુર્લભ છે, તે જ રીતે મનુષ્યપણું પામીને તેને ગ્ય ધર્મકરણીના અભાવે ગુમાવી દીધું તે ફરી તેને પ્રાપ્ત કરવું એ અતિદુર્લભ છે.
