________________
પહેલું :
૩ ૫ણ ૪
ત્રણ મહાન તી
નથી, જાગરુકતાને સેવતા નથી અને સંયમ તથા સદાચારનુ સેવન કરતી વખતે ગળિયા અળદની જેમ બેસી જાય છે, તે ચારિત્ર આય અની શકતા નથી.
તાત્પર્ય કે દેશ, જાતિ, કુલ, કર્મ, શિલ્પ અને ભાષા આય એ જ્ઞાન-આય આદિનાં સાધના છે.
અનાયોનાં લક્ષણ.
પૂર્વમર્ષિઓએ અનાનાં જે લક્ષણેા બતાવ્યાં છે અને તેને પરિચય જે રીતે કરાવ્યો છે તે પણ જાણવા જેવા છે. તેઓ કહે છે કે
" पावा य चंडकम्मा अणारिया णिग्विणा णिरनुतावी । "
“ અનાર્યાં પાપી પ્રકૃતિવાળા, ઘાર કર્માને કરનારા, પાપની ઘણા વિનાના અને ગમે તેવું અકાર્ય કરવા છતાં તેને પશ્ચાત્તાપ નહિ કરનારા હાય છે.” એટલે અનાર્યાંની પ્રકૃત્તિ, અનાkના સ્વભાવ કે અનાર્યાંના મનનું વલણ એવી રીતે ઘડાયેલુ છે કે તેને પાપમય પ્રવૃત્તિ કરવાનું જ સૂઝે છે અને તે પ્રવૃત્તિ એટલા માટા પ્રમાણમાં કરે છે અને એવી ધાર કરે છે કે જેમાં પાપના શુમાર હાતા નથી. તેએ પાપમાં સદા રચ્યાપચ્યા રહે છે, તેથી તેમને પાપ પ્રત્યે ધૃણા પણ થતી નથી અને કરેલા અતિ દુષ્ટ કર્માંના જરા જેટલાય પશ્ચાત્તાપ કે દિલગીરી પણ થતી નથી, આ વાતને હજી વધારે સ્પષ્ટ કરીએ તે અનાગ મોટા પ્રમાણમાં જીવહિંસા કરનારા હોય છે; જરા જેટલા લાભ થવાના પ્રસંગ જગ્ણાય કે જૂહુ મલે છે, ચારીઓ કરે છે, ખાતર પાડે છે, લૂંટ ચલાવે છે અને ગામનાં ગામે ભાંગે છે
