________________
ધર્મમધ-ગ્રંથમાળા
કષ્ટ ક
નિગ્રંથ મહર્ષિઓએ સ્પષ્ટ રીતે જણાવ્યું છે કે
46
तह तथा दुल्लहलंभ, विज्जुलयाचंचलं माणुसत्तं । लधूण जो पमायइ, सो कापुरिसो न सप्पुरियो ||
,,
“ તથા તે જ રીતે ઘણી મહેનતે મેળવાય તેવું અને વિદ્યુત્તા ચમકારા જેવું ચપળ મનુષ્યપણું પામીને જે મનુષ્ય તેના સદુપયોગ કરવામાં બેદરકાર રહે છે, તે કાયર છે પણ સત્પુરુષ નથી. ”
અને તે કાયરપણું—એદીપણું ટાળવા માટે જ તેમણે સૂચના કરી છે કે—
“ ઉત્થાચોથાય મોન્દ્વયં, મિદ્ય મુદ્યુત નૃતમ્ ? આયુષઃ વહમાતાય, રવિસ્તમય વત: || ''
- પુષ્પ
"6
ઊંઘમાંથી ઊઠી ઊઠીને, મૂઢતામાંથી જાગીને વિચાર કરા કે આયુષ્યના એક ટૂકડા લઈને સૂર્ય તે અસ્તાચળ સમીપે ગયે, પણ તે દરમિયાન મેં શું સુકૃત કર્યું ? ''
અને તેમણે સદાચારમાં પ્રમાદી ન રહેવા માટે તથા ધર્મપ્રવૃત્તિમાં રા આણવા માટે જણાવ્યુ છે કે—
''
" मा सुअह जग्गिअव्वे पलाइ अहंमि कीस वीसमह ? तिन्नि जणा अणुलग्गा, रोगो अ जरा य मच्चू अ ॥ જાગતા રહેવાના સમયે સૂઇશ નહિ અને પલાયન થવાના
સમયે થેાભીશ નહિ, કારણ કે અને મૃત્યુ એ ત્રણ જણાં પડેલાં
એટલે જેઓ મૂઢતાને છેડતા નથી, આત્મનિરીક્ષણ કરતા
66
તારી પાછળ રાગ, જરા
છે.
,,