________________
ધમ મેધ-ગ્રંથમાળા
: RE:
- પુષ્પ
>
કદાચ એમ કહેવામાં આવે કે ‘ બાળકે ધર્મની ખાખતમાં શું સમજી શકે ? તેમનું કાર્ય તા ખાઇ–પીને શરીર સુધારવાનું છે અને મને તેટલેા વિદ્યાભ્યાસ કરવાનું છે. ' તે આ કથન ધર્મા મમ સમજ્યા વિનાનું છે. ધર્મના સંસ્કાર માલ્યા વસ્થાથી નહિ પણ ગર્ભાવસ્થામાંથી આપી શકાય છે અને તેને ક્રમ ઉત્તરાત્તર જીવનપર્યંત લખાવી શકાય છે.
ગર્ભાધાન થયા પછી જે માતાપિતા બ્રહ્મચર્ય નું પાલન કરે છે, ઘરનું વાતાવરણ કલેશ અને કંકાસથી રહિત બનાવે છે અને ઉત્તમ વિચારે તથા ઉત્તમ આચારામાં પેાતાના સમય વ્યતીત કરે છે, તે ગર્ભમાં રહેલા બાળક પર ઉત્તમ સૌંસ્કારે પાડી શકે છે. ગર્ભવતી માતાઓએ ધર્મનાં વ્યાખ્યાન શ્રવણુ કરવાં, ઉત્તમ પુરુષોનાં ચરિત્ર વાંચવા અને સદાચારથી રહેવુ, એ ગર્ભાવસ્થામાં જ બાળકને ઉત્તમ સૌંસ્કારા પાડવાના સુયેાગ્ય મા છે.
બાળકે પ્રાયઃ અનુકરણ કરનારાં હાય છે એટલે જે પ્રકારે માતાપિતા પેાતાનું જીવન વ્યતીત કરતાં હાય છે, તે પ્રકારના સંસ્કારો તેમનાં પર પડે છે, તેથી ઘરનું વાતાવરણ પવિત્ર રાખવું અને માતાપિતાએ સદાચારી તથા સંયમી બનવું એ બાળકોને સંસ્કારી અનાવવા માટે આવશ્યક છે. જે ઘરમાં પતિ-પત્ની સદા લડતા હોય છે, નાના મેાટા વચ્ચે કોઇ ને કોઇ પ્રકારના વિખવાદ ચાલતા હાય છે અને એકબીજાનુ માન સચવાતું નથી કે જોઇતા વિનયના અભાવ હાય છે, ત્યાં બાળકના મન પર કુદરતી રીતે જ ઇર્ષ્યા, દ્વેષ, ક્રોધ ને હિંસાના સંસ્કારે। પડવા માંડે છે. એટલે માલ્યાવસ્થાથી