Swopagnyashabda maharnavnyas Bruhannyasa Part 1

Author(s): Hemchandracharya, Lavanyasuri
Publisher: Jain Granth Prakashak Sabha

Page 419

5
10
"वा तु पुंस्याकाशविहायसी" ।
काशः, काशम् - तृणविशेषः । यद् गौडः
"कणिश सस्यमञ्जरी” ।
"कणिशो ना धान्यशीर्षम्” इति तु वोपालितः । अङ्कुशः, अङ्कुशम्-सृणिः । यदमरः-
wwwwww
www
"अङ्कुशोऽस्त्री” ।
अथ षान्ताः पञ्चदश- शेषः, शेषम्10 “उपयुक्तेतरे त्वस्त्री शेषो नानन्तसीरिणोः । प्रसादानिजनिर्माल्ये दानशेषे वधे च ना” ।
वेषः, वेषम् - आकल्पः, अरुणस्य । तालव्योपान्त्योऽप्ययम् । उष्णीषः, उष्णीषम् - शिरोवेष्टनं किरीटं च । "उष्णीषः शिरोवेष्ट- किरीटयोः" इत्यमरः ।
लिङ्गानुशासने पुं-नपुंसकलिङ्गप्रकरणम् ।
" वाराणस्यां स्त्रियां काशः क्षवथैौ ना तृणेऽस्त्रियाम्" । कणिशः, कणिशम् - धान्यशीर्षकम् । यदमरः
षण्ढे गौड:
www
" स्यान्नपुंसकमुष्णीषं शिरोवेष्टकिरीटयोः” ।
अम्बरीषः, अम्बरीषम् - भाष्ट्रः । पुंसि वोपालितः । क्लीबे
wwwwww
गौडः-
www
“भाष्ट्रे युध्यम्बरीषं ना किशोररविराजसु” ।
20
आम्रातकेऽनुतापे खण्डपर्शी च । विषः, विषम्-गरलम्, जलं च; नन्दी । रौहिषः, रौहिषम् - रक्ततृणम् । पुंस्यजयः ।
AANWA
www
" रौहिषो रोहिततृणे मृग-मत्स्यविशेषयोः” ।
क्लीबे तु गौड:
www
"कणे रोहिषं क्लीबम्" ।
25
माषः, भाषम् - धान्यविशेषः । परिमाणविशेषश्च । स्वार्थिके के भाषकः; माषकमित्यपि । यदाह-
"गुजः पञ्चाद्यमाषकः " ।
धान्यकणा दश । द्वे कृष्णले रूप्यमाषक इति । अन्ये त्वाहु:"माषकः सप्तकृष्णलाः” ।
30 दुर्गारुणौ । मेषः, भेषम् - मेण्ढः दुर्गः । प्रत्यूषः, प्रत्यू
wwwwww
घम्-प्रभातम् । पुंस्यमरः । क्लीबे रूढः । यूषः, यूषम् - मांस
www
मुद्रादिरसविशेषः; नन्दी | कोषः, कोषम् -
"कोषोऽस्त्री कुमले खङ्गपिधानेऽर्थी दिव्ययोः । पेश्यां पात्रे जातिकोषे” ।
35 करीषः, करीषम् - शुष्कगोमयम्, गोमयाग्निश्च दुर्गस्य ।
www
कर्षः, कर्षम्-पलचतुर्थांशः । यन्माला -
www
७७
"कर्षश्च षण्डे वा" ।
wwww
वर्षः, वर्षम् - संवत्सरः, वृष्टिः, भरतक्षेत्रादि च । यदमरः" स्याद् वृष्टौ लोकधात्वंशे वत्सरे वर्ष मस्त्रियाम्” । आमिषः, आमिषम् - यद् गौड:
“उत्कोचे पलले न स्त्री आमिषं भोग्यवस्तुनि" । अथ सान्ताः सप्तदश--- रसः, रसभू-मधुरादिः शृङ्गारादिः, विषम्, वीर्यम्, रागश्च दुर्गः । बुसः, बुसम्- कडङ्गरः । पुंसि
!
माला |
www
"बर्स क्लीबे” इत्यमरः ।
इक्कसः, इक्कसम्-- वस्तुविशेषः; शाकटायनः । चिक्कसः, चिक्कसम्-यवान्नविशेषः; दुर्ग: । चकारात् पायसः, परमान्नम् । पुंसि गौडः ---
पायसम् -
40
45
"पुमांस्तु पायसः परमान्न श्रीवासयोरपि” । क्लीने तु
50
" पायसं परमान्ने स्यात् श्रीवासेऽपि च पायसः” इति कश्चित् । [ वसन्ततिलका ] ॥ ३३ ॥ कर्पास आसो दिवस ावतंस -
वीतंसमांसाः पनसोपवासौ । निर्यासमासौ चमसांसकांस
स्नेहानि व गृहगेहलोहाः ॥ ३४ ॥
wwˇˇˇˇˇˇ
55
एते शब्दा पुं- नपुंसकाः । कार्पासः, कार्पासम्- तूलकारनन्दी | आसः आसम् धनुः । अमरलिङ्गशेषः ।
www
www
णम् ; आसान्तत्वादिष्वासः, इष्वासमित्यपि । पुंसि गौड:"इक्षेपक इष्वासत्रिषु स्यात् कार्मुके पुमान्" । लीबे तु माला | दिवसः, दिवसम्-दिनम् । यदमरः"वा तु क्लीने दिवसवासरौ” ।
www
अवतंसः, अवतंसम् - शेखरः, कर्णपूरश्च । अवस्य वादेशे वतंसः वतंसमित्यपि । अर्थप्राधान्यादुत्तंसः, उत्तरमित्यपि । यद् गौड:
65
www
“शेखरे कर्णपूरेऽस्त्री स्यादुत्तंसोऽवतंसवत्" ।
वीतंसः, वीतंसम् - पजरम् । पुंस्यमरः । क्लोबेऽरुणः । मांसः, मांसम् जङ्गलम् ; दुर्गः । पनसः, पनसम्-वृक्षविशेषः । पुंसि गौडः ।
"कण्टके कण्टकिफले पनसो रुग्भिदि स्त्रियाम्" ।
षण्ढे नन्दी | उपवासः, उपवासम् - अहोरात्रं निरशनता;
www
नन्दी । निर्यासः, निर्यासम् - वृक्षादेर्निः स्यन्दः नन्दी । मासः,
www
ww
60
70