Swopagnyashabda maharnavnyas Bruhannyasa Part 1

Author(s): Hemchandracharya, Lavanyasuri
Publisher: Jain Granth Prakashak Sabha

Page 453

द्वपाश्रयमहाकाव्ये प्रथमः सर्गः ।
www.amann'
wwwant arwwwmamiwwwww
naam naam wwwiniwww.narwwmar
min
wwe
mewww
ramwam
ब्रहमवद् ब्रह्मवेत्तारो हुतार्काः कर्कशत्विषा। ज्ञान-दर्शन-चारित्राधारे तीर्थकृदादौ यथाविध्यागमोक्तकल्पानु
सारेण प्रत्तं प्रदातुमारब्धं धनं वित्तं येन सः। एतेनौदार्यकीर्त्या प्रोर्णोनुवत्याशा अस्मिन्नारगुणहदाः ॥८॥
"विवेकावुक्तौ । धैर्ययुग्ग् वीर्ययुग। आपत्स्वप्यचलचित्तता धैर्य अस्मिन् पुरेऽर्हन्ति पूजामित्यही योगिनः कीर्ला साधुवादे- | वीर्य पराक्रमस्ताभ्यां युक्तः । सत्यवागवितथवचनः । अत एव 40 नाशा दिशः प्रोर्णोनुबत्यत्यथ व्याप्नुवन्ति । कीदृशाः सन्तः? | गणरौदार्यादिभिः कृत्वा चन्द्रसम इन्दुवनिर्मलः ॥ 5 अगाधा जलाश्रयभेदा हदाः । गुगानां शमेन्द्रियजयादीनां हृदा, विरामे । धैर्ययुग्ग् वीर्ययुग। अभजत् असृजत् ॥ एकइव गुणहृदाः । गुणपरिपूर्णा इत्यर्थः । अत एव ब्रहमवद्
व्यजने। मित्रार्थ पित्रर्थ। त्वङकः । असख्यतः सय्यतत्वम् । विधातेव ब्रह्म परमज्ञानं विन्दन्ति लभन्त इत्येवंशीला ब्रह्मवेत्तारोऽत एव च कर्कशत्विषा प्रौढज्ञानतेजसा हुत आच्छादितोऽर्को
इताविः कविरलः । नमत पाहि गोत्रात पाहि । कल:: रवियेस्ते ॥
कान्तः कान्तः कृतार्चः । गोत्रातः घो३त्र । इत्यत्र “अदी-45 10 अर्काः । कर्कश ! ब्रहमवद् ब्रह्म । इलन “हादई” [३१] : _त्" [ ३२ ] इत्यादिना वा द्वित्वम् ॥ अन्वित्यधिकारात्
इत्यादिना वा द्वित्वम् ।। अर्हखरस्येति किम् ? गुणहदाः । अर्हाः । । कत्व-गत्वादिषु कृतेषु पश्चाद् द्वित्वम् । अदीर्धादिति किम् ? वेत्तारः ॥ खरेभ्य इत्येव ? हुत । अन्विति किम् ? प्रोणोनु- वाक् । पाने ॥ विरामैकव्यजन इति किम् ? चन्द्र । यथाविधि वति । अत्र द्विवचने कृते द्वित्वं यथा स्यात् ॥ ८२ ॥ संयुक्तव्यजनेपीच्छन्त्येके। प्रत्त ॥अर्हस्वरस्येत्येव ? सर्वः ॥४५॥
असरय्यतः सय्यतत्वको नास्मिन्नागतोऽभजत् । सल्लाकारा अनुल्केऽस्मिन् यधुल्कान्ति मणिप्रभाः150 16 पित्रर्थमित्रार्थपरान विधिरत्रैव चासृजत् ॥ ८३॥ अवम्मीके च वल्मीकन्त्युग्नता द्रव्यराशयः॥८६॥
एवंनामाऽत्र महात्मानः सर्वसावद्यविरतिः संयता आसन् । अनलके सदारिष्टरहितत्वेन तत्सूचकोल्कोत्पातरहितेऽस्मिन् यावत्रागतोऽसयतोऽपि तान् दृष्ट्वा समुच्छलितविवेकः सय्य- पुरे यदि परं सह ला लकारेण वर्तते यो व तत्वमभजदिति तात्पर्यम् । तथैवनामात्र बहवः पितृकार्यमित्र-
मां का सल्लाकारा मणिप्रभा रजभास कायपरायणा जना दृश्यन्ते । यावता ज्ञायतेऽन्यस्थानकानि ! बाहल्यादारकत्वानोलकायदाचरन्ति। तथा वहीयोवास्तव्यजना-55 20 मुक्त्वात्रैव विधाता तान् सृष्टवानित्यर्थः ॥ ८३॥
। तिसंकीर्णत्वेन न विद्यन्ते परम्मीकाः सर्पागाराणि मृत्तिकाकूटा इतमविकालः कान्तः कृतार्चः प्राह दैवतम् । यत्र तस्मिन्नवल्मीके चास्मिन् यदि परं द्रव्यराशयो वित्तकूटानि
वल्मीकन्ति वल्मीका इव चरन्ति यत उन्नता उन्माः । चः पूर्व नमत पाहि गोत्रातपाहि घोत्रिभुवः प्रभो!॥
वाक्यार्थापेक्षयासमुच्चये । यदीत्युभयत्र योज्यम् ।। इतोऽस्मिन् पुरे कान्त उच्छलच्छ्रद्धापूरेणोच्छुसिताङ्गत्वान्म- अनुल्के उल्कान्ति । अवल्म्मीके वल्मीकन्ति । इत्यत्र 60 मोहरः कृतार्यों विहितपूजोपचारः कलो मधुरबाक् च सन् कविः । “अध्वर्गस्य" [३२] इत्यादिना बा द्वित्वम् । वर्गस्येति किम् ? 25 काव्यकर्ता दैवतमहदादिकां खाभीष्टदेवतां प्राह । कथमित्याह 1 द्रव्य अअिति किम् ? सल्म ॥ अन्तस्थात इति किम् ?
हे गो३त्रातः संसारसागरोत्तारकत्वेन भूस्थलोकस्य रक्षणशीलात एव हे भुवः प्रभो! पृथिव्याः स्वामिस्तथा हे घोऽत्र वर्गस्थलोकरक्षक! दैवत! नमतः प्रणम्रानस्मदादीन् पाहि पाहि रक्ष
For सखि ! दध्य्यत्र ध्यत्र सखि! मम्विह मध्विह। रक्षार्थात् संसारदुःखेभ्य इति कविरित्यत्र जातावेकवचनम् । वक्ता वाग्याल्यमन्मनाति कुमारीभिः प्रतन्यते ॥ ८७ ॥ 65 30 हर्षभयादिभिराक्षिप्तमनास्तथा स्तुवन् निन्दन् यत् पदमसकृद हे सखि! अन प्रदेशे दध्यस्ति तथाऽत्रापि प्रदेशे दध्यस्ति।
ब्रूयात् तत् पुनरुक्तं न दोषायेत्यलङ्कारविदां समयात् पाहि तथा हे सखि ! इह मचिहापि स्थाने मध्वस्तीत्येवंप्रकारेणात्र पाहीति न पुनरुक्तदोषः ।। गोश्त्रातः । घोत्र । इत्यत्र "दूरा-: पुरे बाल्यमन्मना बालत्वादव्यत्तमधुरा वाग् वाणी कुमारीभिः दामब्यस्य" [५. ४. ९९ ] इत्यादिना गुप्तः ॥ ८४ ॥
प्रतन्यते विस्तार्यते । यत्रेत्यादि स्वप्रधानमेव वाक्यद्वयमपि।
प्रतन्यते विस्तायत पात्रे यथाविधि प्रस्तधनश्चन्द्रसमो गुणैः।
यद्वात्राकृतयवद्वित्वस्य वाक्यस्य "असकृत्संभ्रमे" [७.४.७२.170
। इति संभ्रमे द्विशक्तिः । ततो यवयोर्द्वित्वं वा । तदायमर्थः । हे 35 धैर्ययुग्ग वीर्ययुग राजत्यत्र सवाऽपि सत्यवाक् ८५
' सखि। अत्र प्रदेशे दध्यस्त्यत्र प्रदेशे दथ्यस्ति । एवं अत्र पुरे सर्वोऽपि लोको राजति। यतः कीहक ? पाने मञ्चिद मध्विहेत्येवं संभ्रमप्रकारेण ।।
mmmmmmmmmmmmmmmam
mmmmmmmurww
wwwmarw