________________
શ્રેણિ માંડી અને બે ઘડીમાં કેવળજ્ઞાન પામ્યો. પૂર્વની આરાધનનો ઉદયકાળ અને મુનિનો યોગ મળ્યો. ફકત ત્રણ શબ્દ સાંભળ્યા. ઉપશમ, સંવર, વિવેક. તેમાંથી આત્મબોધ જન્મ્યો ત્રણ શબ્દો મુક્તિ-દાતા બન્યા. પૂર્વનું અસત્ કર્મ બાકી હતું તે ઉદયમાં આવ્યું. હિંસા કરી, પરંતુ શુદ્ધયોગ મળતાં આત્મા તીવ્રવેગે ઈહાપોહમાં પડયો અને દુષ્કૃત્યનું સંશોધન કરી શુદ્ધભાવથી તે જ ભવમાં મુક્ત થયો.
શ્રાવધર્મ : ધર્મી શ્રાવક કેવી રીતે આરાધના કરે. દિવસ ઊગવાના બે પ્રહર પહેલાં ઊઠે, યોગ્ય સ્થાને પ્રમાદ રહિત થઈ યોગ્ય આરાધન ક્રિયા કરે. રાત્રીમાં જાગૃતિમાં રહે, શકય તેટલું આત્મ ચિંતન કરે. દિવસે જાગૃતિપૂર્વક પોતાનો વ્યવહાર ચલાવે, અને સતત પોતાનો ભાવ સ્વરૂપમય થવાનો રાખે. સંધ્યા થાય તે પહેલા ભોજન વગેરે પતાવી સ્વાધ્યાય, ધ્યાન વગેરે ક્રિયામાં લાગી જાય. દિન ચર્યા પર નજર નાંખી જાય, થયેલા દોષોનું પ્રાયશ્ચિત કરે. અને તેમાં પરિવર્તન કરે. જેથી તે દોષો ફરીને ન થાય. સંયમ અને નિયમને પાળે. શ્રાવક જીવનને પ્રતિકૂળ સર્વ પ્રવૃત્તિ છોડે. આવી જાગૃતિથી સમ્યક્ત્વ પ્રગટ થાય. સાચો શ્રાવક સંધ્યાથી સવાર સુધી કોઈ સંસારી કે દૈહિક ક્રિયા ના આચરે, દિવસે નિર્વાહ ચાલે તેટલો જ વ્યવસાય અને વ્યવહાર કરે. દેહની ક્રિયા દેહ વડે થવા દે અને મનને સમતાભાવમાં જોડેલું રાખે. ભાષા પણ સરળ અને મધુર બોલે. પ્રતિકૂળતાઓ શાંતિથી સહન કરે. શ્રાવક આવું જીવન જીવે તે સાધુપણા તરફ સહેજે જઈ શકે. સાધુ જ મોક્ષે જાય તેમ નથી, પણ સાધુતા વગર મોક્ષ નથી.
પોતાના સ્વરૂપની સ્મૃતિ માટે પરમાત્માની શાંત મૂર્તિનું ધ્યાન અને પૂજન દર્શાવ્યું. પરમાત્માના સ્વરૂપને ચિંતવવાને બદલે તેની શોભા રવામાં જીવો પૂજા માનવા લાગ્યા. અને ધ્યેય બાજુ પર રહી ગયું. શ્રાવકને જે કંઈ શુભયોગ મળ્યા છે તે પૂર્વ કર્મના યોગે મળ્યા છે. દાનાદિ કાર્યો રાગની લોભની માત્રા ધટાડવા માટે છે. અને નિસ્પૃહભાવે કરવાથી અંતરાય કર્મ તૂટે છે. દેવોને માટે દાનાદિ કાર્યો દુર્લભ છે. મનુષ્યને એવો યોગ મળ્યો છે ત્યારે પ્રમાદ અને લોભવશ તેનું સેવન કરી શકતો નથી. અને અંતરાયકર્મ એવું ગાઢ બનાવે છે, કે સામગ્રી મળવા
સ્વરૂપ અવલોકન
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
૧૪૯ www.jainelibrary.org
