________________
સંવાદ પંચક કરવા ભણી અથવા તે કયા માર્ગમાં દોરવા માગે છે તે વિચારવા પ્રતિ તે નજર સરખી પણ કરતો નથી. માતા! હવે મને પ્રમાદાવસ્યા ગમતી નમી. આ ધકાને ઉપગ કરી લેવામાંજ મને જીવનસાલ્ય સમજાય છે.. - ભદ્રા બેટા ! ઇરછા હશે તે એ પ્રસંગ પણ ભાવિમાં બની આવશે. હજી તારું વય પણ એવું પ્રૌઢ નથી કે એવી ઉતાવળ કરવાની જરૂર હોય. તાતા હજી પુણ્યના ઉદયને ભેગે અને પુત્રવત્સલ માતાને નિત્યની જેમ પ્રસન્નતા આપે.
શાલભદ્રઃ જેને આપ પુણય માને છે તેને અંત નજીકમાં નથી, એ હું પણ સમજું છું, પણ એક કાળે તેને અંત છે એજ નિશ્ચય આ કાને પણ તેના અને મારી દષ્ટિમાં સ્થાપે છે, અને ભાવિમાં બનવાના પ્રસંગને ભાવિને વીંધવા સમર્થ થયેલી દષ્ટિ, હમણાંજ મારી સમક્ષ ખડો કરે છે. વિચારશીલ મનુષ્યો ભાવિમાં થવાના અનુભવને અત્યારેજ અનુભવે છે, અને પાછળથી તાપને હેતુ ન થાય એવી બાજી રચે છે. કાળને ઘસાતાં વાર લાગતી નથી, અને એ ભયાનક ક્ષણ માડી ઊભી રહે છે. માજી ! જ્યારે આ પુણ્યને અંત એક ક્ષણે આવે નિશ્ચિત છે તે પછી હું તેને નિરાંતથી કેમ ભેગવી શકું? અને ભય એજ વર્તમાનમાંથી બધી મધુરતા લૂંટી લે છે. અજ્ઞાન મનુષ્યજ પુરયને રસભર્યો ઉપભેગ કરે છે. સમજ્યા પછી તે “પુણય ” એ “પાપ'માં જ પલટી જાય છે; કેમકે સમજુ પુરુષની નજર આખરના પરિણામ ભણી રહ્યાં કરે છે. તેની દષ્ટિ ભાવિના ધૂમસને ભેદી અંતિમ અવસ્થાને અનુભવ તલ્લણ લઈ શકે છે, અને તે સર્વને સાર નિચોવી કર્તવ્યના ખરા માર્ગે વળે છે.
ભાઃ ૫ણ તાતા પુણ્ય, સરયને ખેંચી શકે છે. દ્રવ્યને તને