________________
મૃગાવતી અને મૃગાપુત્ર
૩૩ અવધિના અને તે પણ લેપ પામી તેના સ્થાને તેથી પણ મહત્તર, ઉચ્ચતર અને સૂક્ષ્મતર આનંદનું અવલંબન મળશે અને તે પ્રમાણે આત્માની ઉત્ક્રાંતિના ચરમ લક્ષ્ય સાથે એય સધાતા પર્યત ચાલ્યા જ કરશે. માતા ! આપના હૃદયને પુત્ર ભાવનું સમર્પણ કરવામાં જે કષ્ટ અનુભવાય છે તે માટેનું મને કશું જ નથી એમ માનશો નહિ ! પરંતુ વિશ્વના મંગળ નિર્માણમાં અને આપના કરતા અધિક શ્રદ્ધા હોવાથી જ મરામાં ધૈર્ય અને શૌય છે. આપ પણ પ્રભુના ઉપદેશ અને આદેશમાં શ્રદ્ધા રાખે, એ શ્રદ્ધાના બળથી જ આજે જે નથી સમજાતું તે આવતી કાલે સહેજે સમજી શકાશે. પણ માતા ! આ હું શું જોઉ ! આપની આંખ માંહેના અશ્રુ મારું સર્વજ્ઞાન, સર્વ સાહસ, સર્વધેયં પીગાળી નાંખે છે.
માતા : બેટા ! આ આંસુ નથી, પરંતુ આંસુનું રૂપ ધારી આવેલી તારી ઇચ્છાનુસાર આજ્ઞા છે, માતાની જીભ તેવી આશા કરતા અચકાય છે તેથી માતાના હદયમાં રહેલું પ્રભુત્વને અંશ અશ્ર દ્વારા આજ્ઞાનો સંદેશ મોકલે છે. પણ તાત ! હું તને એક જ ગુમાવીશ ?
કુમાર: ગુમાવવાપણું કશું નથી. મારું બાહ્ય સ્વરૂપ એ કશું જ નહિ પરંતુ આપના આંતરચિત્રને એક પૂલ આવિર્ભાવ માત્ર છે. જેને આપ ગુમાવવાની આશંકા કરે છે તે આપના આત્મા સાથે ઓતપ્રોત છે. આપ મારામાં કયા તત્ત્વને ચાહે છે ? મારી સુકુમારતાને? તેમ હોય તે તે ગુણ ભાવપણે આપના હદયમાં જેમને તેમ કાયમ છે, અને સ્કૂલપણે એ સુકુમારતા અનુભવવી હોય તે મારા કરતા પુષ્પમાં અધિક સુકુમારતા છે. મારા વિશે આપને જે જે અંશે પ્રિય છે તે સર્વ આ પ્રકૃતિના અનંત વિસ્તૃત મહારાજ્યમાં અનંત પ્રમાણમાં ભરેલા છે. તે સર્વમાં તમારા પુત્રને જોઈ તેમાં આનંદ માનશો. તમારા મોહને મારામાં બાંધી ન રાખતા જ્યાં જ્યાં
