________________
૪૮
સવાદ પંચક
પ્રતિબંધક ભાવ હોય એવી શંકા રાખીશ નહીં. તારું આત્મનિદાન હુ" બહુ સભાળપૂર્ણાંક કરતા આવ્યેા છું. તારા જિગરમાં હવે કાંટાવાળા વૃક્ષ ઊગતાં ઘણા સમયથી બંધ પડયાં છે, ત્યાં કલ્પવૃક્ષોનું રમણીય ઉપવન જ વિરાજે છે. છતાં હૃદયમાં કાઈ ખટક અનુભવાતી હાય તા તેમાં કોઇ મહાભાગ્ય આત્માના અપૂર્વ હિતના સકેત જ સ ંભવે છે. સ્વાર્પણમય હ્રદયની ખટક એ ખટક નથી, પણ કાઈ ભવ્ય જીવના અપૂર્વ અદૃષ્ટ વિશેષના પ્રકપના પ્રતિધ્વનિ છે. તાત ! તને શું ખૂંચે છે?
સ્થૂલિ : પ્રભો ! આપ ધારા છે! તેટલા હુ` સ્વાહીન નથી. અને મને જે કાંઈ ખૂચે છે તે પણ એ સ્વાર્થના જ કાંટા ! જ્યાં દિલનું ખે ́ચાણુ થાય ત્યાં શું સ્વાની દુર્ગંધ ન સર્જાવે ?
તારા
સભૂતિઃ ભદ્ર ! સ્વાર્થ અને પરાર્થની પ્રાકૃત વ્યાખ્યા આત્માની આ ભૂમિકાએ હવે બદલાઈ જવા ચૈાગ્ય છે. એ જૂની ચીજો હવે ફેંકી દે. ચિત્તના જે અશમાંથી પરાર્થે જન્મે છે, તે અશમાંથી સ્વાર્થ પણ જન્મે છે; ઉભય એક જ ધરનાં છે.
સ્થૂલિ : કાઈ દિવસ નહીં સાંભળેલી વાણી આજે આપના મુખમાંથી સ્રવે છે. આજે હંમેશ કરતાં કાંઇ વિપરીત જ કહેતા હા એમ મને ભાસે છે. શું સ્વા અને પરા` ચિત્તના એક જ અશમાંથી જન્મે છે ? એ તેા નવુંજ સાંભળ્યું !
સભૂતિઃ અધિકારના ફેર સાથે વસ્તુની વ્યાખ્યા પણ ફરતી ચાલે છે. આત્માના જે અધિકારમાં સ્વાથ અને પરા ને પરસ્પરમાં વૈરી તરીકે ઓળખાવવા જોઇએ, તે અધિકાર નું ધણા કાળથી આળગી ગયા છે. હવે ઉભય તારે માટે અહીન છે. એ હૈં હવે તને સ્પર્શી શકે તેમ નથી.
.
સ્થૂલિઃ એ દ્ર કયાં સુધી સંભવે ?
