________________
૫૦
સંવાદ પંચક પરાજય પામે છે-વિષયના કીચડમાં ગરકી જાય છે, તે જ સ્થાનમાં વિજય મેળવવાની આકાંક્ષાવાળા હોય છે. અને જ્યાં સુધી યાચવાની દરેક અભિલાષાનો પરાભવ કરવા જેટલું પરાક્રમ મેળવી યાચવાનાં ભારેમાં ભારે ખેંચાણનાં સ્થળ ઉપર પણ અપવા તત્પર ન થાય ત્યાં સુધી તે આત્મા નિર્બળ અને સત્વહીન ગણવા યોગ્ય છે. કેશાને ત્યાં ચાતુર્માસ કરવાના તારા દિલના ખેંચાણને “સ્વાર્થ ની સંજ્ઞા ઘટતી નથી. યાચવાના ઉત્કૃષ્ટ ખેંચાણવાળા સ્થળ ઉપર અર્પવાની કસોટીએ ચડવાને તત્પર થયેલા તારા આત્માને એ તનમનાટ છે. તારા જેવાએ હવે કશે ડર રાખવો એગ્ય નથી. યાચવાની તારી પાત્રતા એ હવે જૂને ઈતિહાસ થઈ ગયો છે.. : યૂલિઃ પણ મુનિને વેશ્યાના ગૃહમાં ચાતુર્માસ ઘટે?
સંભૂતિઃ જે મુનિ યાચવાને પાત્ર છે, તેણે તેવા ખેંચાણથી દૂર વસવાની જરૂર છે, અને તેટલાજ માટે તારા સહયોગી મુનિઓને જે સ્થાનમાં તેવા ખેંચાણને લેશ પણ સંભવ ન હોય ત્યાં મોકલ્યા છે. પરંતુ જેને આપવાનું જ છે, લેવાનું કાંઈ જ નથી, પિતાને માટે કશુંજ રાખવું નથી, તેણે તો યાચવાના ખેંચાણવાળા પ્રદેશમાં વિજય મેળવી જગત ઉપર અયાચકતાનું દૃષ્ટાંત બેસાડવાની જરૂર છે. તાત! તારા જેવાએ તે તારી પાસે જે કાંઈ છે, તેને વસ્તીમાં છૂટે હાથે વેરતા ચાલવાની જરૂર છે. જગતને તારા જેવાની પાસેથી બહુ શીખવાનું અને લેવાનું છે. જ્યારે આત્મા લેતે બંધ થાય છે અને ક ઈચ્છતો નથી, ત્યારે તેના આત્મભંડારો અમૂલ્ય રત્નોથી ઊભરાવા લાગે છે, અને તે રસ્તે જગત છૂટે હાથે લૂંટેજેને જે જોઈએ તે ગમે તેટલું લે–તે માટે તેણે જગતના ખેંચાણના મધ્યબિન્દુમાં–શિખર ઉપર ઊભા રહેવાની અગત્ય છે. યાચવાને નિતાંત આપાત્ર થયેલા બલિષ્ટ આત્માઓ બહુજ અલ્પ હોય છે, તેથી શાસ્ત્રકારોએ યાચવાના ખેંચાણવાળાં સ્થાનેથી દૂર રહીને ગુફાઓમાં કલ્યાણ સાધવાની અગત્ય બતાવી છે, તે વિધાને તારા જેવા વીર્યવાન પુરુષો માટે નથી.
