Book Title: Samanya Nirukti
Author(s): Chandrashekharvijay
Publisher: Kamal Prakashan Trust

View full book text
Previous | Next

Page 229
________________ ईच्छाभावः । આ ઈચ્છાભાવ ઘટાભાવવદ્ધન્યભાવવનિશ્ચય છે. એટલે સ્વાવ્યવહિતપ્રાક્ષિણાવચ્છિન્ના ઘટાભાવનિષ્ઠાધિકરણતા બની=સ્થ યા સ્વાવ્યવહિતप्राक्क्षणावच्छिन्ना घटाभावनिष्ठाधिकरणता આવી અધિકરણતા ઘટાભાવમાં છે તે જ ધર્મિતાવચ્છેદક હોવાથી તેમાં જ ધર્મિતાવચ્છેદકતા પણ છે. એટલે સામાનાધિકરણ્યન ઈચ્છાભાવા-ધિકરણતાવિશિષ્ટ છે ધર્મિતાવરચ્છેદકતા બની = તાધવરતવિશિષ્ટ યા તાવચ્છતા આવા ધર્મિતાવચ્છેદકતા સંબંધથી તત્યકારકબુદ્ધિત્વાવચ્છિન્ન પ્રતિ ! તદભાવપ્રકારકનિશ્ચયઃ પ્રતિબન્ધકઃ | છે હવે ઉક્ત સંબંધથી ઘટાભાવમાં વહુન્યભાવનિશ્ચય પ્રથમતઃ પડેલો છે માટે ઈચ્છા ન થાય છતાં ય ઘટાભાવમાં વદ્વિબુદ્ધિ તાદશસંબંધથી રહી શકતી જ નથી અર્થાત્ નિર્વદ્ધિ વઢિમા પટમાવવાંશ વદ્ધિમાન એવી બુદ્ધિ થઈ શકતી જ નથી. અહીં આપણે ઈચ્છાભાવાધિકરણતાનું વૈશિસ્ત્રધર્મિતા-વચ્છેદકતામાં લીધું. તેમ ન લેતાં લાઘવાતુ ઈચ્છાભાવનું વૈશિષ્ટય પ્રતિબંધક (નિશ્ચય)માં જ આપી છે ન શકાયકતાદશ(ઇચ્છાભાવવિશિષ્ટ જે ઘટાભાવવવિષયકનિશ્ચય) સ્વરૂપસંબંધથી ઈચ્છાભાવ ઘટાભાવમાં રહે અને ધર્મિતાવચ્છકતાસંબંધથી ઘટાભાવવધ્વન્યભાવવત્ | નિશ્ચય પણ રહે. એટલે ઈચ્છાભાવવિશિષ્ટ નિશ્ચય બની જાય. આ ગદાધારે પોતાનો વિચાર મૂક્યો : गादाधरी : निर्व्वह्निः पर्वतो वह्निमानित्यादिस्थलीयदोषसाधारण्याय | प्रकारान्तरेण लक्षणं वर्णयतां केषाञ्चिन्मतमाह [] ધતિ: : તારાપક્ષે તાસ ધ્યવૈશિષ્ટચ તાશ" साध्यनिरूपितव्याप्तिविशिष्टतादृशहेतुवैशिष्ट्यस्य चावगाहिनो ज्ञानस्य । १ यद्विषयकं ज्ञानं विरोधिविषयकं तत्त्वम्, गादाधरी : तादृशपक्ष इति । पक्षतावच्छेदकविशिष्टपक्ष इत्यर्थः।। । तादृशसाध्येति । साध्यतावच्छेदकविशिष्टसाध्येत्यर्थः। तादृशहेत्विति ।।। LEG-૨ સામાન્ય નિરતિ ૦ (૨૧) નEEJ

Loading...

Page Navigation
1 ... 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290