Prabuddha Jivan 2014 10 Jain Tirth Vandan ane Shilp Sthapatya Visheshank

Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 26

'પૃષ્ટ ૨૬ • પ્રબુદ્ધ જીવન • જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક, ઑક્ટોબર ૨૦૧૪
શેષાંક
જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક 5 જૈન તીર્થ વેદના અને શિલા સ્થાપત્ય વિશેષાંક ૬ જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિરોષક ૬ જૈન તીર્થ વંદના અને શિલા સ્થાપત્ય વિશેષાંક દ ક જૈન તીર્થ વંદતા અને શિલ્પ 2
ૐ બની છે.
કવિની પ્રત્યેક કૃતિના પ્રારંભે શંખેશ્વરદાદાનું મંગલ સ્મરણ હોય. આ પ્રભુનો મહિમા અપરંપાર છે. દાદાના એક પરમભક્ત ને શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ પ્રભુના ચૈત્યવંદનની ધ્રુવપંક્તિમાં તો પ્રભુ સાથેના € આપણા કવિ ઉદયરત્નજી ખેડાથી સંઘ લઈ આવ્યા હતા. ૩૨૫ વર્ષ પરમ આત્મીય નાતાની અભિવ્યક્તિ થઈ છે; મેં પહેલાંની વાત છે. એ સમયે મૂર્તિ ઠાકોરના કબ્બામાં, ઠાકોર દાણ ‘શંખેશ્વર સાહિબ સાચો, બીજાનો આસરો કાચો.' માગે, ઉદયરત્નજીએ દાણ આપવાની ના પાડીને પ્રભુ પાસે આવા શંખેશ્વર ગામમાં દાદા પાસે આવનારો ભક્ત દાદાની છે આર્તિહૃદયે દર્શન માટે પ્રાર્થના કરી.
ભક્તિમાં તરબોળ થઈ જાય. પોષ દશમીના અઠ્ઠમ થાય, પૂનમ, પાર્થ શંખેશ્વરા સાર કર સેવકા દેવ કાં એવડી વાર લાગે; બેસતે મહિને કે દસમે પણ દાદાની પૂજા માટે લાંબી લાંબી કતાર છું કોડી કર જોડી ઊભા, ઠાકુરા ચાકરા માન માગે.
લાગે. દૂર દૂર દેશથી સંઘો આવે અને પ્રભુભક્તિની રમઝટ મચે.
(કુલ પકડીનો છંદ છે.) આજે તો દાદાના આ દિવ્યધામમાં બીજાય અનેક જિનાલયો છું ભક્તની ભાવભીની પ્રાર્થના સંભળાઈ અને દ્વાર ઊઘડ્યા. પ્રભુનો શોભી રહ્યા છે. ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ જિનાલયની સમરૂપતા અને વિશાળ 8 હું જયજયકાર થયો.
આયોજન ધ્યાન ખેંચે છે, આગમમંદિરમાં મહાવીર પ્રભુની 8 હૈ પ્રભુનો આવો મહિમા સાંભળી શુભવિજયજીના શિષ્ય અને સમતારસભરી મુદ્રા આકર્ષે છે. થોડે અંતરે આ યુગના મહાન આચાર્ય રે
પૂજાઓના સર્જક વીર વિજયજી પણ વર્ષભર પ્રભુની સાધનામાં કલાપૂર્ણસૂરિની સમાધિ આવેલી છે. વળી, નગરના સીમાસ્થળે 8 છે રહ્યા. હૃદયમાં પ્રભુના પ્રત્યક્ષ દર્શનની અભિલાષા હશે, વર્ષોતે પણ શાસ્ત્રલેખનના સંકલ્પ સાથે, શ્રુતસંરક્ષણના ઉદ્દેશવાળું નવું તીર્થ છે પ્રભુ સાથેનો તાર સંધાયો નહિ, આથી આર્જવભરી પ્રાર્થના કરે નિર્માણ પામી રહ્યું છે.
શંખેશ્વરમાં ઊભરાતો જનસમુદાય પ્રભુ પ્રત્યેની આસ્થાની મધુરી ; “પાર્થ શંખેશ્વરા! વિશ્વવિખ્યાત એકાંત આવો,
સરગમ સમો શોભી રહે છે. પરંપરા કહે છે કે, આ મૂર્તિ અષાઢી હૈ જગતના નાથ મુજ હાથ ઝાલી કરી આજ કિમ કાજમાં વાર લાવો.” શ્રાવકે ભરાવી, આ વાતનું તથ્ય તો કેવલી ભગવંત જાણે, પરંતુ હૈ
પ્રભુએ ભક્તની વિનંતીને દીર્ઘસમયની પ્રાર્થનાનો સ્વીકાર કર્યો. પ્રભુના દર્શન કરતા હૃદયમાં અષાઢી મેઘ છલકે છે, ને આંખોમાંથી હૈ પ્રભુ સાથે જે પરમ મૈત્રીનો ગાઢ નાતો બંધાયો તેને પરિણામે હરખભીના શ્રાવણ-ભાદરવા વહે છે. * * *
જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક 5 જૈન તીર્થ વંદના અને શિલા સ્થાપત્ય વિશેષાંક 4 જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક દ ક જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ
૨. જીરાવાલા
એક વૈશાખની મારવાડની ઊની ઊની સાંજે મુનિભગવંતો સાથે હાં રે મારા નયણાં લંપટ જોવે ખીણ ખીણ તુજ જો; પદયાત્રા કરી અને જીરાવલા પહોંચ્યા. મારા પગમાં ડામરની સડક રાતાં રે પ્રભુરૂપે રહે વારી રે લો.” દૃ પર ચાલવાની અસહ્ય બળતરા હતી. પણ જીરાવલા પહોંચ્યા ને આવું સૌંદર્ય અને રૂપ અનિમેષ પીધા જ કરીએ એવું અદ્ભુત શું હું ગર્ભગૃહની જમણી દિવાલે નાની દેરીમાં બિરાજમાન શ્રી જીરાવલા રૂપ...કહેવાય છે કે પ્રભુ પ્રાર્થના શુભ ગણધરે આ પ્રતિમાની પ્રતિષ્ઠા હું [ પાર્શ્વનાથ પ્રભુના દર્શન કર્યા અને હૃદય ચંદ્રની ચાંદનીમાં ન્હાવા કરી હતી. પ્રભુના જીવનકાળમાં જ આ પ્રતિમાની પ્રતિષ્ઠા થઈ લાગ્યું.
હોવાથી તેનો મહિમા સવિશેષ છે. વળી, અન્ય કથા કહે છે કે, આ કે છે સ્વચ્છ ધવલ મોતી, ચંદ્રની ચાંદની કે કુમુદ (ચંદ્રવિકાસી કમળ)ની નગરના ધાંધલશ્રેષ્ઠિની ગાય જમીનમાં દટાયેલી આ મૂર્તિ પર શું ન સ્વચ્છતા, શુભ્રતાને પણ પાછી પાડી દે એવી શુભ્રતા ને ચિત્તને અભિષેક કરતી. ગાય દૂધ ન આપતી હોવાથી તપાસ કરતાં મૂર્તિ છે કે ઠારી દે એવું મનોહારી સ્મિત.
પ્રગટ થઈ. આ મૂર્તિનો મહિમા ગામે ગામ ફેલાયો. કેટલાકને મતે એ મૂર્તિનું અનોખું સંમોહન કહો કે વશીકરણ વૈશાખની સવારે દેવતાઓ દ્વારા ગાયના દૂધ અને વેળુના સંમિશ્રણથી આ મૂર્તિ રાજસ્થાનના તાપની વચ્ચે કેટલાય સમય સુધી એ પ્રભુના અનિમેષ સર્જાઈ છે, માટે જ તો આવી શુભ્ર છે, તો કેટલાક લોકો સાચા નજરે દર્શન કર્યા.
મોતીના વિલેપનને આ વાતનો યશ આપે છે. એ જે હોય તે, પણ હૈ પ્રભુના એ મનોહારીરૂપ જોઈ સ્મૃતિપથ પર ફરકે ભક્તિયોગાચાર્ય પ્રભુ-પ્રતિમા આત્માના પરમ શુદ્ધ-શાંત સ્વરૂપની ઓળખાણ ૐ મોહનવિજયજી ‘લટકાળા'ની સુમધુર પંક્તિઓ;
આપતી હોય એવું ધવલ-ચમત્કારીક રૂપ ધરાવે છે. ‘હાં રે તારે મુખને મટકે અટક્યું મારું મન જો;
જીરાવલા પાર્થપ્રભુના નામનો મહિમા સુવિશેષ છે. પ્રતિષ્ઠા મેં આંખડલી અણિયાળી કામણગારીઆ રે લો.
અવસરે જિનમંદિરોમાં કેસર-કંકુથી જીરાવલા પાર્શ્વનાથ પ્રભુનો રે
જૈન તીર્થ વૈદતા અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક જૈન તીર્થ વંદતા અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિરોષાંક જૈન તીર્થ વંદના અને શિલા સ્થાપત્ય વિશેષાંક 5 જૈન તીર્થ વંદતા અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક