Book Title: Prabuddha Jivan 2014 10 Jain Tirth Vandan ane Shilp Sthapatya Visheshank
Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
View full book text
________________
જૈન તે
..
(પૃષ્ટ ૮૦ પ્રબુદ્ધ જીવન • જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક - ઓક્ટોબર ૨૦૧૪)
તેષાંક
8 શા માટે કરો છો? અગર તમારે એવું આરસનું દેરાસર જોઈએ તો તેમજ જેનોના જૂનામાં જૂના અને પ્રસિદ્ધ જૈન' પત્રની પવિત્રભૂમિ કે
શું એને માટે આ પુરાણા ચુનાના દેરાસરનો હોમ કરવો જોઈએ? હોવાના લીધે પણ જૈન ધર્મના અનુયાયીઓને અને અભ્યાસીઓને 3 ૨ મિત્રો હું હાથ જોડીને તમારી આગળ પ્રાર્થના કરું છું કે ગમે તેટલા પ્રિય છે. બાકી ભાવનગરનો શ્રી સંઘ પોતે જ એક જંગમ તીર્થ ગણી 8 8 નવા ચકચકિત આરસના દેરાસરો બાંધો, પરંતુ તમારા જૂના શકાય, કે જેના આગેવાન જૈન ભાઈઓની દેવગુરૂભક્તિ, વિદ્વત્તા, 78 છે અસાધારણ મંદિરોને જેવી શૈલીમાં અને જેવા દ્રવ્યોથી તે બાંધવામાં ઉદારતા, મધુર સ્વભાવ અને ચાતુર્ય અસાધારણ છે. વિદ્વાન શેઠ ઈં આવ્યાં હતાં તેજ શૈલીમાં અને તેવા દ્રવ્યથી તેનો જીર્ણોદ્ધાર કરજો ! શ્રી કુંવરજીભાઈ, આદર્શ ભાવનાવાળા ગિરધરલાલ શેઠ, ચતુર હું જ નહીં તો તમારા વધારે શિલ્પજ્ઞાની પૌત્રો તમારા આવા કામને માટે જીવરાજભાઈ, લોકસાહિત્ય પ્રવીણ મેઘાણીજી, સ્નેહીભાઈ અભેચંદ, # બહુ જ દિલગીરી જાહેર કરશે અને દુનિયા હસશે! મિત્રો, જીર્ણોદ્ધાર આનંદી અને ઉત્સાહી દેવચંદભાઈ (“જૈન' પત્રના અધિપતિ) તથા હું આ એક ૨મત નથી; પરંતુ એ એવું મોટું અને કઠીન કામ છે કે જે વિનયી અને મધુરભાષી ભાઈ ગુલાબચંદ (આનંદ પ્રેસના મેનેજર) હૈ શું માત્ર જુના વખતની શૈલી અને સભ્યતાનો ગંભીર અભ્યાસ કરીને જ અને સદાસ્મરણીય, ગંભીર, ન્યાયપ્રિય અને સરળ શ્રીમાન સુનાવાલા ૬ હું યોગ્ય રીતે સાધી શકાય તેમ છે. એ ભૂલી મત જાઓ.’ સાહેબ અને મારા વહાલા માણેકબેન (મિસિસ સુનાવાલા) ! તમારી છે ૨ પરંતુ આ પ્રશ્રો હવે રહેવા દઈએ. નિશીહિ, નિશીહિ, નિશીહિ! વચમાં ગુજારેલ દિવસો હું ક્યારે પણ ભૂલી શકીશ નહિ! અને હું
શંખેશ્વર નાથ, તારા શરણમાં આવીએ ! બારણાં ઉઘડ્યાં છે, બોલો, તમારી સાથે થયેલી વિવિધ ધર્મચર્ચાઓનો લાભ જે મને મળ્યો છે નE # આ મૂર્તિનું રહસ્ય શું છે? આવી શાંતિ, આવી કાંતિ, આવી તે પણ ચિરસ્મરણીય રહેશે! હું શીતલતા ! તમે પાછા જઈ શકતા નથી. હાલી શકતા નથી, ધ્યાનમાં ભાવનગરના દેરાસરો પણ જો કે વધારે પુરાણાં નહીં તો પણ જે બેસવું, આ અદ્વિતીય મૂર્તિની છાયામાં બેસવું અને આંખોને તૃપ્તિ દર્શન કરવા લાયક છે. એની સંખ્યામાં શ્રી દાદાસાહેબનું મંદિર જુ થાય ત્યાં સુધી એના દર્શનમાં તલ્લીન રહેવું. આંખો કોઈવાર તુપ્ત પોતાની વિશાળતા અને શોભાને માટે તથા ગામની વચમાં આવેલ હૈં થઈ શકે એમ નથી. મંત્રના પ્રભાવથી જરાવડે કમજોર શરીરવાલા મોટું દેરાસરજી તથા ગોડીજી મહારાજનું દેરાસર પોતાની સરસ & થયેલા શ્રીકૃષણજી આ મૂર્તિના હવણથી સાજા થયા હતા એમ લોકો મૂર્તિઓના લીધે ખાસ આકર્ષક છે. બાકી ઘોઘા, તળાજા, મહુવા શું કહે છે. આવી મૂર્તિના ચમત્કારો માટે તમે કેમ શંકા રાખો છો? જવા માટે પણ ભાવનગર કેંદ્રસ્થાન છે. ૨ એની આગળ બેસો અને એની શક્તિ અનુભવો! કેટલા વરસની
ઘોઘા હશે એ કોણ જાણે ? દંતકથા છે કે તે ગઈ ચતુર્વિશતિના નવમાં ઘોઘા પુરાણા વખતમાં એક મોટું અને પીરબેટની સાથે સ્પર્ધા 9 તીર્થ કરના વખતે બનાવવામાં આવી હતી! આષાઢ નામના શ્રાવક કરતું આવું બંદર હતું. અહીથી જ ભાવનગર વસાવવામાં આવ્યું
એને પોતાની પાઘડીમાં રાખતા હતા અને દેવતાઓ એને લઈ હતું. જેના રહેવાસીઓનો મોટો ભાગ આજે પણ ‘ઘોઘારી વાણીયા” 9 જતા હતા ! ગમે તેમ હોય! બેસો અને શુદ્ધ ધ્યાનમાં તમારા આત્માને આ નામથી ઓળખાય છે. ભાવનગરના રસ્તાથી નજદીક આવતાં પવિત્ર કરો!
મુસાફરને આખું ગામ સમુદ્રથી વીંટાયેલા જેવું લાગે છે. પરંતુ આ આ દેરાસર બાંધવામાં આવ્યું હતું. તે પહેલાના વખતના જલ ઝાંઝવાનું જલ જ છે. સમુદ્ર એક બાજુથી માત્ર ગામને અડે છે. * દેરાસરના ખંડેરો પણ જુના શંખપુરમાં આજકાલના શંખેશ્વર આ ઘોઘા અત્યારે બિલકુલ જીર્ણ, અસ્વચ્છ, બદસુરત દેખાય છે. હું
ગામમાં નવા દેરાસરજી પાસેજ, હજ વિદ્યમાન છે. આ પણ ઈંટ દીવાલો પડી ગઈ છે, અને ઘણા મકાનોના ખંડેરો જ જેવા કેવા કે ૬ અને ચુનાથી બાંધેલું હતું. વિશાળ હતું અને જુની કોતરણીના દર્શનીય ઉભેલા . ત્રણ દિગંબરોના અને ત્રણ શ્વેતાંબરોના દેરાસરો " અવશેષો હજુ દેખાય છે. એનો કર્તા કોણ અને એનો નાશ કરનાર પહેલાનાં વખતની પ્રૌઢતાની સાક્ષી પૂરે છે. તેમાં શ્રી નવખંડા " છે કોણ? એ કોઈને માલુમ નથી
પાર્શ્વનાથનું દેરાસર ખાસ વિશાલ અને સુંદર છે. ખરેખર આ એક ભાવનગર
જ નહીં પરંતુ ચાર જુદા જુદા શિખર અને ગુમટવાળા દેરાસરોનો 8 કોઈ કદાચ કહેશે કે ભાવનગર એ કંઈ જૈન તીર્થસ્થાન નથી તો સમૂહ છે. નીચે વિશાળ ભોંયરાં છે. દેરાસરજીના મૂલનાયક શ્રી ? શું એમની સાથે લડવા તૈયાર છું. ભાવનગર શ્રી વિજયધર્મ- નવખંડા પાર્શ્વનાથજીની પુરાણી મૂર્તિ છે, તે મૂળ મારવાડથી ? ૬ સુરીશ્વરજીનું દીક્ષાસ્થાન છે. અને એજ કારણથી એમના ભક્ત અને ભાવનગર અને પછી ભાવનગરથી ઘોઘા લાવવામાં આવી હતી. ૨ ૬ મિત્રવૃંદને, અર્થાત્ શ્રી શ્વેતાંબર જૈન સંઘના મોટા ભાગે વંદનીય એના બદલે મૂળથી ઘોઘામાં રહેલ શ્રી આદીશ્વરજીની મૂર્તિને કે રે q છે. ભાવનગર એ શ્રી યશોવિજયજી જૈન ગ્રંથમાળા, શ્રી આત્માનંદ જેના દર્શન કરવા માટે પહેલાં એક એક સોનાની મહોર આપવી ૬ જૈન સભા, શ્રી જૈનધર્મ પ્રકાશક સભા ઇત્યાદિ ધાર્મિક સંસ્થાઓની પડતી હતી, એમ લોકો કહે છે, તે ભાવનગર લઈ જવામાં આવી ૬ જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક ક જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિરોષાંક ક જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક ક જૈન તીર્થ વંદતા અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક
જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક 4 જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક 4 જૈન તીર્થ વંદતી અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિરોષક 4 જૈન તીર્થ વંદતી અને શિલા સ્થાપત્ય વિશેષાંક દ * જૈન તીર્થ વંદની અને શિલ્ય 3
0* જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિરોષક 5 જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક દ ક જૈન તીર્થ વંદતા અને શિલા