________________
૧૧૪
: : તરુણ જૈન : :
આચાર્યનું માનસ.
એક ચિત્ર,
રાજકાતને એક યુવક જાણીતા આચાર્ય પાસે કંઇક જિજ્ઞાસાથી જાય છે, આચાર્યંને વંદન કરી બેસે છે. એ યુવકને જોષ્ઠને આચાય તેને પેાતાના ફ્રાંસલામાં લઈ દીક્ષા આપવાનેા મનસુખે ઘડે છે. એ દૃષ્ટિએ જ આચાય વ્હેની જોડે વાત છેડે છે. અને નામ, રહેવું, ધંધા વગેરે પૂછે છે. ત્યારબાદ જાણે કે તે યુવકને ખૂબ એળખતા હોય તેમ કહે છે કે હું રાજકાટ આવ્યા હતા ત્યારે હમારા બાપ મ્હારા ભકત હતા. રાજ સાંજે આવે, ધ ચર્ચા કરે, બહુજ ધર્મીષ્ઠ હતા વગેરે કહી યુવકને વિશ્વાસમાં લ્યે છે પુને ધીરે રહીને સંસારની અનિત્યતાના ઉપદેશ આપે છે.
આચાર્ય –ભાઇ સંસારમાં કાંઇ નથી, બધું અનિત્ય છે, સગાં કોનાં તે વ્હાલાં કાનાં ? બધા સ્વાથી છે. સ્વાર્થ સર્યા પછી કાઇ કાઇતું નથી, માટે જ શાસ્ત્રકાર। મનુષ્યને સંસારથી વિમુકત થવાને ઉપદેશ આપે છે. યુવક ઉપરાત ઉપદેશથી ચોંકી ઉઠે છે અને પૂછે
છે.
યુવક-આપ કહેા છે. કૅ સ`સારમાં કંઇ નથી તેા પછી આપ આપઘાત શા માટે નથી કરતા. બધું જો અનિત્ય છે તે પછી આપે જે વેશ ધારણ કર્યાં છે એ પણ અનિત્ય છે. એવી અનિત્ય વસ્તુને શા માટે ઉઠાવે છે. ? સગાં અને વહાલાં કાર્યના નથી તે પછી એક સગા વ્હાલાંનું સલ હેડી શિષ્યા અને ભકતાનુ સરકલ વધારી બીજા સગાવ્હાલાં શા માટે ઉભા કરા છે ? સ્વાર્થ સર્યાં પછી કાઈ કાઇનું નથી તે આપ શિષ્યવધારે છે એ કેવળ આપના સ્વાર્થ માટે તા ખરા ને ?
આચાય –(મનમાં ચાંકીને) ભાઈ, આપઘાત કરવા એ મહા પાપ છે. સાંસારીક જીવન જીવવા કરતાં મહાવીરનું ઉપદેશેલ સાધુજીવન જીવવું એ આત્માતિ માટે સરસ છે. આ વેશ ધારણ કર્યાં છે એ જરૂર અનિત્ય છે પણ તેથી જેમ એક કિલ્લામાં માણસ હોય તે જેમ નિર્ભય બને છે તેમ આ વેશમાં રહીને અમે પણ સંસારથી નિર્ભય બનીએ છીએ. શિષ્યા વધારીએ છીએ એ અમારા સ્વા માટે નહિ પણ તેના આત્માના કલ્યાણ માટે તેને દીક્ષા આપીએ છીએ અને પ્રભુ મહાવીરના સિદ્ધાંતાના અભ્યાસ કરાવી પ્રચારક બનાવીએ છીએ. તેમાં અમારી દૃષ્ટિ તે પાપકારની જ હાય છે.
યુવક-આપ કહે! છે કે સાંસારિક જીવન જીવવા કરતાં સાધુ જીવન જીવવું આત્માન્નતિ માટે સંરસ છે એટલે આપ સાધુ જીવન જ જીવતા હશે ?
આચાય –હા.
યુવક-મને તેમાં જરાયે સાધુજીવન લાગતું નથી. એક જાળ ાડીને બીજી જાળમાં પડે છે. એક સસારને ત્યાગી ખીજ્જૈ સસાર ઉભા કરે છે. આપ જે સૌંસારમાં રહી કરીને કરતા હતા એજ બાબત અહિં કરી રહ્યા છે. હા, એક બાબત જરૂર ઓછી થાય છે અને તે આજીવિકાની ચિતાની. કારણ કે એ ભાર આપે સસાર છેડે એટલે સમાજ ઉપર પડે છે. બાકી તે ત્યાંમાં તે અદ્ધિમાં મને ફેર જણાતે નથી.
આચાર્ય –ભાઈ, એ તમારે દષ્ટિ વિભ્રમ છે. જો ત્યાં અનેક
એ
પ્રકારની હિંસા થવાના સભવ હતા. અહિં બિલ્કુલ છે જ નહિ, અસત્ય ખાલવાનું નહિ, ચારી કરવાની નહિ, બ્રહ્મચર્ય નું પાલન કરવાનું અને પરિગ્રહ રાખવાના નહિ. આખા દહાડા જ્ઞાન ધ્યાન, પરમાત્માના સિદ્ધાંતાને પ્રચાર વગેરે કરીએ છીએ અને આત્માઋતિ સાધીગ્યે છીએ.
યુવક–જરૂર, બાહ્ય દૃષ્ટિએ આપ જરૂર એ કાઈ પણ માણસને કહી શકા પણ આંતિરક દૃષ્ટિએ મને એ બધા દંભ જણાય છે. કારણ કે આપ જે જાતે હિ ંસા કરતા હતા એ ખીજા કાર્ડની પાસે કરાવા છે. આપને શિષ્યની લાલસામાં સ્વાર્થ વૃત્તિને પાષવામાં અને એવા બીજા અનેક કારણેાસર અસત્ય ખેલવું પડે છે. છેાકરાંઓને ભગાડી આપ ચેરી પણ કરે છે. આપના 'ગીત આકાર બ્રહ્મચારી હા એ માનવાની સાફ ના પાડે છે. પરિગ્રહ નહિ રાખવાનું આપ મૌખિક જ કહે છે, કારણ કે આપના નામના અને આપે તાળા કુંચી લગાવેલા અનેક કખાટા ભર્યાં પડેલા મેં જોયા દેખાતું નથી. છે. એટલે આપના આ વેશ પાછળ દંભ શિવાય મ્હને કશું જ
આપ
યુવકના માઢેથી ઉપરેાકત નકકર હકીકત સાંભળી આચાર્ય ચીઢાય છે અને કહે છે કે તમે બધા નાસ્તિક છે. જડવાદમાં તમને કશી ગતાગમ નથી. અને મુખમાં જેમ આવે તેમ ખેલેા છે. તમારી સાથે વાત કરવી એમાંય પાપ છે, એમ કહી આચાય ઉઠીને ખીજા રૂમમાં ચાલ્યા જાય છે. અને યુવક આચાનુ` માનસ જોઇ ખિન્ન થાય છે અને ત્યાંથી વિદાય લે છે.
લાગવગ
પ્રસંગે મહાસભાની સામે લીબડીના કુમાર શ્રી કૂત્તેહસિ હજીએ આપણી શરમ કથા—અમદાવાદમાં અપર ચેમ્બરની ચુટણી પાંતાની ઉમેદવારી બહાર પાડી હતી. તે વખતે એમ સંભળાય છે કે શ્રી નેમિસૂરિજી અને અમદાવાદના નગરશેઠેં પેાતાની મહાસભાના હરી; ઉમેદવાર માટે વાપરી હતી. જો આ બાબત્ત સત્ય હેાય તે જૈન સમાજ માટે એ શરમાવનારી છે. મહાસભાની હામે પેાતાની લાગવગ વાપરનાર ગમે તેવા માણસ હાય તેને અમારા સાથ નથી, અમે તેને સ્વાર્થ માટે દેશને ગીરે। મૂકનારા માનીએ છીએ. એટલે તેવા વ્યકિતગત પ્રયાસ માટે જૈન સમાજ જવાબદાર નથી. જૈન ફ્રાસ પૂરેપૂરી રીતે રાષ્ટ્રભકત છે અને રહેશે.
તિરૂજ્ઞાન સમ્મુન્દર નામનુ મદ્રાસના નારાયણ આયરના તામીલ ભાષામાં લખાયેલા પુસ્તકની બધી પ્રતે જે જે જગ્યાએથી મળી આવે તે તે જગ્યાએથી જપ્ત કરવાની મદ્રાસ સરકારે નહેરાત કરી છે. તેમજ એ પુસ્તકની લેવામાં આવેલી ડબલ બાજુની ગ્રામાફીન રેકર્ડી કે જે હીઝ માસ્ટર્સ" વાઇસે લીધી હતી તે પણ જપ્ત કરવાના મદ્રાસ સરકારે નિય કર્યાં છે, આ પુસ્તકમાં લખેલી ખાખત પ્રજાના જુદા જુદા વર્ગમાં તિરસ્કાર અને દુશ્મનાવટની લાગણીને પ્રોત્સાહન આપે છે. એ કારણથી ઉપલે। નિÖય મદ્રાસ સરકારે કર્યાં છે.
