________________
:: તરુણ જૈન ::
૧૨૭
જૈન સમાજની આધુનિક પરિસ્થિતિ અને પ્રયાણમાર્ગ
અનેક વખતે કાર્ય ક્ષેત્ર વિસ્તૃત અને વિશાળ હોવા છતાં, પરિ છે અને તે મુંબઈમાં આગામી તા. ર૭-૨૮ માર્ચ ૧૯૩૭ સંવત સ્થિતિ તરફ જ્યારે દષ્ટિ નાખવામાં આવે છે, ત્યારે પ્રમાણમાર્ગ નક્કી ૧૯૯૩ ના ફાગણ વદ ૧ શની-રવીના દિવસે એકત્ર થઈ ભાવી કરવાની અગત્ય લાગ્યા વિના રહેતી નથી. જૈન સમાજની આધુ- પ્રયાણુ માર્ગ સૂચવશે. આ સ્ટેન્ડિંગ કમિટી સમક્ષ વિચારણીય મહનિક પરિસ્થિતિ સહદયવાળા માણસને આઘાત પહોંચાડનારી છે. ત્વના પ્રશ્નો રજુ થશે અને તેમાં હિંદના જુદા જુદા વિભાગોના એક બાજુ રૂઢિ અને બીજી બાજુ કાંતિ. “જે થતું હોય તે થાય” “સંધુએ સક્રિય ફાળો આપે એ હાલના તબકકે જરૂરી છે. એ માનસે પ્રગતિ અશકયજ બનાવી નથી પણ પરિસ્થિતિ ભયંકર કેરેસના પ્રાંતિક સેક્રેટરીઓએ પણ સ્થાયી સમિતિ મળે તે રીતે બગાડી છે. ક્રાંતિ રૂઢિની વિરોધી નથી, પણ એમાં રહેલી અગાઉ પોતાના પ્રાંતમાં એગ્ય રીતે પ્રચાર અને જાગૃતિ કરવી ઉણપ કે ખામી સુધારવા રતી છે. સમાજની નાવ આ બે વચ્ચે જોઈ એ. પ્રાંતને લગતી હકીકત, વિવિધ સમાજોપયેગી બાબતે ઝેલા ખાય છે. તે હંકારના સમૂહને વારંવાર એક-બીજા સાથે તથા કેન્ફરન્સને પુષ્ટિ આપવા માટે એક બીજા કેમ અને કેવી રીતે અથડાવાના પ્રસંગે આવ્યા કરે છે; પરંતુ એવા પ્રસંગે વિવિધ ભાગ આપી શકે તે વગેરે અંગે ચર્ચા, વિચાર વિનિમય કરવા અને શકિતમાનોએ ભેગા થઈ. પિતાનું બધુ જ બળ અને બધી જ કનેહ પિતાના પ્રદેશની સૂચના કે અભિપ્રાયને સ્ટે. કમિટી સમક્ષ રજુ સાર્વજનિક કાર્ય માટે વાપરી, કાર્યસિદ્ધિ કરવી જોઈએ.
કરવા એક વખતે એકત્ર થવાની વ્યવસ્થા કરે. આ રીતે જુદા જુદા : વ્યક્તિગત પ્રયત્ન સમુહપ્રયત્નથી પાછળ રહી જાય છે, એ પ્રાંતમાં એકત્રિત થયેલા સભ્યોમાંથી વધુમાં વધુ સંખ્યા મુંબઇ નિર્વિવાદ સ્વીકારાયેલ વાત છે. તદુપરાંત કેમ તરીકે જીવવા માટે આવી સમિતિમાં હાજરી આપશે તે કોન્ફરન્સને વિશેષ બળ-પુષ્ટિ કોન્ફરન્સ જૈન મહાસભા, પરિષદ કે પછી તેને ગમે તે નામ આપ; મળશે અને તેનાં સર્વ પ્રાંતિય કાર્યપ્રદેશને પહોંચી વળવા દિશા
એવી એક કેન્દ્રિત સંસ્થાની ઉપયોગિતા અનેક કારને લઈને સૂચન થઈ શકરો. રહેલી છે જ, સરકાર કે જન સમાજ સમક્ષ, જાહેરમાં કે ઘસમા
આ સર્વ ઉપરથી એક વસ્તુ રહેજે સમજાય એવી છે કે,
કેન્ફરન્સ એક પ્રબળ શકિત છે. એની ગતિ અનેક જાતના વાવાજમાં કેમના હિતાહિતના અને સામુદાયીક રીતે રજુ કરવા ધર્મ કે સમાજની વ્યકિત કે સમૂહની, ધાર્મિક કે વ્યવહારિક સર્વદેશીય
ઝડા વચ્ચે પડેલા ખાતી જણાતી હોય તે તેને તેજ બનાવવાની ઉન્નતિ સાધવા એક પ્રતિનિધિત્વ ધરાવનાર મધ્યસ્થ સંસ્થા કે
ફરજ સમાજની છે. પણ તે આપણામાં રહી સહી શકિત છિન્ન
ભિન્ન કરીને નહિ. આપણી વેરાયેલી શકિત એકત્ર થાય તે અજબ સભાની આવશ્યકતા વર્તમાન યુગમાં હસ્તી ધરાવતી સર્વે કામ અને
કાર્ય સાધના થઈ શકે છે; તે ન બને તે આપણે અત્યારની આપણી સમાજએ નિઃસંકોચપણે સ્વીકારેલી છે. અને જૈન સમાજને માટે તે
મુડી ખાવા જેવું તો બિકુલ નથી. સામાન્ય જનસમુહ કે જે સમાજ આ સમૂહપ્રયત્ન કરનાર આ કોન્ફરક્સ દેવીની હસ્તી સ્વતઃરિધ્ધ
રૂપી સંસ્થામાં એક અતિ મહત્વનો ભાગ ભજવે છે તેને પણ આ વસ્તુ છે, પછી તેમાં કાર્ય સિદ્ધિને જ જો અવકાશ હોય, તો વ્યકિત મહાદેવીને ચરણે પિતાની શકિતઓ અર્પણ કરવાની છે, વૃદ્ધ કે કે ટોળી (પાર્ટ) તરફ લક્ષ આપવાનું ગૌણ બને છે. સૌએ એકને યુવક, ગરીબ કે ધનવાન, રૂઢિચુસ્ત કે સુધારકે ગમે તે હે તેની માટે અને એકે સૌના માટે સર્વ શકિતઓ એકત્ર કરી વ્યય કરવી એકત્રિત શકિત શું નથી કરી શકતી ? આજે આપણા સમાજની જ જોઈએ. આજે જૈન સમાજમાં જ નહિ પણ સર્વત્ર યુવકે નિર્માલ્ય દશા એ સર્વ બળ છુટા પડી જવાથી થયેલી હોઈ કેકાંતિના જન્મદાતા મનાય છે, તેમણે અનેકાએક દિશાઓમાં પોતાની રસની એલ ઈન્ડિયા સ્ટેન્ડિંગ કમિટીનાં પ્રાપ્ત થયેલા સુઅવસરે પ્રેરણાઓ દ્વારા જાગૃતિ આણી છે. કોન્ફરન્સ પણ એક પ્રેરક બળ આપણે કોન્ફરન્સ મહાદેવીને માટે જરૂર કાંઈ સફળ કાર્ય કરી છે; જેમાં સમાજના ભિન્ન ભિન્ન વિચારસમુહને સ્થાન છે અને એ બતાવીએ એવી ઈચ્છા અને પ્રેરણા સૌમાં જન્મે એમ ઈરછીશું. રીતે જૈન સમાજનું ગૌરવ છે.
–જમનાદાસ અમરચંદ ગાંધી કેન્ફરન્સ એટલે સમુહ અને યુગપરિવર્તન સાથે આજે તેણે - પ્રયાણુમાર્ગ નિશ્ચત કરવાની આવશ્યકતા છે, એમ કેટલાકે કહે છે. કેટલાક આ સૂચના માટે ભય દેખાડે છે, એ સર્વથા અસ્થાને છે.
| દેવાઈ લક્ષ્યબિન્દુ એક હોવા છતાં પ્રમાણિક મતભેદ હોય છે અને તેથી ઉપરોકત દવાખાનામાં છેલ્લા બે માસમાં– સમુહ તરીકે એને એકત્ર થઈ, માર્ગ ચિંધવાની આવશ્યકતા અમુક પુરૂષ દર્દી સ્ત્રી દર્દી. બાળક દર્દી કુલ્લે સરેરાશ સમયે ઉપસ્થિત થતી રહી છે. એકત્ર થયા વિના કે વિચારે સ્પષ્ટ જાનેવારી ૫૧૮. ૪૦૨. ૬૨૮. ૧૫૪૮. ૫૦. રીતે રજુ કરી, માર્ગ કાઢયા વિના સમુહમાં નિર્બળતા પ્રવેશ કરે ફેબરઆરી ૫૩૦, ૩૮૦. ૫૫૯. ૧૪૬૯, ૫૩. છે અને તે અસાધ્ય રોગના રૂપમાં ન પરિણમે એ કાળજી રાખવી આ પ્રમાણે દદો એાએ લાભ લીધો હતો અને સરેરાશ હાજરી ઈષ્ટ છે. આજે આ પરિસ્થિતિ વચ્ચે કેન્ફરન્સની કાર્યવાહી સમિ- વધતી જાય છે, બાઈ ડાકટરે કુલે ૧૮૨ દર્દી તપાસ્યા હતા, દવાતિએ ઓલ ઈડિયા સ્ટેન્ડિંગ કમિટીની બેઠક બોલાવવા ઠરાવ કર્યો ખાનાને મદદ કરવા સખી જૈન ભાઈ બહેનને ખાસ વિનંતી છે,
