________________
મહાવીરનું તત્ત્વજ્ઞાન.
Regd No 3220.
r
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનું મુખપત્ર.
વર્ષ ૩ જી અંક ૧૮–૧૯ શુક્રવાર તા. ૨૩-૪-૩૭.
તરણ
વાર્ષિક લવાજમ ૧-૮-૦ છુફ નકલ ૦–૧-૦
:: તંત્રી : ચંદ્રકાન્ત સુતરીયા. ::
શ્રી વીરને
સદેશ.
શ્રી મહાવીર પરમાત્માનું જીવન એક પાઠે ખાસ સૂચવે છે : ગમે તેટલું સંકટ પડે, ગમે તેટલી યાતના થાય, ચાહે એટલાં ઉપસર્ગો થાય—પણ ગમે તેટલી અગવડે પેાતાનું સાધ્ય સાધવું-આ શ્રીવીરના મુખ્ય જીવન પ્રવાહ છે અને એમના જીવનના રહસ્ય સંદેશ તરીકે આપણે તે ગ્રહણ કરીએ, ગેાવાળીઆએ એના કાનમાં ખીલા ઠાકયા કે ચંડકાશીઆ નાગે એના પર ઝેરની જવાળાએ નાખી પણ એમને નિશ્ચય કર્યો નહિ કે એ નરમ પંડયા નહિ. છ માસ સુધી સાંભળતાં પણ કપારી છુટે એવા. ઉપસર્ગો સંગમ દેવે કર્યાં. પણ એને નિશ્ર્ચય અફર રહ્યો. ગેાશાળાએ એમના નામની હુંડીઓ ચલાવી ત્યાં પણ પ્રંભુ શાંતિથી સહન કરી ગયા અને કાનમાં ખીલા ઠોકાણા પણ એમને નિ ય ચળ્યા નહિ. ભગવાને સાડા બાર વર્ષ અને એક પખવાડિયા સુધી ઉગ્ર તપ કરી ખાદ્ય અને અભ્યંતર તપને મહિમા . પેાતાના ચરિત્રથી ગાઇ ખતાા. જ્યાં સુધી પ્રાણીમાં પેાતાનું સાધ્ય પ્રાપ્ત કરવા માટે આવી ધગશ ન આવે ત્યાં સુધી એનુ ખરૂ ખમીર જામતુ નથી અને કદાય જાગી જાય તાપણુ ખરી અણીનું ટાંકણું આવે. ત્યારે એ નમ પડી જાય છે. અને પછી આડા અવળાં મ્હાનાં અતાવી અશકિતના બચાવ કરવા એ. નીકળી પડે છે. શ્રીવીરને આત્મવિશ્વાસ પશુ એવાજ સ્પષ્ટ હતા એણે સ` પ્રયત્ન કરી આત્મતત્વ જોવાનું અને જીવવાનું નકકીજ કર્યુ હતુ. એમને સુધમ સ્વામીએ મદદ કરવા કહ્યું ત્યારે એક ખરા મને છાજે એવા શબ્દોમાં જવાખ આપતાં જણાવ્યું હતું કે ‘તીર્થંકરા અન્ય બહારની વ્યકિતની સહાય લઈને તેની દ્વારા પેાતાના મેાક્ષ સાધતા નથી.' –અ તા પારકાની સહાયથી વર્ષ પ્રાપ્ત કરે એવી વાત કર્દિ થઇ નથી અને થવાની નથી. આ જવાબમાં જે નીડરતા આત્મવિશ્વાસ અને સાધ્ય સાપેક્ષવૃષ્ટિ દેખાય છે. તે નિર્ણય જો આપણામાં આવે તે! આપણી જીવન યાત્રા સફળ થઇ જાય. જરા અગવડ પડે એટલે કરેલ નિર્ણયને મૂકી દેવામાં નિષ્ફળતાની અસર આત્મરાજ્યમાં પડે છે, અને આખા જીવનને વિકૃત બનાવી દે છે, બુદ્ધિશાળી માણસે પછી અનેક જાતના બચાવે! તા શોધી કાઢે, પણ એમાં માણસાઇ નથી. વિશાળતા નથી, ચીવટ, વ્યવસ્થા નથી. વિશુદ્ધ દૃષ્ટિવાળા આત્મવિશ્વાસુના વ્યવસાય તા અનેરાજ હાય. એને પેાતાના નિયમાં શંકા પડે નહિ. નિર્ણય કરવા પહેલાં એ ખુબ વિચાર કરે પણ એકવાર અમુક વાત કરવી છે. અને કરવા યાગ્ય છે એવા નિય થયા પછી તા કાયં સાધયામિ દેહ' વા પાતયામિ એજ
અંતીમ સમયે અડતાલીશ ક્લાક સુધી સમજાવેલું ધર્મ સ્વરૂપ,
અમાવાસ્યાની રાત્રીના પાછલા પહાંરે જગતવંદ્ય એ માપુરૂષે અડતાળીશ કલાકની ભવ્ય દેશના વધુ અસખ્યું માનવમેદની પશુ પક્ષીને અહિ'સાધનું પાન કરાવી સમાજરચનાના હેતુ વર્ણવી અંતીમ પળે અમર આત્મા મેક્ષ નગરીમાં સિધાવ્યા. મનુષ્ય તરીકે જીવન ભરના આકરા તપ, ત્યાગ અને અહિંસાની ધ ભાવનાએ સમાજે એમને છેલ્લા તિ‘કર તરીકે સ્વીકાર્યાં. સંસારમાં પ્રવેશતાંની સાથે માતૃપ્રેમ સ્વીકારી અભિગૃહ લીધા બાળલીલાના આનંદ ભાગવી યુવાન જીવનની શરૂઆત કરી, માતા પિતાના વિયેાગ અનુભવ્યેા. મ્હોટા ભાઇ પ્રત્યે અસાધારણ ભાતૃભાવ રાખી એ વરસને માટે અભિગ્રહ માથુક રાખ્યા અને એ વરસ પુરાં થતાં અસાધારણ રાજલક્ષ્મી રાજ્ય સુખને તિલાંજલી આપી માનવ સેવા માટે ત્યાગ પદને સ્વીકાર કર્યાં દેવાએ આપેલી લક્ષ્મી માનવમેદનીને છુટે હાથે દાનમાં આપી દીધી. શરીર ઉપરનુ વસ્ત્ર મીત્રને આપી શરીર પરના માહને તિલાંજલી દીધી. દિક્ષા પછી સાડાબાર વરસ અને એક પખવાડીઆ સુધી મૈન વૃત્ત પાળી આત્માની અનંત શકિતના પરિચય કર્યાં, ન કલ્પી શકાય એવા ઉપસર્ગો સામે આત્મ રાકિતથી વિજય મેળવ્યેા, અને અહિંસા ધર્માંના ધ્વજ કકાવ્યેા. અનંતજ્ઞાન, અનંતશક્તિના એ મહાપુરુષના આપણે અનુયાયીઓ કહેવાઇએ છીએ. આજના મંગલમય દિવસે એમની જયંતિ ઉજવી આપણે આપણા આત્માને જાગૃત કરીએ અને પ્રભુ મહાવીરે આત્માની અનંત શકિતનું અને અહિંસાનું પ્રેરેલું સત્ય સમાજ આગળ જુદી જુદી રીતે રજુ કરી સમાજને એ તરફ વાળવા માટે પ્રયત્ન કરવાનું કર્તવ્ય આપણે પુરા ઉત્સાહથી કરીએ એજ અંતિમ પ્રાથના. -રમેશ. વિચાર હેાય. એ નિયંમાં જીવવું એ જીંદગીની મેાજ છે. આનંદના પ્રસાર છે. આત્મ સન્મુખતા છે અને એવા નિણૅયવાળા અંતે સર્વ ઉપાધિથી મુક્ત થાય. તેમાં કાંઈ આશ્ચર્ય નથી. જીવનમાં આ નિર્ણયભાવના કેળવવા જેવી છે, જીવવા જેવી છે અને એકવાર જીવ્યા પછી અંદરથી જે ઉમળકા ઉઠે તેને અનુભવ કરવા જેવા છે. શ્રી વીર્ જીવનના આ અગત્યના પાઠ આપણે મન પર લઇ એને અનુસાર આપણા જીવન ક્રમ ગાવીએ.
—નૈતિક.
(9
