________________
૧૫૬
: : તરુણ જૈન : :
આજના પુરૂષનું માનસ
શ્રીમતિ અરૂણાબહેન પરીખ
સરલા ! હું હને સાફ સાફ કહું છું કે હારે અમીચંદની સ્ત્રી સ્વાતંત્રય ઉપર વાર્તાલાપ ચલાવ્યો છે. અત્યાર સુધી સ્ત્રીઓ સાથે બીલકુલ સંબધે રાખ નહિ, સ્ત્રી થઇને પુરૂષો સાથે હરવા ઉપર થયેલા અત્યાચાર માટે પુરૂષોએ પ્રાયશ્ચિત કરવું જોઇએ. ગઈ ફરવામાં જરાયે શરમ નથી લાગતી ? તારા જેવી કેળવાયેલી સ્ત્રી કાલ સુધી તમારી એ મનની માન્યતા હતી. શું આજે એ માન્યસાથે લગ્ન કરીને હું સુખી થયે નથી, રાજ રાજ તું મારાથી તામાં પરિવર્તન થયું ? ખરેખર પુરૂષ જાત બહુજ સ્વાથી છે. દુર થતી જાય છે. તારા પુરૂષ સ્તો અને સ્ત્રી દોસ્તો સાથે આ અમીચંદ સાથે હું ફરું છું તે તમને ખટકે છે. કારણ કે તમારા દહાડે ગડમથલ કરતી હોઈ મારી ખબર લેવાની પણ હને ફુરસદ જાતિ સ્વભાવ ‘ઈર્ષા' તમારામાં ઉભરાઈ આવી છે. અમીચંદ નથી, આજ સુધી તે મેં એ બધું મુંગે મોઢે સહન કર્યું છે પણ મારા કાકાને છોકરે ભાઈ છે. તેને સ્ત્રીઓ તરફ હમદર્દી છે. સ્ત્રી હવે એ નહિ બની શકે, સમજી ? લેકે પણ કેટલું બોલે છે છતાં સ્વાતંત્ર્ય અને તેની દરેક રીતે ઉન્નતિ થાય હેવા ઉદેશવાળા સેવા મહે તેની પરવા કરી નથી હવે મારી ધીરજ ખુટી ગઈ છે. મંડળોમાં એ ઘૂમે છે. મને એ પ્રવૃત્તિ તરફ માન અને પ્રેમ છે
એટલે હમે કહેવા શું માંગો છો ? સરલાએ કહ્યું. ' અને તેથી તેની દરેક યોજનામાં હું સાથ આપું છું અને જીવન
હું એ કહેવા માંગુ છું કે હું તારો ધણી છું હું હને કહું પર્યત આપતી રહીશ. હું હમારે એ હુકમ માનવાને તૈયાર નથી. અને તારે એ માનવું જ જોઈએ. મારી ઇચ્છાને તારે માન આપ- અત્યાર સુધી હું પણ તમારા શાબ્દિક પ્રહાર સહન કરતી આવી વું જ જોઈએ. આર્ય સંસ્કૃતિ પતિને પરમેશ્વર મનાવે છે., તારે એ છું હવે મારી ધીરજ પણ ખુટી ગઈ છે. મને જાહેર પ્રવૃત્તિમાં રસ રીતે કુટુંબની સેવા ઉઠાવવી જ જોઈએ. બહાર પર પુરૂષે જેડે હરવા હોવા છતાં પણ મારા ગૃહકાર્યની ફરજ તે હું સંપૂર્ણ પણે ફરવાનું સ્ત્રીઓને માટે બરાબર નથી. તેણે તે ગૃહનો બેજો ઉઠા- અદા કરતી રહી છું. છતાં તમને સંતોષ ન થતા હોય તો તમે વ જોઈએ. ઘરનું તમામ કામ ઉપાડી લેવું જોઈએ પતિની સેવા તમારે માર્ગે જવા સ્વતંત્ર છે. અને કુટુંબીઓના વ્યવહાર સાચવવા જોઇએ
સુમન-સરલા તું કોના ઉપર આટલો બકવાદ કરે છે. તું સરલા--મહું તમારી સાથે લગ્ન કર્યા એટલે શું હું તમારી જાણે છે કે તારું જીવન મારા ઉપર નભે છે, મારા એકજ શબ્દ મીક્ત બની ગઈ એમ માનો છો ? તમારે મારે હુકમ ઉઠાવે તું રસ્તાની રઝળતી ભિખારણ બની જઈશ, આટલા મેજ શેખ જોઈએ એટલે શું તમે મને ગુલામડી સમજો છો ? એ કદિ નહિ અને આનંદ બધું પળવારમાં ફના થશે. હું મારા માર્ગે એકજ બની શકે. મેં લગ્ન કર્યા એટલે પવિત્રતાના કરાર કર્યા એમ હું પગલું ભરીશ અને તારું જીવન ધુળમાં મળી જશે, મને હજુપણુ માનું છું. મારા દુઃખમાં તમે ભાગ લે તમારા દુઃખમાં હું ભાગ તારી દયા આવે છે, હજુ પણ તારા પ્રત્યે પ્રેમ અને માન છે માટે લઉં અને બંને સાથે રહીને જીવનનો સમન્વય સાધીએ એજ એને પુરૂષ સમોવડી થવું જવા દે અને મારી ઈચ્છા અને આજ્ઞામાં ઉદેશ છે, મારે કોની સાથે ફરવું અને કોની સાથે બોલવું એ પ્રવર્તાવાનું કબૂલ કર, નહિ તો તેનું પરિણામ સારું નહિ આવે મારી, મુન્સફીની વાત છે, હેમાં હું સ્વતંત્ર છું. મારી સ્વતંત્રતા હજી ? લુંટાઈ જાય અથવા તો મારા કોઈપણ હકકે આડે જો એ મિત્રતા સરલા-સુમન, સુમન, શું તમે મને બાલક રહમજો છે, મહારા આવતી હોય તો એ મિત્રતાનો પણ સાફ ઈન્કાર કરું છું અને જીવનની દરેક જરૂરીઆત પૂરી પાડીને હમે તેનું કેટલું વળતર આર્ય સંસ્કૃતિ' કે પરમેશ્વર માનવાનું શીખવતી હોય તેને હું લે છો ? તમે મારા માટે જે ખર્ચ કરે છે. તેનાથી દશગણું માનવાની ના પાડું છું એ સંસ્કૃતિમાં કેવળ પુરૂ તરફજ પક્ષપાત વધારે કામ લે છે, એટલે કંઈ મારા ઉપર ઉપકાર કરતા નથી, બતાવવામાં આવ્યો છે, પુરૂષ સ્ત્રીઓ ઉપર હુકમ ચલાવે, હેની હેમે તમારા સ્વાર્થ ખાતર મને નભાવે છે, કારણ કે તમને તમારા પાસેથી ગમે તેવું કામ છે, હેના સૌદર્યનો ઉપભોગ કરે. તેના ઘરનું રક્ષણ કરવું છે, તમારો હવસવૃત્તિ પોષવી છે. સામાજીક હાડચામ ચુસે અથવા તો ગમે તેવા અત્યાચાર કરે છતાં પુરૂષને દ્રષ્ટિએ તમારે તમારું સ્થાન સાચવવું છે. મને તમારી એ દયાની જે સંસ્કૃતિ કશું જ કહેતી ન હોય અને સ્ત્રીની સામાન્ય ભૂલને જરાયે જરૂર નથી, સ્ત્રી સમાજની આર્થિક અસમાનતાજ પુરૂષ પણ જે સંસ્કૃતિ ચલાવી લેવા ન માંગતી હોય તેવી સંસ્કૃતિ ગમે જાતને સ્ત્રીએ ઉપર આધિપત્ય જમાવવાની પ્રેરણા આપે છે. હું એ તેટલી લાભદાયક હોય તે પણ મારે મન એ ત્યાજ્ય છે. હું આર્થિક અસમાનતા ટાળવાનો પ્રયત્ન કરીશ. મારા જીવનની દરેક એ સંસ્કૃતિમાં જરાયે માનતી નથી. સુમન ! તમને યાદ છે ? જરૂરીઆત હું પોતે જ પૂરી પાડીશ. મારા પગ ઉપર ઉભા રહેવાની લગ્ન પહેલાં મલ્યાં હતાં ત્યારે તમે શું કહ્યું હતું ? “હું સ્ત્રી સ્વા- મારામાં સંપૂર્ણ તાકાત છે. અને તેમાં ભરત, ગુંથણ, સીવણ, તંત્રમાં માનું છું. તેના સમાન હકો સ્વીકારું છું.” લગ્ન પછી આદિ અનેક કળાઓનું લીધેલ શિક્ષણ મને મદદગાર થશે. તમારી પણ આપણા કેટલા સુખી દિવસે ગયા છે ? તમે કેટલીયે રાત્રીએ જીવન ભરની ગુલામી કરવા કરતાં આવું સ્વતંત્ર જીવન જીવવામાં
