________________
૦૦૨
પથપ્રદર્શક શ્રી ગગનવિહારી મહેતા ખૂબ આકર્ષક વ્યક્તિત્વ મૂકીને પૂર્ણ સમયના પત્રકાર બનવા જેટલો ગાઢ બની રહ્યો, પણ ધરાવતા હતા અને તેમની અભિવ્યક્તિ પ્રભાવક હતી. તેઓ એકાદ વર્ષમાં ગુજરાત સમાચાર'ને તત્કાલીન રાજકારણને સારા લેખક પણ હતા. તેમણે અંગ્રેજીમાં “ધ કોશ્યન્સ ઓફ એ વશવર્તીને ‘સૌરાષ્ટ્ર સમાચાર' બંધ કરવું પડ્યું. ગુણવંતભાઈ તો નેશન ઓર સ્ટડિઝ ઇન ગાંધીઝમ', “ફોમ રોંગ એંગલ', બેન્કની નોકરી છોડીને આવેલા તેથી તેમની નવી નોકરી અંગે ‘પર્વર્સિટીઝ’ અને ‘અન્ડરસ્ટેન્ડિગ ઇન્ડિયા' વગેરે પુસ્તકો લખ્યાં કપિલરાય મહેતાએ ખેવના સેવી અને તેમને માટે “સંદેશ'માં છે. ગુજરાતી ભાષામાં ય તેમણે લેખન કર્યું હતું. ‘આકાશનાં કામ કરવાનું ગોઠવાયું. ત્યારે વાસુદેવ મહેતા ‘સંદેશ'માં હતા. પપ્પો' એ એમની જાણીતી કૃતિ છે. અંગ્રેજી સામયિકો તથા : શ્રી ગુણવંત શાહે “સંદેશ'માં તે સમયે પહેલીવાર સંસ્કૃતિ' જેવા ગુજરાતી સામયિકમાં તેઓ અવારનવાર લેખો રવિવારીય પૂર્તિ શરૂ કરી અને તેના આકર્ષણથી ક્રમશઃ “સંદેશ'નો લખતા હતા. તેમના લેખનમાં હાસ્યની લકીર ફરકતી રહેતી.
પ્રસાર ખૂબ વધ્યો. તે સમયે ૧૦0000 નકલનો ફેલાવો થઈ કોઈકને જ્યોતીન્દ્ર દવે યાદ આવી જાય.
ગયો જે ઘણો મોટો આંકડો ગણાતો. પછી ‘પ્રવાસી’ નામે શ્રી સૌદામિનીબહેન સાથે તેમનું લગ્ન થયું હતું. જેમણે બુધવારની પૂર્તિ શરૂ કરી. સોમવારની વેપારી પૂર્તિ કરી. આ જી. એલ.ને જોયા છે, સાંભળ્યા છે, વાંચ્યા છે, તેઓને જી. પૂર્તિસભર “સંદેશ” “ગુજરાત સમાચાર' માટે મજબૂત પ્રતિસ્પર્ધી એલ.નું એક કાયમી સ્મરણ રહ્યું છે.
પુરવાર થયું અને ગુજરાત સમાચારને ફટકો પડવા લાગ્યો. - ગુણવંત છો. શાહ
શ્રેયાંસભાઈએ ગુ. છો. શાહનો સંપર્ક કર્યો અને ગુજરાત - છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોથી ગુજરાત સમાચાર'ની ‘નેટવર્ક'
સમાચાર'માં જોડાવા ઇજન આપ્યું. લગભગ ૧૯૭૫-કટોકટી
સમયનો આ ગાળો હશે. “ગુજરાત સમાચાર'માં ગુ. છો. એ . કોલમથી અત્યંત લોકચાહના પ્રાપ્ત કરી રહેલા ગુજરાતના
પૂર્તિઓ સંભાળી એમના સમૃદ્ધ અનુભવનો લાભ ‘ગુજરાત વરિષ્ઠ પત્રકાર શ્રી ગુણવંત છો. શાહ જેટલા તેમની આગવી આકર્ષક ધારદાર શૈલીથી જાણીતા બન્યા છે એટલા જ તેઓ
સમાચાર'ને મળવા લાગ્યો. પત્રકારત્વ ક્ષેત્રે વૈવિધ્યસભર અનુભવસમદ્ધ રહ્યા છે. તા. ૧૩- તે સમયે ‘ચિત્રલેખા' સાપ્તાહિક લોકપ્રિય બનતું જતું હતું. ૦૯-૧૯૩૨માં જન્મેલા ગુણવંતભાઈનું પૂર્વ પ્રાથમિક શિક્ષણ
ગુજરાત સમાચારે' ગુ. છો.ના નેતૃત્વ નીચે ‘આસપાસ શરૂ કર્યું. દાણાપીઠમાં આવેલી સરકારી શાળામાં થયું હતું તે પછીથી તે
ઓફસેટની ખૂબીઓ અને શક્યતાઓનો લાભ લઈને સમયે સામાન્ય રીતે જેમ બનતું તેમ સરકારી સ્કૂલમાંથી આસપાસ'ને વિકસાવ્યું અને ‘ચિત્રલેખા’ની ૩૦,000 જેટલી સરકારી સ્કૂલમાં આગળ જવાનું. શાળાઓના વિકલ્પો, વૈવિધ્યો
નકલો સામે ૧00000નો આંકડો ‘આસપાસ'એ સિદ્ધ કર્યો. નહોતાં, ધોરણ ૫ થી ૭ એ. વી. સ્કૂલ (ક્રેસંટ) અને ધોરણ
રાજકીય લેખોનો સમાવેશ આ સાપ્તાહિકમાં કર્યો. ‘લાઇફ ટાઇમ' ૮ થી ૧૧ આલ્ફા હાઇસ્કૂલમાં પસાર કર્યા.
વ. અંગ્રેજી સામયિકોની જેમ મુખપૃષ્ઠ અને આકર્ષક ફોટાઓ કોલેજમાં શામળદાસ કોલેજ. આરંભમાં બી.એ.માં
મૂકીને રજૂ કરવાની હિંમત કરી. સ્ટેટિસ્ટિક્સ વિષય રાખેલો પણ પછીથી ગુજરાતી (મુખ્ય) અને
૧૯૮૨માં “જનસત્તા'ના નિમંત્રણને માન આપીને ત્યાં હિન્દી (ગૌણ) વિષયો પસંદ કરીને ગ્રેજ્યુએટ થયા. આ ગાળામાં
તંત્રીપદ સ્વીકાર્યું. એકાદ વર્ષ આ કામગીરી સંભાળી અને વળી જ સ્ટેટ બેન્ક ઓફ સૌરાષ્ટ્ર, હેડ ઓફિસ ખાતે નોકરી મેળવી
પાછા “ગુજરાત સમાચાર'માં જોડાયા. મંગળવાર, શુક્રવારની લીધી હતી. બાળપણથી જ વાચન અને લેખનનો શોખ, તેથી પૂર્તિઓ શરૂ કરી. ગુજરાત સમાચાર” પૂર્તિ સમૃદ્ધ બન્યું. ખૂબ વાંચતા. “બાલજીવન’, ‘ગાંડીવ'માં લખવાનું ય બનતું. આ બધો સમય ગુ. છો. પત્રકારત્વમાં. પ્રચ્છન્ન હતા. પછીથી ‘કુમાર', “અખંડ આનંદ'; “શારદા', ‘નવચેતન' વ.મા ' લોકોને તેમની કલમકસબનો સીધો પરિચય ઓછો હતો. આજે લખવાનું ચાલું થયું.
પ્રત્યેક શિક્ષિત વ્યક્તિ ગુ. છો.ની “નેટવર્કના કલમકસબને “સૌરાષ્ટ્ર સમાચાર'નો જન્મ થયો. કપિલરાય મહેતા તંત્રી પિછાણે છે અને પ્રશંસાના ઉદ્દગારો સાથે વાહ વાહ ઉગારે છે. હતા. અમદાવાદથી ‘ગુજરાત સમાચાર'નું એ સાહસ હતું.
સમાજજીવનના અનેક પહેલુઓ પર વિગતસભર લખાણો, ગુણવંતભાઈનો લેખનનો શોખ તેમને “સૌરાષ્ટ્ર સમાચાર'માં
આગવા દૃષ્ટિકોણ અને લાક્ષણિક અભિવ્યક્તિથી આમ આદમીથી જોડાવા નિમિત્ત બન્યો, જે થોડા જ સમયમાં બેન્કની નોકરી માંડી ઇન્ટેલેકચ્યુંઅલ સુધીના વિશાળ વર્ગને ગુ. છો. એ પ્રભાવિત
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
