________________
૦૧૨
પથપ્રદર્શક સંશોધનકાર્ય અને રુચિ જોઈને પ્રો. નારલકરે ટી.આઈ. ગ્રંથમાળામાં પ્રગટ થયું હતું, જેના આધારે વિશ્વમાં અનેક એફ.આર.માં જોડાવા માટે આમંત્રણ આપ્યું હતું અને આગ્રહ પ્રોફેસરો, વિદ્યાર્થીઓ અને વૈજ્ઞાનિકો વધુ સંશોધન કરી રહ્યા છે કર્યો હતો. મુંબઈની તાતા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ફન્ડામેન્ટલ રિસર્ચમાં અને ડો. જોશીની થિયરીનો સ્વીકાર કરતા રહ્યા છે. સંશોધન કાર્ય કરીને ૧૯૮૧માં બે વર્ષ માટે અમેરિકાની - ખગોળવિજ્ઞાન તથા વિશ્વની ઉત્પત્તિ વિશે તેમના એકસોથી વધુ પિટ્સબર્ગ યુનિવર્સિટીમાં વિશેષ અભ્યાસ માટે ગયેલા. | સંશોધનપત્રો વિખ્યાત આંતરરાષ્ટ્રીય સામયિકોમાં પ્રકાશિત થયા ૧૯૮૩માં તેઓ તાતા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ફન્ડામેન્ટલ રિસર્ચના છે. અમેરિકાના ગ્રેવિટિ રિસર્ચ ફાઉન્ડેશને તેમને પુરસ્કૃત કર્યા ખગોળશાસ્ત્ર વિભાગમાં જોડાયા અને તે જ સંસ્થામાં પ્રોફેસર છે તથા કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટીએ “નફિલ ફાઉન્ડેશન ફેલોશિપ’ તરીકે સંશોધનકાર્ય કરી રહ્યા છે.
પ્રદાન કરી છે. તેમણે ‘તારાસૃષ્ટિ : સર્જન અને વિલય' તથા ભાવનગરનો આ યુવાન વૈજ્ઞાનિક ડૉ. પંકજ જોશીને
“સાપેક્ષવાદ' વિશે પરિચય પુસ્તિકાઓ તથા વિજ્ઞાન વિષયક તેમના સંશોધન કાર્યના આધારે અમેરિકા તથા લંડનમાં ફેલોશિપ કેટલાંક ગુજરાતી પુસ્તકો પણ તેમણે આપ્યાં છે. પ્રાપ્ત થઈ હતી. તેમ જ ખગોળવિજ્ઞાનમાં ઉચ્ચ કક્ષાના સંશોધન પોતાના અભ્યાસના ગણિતના વિષયનો ઉપયોગ કરીને, માટે અમેરિકી એવોર્ડ પ્રાપ્ત થયો હતો.
આઇન્સ્ટાઇનના સાપેક્ષવાદની થિયરીનો ખગોળશાસ્ત્રના કૂટપ્રશ્નો | ડૉ. પંકજ જોષી ખગોળશાસ્ત્રમાં સંશોધન દ્વારા આકાશી
ઉકેલવામાં યોગ્ય માવજતનો ઉપયોગ કરીને કેટલાંક નવાં તારણો ફાયર બોલ'ની થિયરી આપે છે. ડૉ. સ્ટિફન હોકિંગની જાણીતી
પર આવવાની મૌલિક મથામણ એ ડૉ. જોશીનો વિશેષ ગુણ થિયરી “બ્લેક હોલ' તરીકે ઓળખાય છે. તેની સામે ડો. પંકજ
છે. ભાવનગરની ઓળખ એટલે કવિતા, કલા, કલ્પના એટલું જોષીની પ્રસ્તુત થિયરી આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે વૈજ્ઞાનિકો દ્વારા
જ કહીએ તો એ ઓળખ અધૂરી ગણાશે એવું ડૉ. પંકજ જોશીના સ્વીકાર પામી છે અને ખુદ ડૉ. સ્ટિફન હોકિંગે પણ ડૉ. જોશીની
ગણિત, ભૌતિકશાસ્ત્ર, ખગોળવિજ્ઞાન અને તર્કનિષ્ઠાના પરિચય થિયરીનો સ્વીકાર કર્યો છે, એટલું જ નહીં પોતાની બ્લેક પછી કહેવું પડશે. હોલ'ની થિયરી બરાબર નથી તેવો પણ તેમણે એકરાર કર્યો છે.
ડૉ. અનિલ કાણે ડૉ. પંકજ જોશીએ તાજેતરમાં પરિચય ટ્રસ્ટ, મુંબઈ દ્વારા
છે. ભાવનગર ખાતે સેન્ટ્રલ સોલ્ટ અને મરિન કેમિકલ્સ ચાલતી પરિચય પુસ્તિકા શ્રેણીમાં ‘ખગોળનો મહાપ્રશ્ન-તારાનો
રિસર્ચ ઇન્સ્ટીટ્યૂટમાં સેવા આપી ચૂકેલા ડૉ. શ્રી અનિલ કાણે વિલય' લખી છે, જેમાં ડૉ. જોશીના વિખ્યાત અને આંતરરાષ્ટ્રીય
છેલ્લાં ઘણાં વર્ષોથી કલાવૃક્ષ સમા કલ્પસરના પર્યાયરૂપ બની સ્તરે સ્વીકૃત સંશોધને વિજ્ઞાનની અઘરી વાતો અત્યંત
ચૂક્યા છે. બીજી રીતે કહીએ તો ભાવનગરના આ સપૂત ભાવી લોકભોગ્ય, વિદ્યાર્થીભોગ્ય સરળ શૈલીમાં નિરૂપાઈ છે. આ નાની
કલ્પસર પ્રોજેક્ટ જે સૌરાષ્ટ્ર-ગુજરાતની કાયાપલટ કરનાર છે. પુસ્તિકાથી ડૉ. જોશીના મહાન સંશોધનનો સરસ પરિચય પ્રાપ્ત
એના સ્વપ્નદૃષ્ટા ભીષ્મ પિતામહ છે. એમ.એસ. યુનિવર્સિટી થાય છે.
વડોદરાના હાલના વાઇસ ચાન્સેલર શ્રી ડો. અનિલ કાણેએ | ડૉ. પંકજ જોશી ભાવનગરમાં સમ્માનિત થયા છે. જેમણે અનેક ઉપાધિઓ પ્રાપ્ત કરી છે. મુખ્યત્વે તેઓશ્રી બી. ઈ. તેમને સાંભળ્યા છે તે ડૉ. જોશીની નવી નમ્રતા, ઊંચી બુદ્ધિમતા (મિકેનિકલ) થઈ એન્જિનિયરિંગના વિષયમાં પી.એચ.ડી.અને અત્યંત સરળ અભિવ્યક્તિક્ષમતા જોઈને દંગ રહી જાય છે. ડોક્ટરેટ કરેલ છે. તેઓશ્રીએ ગુજરાત સરકારના વિકાસ માટેની ડૉ. જોશી તેમની કિશોરાવસ્થામાં રામાયણ જેવા ગ્રન્થોથી અને મહત્ત્વની કમિટીમાં મેમ્બર-સલાહકાર તરીકે ઉપયોગી સેવાઓ કવિ મકરન્દ દવે જેવી વ્યક્તિપ્રતિભાથી ભીંજાયા હતા અને આપેલ છે, તો સાથે ૩૫ ઉપરાંત વિવિધ ઉદ્યોગગૃહોમાં એમની હૃદયના એક ખૂણે આધ્યાત્મિક્તા સંચિત કરી હતી. અધ્યાત્મ ઉત્તમોત્તમ સેવાઓ આપેલ છે, જેવી કે ફિનોલેક્સ પાઇપ્સ, અને વિજ્ઞાનના સુમેળવાળું ડૉ. જોશીનું વ્યક્તિત્વ આજની પેઢી રિલાયન્સ પેટ્રોકેમિકલ્સ, કેલિકો, જી.આઈ.ડી.સી., ઇન્ડિયન માટે સતત પ્રેરણાદાયી બની રહે છે.
પેટ્રોકેમિકલ્સ કોર્પોરેશન, એસ્સાર ઇત્યાદિ ઇત્યાદિ. આ રીતે ડૉ. જોશીનું ૧૯૯૩માં અંગ્રેજી પુસ્તક “ગ્લોબલ સર્વાંગિણ વિકાસનો એમણે બહોળો અનુભવ પ્રાપ્ત કર્યો છે. આસ્પેક્ટ ઇન ગ્રેવિટેશન એન્ડ કોસ્મોલોજી' ઓક્સફર્ડ રાષ્ટ્રીય કક્ષાના ત્રણ-ત્રણ એવોઝ એમના દીવાનખંડ યુનિવર્સિટી પ્રેસની ભૌતિક વિજ્ઞાનની પ્રતિષ્ઠિત સંશોધન અને ચાહકોની છાતીને શણગારે છે જેવા કે નેશનલ રિસર્ચ એન્ડ
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
