________________
૦૦૮
પથપ્રદર્શક આપ્યો છે. અવિનાશ વ્યાસની ‘અવિનાશી અમૃત' અને તેથી જ તેમણે રામાયણ આધારિત ૬ ફિલ્મો ઉપરાંત “ચૈતન્ય ‘હસ્તાક્ષર' તેમ જ શ્યામલ-સૌમિલ મુનશીની કેસેટોમાં પણ મહાપ્રભુ', “અંગુલીમાલ' અને “વિક્રમાદિત્ય'ની કથાઓ પરથી તેમણે ગીતો ગાયાં છે, તો ‘આસુંનાં અજવાળાં', “ઠસ્સો', પણ ફિલ્મ બનાવી હતી. ગુજરાતી હોવાના નાતે વિજય ભટ્ટ “પંખીનો ટહુકો’ રેખા ત્રિવેદીનાં આલ્બમો છે.
નરસિંહ મહેતાના જીવન પરથી સૌપ્રથમ હિન્દી ફિલ્મ બનાવી ‘બાઈ જી! તારો બેટડો', “હું તો પહેલા વરસાદથી
સમગ્ર સૌરાષ્ટ્રને નરસિંહ મહેતાનો પરિચય કરાવ્યો હતો. ભીંજેલી', “મારા સપનામાં આવ્યા હરિ', “માના હેતની આંગળી વિજય ભટ્ટના ભાઈઓ શંકર ભટ્ટ અને હરસુખ ભટ્ટ પણ પકડી' (હાલરડું), ‘મન-પાંચમના મેળામાં', “મારી લીલી વાડીનું ફિલ્મ જગતમાં પ્રતિષ્ઠિત નિર્માતા-નિર્દેશક તરીકે આદર પામ્યા લેંબુ, “ખડકી ઉઘાડી', “પ્રભુ! નાનકડું ઘર મારું', “મારા છે. જીવનમાં સાચો અનુરાગ ભરી જા.', “પોઢણ દીધાં મખમલનાં
કહેવાય છે કે એક માત્ર “રામરાજ્ય' ફિલ્મ દ્વારા જ વગેરે રેખા ત્રિવેદીએ ગાયેલાં શ્રેષ્ઠ ગીતોમાંનાં કેટલાંક છે.
વિજય ભટ્ટ હિન્દી ફિલ્મજગતના તવારીખી દિગ્દર્શક ગણાઈ આમ, ભાવનગરની આ દીકરીએ દેશ-વિદેશમાં પોતાનું જાત. “ગુંજ ઊઠી શહેનાઈમાં વિજય ભટ્ટે ભારતરત્ન જ નહીં, પરિવારનું, ભાવનગરનું અને ગુજરાતનું નામ પણ બિસ્મિલ્લાહખાનનું શરણાઈવાદન લેવામાં સફળતા મેળવી હતી. ઉજ્વળ કરી દેખાડ્યું છે.
આ એક ફિલ્મ સિવાય બિસ્મિલ્લાખાને કોઈ ફિલ્મમાં વિજય ભટ્ટ
શરણાઈવાદન આપ્યું નથી.
“બૈજુ બાવરા' વિજય ભટ્ટની ઘરેણારૂપ સંગીતપ્રધાન રાષ્ટ્રપિતા મહાત્મા ગાંધીએ જોયેલી એકમાત્ર હિન્દી
ફિલ્મ હતી, જે ફિલ્મ માટે દિલીપકુમારનું નામ નક્કી હતું. પરંતુ ફિલ્મ “રામરાજ્ય'ના નિર્માતા નિર્દેશક વિજય ભટ્ટનો જન્મ તા.
સંજોગોવશાત્ ભારતભૂષણે શીર્ષકભૂમિકા કરી હતી. ત્રણ ૧૨-૫-૧૯૦૭ના રોજ ભાવનગર જિલ્લાના પાલિતાણા મુકામે
મુસ્લિમ કલાબાઝ ગીતકાર શકીલ બદાયુની, ગાયક મહમદ રફી થયો હતો.
અને સંગીતકાર નૌશાદે ગૂંથેલું “બૈજુ બાવરા’ ફિલ્મનું “મન ટિકિટબારી પર ટંકશાળ પાડનાર પ્રથમ ૧૦ ફિલ્મોમાં
તરપત હરિદર્શન કો આજ” બિનસાંપ્રદાયિકતાનું જ્વલંત દૃષ્ટાંત જેમની “રામરાજ્ય' ફિલ્મનો સમાવેશ થાય છે તે વિજય ભટ્ટનું છે. પૂરું નામ વિજયશંકર જિજ્ઞેશ્વર ભટ્ટ હતું.
વિજય ભટ્ટ વખતોવખત માદરે વતનની યાત્રાએ આવતાં સને ૧૯૩૦માં “ખ્વાબ કી દુનિયા’ ફિલ્મથી ફિલ્મ
અને પાલિતાણા આવતાં જ ફિલ્મકાર મટીને એક આમ ઇન્સાન કારકિર્દી શરૂ કરનાર વિજય ભટ્ટની “બૈજુ બાવરા’, ‘હરિયાલી થઈને રહેવામાં તેમને ભારે સંતોષ મળતો હતો.
ઔર રાસ્તા’, ‘ગુંજ ઊઠી શહેનાઈ” અને “હિમાલય કી ગોદ મેં ફિલ્મ જગતની તવારીખી ફિલ્મો ગણાય છે.
હરસુખ ભટ્ટ | વિજય ભટ્ટ દિગ્દર્શિત ફિલ્મોમાં “ખ્વાબ કી દુનિયા’
હિન્દી ફિલ્મ પરંપરાની પ્રખર ફિલ્મ સર્જક ભટ્ટ બંધુ (૧૯૩૭), “સ્ટેટ એક્સપ્રેસ' (૧૯૩૮), લેધર કેઇસ' ત્રિપુટી પૈકીના હરસુખ ભટ્ટ પણ ભાવનગર જિલ્લાના પાલિતાણા (૧૯૩૯), ‘નરસી ભગત' (૧૯૪૦), “એક હી ભૂલ’ મુકામે તા. ૨૪ ઓક્ટોબર ૧૯૨૪ના રોજ જન્મ્યા હતા. (૧૯૪૦), “ભરતમિલાપ' (૧૯૪૨), “રામરાજ્ય' (૧૯૪૩), દિગ્દર્શક અને ફિલ્મકાર તરીકે ૧૯૫૦થી ૧૯૭૦ ના ‘વિક્રમાદિત્ય' (૧૯૪૫), “સમાજ કો બદલ ડાલો' (૧૯૪૭), ત્રણ દાયકાઓમાં ધાર્મિક, રમૂજી, સામાજિક અને પ્રણયરંગી રામબાણ” (૧૯૪૮), “બૈજુ બાવરા' (૧૯૫૨), “શ્રી ચૈતન્ય ફિલ્મોના હરસુખ જિજ્ઞેશ્વર ભટ્ટના ઉપહાર યાદગાર રહ્યા છે. મહાપ્રભુ' (૧૯૫૪), “પટરાની' (૧૯૫૬), “બાલ રામાયણ' હરસુખ ભટ્ટની ફિલ્મોમાં નવલખા હાર' (૧૯૫૩) (૧૯૫૬), “ગુંજ ઊઠી શહનાઈ' (૧૯૫૯), ‘અંગુલીમાન'
તુલસીદાસ' (૧૯૫૪), “જયશ્રી' (૧૯૫૬), “છોટે બાબૂ' (૧૯૬૦), “હરિયાલી ઔર રાસ્તા' (૧૯૬૨), બનફૂલ”
(૧૯૫૭), “બાલયોગી ઉપમન્યુ' (૧૯૫૮), “સમ્રાટ પૃથ્વીરાજ (૧૯૭૧), “હીરા ઔર પથ્થર' (૧૯૭૭) નોંધપાત્ર રહી છે.
ચૌહાણ' (૧૯૫૯), “રેશમી રૂમાલ' (૧૯૬૧), “પ્યાસે પંછી' ધાર્મિક ફિલ્મો પરત્વે તેમનો લગાવ અનન્ય રહ્યો હતો. (૧૯૬૧), “દીપક' (૧૯૬૩), કુત્તે કી કહાની' (૧૯૬૪), ‘મિ.
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org
