________________
અનુયાગદ્વાર . પf vજાજ છે જુलाई पादो, दुवालसंगुलाई विहत्थी, . दो विहत्थीओ रगणी, दो रमणीओ રછી, તે છીએ ઘg, રે ઘgसहस्साई गाउयं, चत्तारि गाउयाई
આ અંગુલપ્રમાણુથી અગુલને પાદ, ૧૨ અંશુલેની એક વિતતિ, ૨ વિતસ્તિઓની ૧ રત્નિ, ૨ રત્નિની એક કુક્ષિ, બે કુક્ષિઓનું એક ધનુષ, બે હજાર ધનુષને એક ગભૂતિ (ગાઉ) અને ૪ ગભૂતિ બરાબર એક યોજના હેય છે.
પ્રશ્ન-આ પ્રમાણગુલથી કયા પ્રજનની સિદ્ધિ થાય છે?
एएणं पमाणंगुलेणं किं पओof ?
एएणं पमाणंगुलेणं पुढवीणं - कंडाणं पायालाणं भवणाणं भवणपत्थडाणं निरयाणं निरयावलीणं निरयपत्थडाणं कप्पाणं विमाणाणं विमाणपत्थडाणं टंकाणं कूडाणं सेलाणं सिहरीणं पन्भारार्ण विजयाणं वक्खाराणं वासाणं वासहराणं वासहरपन्चयाणं वेलाणं वेइगाणं दाराण तोरणाणं दीवाणं समुदाणं आयामविक्खंभोच्चत्तोन्वेहपरिक्खेवा માવિનંતિ
से समासओ तिविहे पण्णत्ते, तं जहा-सेढीअंगुले पयरंगुले घणेगुले । असंखेज्जाओ जायणकाडाकाडीओ सेढी, सेढी मेडीए गुणिया पयरं, पयरं सेढीए गुणियं लोगो, संखेजएणं लोगो गुणिशे सखेज्जा लेोगा, असंखेज एणं लोगो गुणिओ असंखेज्जा टोगा, अणंतेणं लोगो गुणिओ अणंता होगा।
ઉત્તર- આ પ્રમાણુગુલથી રત્નપ્રભા વગેરે પૃથ્વીઓના કાંડનું, પાતાળ કળશે, ભવનપતિના ભવને, ભવનના પાડાઓ. નારકાવાસ, નરકના પાડાઓ, સૌધર્મ વગેરેકો દેવવિમાને, વિમાનના પ્રસ્તા, છિન્નટ કે, રત્નકૂટ વગેરે મુંડ પર્વતે, શિખરવાળાપર્વતે, ઈષત્ નમિતા પર્વતે, વિ, વક્ષરકારે, વર્ષો, વર્ષધરપર્વત, વર્ષધરે,સમુદ્રતટની ભૂમિ, વેદિકાઓ, દ્વારા, સમુદ્રોની લંબાઈ, પહોળાઈ, ઊંચાઈ, ઉદ્વેષ, પરિધિ આ સર્વે (નિત્ય પદાર્થો) માપવામાં આવે છે.
આ પ્રમાણગુલ સંક્ષેપમાં ત્રણ પ્રકારે પ્રરૂપવામાં આવેલ છે. તે આ પ્રમાણે- (૧) શ્રેણ્યગુલ (૨) પ્રતરાંગુલ અને (૩)ઘનાંગુલ. પ્રમાણાંગુલી નિષ્પન્ન થયેલ અસંખ્યાત કોડા-કેડી જનની એક શ્રેણી થાય છે. (એક કરોડને એક કરોડવડે ગુણિત કરવાથી જે સંખ્યા થાય છે કે ડાકડી અને જે યોજન પ્રમણાંગુલથી નિષ્પન્ન થાય તે અહીં ગ્રહણ કરવામાં આવેલ છે.) શ્રેણીને શ્રેણથી ગુણિત કરતા પ્રતરાંગુલ બને છે. પ્રતરાગુલને શ્રેણ્યગુલથી ગુણિત કરતા લેક બને છે. સખ્યાતરાશિથી ગણિતલક “સખ્યાતલેક' કહેવાય છે. અસંખ્યાત લેકરાશિથી ગુણિત લેક અસંખ્યાત લેક કહેવાય છે. અનંત રાશિથી ગુણિત લેક અનંતક કહેવાય છે
