Nandi Sutra aur Anuyogadwara Sutra

Author(s): Bhadraben, Shobhachad Bharilla
Publisher: Prem Jinagam Samiti Mumbai

Page 359

અનુચૈાગદ્વાર
તું ના-ચવવુŻસળજીવમાળે, અત્ર क्खुदंसण गुणप्पमाणे, ओहिदंसणगुणવમાળે,વેવસળદુપ્પમાળે / ચવવુંदंसणं चक्खुदंसणिस्स धडपडकडरहाडएम् दव्वे | अच्चक्खुदंसणं अचक्खुदंसणिस्स आयभावे । ओहिदंसणं ओहिदंसणिस्स सव्वरूविदव्वसृ न पुण सव्वपज्जवेसु | केवलदसणं केवलदसणिस्स सव्वद य सव्वपज्जवे य । सेतं दंसणगुणष्पमाणे ॥
२२६. से कि तं चरितगुणप्पमाणे ?
चरितगुणप्पमाणे- पंचविहे पण्णत्ते, तं जहा सामाइयच रित्तगुणप्पमाणे छेओचट्टावणचरितगुणप्पमाणे परिहारविसृद्धि य चरितगुणप्पमाणे मुहुमसंपरायचरिचगुणप्पमाणे अहवखायचरितगुण'पमाणे । सामाइयचरित्तगुणप्पमाणे दुवि पण्णत्ते, तं जहा - इत्तरिए य आवकहिए કૈં । ओवावणचरितगुणप्पमाणे દુવિષે પત્તે, તું નદા-સાચારેય નિર્इयारे । परिहारविसृद्धियचरित्तगुणपमा दुविहे पण्णत्ते, तं जहा - णिव्विसमाण य णिव्किाइए य । हुमसंपरायचरित्तगुणप्पमाणे दुविहे पण्णत्ते,
૨૨૬
૩૩૭
તે દર્શીન તે દૃનગુણુના ૪ પ્રકાર છે. તે આ પ્રમાણે— (૧) ચક્ષુદનગુણ્યપ્રમાણ (૨) અચક્ષુદશનગુણુપ્રમાણ (૩) અવધિદ નગુણપ્રમાણ (૪) કેવળદ નગુણપ્રમાણ. ચક્ષુદની ભાવચક્ષુઇન્દ્રિયાવરણકમ ના ક્ષયેાપશમથી અને દ્રવ્યેન્દ્રિયના અનુપઘા તથી ચક્ષુ-દનલબ્ધિવાળા જીવે, ચક્ષુદનથી ઘટ, પેટ, ટ, રથાદિ દ્રવ્યેાને જુએ છે અચક્ષુદČની- અચક્ષુદનથી– ચક્ષુસિવાયની ૪ ઇન્દ્રિયા અને મનથી શબ્દ ગ ધ, રસ, સ્પર્શીને જાણે છે. “આયભાવ” પદ્વારા સૂત્રકાર સ્પષ્ટ કરે છે કે ચક્ષુ સિવાયની ૪ ઇન્દ્રિયા પ્રાપ્તકારી છે, પદાથમાથે સબ્લિષ્ટ થઈને જ પેાતાના વિષયના અવમેધ કરે છે. અવધિદર્શની અવબ્રિદર્શનથી--સ રૂપી દ્રબ્યાને જુએ છે સવ પર્યાયાને નહિ. કેવળદર્શની કેવળદાનથી સર્વ દ્રવ્ય અને સ`પર્યાયેાને જુએ છે આ રીતે દ નગુણુ પ્રમાણ જાણવુ
પ્રશ્ન– ભ તે । ચારિત્રગણુપ્રમાણુ શુ છે ?
ઉત્તર- જેને ધારણકરીને મનુષ્ય નિન્દ્રિત કર્માં આચરણ ન કરે તે ચાર્જિંત્રગણુપ્રમાણુના પાચ ભેદ છે તે આ પ્રમાણે– (૧) સામાયિકચારિત્રગણુપ્રમાણુ (૨) છેદેપસ્થાપનીયચારિત્રગુણપ્રમાણુ (૩) પરિહારવિષ્ણુહચારિત્રગુણુપ્રમાણુ (૪) સૂક્ષ્મસ પરાય ચારિત્રગુણપ્રમાણ અને (૫) યથાખ્યાતચા– ત્રિગુણુપ્રમાણુ તેમા સામાયિકચારિત્રના એ પ્રકાર કહ્યા છે (૧) ઇત્ઝરિક-૫કાલિક કે જે પ્રથમ અને અ તિમ તીય કરના સમયમા જ્યા સુધી મહાવ્રતનુ આરે પણ ન કરાય ત્યા સુધી હાય તે, (૨) યાવતિજીવનપર્યન્તનુ સામાયિકચારિત્ર તે ૨૨ તી કરે। અને મહાવિદેહ ક્ષેત્રના મધુમા