Book Title: Kavya Prakash
Author(s): Mammatacharya, Ramnarayan Vishvanath Pathak, Rasiklal Chotalal Parikh
Publisher: Gujarat Puratattva Mandir
View full book text
________________
કાવ્યપ્રકાશ ધરણિ પર નવાંકુરે કુટયા છે,
પગ પડતાં પિયુ, માન માન, મુગ્ધા! વગેરેમાં,
૩૪મૃદિત કમલિની શાં અંગ વહીલાયલાં છે,
પરિજન વિનવ્યાથી માંડ કામે વળે છે, ધવલ, નવલ હાથી–દાંત શે, એ કપિલ
હિમકર અકલંકી કેર શેભા ધરે છે. વગેરેમાં અને
*દરે ઉત્સુક, આવતાં વળી ગઈ, બેલાવતાં ફાટ ગે, ભેટતાં થઈ લાલ, સાળ પકડશે વાંકાં ભવાં મેં થયાં; પાયે માનુનીને પથે દગ રહી રેલાઈ આંસું પૂરે,
ચક્ષુ એમ થયું પ્રપંચચતુર હાલા તણા વાંકમાં. ૨૯ વગેરેમાં જે તે વિભાવ, અનુભાવે અને આ સુય, ત્રીડા, હર્ષ, કેપ, અસૂયા, પ્રસાદરૂપી વ્યભિચારી ભાવેની જ ફકત સ્થિતિ છે, છતાં પણ અહીં નિયમભંગ થતો નથી. કારણકે આ બધાં અસાધારણ હોવાથી ત્રણમાંના બાકીના બે આક્ષેપથી સમજાય છે.
તેના ભેદ કહે છે– દિશાઓની શોભા, મધુકર અને કેફિલના કૂજનથી યુક્ત છે. ધરણિ, પિતાના ખેળામાં નવીન અંકુરરૂપી ટાંકણવાળી છે. તે મુદ્દે ! પગે પડેલા વહાલા ઉપર પ્રસન્ન થા> આમાં માત્ર વિભા છે.
- ૩૪ (અંગ ચોળાઈ ગયેલી મૃણાલીના જેવું પ્લાન છે; પરિવારની વિનવણીથી માંડમાંડ કામમાં પ્રેરાય છે; તાજા કાપેલા હાથીદાંતના કડકા જેવો તેને સુંદર ગાલ નિષ્કલંક ચન્દ્રના સૌન્દર્યને ધારણ કરે છે.આમાં માત્ર અનુભાવ છે. - ૩૫ Kહાલાનો વાંક પડયે, માનિનીની આંખ કેવી વિચિત્ર વ્યાપારમાં ચતુર થઈ! દૂરથી જોતાં ઉત્સુક થઈ આવતાં તિરછી થઈ, વાત કરતાં ફાટી ગઈ ભેટતાં લાલ થઈ, વસ્ત્ર ઝાલતાં કંઈક ભવાં ચડ્યાં, અને પગે પડતાં આંસુથી કીકી ભરાઈ ગઈ. આમાં માત્ર વ્યભિચારી ભાવો છે.
