Book Title: Kavya Prakash
Author(s): Mammatacharya, Ramnarayan Vishvanath Pathak, Rasiklal Chotalal Parikh
Publisher: Gujarat Puratattva Mandir
View full book text
________________
કા૨પ્રકાશ
૧૦૫ વબલ મદન દે સુન્ની દટે
કુટિલ વચે શર તીક્ષ્ણ ધાર તેને, જઈ પડતો જ તેહ જે દિશામાં
સઘળે મળી તહિં જામતી દશાઓ. ૮૫ [૧૧] અહીં વરતુવડે, પરસ્પર વિરુદ્ધ દિશામાં પણ એક સાથે ઉત્પન્ન થઈ શકે છે એ રીતે “મળી પદથી પ્રકટ થતે વિરોધ [સૂચવાય છે. ૧૦ સંતાપે પડેલા હૃદયે પણ વારંવાર વારતાં,
સ્તનરૂપી મિત્રેથી વિશુદ્ધ જાતિ ચળે નહીં હાર. ૮[૧૨] અહીં “ વિશુદ્ધજાતિત્વ લક્ષણ રૂપી હતુ અલંકારથી “ચળે નહીં” એ પદેથી પ્રગટ થતું, હાર સતત કંપતા જ રહે છે એવું વસ્તુ [ સૂચવાય છે. ૬૦એ મુગ્ધ અને શામળ બેડો નિજ ધરી લલિત દેહ, તેના સ્કલ્પથી બલ લઈ મર પામે વિજય સુરતસંગ્રામે.
૮[૧૩] અહીં રૂપક વડે, અનેકવાર ખેંચાવાથી કેશપાશ એ ખભા
૧૦૫-અનંગ તણું શિર ધારીને જુવાનીમાં સુંદર નેન વાળીની દષ્ટિને પિતાનું સામર્થ્ય આપે છે. જ્યાં તે પડે છે ત્યાં અનંગદશાઓ ભેગી મળીને ઉદય પામે છે.”
૧૦૬. Kસંતાપથી પીડાયેલા હદય વડે ફરી ફરીને વાર્યા છતાં આનો વિશુદ્ધ જાતિનો [મતીને] હાર સ્તનરૂપી મિત્રથી ચલિત થતો નથી.> વિશુદ્ધજાતિ શબ્દમાં કલેષ છે. એક પક્ષે ઊંચી જાતનાં મોતી એવો અર્થ છે અને બીજે પક્ષે વિશુદ્ધ જન્મવાળે એ અર્થ છે. અને ઊંચા કુળનો હોવાથી મિત્રને તજતો નથી એ અર્થ છે.
૧૦૭. મુગ્ધ અને શ્યામ અંગવાળો પિતાને સુંદર દેહ ધારણ કરીને બેડા રૂપી સ્મર સ્કંધમાંથી બલ લઈને સુરતસંગ્રામમાં વિજય પામે છે. સ્કંધને અર્થ છાવણી અને કાંધ બન્ને થાય છે. તેમજ બલને અર્થ સામર્થ્ય તથા લશ્કર બન્ને થાય છે.
