Kavya Prakash

Author(s): Mammatacharya, Ramnarayan Vishvanath Pathak, Rasiklal Chotalal Parikh
Publisher: Gujarat Puratattva Mandir

Page 83

co
કાવ્યપ્રકાશ
[અને] એ પ્રમાણે રાત્રે જેનું ોર ચાલે છે એવાં શીઆળવાંનું લેાકેાને રાકવાના તાપ વાળુ આ વચન છે. એવા [વ્યજકપણા]માં પ્રમન્ય જ સમથ છે. બીજા અગીઆર ભેદોનાં ઉદાહરણા ગ્રન્થ વિસ્તારના ભયથી આપ્યાં નથી. પણ લક્ષણ પ્રમાણે પેાતાની મેળે જ સમજી લેવાં. ‘ પણુ' શબ્દથી પદ્મના અને વાક્યના ભેદે સમજી લેવા ].
ચૂ કરી. પદ્મના એક ભાગમાં, રચનામાં, અને વ માં પણ રસ વગેરે [સભવે છે],
તેમાં પ્રકૃતિનું ૧૧૮ [બ્યંજક], જેમકે
૧૧૯રતિમાં વસ્ત્ર હરન્તા હરનાં બે નેત્ર હસ્તપલ્લવથી
ઢકાતાં ગૈારીએ, ત્રીજી 'ખાતું . જય પામે, ૯૭ અહીં ‘જય પામે’ પણ ‘શાલે’ ઈત્યાદિ કહ્યું નથી. (ત્રીજું' નયન) અધ કરવાની ક્રિયા (બીજાં નયનને બંધ કરવાની) સમાન હાવા છતાં અલૈાકિક વ્યાપારથી એને બધકર્યું. તેથી તે (ત્રીજું નેત્ર) જ ઉત્કૃષ્ટ છે.
અથવા જેમકે
૧૨કાન્તાએ તરછે.ડિયા, સમ લઈ, પાચે પડેલે પિયૂ આવાસેથી ન જાય એ ત્રણ ડગેા ઊંચા મનેથી, ત્યહાં ધાઈ ઊલટી, સપુટે કરતણા, સાહી સરન્તી નીવી, રાયા નાવ કરી પ્રણામ; ગતિ હા! છે પ્રેમની અદ્ભુત. પણ ખરા. આ સુવણુના જેવા રંગવાળા, યાવન ન પામેલા એવા બાળકને ગીધના વાક્યથી હે મૂઢા ! તમે શા માટે નિઃશંક થઇ છેાડી દેા છે.
૯૮
૧૧૮. પ્રકૃતિ એટલે કે જેને પ્રત્યય લાગે તે, એટલે કે પ્રત્યય લગાડવા પહેલાંનું નામ અને ધાતુનું મૂળ રૂપ.
૧૧૯, ૮ તિકેલિમાં વસ્ત્ર હરી લેતાં કકિસલય વડે એ નયન જેનાં રૂંધાયાં છે એવા રુદ્રનું પાવતીથી ચુખાતું ત્રીજું નયન જય પામે છે. ૧૨૦. ૮સમ ખાઈને પગે પડેલા પ્રિયતમ કાન્તા વડે સમ ખાઈને તિરસ્કારાયા અને ચુ` મન થતાં જેવા તે ઘરથી બે ત્રણ પગલાં ગયેા