________________
(૩૬) શ્રી કામદેવ નૃપતિ કથા ભાષાંતર. . ઉત્તર તે જાણતી નહોતી. તેથી ત્રીજા પ્રશ્નના ઉત્તરમાં બોલી કે “પ્રાણીઓને સુખદુઃખના કારણભૂત કર્મ જ છે, તેથી ઉદ્યમ કરતાં કર્મ બળવાન છે એમ હું માનું છું.” પાંચાળી બેલી કે-જે કર્મથી જ કાયસિદ્ધિ છે, તે પછી અત્યારે વાદ કરવો ને વિજય મેળવ-ઈત્યાદિ ઉપક્રમ શા માટે કરે? ન કર જોઈએ.” આ પ્રમાણેના પાંચાળીના કહેવાથી નિરૂત્તર થયેલી 'કન્યા બોલી કે-“આ બાબતમાં તેમને જીતેલ છે, તે હવે
હું પૂછું તેને તું ઉત્તર આપ.” ત્યારપછી સમસ્યા, પ્રહેલિકા, " ક્રિયાપ્ત વિગેરે અનેક વિનેદકારી પ્રશ્નોના ઉત્તર પાંચાળીએ દીધે સતે રાજકુમારી બેલી કે-“હે પાંચાળી! તારા ઉત્તરે સાંભળીને હું પ્રસન્ન થઈ છું, પણ મેં પ્રથમ જે. રાજાઓને પૂછેલ છે તેને ઉત્તર આપ.” પાંચાળી બેલી કે-“હે રાજપુત્રી! તમારું કહેલું રાજાઓ સમજ્યા જ નથી, તે ઉત્તર શી રાતે આપે ?” હું તેને ઉત્તર આપું છું તે સાંભળોઃ- .
આ સંસારમાં સર્વ કળાસમૂહમાં કુશળ છતાં પણ તત્ત્વત્રયીનું સ્વરૂપ સમગ્ર પ્રકારે નહીં જાણતા સતા મોનના આવેશથી મેક્ષના હેતુએ હરિહરાદિક દેવને, બ્રાહ્મણદિક ગુરૂને અને યજ્ઞયાગાદિક ધર્મને પ્રમાણભૂત માને છે, તેમને આ પ્રમાણે કહેવું કે “તમે જે હરિને મુક્તિદાતા કહો છે તે તે હરિ સરાગી કે નિરાગી ? જે સંરાગી હોય તો સરાગી એવા પિતેજ અમુક્ત હેવાથી તે મુક્તિ આપવામાં સમર્થ હોતા નથી. અમારી જેવાની જેમ. જો તમે તેને નિરોગી કહેતા છે તે તે વીતરાગનું બીજું નામ છે, તે અમારે દેશ તરીકે કબુલ છે. બીજા દે માટે પણ આ પ્રમાણે સમજવું.'
- '