________________
શ્રી કામદેવ નૃપતિ કથા ભાષાંતર. (૪૭) ચંપાનગરીએ આવી. તેને આવેલી જાણુને ચંદ્રરાજાએ પંડિતને એકાંતમાં બોલાવીને પૂછયું કે-“આપણે રાજકુમાર સર્વકળાની પરીક્ષા આપવામાં સમર્થ છે?” પંડિત બે કે–તે ન જાણે એવું દ્રશ્યમાં કાંઈ નથી.” રાજાએ કહ્યું કે- આ સાચું છે ?” પંડિત બે જ કે-“હે દેવ ! શું કહું, એવી કઈ કળા નથી કે જે રાજકુમાર શીખેલ ન હોય? વાચસ્પતિને પણ તે વાદમાં જીતે એમ છે, તે સાક્ષાત્ પુરૂષરૂપે સરસ્વતિ છે. મેં એની અનેકવાર પરીક્ષા કરી છે.” આ પ્રમાણે સાંભળી તે ખુશી થએલા રાજા અને અમાત્યે સુરૂપ કુમારીને પ્રવેશ ઉત્સવ સારી રીતે કર્યો. પછી એક પરીક્ષામંડપ કરાવ્યું, સારૂં મુહૂર્ત લીધું અને પ્રખ્યાત રાજાઓને તેડાવ્યા, બેસુમાર માણસો ત્યાં ભેળા થયા.
હવે પરીક્ષાને દિવસે રાજાએ પરીક્ષામંડપમાં આવી સવ રાજાઓને અને સભ્યને યથાયોગ્ય આસન પર બેસારી પોતે મધ્યમાં બેસી સેમકુમારને બોલા. પછી સન્માન સાથે રાજકુમારીને પણ બોલાવી. બંનેને એગ્ય સ્થાનકે બેસાડ્યા. પછી રાજાને આદેશ થવાથી સર્વ લેકે શાંત થઈ ગયા એટલે પ્રથમ રાજકુમારી પૂર્વપક્ષ કરશે એમ સાંભળી સભાજને તેની સામે જોવા લાગ્યા. તે વખતે રૂપલાવણ્યાદિ ગુણયુક્ત રાજકુમારને જોઈ તેના કળા કૌશલ્યની પરીક્ષા કરવા માટે સરસ્વતીની જેમ અખલિતપણે ગદ્યપદ્યની લહેવડે સર્વે રાજાઓને પ્રસન્ન કરતી એવી રાજકુમારી સર્વ વિદ્યાએમાં પિતાને ઉચ્ચ અભ્યાસ બતાવીને બોલી કે-“હવે રાજકુમાર પિતાની નિપુણતા બતાવે અને સભ્યજનના
