________________
(૪૮) શ્રી કામદેવ નૃપતિ કથા ભાષાંતર મનને પ્રસન્ન કરે.” આ પ્રમાણે કહીને રાજકુમારી મૌન થઈ. એટલે સોમકુમારને બોલવાનો અવસર પ્રાપ્ત થતાં તેજ વખતે પૂર્વકૃત કર્મને ઉદય થવાથી સેમકુમારની બુદ્ધિ ગળી ગઈ, જીભ ખલિત થઈ ગઈ, શાસ્ત્રો ભૂલી ગયે, સર્વ ઇંદ્રિયમાં વિકૃતિ થઈ ગઈ અને તે નીચું મુખ કરીને ચુપ જ બેસી રહ્યો. એ પ્રમાણે જોઈને “કુમાર હજુ કૅમ
લતે નથી?’ એમ સર્વ લેકે આશંકા કરવા લાગ્યા. એટલે રાજાની પ્રેરણાથી પંડિતે કુમારપાસે આવીને કહ્યું, કે-“હે વત્સ! તું સર્વ શાસ્ત્રો જાણે છે, તે અત્યારે લજજા : તજી દે, અને કૃપા કરીને અમારા મનોરથ પૂર્ણ કૅર.. અનલ્પ (અત્યંત) એવું વિદ્યાનું રહસ્ય પ્રગટ કરે. આ વિશ્વને વિદ્યાવડે વશ કર, તારા કુળને ઉજ્વળ કર અને કન્યાના મનને આનંદ પમાડ.”
આ પ્રમાણે પંડિતે વારંવાર કહ્યા છતાં જ્યારે કુમાર કાંઈપણ બે નહીં, ત્યારે રાજાએ “અરે પાપી! તેમજ અમને વગોવ્યા, તમારા વચનના વિશ્વાસ ઉપર મેં આ બધે આરંભ કર્યો અને તેનું પરિણામ આવું વિપરીત આવ્યું.” આમ પંડિતને કહી તેની ઉપર કેપ કરી તેને બંધાવીને વધ કરવા માટે લઈ જવાની સેવકેને આજ્ઞા કરી. તેવામાં ત્યાં નગર બહાર કેવળી ભગવંત સમવસર્યા. તેમના પ્રભાવથી પંડિતને કરાતા પ્રહાર તેને લાગતા નથી. એમ સાંભળી રાજા પરિવાર સહિત કુમારને આગળ કરીને તેમજ પંડિતને પણ સાથે લઈને કેવળી પાસે આવ્યા અને તેમને વિધિપૂર્વક નમસ્કાર કરી કુમારને પ્રાપ્ત થયેલી મૂઢતાનું કારણ પૂછ્યું..
