________________
(પર શ્રી કામદેવ નૃપતિ કથા ભાષાંતર.' હશે એમ જાણ્યું. તેમણે એક વડવૃક્ષની નીચે વિસામો ખાધેલું, ત્યાંથી ઉઠતાં દક્ષિણ બાજુને પગ જમીનમાં વધારે દબાયેલે . જણાવાથી સગર્ભા છે અને ગર્ભમાં પુત્ર છે એમ જાણ્યું. તેમજ પ્રસવ સમય નજીક છે તે પણ તે પગપરથીજ જાણ્યું.
હવે પેલી વૃદ્ધાએ પ્રશ્ન કરતાં ઘડાની માટી પૃથ્વીથી જુદી પડી હતી તે પાછી પૃથ્વીને મળી અને સરોવરનું જળ, જુદું પડેલું તે પાછું સરોવરને મળ્યું તે ઉપરથી એ ડેશીનો જુદે પડેલે પુત્ર તેને મળવા જ જોઈએ એમ મેં ધાર્યું.”
આ પ્રમાણે તે બંનેની બુદ્ધિની વિચિત્રતા જાણીને ગુરૂએ કહ્યું કે- જે બહુમાનપૂર્વક ગુરૂની ભક્તિ કરીને ભણે છે તેની બુદ્ધિ વિશેષ સ્કુરાયમાન થાય છે; બહુમાન નહીં કરનારની તેવી થતી નથી. તેથી ગુરૂનું અને જ્ઞાનનું બહુમાન કરીને ભણવું.' શ્રુતપ્રત્યે બહુમાન અબહુમાન ઉપર અશકટાપિતાની કથા –
- ગંગાના કિનારા પર રહેનારા બે ભાઈઓએ એક ગચ્છમાં દીક્ષા લીધી. તેમાંથી એક બહુશ્રુત થવાથી આચાર્ય થયા. તે આ દિવસ શિષ્યને શાસ્ત્રાર્થ શીખવવામાંથી વિશ્રામ પામતા નહોતા. રાત્રે પણ સૂત્રાર્થ ચિંતન અને વ્યાખ્યાદિ કરવામાં રોકાવાથી સુખનિદ્રા પણ પામતા નહોતા. અન્યદા તેમણે મધ્યના ઓરડામાં પિતાના બંધુને તે મૂર્ખ હોવાથી સુખે નિદ્રા લેતે જોઈને વિચાર્યું કે-અહે! આ મારા ભાઈને ધન્ય છે કે તે મૂર્ખ હોવાથી તેને કોઈ ખેદ ઉપજાવતું નથી.
આ એક કવીએ કહ્યું છે કે-“હે મિત્ર! મને તો મૂખપણું ગમે છે કે જેમાં આઠ ગુણ રહેલા છે. ૧ નિશ્ચિતપણું, ૨ બહુ ભેજન કરવાપણું, ૩ લજજા રહિતપણું, ૪ રાત્ર ને દિવસ સુખે.
