Book Title: Kalpniryukti
Author(s): Bhadrabahusuri, Manikyashekharsuri, Vairagyarativijay
Publisher: Shrutbhuvan Sansodhan Kendra

View full book text
Previous | Next

Page 28
________________ कल्पनिर्युक्तिः ३. ४. ठवणाए निक्खेवो छक्को, दव्वं च दव्वणिक्खेवो । खेत्तं तु जम्मि खेत्ते, काले कालो जहिं जो उ ॥५४॥ ओदइयाईयाणं, भावाणं जा जहिं भवे ठवणा । भावेण जेण य पुणो, ठविज्जए भावठवणा उ ॥५५॥ ३ उडुबद्धे एक्केक्कं मासं खेत्तोग्गहो भवति त्ति । वरिसासु चत्तारि मासा एगखेत्तोगो भवति त्ति जिट्ठोग्गहो । एषां व्यञ्जनतो नानात्वं, न त्वर्थतः ॥५२ ॥५३॥ I (३-४) (प्रा०चू० ) एषामेकं ठवणाणामं परिगृह्य णिक्खेवो कज्जति । ठवणा निक्खेवो गाहा । नाम-ठवणातो गताओ, दव्वट्ठवणा जाणगसरीर - भवियसरीर-वतिरित्ता । दव्वं च दव्वनिक्खेवो । जाई दव्वाइं परिभुंजंति जाणि य परिहरिज्जंति । परिभुज्जंति तणडगल-छार-मल्लगादि । परिहरिज्जंति सचित्तादि ३ । सचित्ते सेहो ण पव्वाविज्जति, अचित्ते वत्थादि ण घेप्पति, पढमसमोसरणे, मीसए - सेहो सोवहितो । खेत्तट्ठवणा सकोसं जोयणं, कारणे वा चत्तारि पंच जोयणाई । कालट्ठवणा चत्तारि मासा, यच्च तस्मिन् कल्प्यम् । भावठवणा कोहादि-विवेगो भासासमितिजुत्तेण य होतव्वं ॥ ५४ ॥५५॥ ६. वर्षाकालसम्बन्धिनां द्रव्यक्षेत्रकालभावानां स्वीकारः । यतो ऋतुबद्धे एकैकं मासं तिष्ठन्ति वर्षासु चत्वार इत्यादि । अत्र 'व' त्वमिति भेदः । ७. वर्षाकालारम्भे एव श्रावणवदिप्रतिपदि वासः, चः समुच्चये । ८. प्रथमसमवसरणं वर्षाप्रारम्भे प्रथममवस्थानम् । ९. स्थापना ऋतुबद्धादन्या मर्यादा स्थाप्यतेऽत्रेति । १०. ज्येष्ठावग्रहो बहुकालस्थानम् । एषां व्यञ्जने नानात्वम्, अर्थत ऐक्यम् ॥५३॥ (३-४) (अव०) एषां मध्ये एकां स्थापनामाह वत्याह ( नामाहत्याह) । स्थापनाया निक्षेपः षड्विधः स्यात् । नामस्थापना - स्थापनास्थापने अस्येष्टे । द्रव्यनिक्षेपेशिष्य-सोपधिशिष्य-वस्त्राद्यं वर्षासु न ग्राह्यम्, अचित्तं तृणडगलरक्षादि ग्राह्यम् । क्षेत्रे स्थापना - यस्मिन् क्षेत्रे स्थिताः तस्मिन् अर्धतृतीयक्रोशः प्रमाणम् । काले स्थापना - यत्राषाढपूर्णिमादौ तु कालश्चातुर्मासीस्थितिलक्षणः सा । भावे स्थापना - समितिगुप्तिपरैः क्षायोपशमभावेन स्थेयम् ॥५४॥ तत्र औदयिकानां भावानां मध्ये या यत्र स्थापना स्यात् । तत्र औदयिकं विना क्षायोपशमिकादिषु भावेषु स्थापना भवेत् । येन भावेन क्षायोपशमिकेन स्थाप्यते चतुर्मासी स्थितिः सा तु भावस्थापना ॥ ५५ ॥

Loading...

Page Navigation
1 ... 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137