Kalpniryukti

Author(s): Bhadrabahusuri, Manikyashekharsuri, Vairagyarativijay
Publisher: Shrutbhuvan Sansodhan Kendra

Page 107

८२
कल्पनियुक्तिः
बीतीभयाओ उज्जेणी किल असीतिमितेसु जोयणेसु । तत्थ व अकम्हा रायसभाए पज्जोयस्स अग्गतो पुरिसा कहं कहंति-"बीतीभते णगरे देवावतारियपडिमाए सुस्सूसकारिगा कण्हगुलिया देवताणुभावेण सुवण्णगुलिगा जाता, अतीव सोहग्ग-लावन्नजुत्ता बहुजणस्स पत्थणिज्जा जाता ।" तं सुणेत्ता पज्जोओ तस्स गुलुम्मातितो दूतं विसज्जेति उदायणस्स–“एय सुवण्णगुलियं समं विसज्जेसु" त्ति । गओ दूतो, विण्णत्तो उदायणो । उदायणेण रुटेण विसज्जितो, अस्सकारियाऽसम्माणितो य दूतो । जहावत्तं दूतेण पज्जोयस्स कहियं । पुणो पज्जोएण रहस्सितो दूतो विसज्जिओ सुवण्णगुलियाए जइ मं इच्छसि वा तोऽहं रहस्सियमागच्छामि । तीए भणियं–जति पडिमा गच्छति तो गच्छामि, इयरहा णो गच्छे । गंतुं दूतेण कहियं पज्जोयस्स ।
ततो पज्जोतोऽणलगिरिणा हत्थिरयणेएण 'सण्णद्धरिणिमियगुडेण अप्पपरिच्छडेणागतो, अहोरत्तेण पत्तो, पओसवेलाए पविट्ठा चरा, कहियं सुवण्णगुलियाते । तत्थ य बालवसंतकाले लेपगमहे वट्टमाणे पुव्वकारिता पज्जोएण लेपगपडिमा मंडियपसाधिता गीताओज्जणिग्घोसेण सव्वजणसमक्खे लेप्पगछलेण णिता सुवण्णगुलिगा य । पडिमं सुवण्णगुलिगं च पज्जोतो हरिउं गतो । जं च रयणिऽणलगिरी वीतीभए णगरे पवेसिंतो तं रयणि अंतो जे गया तेऽणलगिरिणो गंधहत्थिणो गंधेण आलाणखंभं भंतुं सव्वे वि लुलिया सव्वजणस्स य जायंति । महामंतिजणेण य उण्णीयं–णूणं एत्थऽणलगिरी हत्थी खंभविप्पणट्ठो आगतो, अण्णो वा कोइ वणहत्थी । पभाए रण्णा गवेसावियं । दिट्ठोऽणलगिरिस्स आणिमलो । पवत्तिबाहतेण कहियं-रण्णो आगतो पज्जोतो पडिगओ य । गवेसाविता सुवण्णगुलिगा य त्ति, णायं तदट्ठा आगतो आसि त्ति । रण्णा भणियं-पडिमं गवेसहि त्ति । गविट्ठा । कुसुमोमालिया चिट्ठइ न व त्ति, देवतावतारियपडिमाए य गोसीसचंदणसीताणुभावेण य कुसुमा णो मिलायंति । पहायपयतोतराया मज्झण्हदेसकाले देवाययणं अतिगओ, पेच्छती य पुव्वकुसुमे परिमिलाणे। रण्णा चिंतियं-किमेस उप्पातो, उत अण्णा चेव पडिम त्ति ? ताहे अवणेउं कुसुमे णिरिक्खिता, णायं हडा पडिमा । रुट्ठो उदायणो दूतं विसज्जेति, जइ ते हडा दासचेडी तो हडा णाम, विसज्जेह मे पडिमं । गतपच्चागतेण दूतेण कहियं उदायणस्स–ण विसज्जेति पज्जोओ पडिमं ।
ततो उदायणो दसहिं मउडबद्धराती सह सव्वसाहणबलेण पयातो । कालो य गिम्हो वट्टति । मरुजणवयमुत्तरंतो य जलाभावे सव्वखंधवारो ततियादिणे तिसाभिभूतो विसण्णो । उदायणस्स रण्णो कहियं । रण्णा वि अप्पबहुं चिंतिउं णत्थि अण्णो उवातो सारणं वा, णत्थि परं पभावतिदेवो सरणं ति, पभावतिदेवो सरणंसि कओ । पभावतिदेवस्स कयसिंगारस्सासणकंपो जाओ, तेण ओही पउत्ता, दिट्ठा उदायणस्स रण्णो आवत्ती । ततो सो आगतो तुरंतो पिणद्धंखं परं जलधरेहिं पुव्वं अप्पातितो जणवओ पविरलतुसार-सीयलेण वायुणा । ततो पच्छा वालपरिक्खितं व जलं जलधरेहिं मुक्कं सरस्स तं च जलं देवता-कय-पुक्खरणीतिए संठियं, देवयकयपुक्खरणि ति अबुहजणेणं "त्ति पुक्खरं" ति तित्थं पवत्तियं । ततो उदायणो राया गतो उज्जेणिं । रोहिता उज्जेणी । बहुजणक्खए वट्टमाणे उदायणेण पओतो भणिओ-तुझं मज्झ य विरोहो । अम्हे चेव दुअग्ग जुज्झामो, किं सेसजणवएणं माराविएणं ति। अब्भुवगयं पज्जोएण । दुअग्गाण वि दूतए संचारेण संलावो-कहं जुज्झामो ? किं रहेहिं गएहिं
१. सन्नद्धस्थापितकवचेन ।