Kalpniryukti

Author(s): Bhadrabahusuri, Manikyashekharsuri, Vairagyarativijay
Publisher: Shrutbhuvan Sansodhan Kendra

Page 51

कल्पनियुक्तिः
४९. वाओदएण राई, णासइ कालेण सिगयपुढवीणं ।
णासइ उदगस्स राई, पव्वयराती उ जा सेलो ॥१००॥ ५०. उदय सरिच्छा पक्खेणऽवेति चउमासिएण सिगयसमा ।
वरिसेण पुढविराई आमरणगती अ पडिलोमा ॥१०१॥ ५१. सेलट्ठि थंभ दारुय, लया य वंसी य मिंढ गोमुत्तं ।
अवलेहणीया किमिराग कद्दम कुसुंभय हलिद्दा ॥१०२॥ ५२. एमेव थंभकेयण,२ वत्थेसु परूवणा गईओ य ।
मरूयऽच्चंकारिय पंडुरज्ज मंगू य आहरणा ॥१०३॥३ धम्मं अयाणमाणेण मुक्को, किमंग पुण साधुणा परलोगभीतेण ? अब्भुवगतस्स सम्म सहितव्वं खमियव्वं ॥९९॥
(४९-५२) (प्रा०चू०) इदाणिं कसायत्ति-तेसिं चउक्कओ निक्खेवो जधा नमोक्कार-निज्जुत्तीए तहा परूवेऊण कोधो चउव्विधो उदग-राइ-समाणो वालुग०पुढवि०
सेनापतिः कृतः । मात्रा खिसना कृता । शरणागतो यत्र हन्यते ॥९९।।
(४९-५२) (अव० ) वातोदकाभ्यां सिकता=पृथ्व्या राजिः कालेन नश्यति । दकस्य राजिनश्यति । पर्वतराजिस्तु यावत् शैलः स्यात् ॥१००।।
उदकसदृशां राजिं पक्षेन, सिकतासमां चातुर्मासकेन ब्रूतेऽर्हदादिः । वर्षेण पृथ्वीराजिं ब्रूते । पर्वतराजिरामरणं स्यात् । गतिश्च प्रतिलोमा ॥१०१॥
शैल १ अस्थि २ दारुस्तम्भ ३ तृणलता च ४ एते दृष्टान्ता माने स्युः । वंशीय १ मिण्ढशृङ्ग २ गोमूत्रिका ३ अवलेहनिका बो(छो)लपातनं ४ एते दृष्टान्ता मायायाम् । कृमिरागः १ कर्दमः २ कुसम्भकः ३ हलिद्रा ४ एते दृष्टान्ता लोभे स्युः । विपरीतेन विचार्याः ॥१०२॥
१. सिकतासमा । २. वक्रवस्तु मायार्थम् । ३. चउसु कसाएसु गती नरयतिरिमाणुसे य देवगती ।
उवसमह निच्चकालं सोग्गइमग्गं वियाणंता ।।
एषा गाथा नियुक्तिपञ्चके अधिका । ४. कम्मं कस भवो वा कसमाओ सिं जओ कसाया तो ।
कसमाययंति व जओ गमयंति कसं कसाय त्ति ।।२९७८।।