Book Title: Kalpniryukti
Author(s): Bhadrabahusuri, Manikyashekharsuri, Vairagyarativijay
Publisher: Shrutbhuvan Sansodhan Kendra
View full book text
________________
३४
कल्पनियुक्तिः
६७. पुव्वाहीयं नासइ, नवं च छातो अपच्चलो' घेत्तुं ।
खमगस्स य पारणए वरिसति असहू य बालाई ॥११८॥ ६८. वाले सुत्ते सुई कुडसीसग छत्तए अपच्छिमए ।
णाणट्ठी तवस्सी अणहियासि अह उत्तरविसेसो ॥११९॥
सुत्तियस्स असतीए ताहे तलसूची तालसूची वा उवरिं काउं, जाधे सूचीवि णत्थि, ताहे ३कुडसीसयं सागस्स पलासस्स वा पत्तेहिं काऊण सीसे च्छुभित्ता हिंडंति । कुडसीसयस्स असतीए छत्तएण हिंडंति । एस नाणट्ठी-तवस्सि-अणधियासाण य उत्तरविसेसो भणितो । एवं पज्जोसवणाए विही भणितो ॥११५-११९॥
काले च तत् संयमक्षेत्रं स्यात् । ते तस्माच्च्युताः संयमक्षेत्रच्युता अशिवादिकारणैरन्यक्षेत्रसङ्क्रान्ताः । यत्र संयमोपकरणानि वर्षाकल्पाश्च दुर्लभाः । यस्मिन् दिने वर्षाः पतन्ति तस्मिन् दिने बहिर्मा यान्तु । तत्रापि यदि तेषां मध्ये ज्ञानाथि-तपस्वि-अनध्यासिकाः स्युः तदा भिक्षाकालमासाद्य-प्राप्य वग्घारिवृष्टौ वक्ष्यमाणे । तु उत्तरकरणेन यतितव्यम् ॥११६।।
उण्णिय० वाले० ॥ यदि उणिक: कल्पोऽस्ति तदा तेन हिण्डते । असति औष्ट्रिकेन तस्याभावे कुतपेन उदरामामजेन हिण्डते ॥११७।।
तत्र हेतुमाह-पुव्वा० । बुभुक्षितस्य पूर्वाधीतं नश्यति, नष्टं च श्रुतं छाओ-ग्रहीतुम् अप्रत्यलोऽक्षमः स्यात् । क्षपकस्य तपस्विनश्च पारणके मेघो वर्षति । बालश्च असहः क्षुधं न सहते । अथ उत्तरकरणम् ॥११८।।
___एतत्त्रयं वालजं स्यात् । तस्याभावे सौत्रेण श्वेतेन दृढेनोपरिप्रावृतेन हिण्डते । तदभावे सुच्या ताल(तालपत्र)खूपकेन तदभावे कुडसि-सकेत-शाकपत्र-पलाशपत्रखूपकेन शीर्षोपरिदत्तेन । तदभावे छत्रकेन हिण्डते । अत्र छत्रमपश्चिमम् अन्त्यम् उत्तरकरणम् एवं ज्ञानाथि-तपस्वि-अनध्यासिकानाम् । अथ प्रकारान्तरे उत्तरणविशेषः स्यात् ॥११९।।
॥ इति श्री कल्पनियुक्तिः सम्पूर्णाऽवचूरिः श्री माणिक्यशेखरसूरीन्द्रविरचिता ॥
तन्निष्पन्नं सूत्रमपि किट्टिसम्, अथवैतेषामेवोर्णादीनां द्विकादिसंयोगतो निष्पन्नं सूत्रं किट्टिसम्, अथवोक्तशेषश्वादिलोमनिष्पन्न किट्टिसं से तमित्यादि निगमनम् ॥४४॥ अथ पञ्चमो भेदोऽभिधीयते, से किं तमित्यादि । वल्काज्जातं वल्कजं तच्च सणप्रभृति । क्वचित्पुनरतस्यादीति पाठः । तत्रातसीसूत्रं मालवकादिदेशप्रसिद्धम् । से तमित्यादि निगमनम् । उक्तं पञ्चविधमण्डजादिसूत्रं तद्भणने चोक्तं ज्ञशरीरभव्यशरीरव्यतिरिक्तं द्रव्यश्रुतमतस्तदपि निगमयति-से तं जाणगेत्यादि ।
१. 'न पच्चलो' पाठान्तरम् । २. कुडसीसग-(कुण्डशीर्षक) वंशनिर्मितं शिरस्त्राणम् । ३. पर्णनिष्पन्नम् ।

Page Navigation
1 ... 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137