________________
બૃહદ્ – આલોચનાદિ uધ સંગ્રહ
૧૬૧
જીવનનિર્વાહ માટે દરેકને કરવો પડે છે. જેમ કે આહાર માટેની સામગ્રીમાં થતી વનસ્પતિકાયની હિંસા, શ્વાસોશ્વાસ ઈત્યાદિમાં થતી વાયુકાયની હિંસા. તે સર્વ નિશ્ચયથી તો હિંસાજ છે. તેમાં તરતમતા હોઈ શકે. તે સર્વ કર્મબંધના કારણો તો અનાયાસે બને જ છે. તે સર્વ દોષોની, સાધક અહીં આલોચના કરે છે.)
દેવસીય, રાઈય, પાક્ષિક, ચૌમાસી અને સાંવત્સરિક સંબંધી વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં. વારંવાર ક્ષમાવું . તમે સર્વે ક્ષમજો.” શબ્દાર્થ: (૧) દેવસીય = દિવસ દરમ્યાન જે પાપ થયા હોય તેનો પશ્ચાત્તાપ કરવો, (૨) રાઈય = રાત્રી દરમ્યાન જે પાપ થયા હોય તેનો પશ્ચાત્તાપ કરવો, (૩) પાક્ષિક = પખવાડિયે કરવાનું પ્રતિક્રમણ, (૪) ચૌમાસી = ચાતુર્માસ દરમ્યાન પાપ થયા હોય તે માટેનું પ્રતિક્રમણ, (૫) સાંવત્સરિક = પયુર્ષણ મહાપર્વના છેલ્લે દિવસે એટલે કે સંવત્સરીના દિવસે કરાતું પ્રતિક્રમણ. ભાવાર્થ : હે પ્રભુ! મારાથી જે દિવસ દરમ્યાન, રાત્રિ દરમ્યાન, પખવાડિયા દરમ્યાન, ચાતુર્માસ દરમ્યાન અને આખાયે વર્ષ દરમ્યાન જે કાંઈ પાપ દોષ થયા હોય તે સર્વ દોષોની હું ક્ષમા માંગું છું, દરેક જીવો મને ક્ષમા આપજો. તે સર્વ પાપ તથારૂપ ફળ દેવામાં નિષ્ફળ થાઓ – વારંવાર ક્ષમા માંગું છું. તમે સર્વે મને ક્ષમા આપજો. આમ સાધક વારંવાર આવી ભાવના ભાવે છે.
सामेमि सा जीने, सो जीना सामंतु मे । मित्ति मे सन भूएसु, मेरं मज्झं न केणई ।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
