Book Title: Avashyak Niryukti Part 01
Author(s): Sumanmuni, Damodar Shastri
Publisher: Sohanlal Acharya Jain Granth Prakashan

View full book text
Previous | Next

Page 231
________________ - 232223333333333333333333333333332322222222222 cacacecacacaca श्रीआवश्यक नियुक्ति (व्याख्या-अनुवाद सहित) OOOOOOO नहीं है, क्योंकि एक आकाश-प्रदेश पर एक जीव की अवगाहना नहीं हो सकती, अतः यह असत् ca कल्पना है। फिर भी घन व प्रतर की तुलना में श्रेणी (सूची) की रचना में बहुत अधिक क्षेत्र स्पृष्ट होता , है, इस दृष्टि से छठे विकल्प की स्थिति को ग्राह्य माना गया है। इस सूई रूप श्रेणी को अवधिज्ञानी , 4 की देह के पर्यन्तवर्ती भाग से सब दिशाओं में घुमाया जाय, वह सूची इतनी बड़ी होगी कि अलोक में , a भी लोकप्रमाण असंख्य खण्डों को स्पर्श करेगी। वह जितने क्षेत्र को अर्थात् (अर्थात् असंख्यात , a लोकप्रमाण क्षेत्र को) स्पृष्ट करेगी, वह परमावधि ज्ञान का उत्कृष्ट क्षेत्र है। - यहां यह ज्ञातव्य है कि यद्यपि समस्त अग्निकाय के जीवों की श्रेणी-सूची कभी किसी ने बनाई नहीं है और न उसका बनना संभव ही है। अलोकाकाश में कोई मूर्त पदार्थ भी नहीं है जिसे अवधिज्ञानी जाने / किन्तु परमावधिज्ञान का सामर्थ्य प्रदर्शित करने के लिए यह मात्र कल्पना की गई है। (हरिभद्रीय वृत्तिः) एवं तावज्जघन्यमुत्कृष्टं चावधिक्षेत्रमभिहितम्, इदानीं विमध्यमप्रतिपिपादयिषया , एतावत्क्षेत्रोपलम्भे चैतावत्कालोपलम्भः, तथा एतावत्कालोपलम्भे चैतावत्ोत्रोपलम्भ इत्यस्यार्थस्य प्रदर्शनाय चेदं गाथाचतुष्टयं जगाद शास्त्रकारः नियुक्तिः) अंगुलमावलियाणं, भागमसंखिज्ज दोसुसंखिज्जा। अंगुलमावलिअंतो, आवलिआ अंगुलपुहुत्तं // 32 // हत्थंमि मुहुत्तन्तो, दिवसंतो गाउयंमि बोद्धव्यो। जोयण दिवसपुहुत्तं, पक्खन्तो पण्णवीसाओ // 33 // भरहंमि अद्धमासो, जंबूदीवंमि साहिओ मासो। वासं च मणुअलोए, वासपुहुत्तं च रुयगंमि // 34 // संखिज्जंमि उकाले, दीवसमुद्दा वि हुंति संखिज्जा। कालंमि असंखिज्जे, दीवसमुद्दा उ भइयव्वा // 35 // [संस्कृतच्छायाः-अलि-आवलिकयोः भागमसंख्येयं द्वयोः संख्येयौ / अङ्गुलमावलिकान्तरावलिकाa अङ्गुलपृथक्त्वम् // हस्ते मुहूर्तान्तर्दिवसान्तर्गव्यूते बोद्वव्यः। योजने दिवस-पृथक्त्वं पक्षान्तः पञ्चविंशतिम् / भरतेऽर्द्धमासः, जम्बूद्वीपे साधिको मासः।वर्ष च मनुजलोके वर्षपृथक्त्वं च रुचके।संख्येये तु काले द्वीपसमुद्रा अपि भवन्ति संख्येयाः ।काले असंख्येये द्वीपसमुद्रास्तु भक्तव्याः॥ - 190 (r)(r)cr(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r) 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8

Loading...

Page Navigation
1 ... 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350