________________ સ્થાન હ૩૭ [પ૭૪તુઓ છ છે, જેમકે પ્રાવટ-અષાઢ અને શ્રાવણ માસ. વષ-ભાદ્રપદ અને અશ્વિન માસે. શરદ-કાર્તિક અને માર્ગશીર્ષ. હેમંત–પોષ અને માઘ. વસંત-ફાલ્ગન અને ચૈત્ર. ગ્રીષ્મ-વૈશાખ અને જ્યેષ્ઠ. ઉપ૭પછિ પર્વ દિન ક્ષયવાળા છે એટલે આ પર્વોમાં દિનમાન ઓછો થાય છે. જેમકે-તૃતીયપર્વ અષાઢ કૃષ્ણપક્ષ. સપ્તમપર્વ-કાર્તિક કૃષ્ણપક્ષ. અગ્યારમું પર્વકાર્તિક કૃષ્ણપક્ષ. પંદરમું પર્વ-પોષ કૃષ્ણ પક્ષ. ઓગણીસમું પર્વ-ફાગણ કૃષ્ણપક્ષ. તેત્રીસમું પર્વ-વૈશાખ કૃષ્ણપક્ષ. પર્વ દિવસની વૃદ્ધિવાળા છે. જેમકે ચોથું પર્વ- આષાઢ શુકલ પક્ષ આઠમું પર્વ-ભાદ્રપદ શુકલપક્ષ. બારમું પર્વ- કાર્તિક શુકલ પક્ષ. સોળમું પર્વ-પોષસુદ વીસમું પર્વ-ફાગણ સુદ. ચોવીસમું પર્વ-વૈશાખ સુદ. પિ૭૬ આભિનિબોધિક-જ્ઞાનનો અર્થાવગ્રહ છ પ્રકારે છે શ્રોત્રેન્દ્રિય આદિ. પ૭૭ીઅવધિજ્ઞાન છ પ્રકારે કહેલ છે– આનુગામિક સાથે ચાલનાર. અનાનુગામિક-જે અવધિજ્ઞાન દીપકની જેમ અવધિજ્ઞાનીની સાથે નથી ચાલતો. વર્ધમાન-જે અવધિજ્ઞાન પ્રતિ સમય વધતું રહે છે. જે અવધિજ્ઞાન ઘટતું રહે, પ્રતિપાતિQીયમાન જે અવધિજ્ઞાન વધારેમાં વધારે પૂર્ણ લોક સુધી જોઈને પછી નષ્ટ થઈ જાય છે. અપ્રતિપાતિ જે અવધિજ્ઞાન ઉત્પન્ન થઈને નષ્ટ ન થાય. [પ૭૮]નિગ્રંથો અને નિગ્રંથીઓને આ છ વચન કહેવા યોગ્ય નથી અલીક વચન, અસત્યવચન હીલિત વચન-ઈર્ષ્યાળુવચન. Mિસિતવચન-ગુપ્તવાતો પ્રગટ કરલી. પુરૂષવચન-કઠોરવચન. ગૃહસ્થ વચન-બેટા ભાઈ આદિ કહેવું. ઉદીવચન ઉપશાંત કલહને પુનઃ ઉદીપ્ત કરનાર વચન. પિ૭૯]કલ્પ (સાધુના આચાર) ના છ પ્રસ્તારપ્રાયશ્ચિતની વૃદ્ધિ કહેલ છે– નાનો સાધુ મોટા સાધુને કહે કે તમોએ મૃષાવાદ બોલેલ છે, અમુક વસ્તુ ચોરી છે, અવિરતિનું સેવન કર્યું છે, અપુરૂષ (નપુંસક) છો. તમે દાસ છે. આ છ વચનોને જાણી બુઝીને પણ મોટા શ્રમણ જો નાના શ્રમણને પ્રાયશ્ચિત ન આપે તો મોટા શ્રમણ પ્રાયશ્ચિતન ભાગી થાય છે. પિ૮૦] સાધુના આચારના છ પલિમથ (સંયમઘાતક ) કહેલા છે. જેમકે કૌલુચ્ચ- કુચેષ્ટા, સંયમનો વિઘાત કરનાર છે. મૌખર્ય-બહુ બોલવું સત્ય વચનનો વિઘાતક છે. ચક્ષુલોલુપી-આડુ અવળું જોવાથી ઈય. સમિતિનો વિઘાત થાય છે. તિતિનિક-ઈષ્ટ વસ્તુના અલાભથી ખેદ કરનાર એષણા પ્રધાન ગોચરીનો ઘાતક થાય છે ઈચ્છા લોભિક-અતલિોભ કરનાર મુક્તિમાર્ગનો વિઘાતક થાય છે. મિથ્યા નિદાન કરણ-લોભથી નિદાન કરનાર મોક્ષ માર્ગની વિઘાતક થાય છે. fપ૮૧ કલ્પસ્થિતિ (સાધુના આચરાની મર્યાદા) છ પ્રકારે કહેલી છે. જેમકેસામાયિકકલ્યસ્થિતિ (શધ્યાંતર પિંડ વિગેરે ન લેવારૂપ ચાર અવસ્થિત કલ્પ લક્ષણ મર્યાદા) છેદોપસ્થાનિક કલ્યસ્થિતિ-રીક્ષકાલ પૂર્ણ થવા પર પાંચમહાવ્રત ધારણ કરવાની મર્યાદા, નિર્વિશમાન-કલ્પસ્થિતિ- પારિહારિક તપ સ્વીકાર કરનારની મર્યાદિ.) નિર્વિષ્ટકલ્પસ્થિતિ- (પારિહારિક તપ પૂર્ણ કરનારની મર્યાદા.) જિનકલ્પ સ્થિતિ-જિનકલ્પની મર્યાદા સ્થવિર કલ્પસ્થિત-વિકલ્પની મયદા. પિ૮૨શ્રમણ ભગવાન મહાવીર નિર્જલ છઠ્ઠ ભકતકરીને મુંડિત યાવતુ પ્રવ્રજિત Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
