Agam 09 Ang 09 Anuttaropapatik Sutra Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 124

__ श्री अनुत्तरोपपातिकदशाङ्गसूत्रे प्रभूता । अत्र गवादिपदं स्त्रीगवादीनामप्युपलक्षकम् । 'बहुजनस्य अपरिभूता' बहुजनैः पराभवरहिता बहुजनमान्येत्यर्थः ।
___तस्याः खलु भद्रायाः सार्थवाह्या धन्यनामा दारकः पुत्रोऽभवत् । दारक इति स्वोदराज्जातो नतु दत्तकत्वेन परिगृहीत इत्यर्थः । सः 'अहीणजावसुरूवे' इति 'अहीण' इत्यारभ्य 'सुरूवे' इत्येतत्पर्यन्तोक्तसकलविशेषणविशिष्ट इत्यर्थः, तेन 'अहीणपंचिंदियसरीरे, लक्षणवंजणगुणोववेए, माणुम्माणप्पमाणपडिपुण्णमुजायसव्वंगसुदरंगे, ससिसोमागारे कंते पियदंसणे सुरूवे' इति पाठस्य संग्रहः।
तत्र--अहीन पञ्चेन्द्रियशरीरः अहीनानि = लक्षणस्वरूपाभ्यां परिपूर्णानि पञ्च इन्द्रियाणि यस्मितादृशं शरीरं यस्य स तथोक्तः, स्वस्वविषयग्रहणसमर्थपूर्णाकारचक्षुरादीन्द्रियविषिष्ट इत्यर्थः । लक्षणव्यञ्जनगुणोपपेतः लक्ष्यन्ते= चिह्नयन्ते यैस्तानि लक्षणानि=पुरुषचिह्नानि हस्तस्थविद्याधनजीवितरेखारूपाणि वा, व्यज्यन्ते प्रकटीक्रियन्ते गुणा यैस्तानि व्यञ्जनानि-तिलकालक-मषादीनि, गुणाः सौशील्यादयः, यद्वा पूर्वोक्तप्रकारैर्लक्षणैर्व्यज्यन्ते इति लक्षणव्यञ्जनाः, ते च ते गुणास्तैः, उपपेतः समन्वितः । मानोन्मानप्रमाणप्रतिपूर्णसुजातसर्वाङ्गसुन्दराङ्गः-मानं = जलादिपरिपूर्णकुण्डादिप्रविष्टे पुरुषादौ यदा द्रोणपरिमितं उस भद्रा सार्थवाही के 'धन्य' नामक दारक-पुत्र था । 'दारक' शब्द से यह जानना चाहिए कि वह उसी के गर्भ से उत्पन्न था,अर्थात् गीद लिया हुआ (दत्तक पुत्र) नहीं था । वह सर्वप्रकार के शुभ लक्षणों से तथा आकारपरिपूर्ण पाँच इन्द्रियों से युक्त सर्वाङ्गसुन्दर था। अर्थात्-जिसकी समस्त इन्द्रिया अपने-अपने विषय को ग्रहण करने में समर्थ और पूर्ण आकार वाली थी । वह हाथमें रही हुई विद्या, धन जीवन रेखारूप लक्षणों से, शरीरपर रहे हए तिलमस आदि व्यञ्जनो से तथा सुशीलता आदि गुणोसे युक्त थीं।
मान-कोई पुरुष आदि, जल से लबालब भरे हुए कुंड (शरीर
ते भद्रा सार्थवाहीन धन्य नामे ॥२४-पुत्र हतो, 'दारक' शपथी को शुq જોઈએ કે તેના ગર્ભથી ઉત્પન્ન થએલ હતે અર્થાત્ ખોળે લીધેલ ન હતું, તે સર્વ પ્રકારના શુભ લક્ષણોથી તથા આકાર–પરિપૂર્ણ પાંચ ઈન્દ્રિયેથી યુક્ત સર્વાગ સુન્દર હતે. અર્થાત્ જેની બધીય ઈન્દ્રિયે પિતાપિતાના વિષયને ગ્રહણ કરવામાં સમર્થ અને પૂર્ણ આકાર વાળી હતી, તે હાથમાં રહેલ વિદ્યા, ધન, જીવન રેખારૂપ લક્ષણથી, શરીર પર રહેલ તિલ, મસ આદિ વ્યંજનથી તથા સુશીલતા આદિ ગુણોથી યુક્ત હતે.
શ્રી અનુત્તરોપપાતિક સૂત્ર