Agam 09 Ang 09 Anuttaropapatik Sutra Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 165

अर्थबोधिनी टोका वर्ग ३ धन्यअणगारतपश्चर्या वर्णनम् । नामकम्-कलसंगलिकेति वा, मुद्गसंगलिकेति वा, माषसंगलिकेति वा, तरुणिका छिन्ना उष्णे दत्ता शुष्का सती म्लायन्ती२ तिष्ठति, एवमेव धन्यस्य पादाङ्गुलिकाः शुष्का यावत् शोणिततया ॥ सू० १७॥
टीका-'धण्णस्स णं' इत्यादि । तस्य तपः प्रभावाचरणागुलीनामेवं रूपलावण्यं संजातं, यथा-कलसंगलिका, कल इति कलायो-वत्तुलचणकस्तस्य संगलिका-फलिका 'वटाणाफली' 'वटलाफली' इति च भाषायाम् , मुद्गफलिका, माषसंगलिका वामाषफलिका 'उडिदफली' इति च भाषायाम् , सा तरुणा अपरिपका छिन्नात्रोटिता उष्णे-आतपे दत्ता शुष्का सती यथा परिम्लाना तिष्ठति भवति, एवमेव तस्य धन्यनामानगारस्य चरणाङगुलिकाः शुष्काः, रूक्षाः, निमोसा जाताः, केवलमस्थिचगेशिराभिः प्रज्ञायन्ते, नव मांसशोणिताभ्याम् ॥ सू० १७ ॥
मूलम्-धण्णस्स जंघाणं अयमेयारूवे० से जहा० काकजंघाइ वा, कंकजंघाइ वा,ढेणियालियाजंघाइ वा,जाव सोणियत्ताए ॥सू०१८॥
छाया-धन्यस्य जघयोरिदमेतद्रूपं०, तद्यथा० काकजोति वा, कङ्कजङ्केति वा, ढेणिकालिकाजङ्ग्रेति वा यावत् शोणिततया ॥ मू० १८ ॥
टीका-'धण्णस्स' इत्यादि । तस्य जङ्घयोः, जानुगुल्फयोर्मध्यभागो जङ्घा, तयोरेवं रूपलावण्यं तपः- प्रभावात्संजातं यथा-काकजङ्घा, कङ्कजङ्घा कङ्क:
'धण्णस्स' इत्यादि अतिशय तप के कारण धन्ना अनगार के पावोंकी ऊंगलिया, अपरिपक्व अवस्था में तोडी हुई तथा तेज धूपमें सुखाई हुई शुष्क, म्लान-मुराझाई हुई हुई-मटरकी फलियो मूंग की फलियो तथा उडद की फलियो के समान शुष्क, रूक्ष एवं मांस रक्त रहित हो गई थीं । वे केवल हड्डी चमडा एवं नसों से ही दिखाई देती थीं ॥ सू० १७ ॥
'धण्णस्स' इत्यादि. अतीव उग्र तप के कारण धन्ना अनगार को जङ्घा (पिण्डी-घूटने के नीचेका भाग), कौएकी जंघा, कंक (पक्षिविशेष) को जंघा, अथवा ढेणिकालिका (पक्षिविशेष) की जंघा के समान
'धण्णस्स' प्रत्याहि. भतिशय तपना २) मारना पनी माजीमा અપરિપકવ અવસ્થામાં તેડેલ તથા તેજ ધૂપમાં સુકાઓલ શુષ્ક, સ્લાન-કરમાએલ, વટાણાની શીંગ, મગની શી અથવા અડદની શીગ સમાન શુષ્ક, રૂક્ષ તેમજ માંસ રત-રહિત થઈ ગઈ હતી. તે કેવળ હાડ, ચામ અને નસેથીજ દેખાતી હતી. (સૂ ૧૭)
'धण्णस्स' त्याहि. मति तपने ४.२ धन्ना मारनी घा (टीयગુના નીચેને ભાગ), કાગડાની જંધા, કંક (પક્ષિવિશેષ)ની જંધા અથવા ઢણિકાલિકા
શ્રી અનુત્તરોપપાતિક સૂત્ર